Geçen hafta Gazze’de hayatını kaybeden Filistinliler için Türkiye’de üç günlük milli yas ilan edilmesinin ardından ülke çapında pek çok kültür sanat etkinliği iptal oldu ya da ertelendi. Benzeri durumlarda artık kanıksanmış iptal ve ertlemeler, başta müzik olmak üzere sanat aktivitelerin gündelik yaşamda eğlence aracına nasıl dönüştürüldüğünü de sorgulatıyor.&nbsp;Bu sorgulamaları sesli dile getirenlerden biri Zeynep Bastık oldu. Bastık, sektörde binlerce insanın evine ekmek götürmek zorunda olduğunu ifade etti ve konser iptallerinin müzisyenlerin hayatını olumsuz etkilediğini dile getirdi: “Bir acıyı paylaşırken beklenen ilk şey; konserlerin, tiyatro oyunlarının ve tüm sanat aktivitelerinin yani insanların aylarca maddi manevi emekler verdiği işlerin iptal edilmesi mi olmalı? Sadece neden acıyı paylaşmak demek binlerce insanın işlerinin durdurulması, mesleğini icra edememesi demek. Bunu anlamak istiyorum, anlayamıyorum.” Bu açıklama tepkilere neden olsa da küçük bir azınlık tarafından desteklendi.&nbsp;Türkiye’deki kriz dönemlerinde ya da olağandışı hâllerde ilk olumsuz etkilenen meslek grubu kültür sanat alanında çalışanlar. Canlı etkinlikler oldukça kırılgan bir zemine sahip. Her seferinde ilk olarak müziğin sesi kısılıyor ya da ilk tiyatro perdesi kapanıyor. Ancak bu süreçte müzeler kapılarını açmaya, sinema salonları da filmlerini göstermeye devam ediyor. Öte yandan canlı sahneler sessizliğe gömülüyor.&nbsp;Yıllar önce BabaZula ile yaptığım bir röportaj sırasında grup da ülkede müziğin sadece bir eğlence aracı olarak görüldüğünü belirtmiş ve birdenbire konserlerin iptal edilebiliyor olduğunu vurgulayıp şunları dile getirmişti: “Paris’de insanlar konser salonunda yaşanan katliamından sonra konsere gitmeye devam etti. Bunu bir protesto aracı olarak gösterdi. Sosyal medyada müzikle ilgili bir şey yazmak insanları rahatsız edebiliyor. Sosyal medya hesaplarının yalnızca ülke gündemi mi takip etmesi gerekiyor! Sanatçının görevi sanatını yapıp, sanatıyla tepkisini göstermektir. Türkiye zor ve sert bir ülke. Sanatını icra etme konusunda sanatçıya büyük bir iş düşüyor.”Hatta o zamanki sohbetimizde Murat Ertel, “Eğlenmek utanılası bir şey mi oldu? Oysa Anadolu’da acılar ağıtlarla kapatılmaz mıydı?” soruma şu yanıtı vermişti: “Çünkü müzik tek bir üslup olarak görülüyor. 70 askeri darbesinde yapılanlardan biri buydu. O dönem ülkenin çok ciddi bir sanatçı gücü vardı. Hâlâ onlar bize ilham verir. Onların kolunu, kanadını kırdılar. İkinci darbe de 12 Eylül’de oldu. Askeri darbelerde halkın yüz yüze kaldığı sanat ise boştu. Lafı olmayan sanat, halk ile buluştu. Müzik şu an sadece aşk şarkıları ve eğlence olarak görülüyor. Toplumun bu algısının değişmesi lazım. İnsanların müziği araştırması gerekiyor.”<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698056698698.