ABD Yüksek Mahkemesi'nin 1973 yılında&nbsp;Roe v. Wade kararı isimli hükmüyle kürtaj hakkı, anayasal bir hak olarak tanınmış ve karar da kürtaj uygulamasının federal düzeyde yasalaşmasının yolunu açmıştı. Geçtiğimiz günlerde Yüksek Mahkeme'nin sızan taslağı, yürürlüğe konması hâlinde, bazı eyaletlerin kürtaj hakkını insanların elinden alabileceği anlamına geliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Roe v. Wade kararı</h2>1969 yılında annenin hayatı tehlikede değilse kürtajı suç kapsamına alan Teksas eyaletinin yasalara karşı açılan davayla başlayan kazanım sonucunda ABD'de hamileliklere ilk üç ay sistemiyle yaklaşılıyor.1973'ten beri uygulanan karara göre, ABD'deki kadınların hamileliklerinin ilk üç ayında kürtaj operasyonu için mutlak hakkı bulunuyor; ikinci üç ayda bazı eyalet sınırlamaları devreye girebiliyor; üçüncü dönemde sınırlanabiliyor veya yasaklanabiliyor.Neden önemli?: Feminist gazeteci ve günümüzde hâlâ anayasaya eklenmemiş The Equal Rights Amendment (Eşit Haklar Hakkında Anayasa Değişikliği) sözcülerinden Gloria Steinem, 1960'lı yıllarda kadınların kendi bedenlerinin kontrolünü kazanmalarına özellikle dikkat çekiyordu.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Cinselliğin bir güç aracı olarak kullanılmasına karşı ne zaman, kiminle ve kaç çocuk yapacakları, cinsellikleri, doğum kontrolü ve kürtaj hakkında (yani kadınlar kendi bedenleri ve cinsellikleri hakkında) söz sahibi olduklarında patriyarkal sistem bozguna <a fr-original-style="" href="https://catlakzemin.com/13-ekim-1982-kate-millett-gloria-steinem-alice-walker-abd-kadin-hareketini-konustular/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">uğrayacaktı</a>.</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/4/5/1651877113968.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Washington, 1970<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dolayısıyla POLITICO'nun doğrulanan haberindeki beş yargıcın Roe v. Wade'i bozmak için oy vermesi ve 15 haftadan sonra kürtajı yasaklayan Mississippi yasasını uygulamaya koymak üzere destekleceğini ifade etmesi, kürtajın bir anayasal hak olduğu yönünde kararın sonlanabileceği sinyallerini veriyor — bu durumda kürtaj konusunda eyaletler kendi içlerinde karar alabilecek hâle geliyor.<h2 fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Roe-sonrası dönem: Ülke çapında eylemler</h2>Eğer üst mahkeme, neredeyse 50 yıllık Roe v. Wade'i bozarsa ABD'de hamile kalabileceklerin %52'si bu karardan etkilenecek. Durumun ciddiyetini anlamak için üreme haklarını destekleyen ve kâr amacı gütmeyen Guttmacher Institute tarafından sağlanan verilere göre 2017 yılında ABD'de yaklaşık 862,000 kürtajın gerçekleştiğini görmek yeterli oluyor.Güncel durum:&nbsp;The Washington Post ve ABC News'un 28 Nisan 2022'de yayımladığı verilere göre ABD vatandaşlarının %54'ü "Roe v. Wade kararı yürürlükte kalmalı,"&nbsp;diyor; ülke çapında eylemler sürüyor ve hem&nbsp;Roe-öncesi dönemde güvenli kürtaj yollarına erişememenin altını çizen hem de Roe-sonrası kürtaj deneyimlerinin paylaşıldığı gerçek hayat kesitleri sosyal medyada paylaşılıyor.

Aposto Gündem

"Kürtajı engellemek diye bir şey yok, güvenli kürtaj yollarını engellemek var."