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Edwin AndradeKutsal bir sanat formundan eğlence amaçlı bir metaya21.yüzyılda Türkiye’de müzik, özellikle A.B.D.’nin entertainment olarak ifade ettiği gibi sadece eğlence olarak mı görülüyor? Peki, toplum olarak bu algıdan kurtulma şansımız var mıdır? İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Müzik İleri Araştırmalar Merkezi’nde (MİAM) Etnomüzikoloji üzerine yüksek lisans yapan Duygu Mühürdar’ın bitirme projesi bu sorularıma cevap verecek bir konu üzerineydi: “Türkiye’de ulusal kriz zamanlarında yalnızca müziğin yasaklanması.”Müzik sektöründe programlama, promoter’lık ve booking alanında çalışan Duygu, son dört yılında pandemi, depremler ve nice krizle dolu bir süreç geçirdi. Duygu, “Depremler ile gelen uzun süreli müzik iptalleri bana tüm bu duygusal ve akademik birikimi verimli bir şekilde kullanabileceğim bir alan sunmuş oldu,” diyerek özellikle pandemiden çok sert etkilenmiş ve süreç boyu hiç destek alamamış bir sektörün, her ulusal krizde ilk sessizliğe gömülenlerden olmasını daha akademik bir açıdan inceledi.&nbsp;Küreselde olan bitenle el eleAlışkanları ele almadan önce müziğin tarihsel yolculuğuna kısaca bakmak faydalı olabilir. Müziğin endüstri hâline nasıl geldiği ve Türkiye’de müzik etkinliklerinde eğlence faktörünün ne zaman önemsenmeye başladığını ve bu amaçla atılan adımları takip etmek önemli. Duygu’nun konuya girişi: “Batıyı merkez aldığımız dünya tarihine bakıldığında, müziğin endüstrileşmesi fonografın icadıyla oluyor. Müziğin bir endüstri hâline gelmesi, Antik Yunan’daki yüksek sanat algısının, müziğin kutsal bir sanat formundan eğlence amaçlı ticari bir metaya dönüşmesi, müziğin çoğaltılması ve popüler müziğin hükümetlerce desteklenmeye başlamasıyla gerçekleşiyor. Bu konuya ilk tepkileri veren isimlerden en radikal ve ünlüleri Theodor W. Adorno ve Max Horkheimer. Türkiye özelinde bu konu müziğin nasıl sunulduğuyla ilgili. 1970’lerde örneğin, organizatörlerin canlı müzik etkinliklerinde ‘eğlence’ faktörünü aradıklarını gözlemliyoruz. Etkinliklerin, konserlerin sunumlarının bu şekilde yapıldığını özellikle vokalli müziklerde solist kavramlarının seyirciyi mutlu etmenin önemli bir rol oynadığını görüyoruz. Elbette burada sanatçılar da hükümetlerin kültür-sanat politikaları da bu algıyı eşzamanlı olarak pekiştiren faktörler. Küreselde olan bitenle el ele gittiğini söyleyebiliriz müziğin ontolojik değerindeki farklılaşmada,” sözleriyle oldu.Buradan odağımızı mevcut gündeme yaklaştırdığımızda Duygu’nun tehlike çanlarının ne zaman çaldığına dair sözleri kıymetli: “Konu yas olunca, elbette santçılar da bir tepki vermek istiyor. Hiper-bireysel toplumların aksine Türkiye toplumu, doğal yahut insan kaynaklı afetler ardından dayanışma, yardım ve saygı odaklı dikkate değer bir kolektivizm örneği sergiler. Toplumun zor zamanlara tepki verişi eşsiz bir nitelikte, fakat her bireyin yası deneyimleme ve yaşama şekli farklı. Burada yası yaşama süreci dışında toplumsal beklentiler, dini perspektifler ve kültürel refleksler ortaya çıkıyor. Sanatçılar da kendi iç dünyalarında yaşadıklarının yanı sıra toplumdan ve devletten gelecek baskıdan endişe ederek bu konuda sessizliğin en doğru tercih olduğunu düşünebiliyor. Tehlikeli kısım da burada ve müziğin müzakere edilişiyle başlıyor zaten.”<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698056825990.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Danny HoweMüziğin iyileştirici gücünü unutmakGelinen noktada genel kabul içerisinde sıkışmış ve nefes almakta zorlanan bir müzik endüstrisi var. Bununun sonucunda azalan yatırımlar kültürel körelmeyi de tetikliyor. Bu sebeple Duygu’ya “Yasakların müzik sektörünün geleceğine nasıl bir olumsuzluk sağladığını düşünüyorsun?” sorusunu yönelttim. Cevabı uzun ve oldukça değerli: “Sektöre gelen en büyük zarar aslında müziğin bir eğlence aracı olarak kabul edilmesi ve bu algının meşrulaştırılması üzerine. Müzisyenlerden dinleyicileri eğlendirmeleri bekleniyor. Onların böyle bir sorumluluğu olmamalı. Bu da aslında neye yol açıyor biliyor musunuz? Dinleyiciler tarafından talep edilen parçaları icra etmedikleri için birkaç ay arayla öldürülen müzisyenlere. Öbür yandan müziğin iyileştirici gücü unutularak, müziğe en çok ihtiyacımız olan bu tip dönemlerde elimizden müziğin alınmasının akıl sağlığımıza ve hayat kalitemize şu an görülemese de ileride ortaya çıkacak büyük zararları olduğuna inanıyorum. Alınan kararların ve sadece belirli kitlelerin beklentileri doğrultusunda olması, kutuplaşmayı arttırmaktan ve insanları küstürmekten başka bir işe yaramayacağına inanıyorum.”Eğlence kabulünün ve beraberinde yapılan uygulamaların bir yandan sektör çalışanlarına verdiği tamiri pek de mümkün olmayan hasarlar da mevcut. Duygu bu konuya da dikkat çekiyor: “Sektör çalışanlarına verdiği maddi ve manevi hasarı, insanların ne kadar değersizleştirildiğini, önemsiz hissettiğini ayrıca vurgulamak lazım. Bunun daha da ileri boyutu müzisyenlerin ve diğer tüm emekçilerin gördükleri değer karşılığında üretmeyi azaltacakları, hatta bir noktada üretimde ve icrada kalitenin tamamen yok olacağı yönünde olacaktır. Müziği icra edenlerin bir noktada, zamanında çoğu büyüğümüzün de söylediği gibi, ‘ciddi bir meslek sahibi olup da’ müziği yalnızca hobi olarak yapan insanlardan ibaret olduğu bir gelecek çok da uzak durmuyor. Böyle bir ortamda hayat damarlarından biri mi, birden fazlası mı kopar bu milletin, bunu iyice bir düşünmek lazım.”<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698057019090.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Rachel CoyneYazılı olmayan ortak kararlar2007 yapımı <a fr-original-style="" href="https://www.google.com/search?q=Ex+Drumme+imdb&sourceid=ie7&rls=com.microsoft:en-US&ie=utf8&oe=utf8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ex Drummer</a> filminde şu soru sorulur: “Kral Boudewijn’in öldüğünü duyduğunda neredeydin?” Bu soru üzerinden müzik merkeze alınarak kolektif hüzündeki etkisine değinilir. Peki, Türkiye’de kolektif acıların ilk etkilediği sektörün müzik olma sebebi nedir? Müzik aslında birleştirici bir güce sahip değil midir? Duygu, araştırmasından yola çıkarak önce tarihsel yolculuğuna dair bazı örnekler verdi: “Antik Yunan dönemi belirli müzik modlarının (bizde makamlarının) yasaklanmasını savunan isimlerin en önde gideni Platon’dur. Yani Doğu kültüründe bilinen ismiyle Eflatun. Platon’un tarihin bilinen en eski sansürcüsüdür. Kolonilerine kendi müziklerini yapmalarını yasaklayan ve ellerinden enstrümanlarını alan Büyük Britanya, İspanya ve Fransa’dan tutun da kölelerine müzik icra etmeyi yasaklayan