Kürtaj hakkı tartışması

Cumhurbaşkanı Erdoğan,&nbsp;dün Dolmabahçe Ofisi’nde ekonomist ve akademisyenlerle bir araya geldi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?&nbsp;Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sıkça yinelediği&nbsp;"faiz sebep, enflasyon netice"&nbsp;görüşünden hareketle TCMB’nin arka arkaya gelen faiz indirimi kararlarının ardından döviz kurları rekor kırmış, Türk lirası yıl başından bu yana %50’nin üzerinde değer kaybetmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat isimli yeni bir bankacılık ürünü duyurmuş; 18'i test eden dolar/TL 11 seviyelerine, 20'yi aşan avro/TL 13 seviyelerine çekilmişti. &nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Öne çıkanlar</h2>"Türkiye'yi başka türlü dize getiremeyeceğini görenlerin tüm güçlerini ve imkânlarını ekonomi alanına yönelttiğini" belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan döviz kurlarındaki dalgalanmayı faiz yükselterek durdurma yönünde baskıya maruz kaldıklarını ifade etti. "Üzerimize çöktürülmeye çalışılan kara bulutların aksine ekonomimizin üretim ve istihdam tarafında işler mükemmel denecek seviyede iyi gitmektedir" diyen Cumhurbaşkanı, Türkiye'nin ilk defa AK Parti hükümetleri döneminde "kesintisiz kalkınma"&nbsp;yaşadığını söyledi. Fiyat artışlarına da dikkat çeken Erdoğan, hızlı fiyat indirimleri gerçekleşmezse Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı'nın "ellerindeki tüm imkânlarla stokçuların, fahiş fiyatlarda ısrar edenlerin üzerine gideceklerini" ekledi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne diyorlar?&nbsp;</h2>Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın&nbsp;açıkladığı son bankacılık ürünü ve Türkiye'nin güncel ekonomik durumu, uluslararası basında da inceleniyor.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.politico.eu/article/turkey-gamble-economic-turnaround-cost-living-recep-tayyip-erdogan/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">POLITICO'da</a> Diego Cupolo&nbsp;tarafından yayımlanan Turkey gambles on economic turnaround as cost of living skyrockets&nbsp;başlıklı makalede; Cumhurbaşkanı'nın "ekonomik kurtuluş savaşı" sırasında, kaybedenlerin "yaşam maliyetlerinin keskin bir şekilde arttığına şahitlik eden vatandaşlar" olduğu vurgulanıyor.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/markets/europe/turkish-depositors-delight-lira-let-up-will-erdogans-plan-deliver-2021-12-21/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Reuters'ta</a>&nbsp;Ebru Tuncay ve Nevzat Devranoğlu tarafından kaleme alınan yazıda, MetroPoll araştırma şirketinin başkanı Özer Sencar'ın "ekonomide şimdiye kadar yapılanların bir seçim stratejisi olduğuna" dair görüşlerine yer veriliyor.&nbsp;Aslı Aydıntaşbaş,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/12/23/turkey-economy-erdogan-management/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Washington Post'ta</a> yayımladığı What's wrong with Turkey's economy? "Erdoganomics." başlıklı yazısında "Erdoganomics" kavramını "yeni ve gelişen bir bilim" olarak tanımlıyor. Türkiye'nin Latin Amerika tarzı hiperenflasyonla Orta Doğu'nun "ahbap çavuş ilişkisi" arasında sıkıştığını savunan Aydıntaşbaş, Cumhurbaşkanı'nın doktrininin&nbsp;"politik ve ekonomik açıdan sürdürülebilir olmadığını" belirtiyor.

"Kumar" mı, kurtuluş mu?