Amerika’ya kadar bu örnekler çoğaltılabilir. Hitler’in Wagner müziklerini dinlettiğini de farklı bir açıdan bulundurmuş olalım.”Müzikte eğlence faktörünün endüstri geneline yayılması, bekletileri ve hassasiyetleri bu yönde geliştirdi. Nihayetinde ortaya çoğu zaman yazılı olmayan ortak kararlar çıktı: “Tüm bu örnekler doğrultusunda müziğin hükümetler ve toplumlarca en dikkat çeken sanat türlerinde başı çekmesi beklenebilir bir sonuç. Gerek hükümetlerin kültür-sanat politikaları gerekse kapitalist sistemin ve endüstrinin ‘eğlence’ faktörünü pekiştirmesi ile aslında günlük hayatlarının bir parçası olan müziği sadece bir eğlence aracı olarak benimsiyoruz. Kültürlerde, yas anında durması en beklenen alan müzik oluyor. Ulusal yas ilan eden ve tüm etkinliklerin durdurulmasını talep eden devlet kararnameleri ile müziği, taşıdığı eğlence niteliğinden dolayı tam da bu zamanlarda durması gereken bir alan olarak gören kolektif bir refleks ve ahlaki yargı mevcut bekleneceği üzere.”Duygu’nun mevcut durumu tetikleyen en büyük faktöre dair açıklaması şöyle: “Müziğin Türkiye’de halkın ve devletin gözünde teşkil ettiği değere karşı içkin önyargı, bu durumu körükleyen en büyük faktör. Müziğin, bağlamına ve kullanımına göre iyileştirici, birleştirici, ayırıcı, güçlendirici, kışkırtıcı, yıkıcı ve aklımıza gelebilecek onlarca ettirgen özelliği tarih boyunca kendini kanıtladığı için, geçmişten bu yana kendisine karşı en tepki alınan alan olmuş. Her gün, beş sefer farklı makamlarda ezan duyan; birini son yolculuğuna uğurlarken melodik şekilde okunan dualar dinleyen, ölen kişinin ardından ağıtlar yakan, yıllarca ninnilerle büyüyen bir toplumun neyi müzik olarak tanımladığı ve neyi ‘müzik’ kavramından ayrı tuttuğunu inceledikten sonra yası yaşamanın en doğru şeklinin sessizlik olduğu kararının yaptırımlarla uygulanması ve bunun bir çoğunluk tarafından kabulünü incelemek maalesef çok yıpratıcı oluyor. Özellikle bir sektör emekçisiyseniz. Müzik belki de bildiğimiz müzik değil. Yahut ‘müzik’ kelimesi, herkes için öznel bir anlama sahip belki de.”Toplumsal, kültürel ve siyasal alanda kapsayıcılıkDuygu’ya göre müziğin yeniden ciddiye alınması için en başta tanımının yeniden yapılması gerek. Bir sonraki toplumsal krizde yine endüstri çalışanlarının zarar görmemesi içinse şunları söylüyor: “Daha kapsayıcı ve tüm gerçeklikleri göz önünde bulundurarak konuyu ele alan bir kavram, zengin mirası, çeşitli kültürel etkileri ve gelenekleri ile aslında inanılmaz bir çeşitlilik sunan ülkemiz için eşsiz bir fayda sunacaktır. Ulusal krizlerin ortasında kültür politikaları ve endüstri uygulamalarının yanı sıra müzik ve eğlence etrafındaki söylemler açısından bir değişikliğe gidilmesi gerekiyor. Canlı müziğin Türkiye’de nasıl yönetildiğine, Türkiye’de müzik endüstrisi etrafındaki söylemlere ve müzisyenlerin yaşanan her ulusal krizin ardından geçirdikleri zorluklara dikkat çekmeyi başarabilirsek; toplumsal, kültürel ve siyasal alanda daha kapsayıcı bir yaklaşım yaratabileceğimize inanıyorum.”

Duende

Geride kalan üç günlük milli yasın ardından toplumsal olayların müzikle ve eğlence kültürüyle olan ilişkisine çok boyutlu bir bakış.

Bir sanat formundan eğlence amaçlı bir metaya: Müzik

Düzenli okurlar bilir, yayında sık sık “eskisi gibi yeni müzikler dinleyemediğim” veya “konserlerden tat alamadığım” gibi konulardan şikâyet ediyordum. Hepimizin gözü aydın, bu derdim geçti! Son 1 haftada 5 konsere gittim, üstelik bu kez çoğunluğu (⅗’i) mesai ve zorunluluk dışı, tamamen hür irademle gerçekleşti. Kendimi kutluyorum. Ve tabii ki hemen izlenim ve duygularımı sizlerle paylaşıyorum.Konser zincirinin ilk halkası Air Anatolia&nbsp;oldu. VeYasin ve Tolga Böyük’ün (kimilerimizin Hey! Douglas ve Islandman olarak da bildiği) Al MacSween ile müzik direktörlüğünü yaptığı projenin diğer paydaşları Gülbaba Müzik, Zorlu PSM&nbsp;ve EFG London Jazz Festival. Projede hem “supergroup” olarak hem de konuk solist olarak pek çok önemli müzisyen yer aldı. Anadolu müziğinin rock ve saykedelik ağırlıklı yanlarına dokunan projede, bu türün öncülerinden Ahmet Güvenç, Cahit Berkay, Okay Temiz ve çağımızın ozanlarından Murat Ertel de sahnedeydi ve onların varlığı elbette çok kıymetliydi. Öte yandan günümüz Anadolu rockında benim tartışmasız favori müzisyenim Derya Yıldırım da sahnedeydi (evet biraz ekstra kredi veriyorum) ve bence totalde en başarılı performanslar Derya’nındı. (Diğer müzisyenlerden af dileyerek ve başıma bir şey gelmeyecekse bunu da açıkça söylemek isterim.) Zira Derya gerçekten çok iyi bir vokal, halk şarkılarının ruhunu çok iyi duyuruyor ve Cahit Berkay ile Alageyik yorumları sanırım sadece benim değil, orada olan herkesin tüylerini diken diken etmiştir. Keza Melike Şahin ve Dunja Botic gibi güçlü vokalistlerin varlığı ile Tolgahan Çoğulu, Yazz Ahmed ve Muhlis Berberoğlu gibi iyi enstrümancıların sahnede olması gerçekten güçlü bir ses dünyası yarattı. Tolga ile VeYasin’in müzisyenliğini tartışmaya zaten lüzum yok, bütün projelerini senelerdir büyük bir hayranlıkla takip ettiğim iki müzisyen ve böyle önemli bir işe girişmiş olmaları da her anlamda çok kıymetli ve takdirlere şayan.Bu arada konserin gayet detaylı ve güzel bir analizini Erkin Can Seyhan’ın <a fr-original-style="" href="https://nedenozel.com/a%C5%9F%C4%B1klar%C4%B1n-s%C3%B6z%C3%BC-havalan%C4%B1r-air-anatolia-aa00ac5188ca" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazısından</a> da okuyabilirsiniz. Ben biraz kişisel hisler paylaşmak istiyorum.&nbsp;Gelelim benim duygu selime… Müzik konusunda en hassas ve hatta takıntılı olduğum alanlardan biri Anadolu rock olduğu için (öbürü de malumunuz genel olarak Türkçe rock zaten) bu konserle ilgili aslında çok fazla şey yazmak geliyor içimden. Öte yandan bu alanda “takıntılı” olmamdan kaynaklı gereğinden fazla kritik bir kulakla dinliyorum her şeyi ve bu da biraz fazla beklenti ve buna müteakip hayal kırıklığı yaratabiliyor. Bu projede de “Şu olsa da iyi olurdu, ben olsam şu şarkıları seçerdim, geçişi şöyle yapardım” gibi kendi kendime çok konuştum. Hatta başkalarıyla da konuşmuş olabilirim :) Bunları da yazmak istedim, ama doğru ifadelere dökemedim. Yazıp yazıp sildim. O yüzden detaylı raporumu kendime saklıyorum şimdilik, zira yazmaya bir başlayınca durduramıyorum kendimi. Ama birkaç dostane notumu da eklemeden duramayacağım “Bence ne olsaydı ne olurdu?” diyerek…Repertuar, beklentime göre biraz zayıf kaldı çeşitlilik açısından. Kendisi sahnede olamasa da Erkin Koray ve benzeri müzisyenlerden parçalar yahut en azından bazı geçişler duysak sanki daha bir zengin olabilirdi ses dünyası. Yahut daha tırnak içinde “otantik” bazı Anadolu ezgileri serpiştirilebilirdi araya (ama bunun ayarı çok hassas elbet, o yüzden özellikle tırnak içlerini belirtim ve olmamasını da anlayabilirim). Ama Tolga ve Yasin gibi harikulade müzisyenler bunu handikapa düşmeden yapabilecek isimler olduğundan sanırım bu yokluğu hissettim.Bir