ABD Başkanı Joe Biden, 9-10 Aralık tarihlerinde çevrim içi ortamda gerçekleşecek bir Demokrasi Zirvesi planlıyor.&nbsp;"Dünya çapında demokratik yenilenme için olumlu bir gündem oluşturma" amacı taşıyan zirvede "dünyanın çeşitli demokratik ülkelerinin" liderlerinin sanal ortamda bir araya gelmesi hedefleniyor.&nbsp;Beyaz Saray yönetiminin her ülkeden bir "yapılacaklar listesi" getirmesini istediği; davetli ülke liderlerinin yolsuzlukla mücadele, otoriterliğe karşı duruş ve insan hakları gibi üç temel başlıkta eylem taahhütlerinde bulunması bekleniyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl karşılanıyor?</h2>Böyle bir etkinliğin demokratik değerleri ve kurumları yıpratan rejimlere baskı yapacağı, bu anlamda iyi olduğu düşünülüyor. Freedom House'dan Michael Abramowitz, davetlileri "kendi ülkelerinde ve tüm dünyada demokrasiyi ilerletmeye yönelik cesur, spesifik ve ölçülebilir eylemlerde bulunmak için bu eşsiz fırsatı değerlendirmeye" çağırıyor.&nbsp;Diğer yandan The Washington Post'ta yayımlanan bir yazıda eleştirmenlerin insan hakları, yolsuzlukla mücadele gibi başlıkları içeren toplantı gündeminin "övgüye değer" olduğunu düşündüğü, fakat yine de "soyut" bulduğu belirtiliyor. Bir yandan "İki günlük bir zirvede ne kadar yol alınabileceği" merak edilirken diğer yandan davetli listesine dair konuşulanlar tartışma yaratıyor.Örneğin Azernews'te Ayya Lmahamad tarafından yayımlanan yazıda "Ermenistan gibi insan haklarının ağır şekilde ihlal edildiği bir ülkenin davet edildiği" zirveye Azerbaycan, Türkiye ve Macaristan gibi ülkelerin nasıl davet edilmediği soruluyor. Zirvenin bir "çifte standart" olduğunun belirtildiği yazıda siyaset bilimci Shabnam Hasanova "zirvenin dünyayı 'böl ve yönet' politikasına dayalı kamplara bölmeyi amaçladığını" savunuyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'nin durumu</h2>POLITICO, 4 Kasım'da yayımlanan bir haberde davetlilere ilişkin bazı bilgilerin sızdığını; Türkiye ve Macaristan gibi ülkelerin liderlerinin bu zirveye davet edilmediğini öne sürmüştü.&nbsp;DW Türkçe, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Demokrasi ve İnsan Haklarından Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Uzra Zeya'nın&nbsp;gerçekleştirdiği telefon konferansında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın neden davetli listesinde yer almadığına ilişkin soruya "kelimelerini özenle seçerek"&nbsp;"Belirli davetlilerle ilgili yorum yapma konumunda değilim. Ancak stratejimiz ve yaklaşımımızın arkasındaki mantığı anlatmaktan memnuniyet duyarım" yanıtını verdiğini aktarıyor.&nbsp;DW Türkçe'nin haberine göre Zeya; yaptıkları taahhütler ve sergiledikleri ilerlemeyle daha adil ve barışçıl bir dünyaya ulaşmaya katkı sağlayan çeşitli ülkelerin davet edildiğine dikkat çekiyor. Demokrasi idealine bağlılık, demokratik değerlerin ve kurumların güçlendirilmesi konusunda irade, bu doğrultuda hedefler belirlemeye hazır olma gibi faktörlerin dikkate alındığını ifade ediyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son dönemde Türkiye - ABD ilişkileri</h2>Biden'ın Demokrasi Zirvesi'nin tartışıldığı aynı günlerde iki farklı haber yayımlandı.Vaşington'da iki gün süren temaslarını değerlendiren TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, "Türk-Amerikan ilişkilerindeki karşılıklı güvensizlikten kaynaklı sorunların devam ettiğini, bunların diyalog ve çözüm odaklı yaklaşımlarla giderilebileceğini" düşünüyor.&nbsp;Diğer yandan Anadolu Ajansı, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Donfried'la bir görüşme gerçekleştirdi. Türkiye'yi "değerli bir NATO ortağı" olarak tanımlayan Donfried, ABD'nin Yunanistan'la Ortak Savunma İş Birliği Anlaşması'na dair soruya "ABD’nin Türkiye'deki iş birliğini derinleştirmekle aynı derecede ilgilendiği"&nbsp;yanıtını veriyor. Donfried, F-35 tartışmalarına ilişkin şu yorumda bulunuyor: "Bence burada önemli olan; ABD ve Türkiye'nin bu konular üzerinde çalıştığı, devam eden bir sürecin olmasıdır. Birlikte çalışarak çözüme ulaşacağımızdan eminim."

Demokrasi Zirvesi'ne dair tartışmalar

• <a fr-original-style="" href="https://www.politico.com/news/2021/11/04/biden-democracy-summit-technology-519530" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ABD Başkanı</a> Joe Biden'ın çağrısıyla 9-10 Aralık tarihlerinde çevrim içi gerçekleşecek Demokrasi Zirvesi'ne Türkiye'nin davet edilmediği iddia edildi. POLITICO'nun iddiasına göre Türkiye ve Macaristan gibi ülkeler, "liderleri demokratik sistemleri yıllardır baltaladığı için" zirvenin davetli listesinde yer almıyor.

POLITICO ile ilgili hikayeler