de tabii ki sahnede görmeyi umduğum bazı başka müzisyenler de vardı açıkçası, onlar da olsalar ayrı bir çeşni katarlardı sanki bu zengin mutfağa. Yahut bu tarzlardan görece uzak, ama ters köşeden gol haberi verebilecek 1-2 ismin eklenmesi de Air Anatolia V2 için belki olabilecek bir niyet olarak burada dursun.Sonrasında bir kez daha Deniz Tekin&nbsp;dinleme şansına nail oldum. Kendisinin iyi bir şarkı yazarı olduğunu düşünüyorum. Birkaç kez konserine gitmiştim, her seferinde de aynı “gerçekten iyi bir şarkı yazarı” hissiyle ayrılıyorum konserlerinden. Ayrıca ekibi de çok iyi müzisyenlerden oluşuyor, fakat bilhassa Efe Demiral’ın gitarlardaki varlığı işleri daha da güzelleştirmiş. Bence yıllandıkça daha da güzelleşecek müzisyenlerden Deniz ve ben yeni şarkılarını heyecanla bekliyorum. İlk kez dinlediğimiz Deniz Tekin performansını da nostalji niyetine buraya bırakıyorum.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://youtu.be/x_VGunLPukk" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/9/2022-10-23T12:14:10.164Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Ve uzun, çok uzun bir aradan sonra çok sevdiğim Aylin Aslım… Kendisi de uzun zamandır İstanbul'dan taşınması, pandemi ve annelik gibi faktörlerin de etkisiyle sahnelerde çok aktif değildi sahnelerde. Sebepler ne olursa olsun, onu çok özlemiştim. Çok soğuk bir akşam ve hafif hasta olmasına rağmen sahnedeydi ve o kadar güzeldi ki... <a fr-original-style="" href="https://kultur.istanbul/hava-kararinca-konserleri-geri-dondu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hava Kararınca</a>’nın mumlu sahnesine çok yakışmıştı ve ben Beyoğlu’nun ortasında bir üniversite kampüsünde Aylin Aslım dinlerken adeta bir zaman yolculuğu yaşadım.&nbsp;Aklımdan 2000'lerdeki Beyoğlu, rock&nbsp;barlar, benim de tamamına yetişemediğim ama Aylin Aslım ve diğer genç rockçıların&nbsp;evi olan sokaklar geçti. Şimdi bambaşka dönüşümlerle bambaşka kültürlerin mekânı olan sokakların eski hâlini hatırlamaya çalıştım, o sırada şunu söylüyordu Aylin sahnede:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 132, 193); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(232, 132, 193); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Evvel zaman içinde, sevdiğim bu şehirdeSevdiğim her şey kaybolmuş gibi”</blockquote>Kendi İstanbul’um ve Aylin’in İstanbul’unu düşünmeye çalıştım. “Nostalji” hissinin nasıl da kötü anıları yok edip her şeyi “güzel” hatırlatabildiğine taktım kafayı ve bazı şarkıları nasıl da kendimizle ve hayatımızla bu kadar özdeşleştirebildiğimize şaşırdım, yapan ve söyleyen biz olmadığımız hâlde.&nbsp;Şimdiyse gelelim zurnanın ve Turna’nın zırt dediği yere: Yusuf İslam/Cat Stevens&nbsp;konseri! Sanatçının ilk ve belki de (Allah uzun ömür versin tabii ama) son Türkiye konserine şahit olabildiğim için çok mutluyum. Bu vesileyle de AKM’de ilk kez bir konser izleyerek bu ayıbımı da kapatmış oldum, buna da ayrıca mutluyum. “Beyoğlu Kültür Yolu” kapsamında ülkemize gelen sanatçı bir konser de Ankara’da verecekmiş.&nbsp;Konserin yaklaşık ilk 5 şarkısında ses o kadar pürüzsüzdü ki sanki muazzam bir kayıttan harika hoparlörlerle veya kulaklıklarla dinliyor gibiydik. Uzun zamandır gittiğim hiçbir konserde bu kadar temiz ses duymamıştım açıkçası. Bunu da defalarca yanımdaki arkadaşıma söyledim ve çaaat, şarkının birinin ortasında dışarıya gelen tüm ses kesildi. Müzisyenlerin kulak monitörlerinde ses devam ettiği için onlar uzunca bir süre çalmaya devam etti, hatta ses kesintisini davulla ritmik alkış tutarak ekstra hoşgörüyle karşılayan seyirci nedeniyle de sahnedekiler büyük ihtimalle her şeyin fazla yolunda olduğunu bile düşündüler. Müdahaleye gelen teknik personelle duruma ayan Cat Stevens da gülerek ve seyircinin anlayışına teşekkür ederek devam etti. Sonrasında ise maalesef o canım ses bir türkü randıman alamadı. Yine de totalde ses düzeni ve AKM tecrübesi hiç fena sayılmazdı.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/0/1666534991305.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sahnede ise adeta 2 farklı müzisyeni izledik: Yusuf İslam ve Cat Stevens. Yusuf, ağırlıkla İslam ile ilişkisi ve spiritüel yanıyla sahnedeydi ve bunu anlatan şarkılar, hatta ilahiler söylüyordu. Cat ise tamamını çalmamış ad olsa Wild World, The Wind, Peace Train gibi hitleriyle bize 70'lerden sesleniyordu. Ama asıl sahne Yusuf İslam’ındı, Cat biraz daha yan roldeydi.&nbsp;Repertuar hayli enteresandı, en azından benim için öyleydi. İslamı ve ahlaki öğretilerden bahseden şarkılar ağırlıktaydı. Gerçi buna çok şaşırmamam lazımdı, ama yine de biraz şaşırdım. Yunus Emre’nin sözlerinden yaptığı şarkısından bahsettiğinde büyük alkışlar aldı, keza İslam ile ilişkisini anlattığında da seyirci hep alkışladı. Amma ve lakin her şeye rağmen en büyük coşku Wild World’de yaşandı. Neticede hit şarkı her şeye üstün geldi.&nbsp;Bana enteresan gelen bir başka şey de sanatçının neredeyse her şarkıda yahut 2-3 şarkıda bir gitar değiştirmesiydi. Tabii bu abes bir durum değil, şarkının tonuna göre akortlu gitara geçmek yahut uygun tınılıyı seçmek gayet olması gereken bir şey. Lakin ya ben biraz fazla niyet okudum ve komplo teorisine düştüm ya da gerçekten doğru da olabilir, ama yorumum şu: İçinde dinî kelimeler olan şarkıları çaldığı gitarıyla düz şarkı çaldığı gitarı farklıydı! Yani adeta bir spiritüel bir dünyevi gitar varmış gibi hissettim. Yanımdaki arkadaşıma da önce bunun şakasını yaptım, sonra bir an "Acaba?" dedim ve biraz daha dikkatli takip edip kendimce bu sonuca vardım. Abartıyor olabilirim (ki bence çok haklıyım) ama peşine de düştüm bu merakın. Konser TRT tarafından daha sonra yayınlanmak üzere kayda alınmış, onu izlerken tekrar dikkatli bir gözle bakacağım. Ayrıca şarkıları da gitarımla bir tur kontrol edeceğim farklı akort düzeni var mı gitar değiştirmeyi gerekecek diye. Büyük gizemi çözmeye az kaldı, bizi takibe devam edin!&nbsp;En büyük hayal kırıklığım “The First Cut is the Deepest”ı çalmaması oldu. Favori şarkımı dinleyememek üzücüydü, ayrıca hatırı sayılır bir hiti de pas geçmiş oldu. Toplu hayal kırıklığımız ise “Lady D'arbanville” şarkısını “Angel of War” olarak bambaşka sözlerle ve formatla söylemesiydi. Açıkçası bu versiyonunu bilmiyordum, meğer uzun zamandır var olan bir versiyonmuş. Sonradan öğrendim ki kendisi içerik olarak yeterince etik bulmadığı şarkılarını söylemekten kaçınıyormuş, belki bu yeni sözler de benzer bir düşüncenin mahsulü olmuş olabilir. Ama böyle söyleyeceğine keşke hiç söylemeseydi diye de düşünmedim değil.&nbsp;Tahmin ettiğim gibi “Father and Son” ile final yaptı konser, sonrasında “Peace Train” ve 1 şarkılık daha bis ile de bu tecrübeyi sona erdirdik. Eve dönerken kulaklıklarımı takıp “Lady D’Arbanville” dinledim. Paralel evrende hayatına Cat Stevens olarak devam etse nasıl olurdu diye düşüncelere daldım. Kafamdaki dünya ile hayali bir konsere gittim.&nbsp;Uzun zaman sonra art arda beni heyecanlandıran konserlere gitmek hayatla bağlarımı bir kez daha güçlendirdi. Üstelik bunları sadece mesleki deformasyonlu “ses mi bozuk, kaç bilet sattı” gibi soru ve sorunlarla değil; kimi zaman coşkulu duygular ve nostaljiyle, bazen de “Bunu neden böyle yapmış be” diye heyecanla kızarak dinleyebildim. “Eski normal”ime döndüm (şimdilik en azından). Elbet yine bir gözüm seyirci hareketi ve arkada olup bitende, bir kulağım ses sisteminde ve insanların yorumlarındaydı; ama artık bu göz ve kulağı kendime uzuvlar olarak kabul ediyorum ve onlara rağmen heyecanlanmayı kutluyorum.

Müzikli Mevzular

Konserleri yeniden sevebilmek

Hayat Geri Gelir

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/9/4/1665057758844.png" width="550" height="423" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.28" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <h4 align="center" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Air Anatolia</h4><h4 align="center" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Source: artfulliving</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Psychedelia of Anatolia Air Anatolia Project</h2>What is it?&nbsp;Concert. An event that brings together the cult names and songs of Anatolian psychedelic music with British jazz musicians, creating an intercultural fusion of sound.Where?&nbsp;Zorlu PSMWhen?&nbsp;14 OctoberWhy should you go? Moğallar, Kurtalan Ekspres, Cem Karaca, and more will take on a new form with jazz, and the psychedelia of Anatolia will be adorned with brand-new motifs.Duly noted: Cahit Berkay from Moğallar, Okay Temiz, the percussion legend of Turkish jazz, and Murat Ertel, one of the babas (fathers) of Baba Zula, are among the dozens of names who will take the stage on this magical night.

Aposto Istanbul

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/9/5/1665147146757.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Air Anatolia provalarından bir kare | Kaynak: Zorlu PSM" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Air Anatolia provalarından bir kare | Kaynak: Zorlu PSM3. Anadolu’nun saykedeliği: Air Anatolia<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Konser. Anadolu saykedelik müziğinin kült isimlerini ve şarkılarını İngiliz caz müzisyenleriyle bir araya getiren, kültürlerarası bir ses füzyonu yaratan etkinlik.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede? Zorlu PSM</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 14 Ekim&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli? Moğollar’ın, Kurtalan Ekspres’in, Cem Karaca’nın ve dahasının müziği cazla yeni bir forma bürünecek, Anadolu’nun saykedeliği yepyeni motiflerle bezenecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Moğollar’dan Cahit Berkay, Türkiye cazının perküsyon efsanesi Okay Temiz, Baba Zula’nın babalarından Murat Ertel bu büyülü gecede sahne alacak onlarca isim arasından öne çıkanlar. Biletler de <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3Vbj7Io" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">burada</a>.&nbsp;</li></ul>

Aposto İstanbul

🙃 Konser: Lokalize: Barış Demirel, Mutluluklar<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman ve nerede? 15 Ekim Cuma akşamı, Zorlu PSM’de.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dinle:&nbsp;Geçtiğimiz haziran ayında Mutluluklar adıyla ilk solo albümünü yayımlayan Barış Demirel’in trompeti etrafında yeşerttiği kalabalık ve sesli manzaralara bir yolculuk — üstelik sahne üstü kalabalık. Barış Demirel’in lansman konserinde Da Poet, Kamufle, Deniz Tekin ve Murat Ertel de sahne alacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Duende öneriyor:&nbsp;Bu bir albüm lansman konseri. Mutluluklar’la kaynaşıp konsere gitmek iyi bir tercih.&nbsp;</li></ul>

Murat Ertel ile ilgili hikayeler