Biray Kolluoğlu, Evren M. Dinçer, Zafer Yenal11 Şubat Pazar günü Kansas City Chiefs ile San Francisco 49ers arasında oynanan Amerikan futbol sezonunun Super Bowl adı verilen final maçı,<a fr-original-style="" href="https://apnews.com/article/super-bowl-ratings-2024-chiefs-49ers-cbs-e2f0288ea474bd564ee4df430e41b8bd" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;123 milyonun üzerinde</a> izleyici çekerek Amerikan televizyon tarihinin en çok izlenen yayını oldu. 190 ülkede ve 25 dilde naklen yayınlanan maç, çok daha geniş ve küresel bir kitleye hitap etti. Bu maçtan yola çıkarak sporun ekonomisine, kültürel anlamlarına ve küreselleşme çabalarına odaklanacağız bu yazıda. Ama önce bu devasa seyirci kitlesini toplayan maçı biraz konuşalım.Oyun kurucusu süper star Patrick Mahomes liderliğindeki Chiefs, uzun süredir yapılamayan bir şeyi başararak üst üste ikinci, son beş yılda ise toplamda üçüncü zaferini elde etti. Çokça eleştirilen, sık sık ciddi oyuncu sakatlıklarının yaşandığı ve ortalama oyuncu kariyerinin dört yıl olduğu bir sporda bu türden bir “başarı” çok nadir.&nbsp;Öte yandan başarının kutlamaları maalesef kısa sürdü. Kulüp, oyuncu ve ekibinin 14 Şubat Çarşamba günü kentte düzenlediği şampiyonluk kutlamaları ve geçit töreni silahlı saldırganlarca<a fr-original-style="" href="https://www.npr.org/sections/pictureshow/2024/02/14/1231619344/photos-shooting-kansas-city-chiefs-parade" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;kana bulandı</a>. Bir yerel radyo spikeri kadının öldüğü, 20’nin üzerinde çocuk ve yetişkinin yaralandığı izdiham Amerikan sosyo-kültürel gündeminin bir başka sacayağı&nbsp;bireysel silahlanmayı tekrar gündeme taşıdı. Aslında ABD’de silahlanma ve genel olarak güvenliğin özelleşmesi konusunda da düşünmek lazım ama bu başka bir yazının konusu. Şimdilik bunu bir kenara bırakalım ve odağımızı silahlanmadan tekrar Amerikan futboluna geri çevirelim.&nbsp;Spor kültürü açısından bir Amerikan klasiği olan Amerikan futbolunda sezon diğer sporlara göre daha kısa sürüyor. Normal sezonda 18 maç haftası var. Her takım bir haftayı pas geçtiği için bir sezonda toplam 17 maç oynuyor. İki konferanstan yedişer takım playoff’lara kalıyor. Super Bowl dahil toplam dört tur, tek maçlı eleme usulüne göre bir playoff sistemi var. Kısa süren sezonun en önemli nedeni yukarıda andığımız sakatlıklar. Giydikleri koruyucu elbise ve kasketlerden dolayı tanınmaz hâlde olan oyuncuların çoğu, hayatları boyunca<a fr-original-style="" href="https://hub.jhu.edu/2023/11/29/brain-scans-of-former-nfl-athletes-study/#:~:text=The%2520new%2520findings%252C%2520published%2520Oct,problems%2520such%2520as%2520memory%2520loss." style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;hafıza kaybından erken demansa</a> bir dizi sorun yaşıyorlar. Belki de bu sertlik onu Amerikan kültürünün vazgeçilmez parçası yapan unsurlardan biri.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/1/0/1708247930163.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">BNN BreakingHafta sonu izlenen maçın—evet sadece bu maçın—yarattığı toplam ekonomik değeri ölçmek ise çok zor. Çeteleye şöyle bir göz atalım. Reklam vermek isteyenler<a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2024/02/06/business/super-bowl-commercials.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;30 saniye için yedi milyon dolar</a> ödediler. 66 milyon Amerikalı maç için bahse girerken—bu bir rekor—sporun tüm dünyada yeni gerçeğinin iddia/bahis olduğu bir kez daha kesinleşti. Akıllara zarar bir diğer istatistik ise Amerikalıların maç için yemekten formaya, içeceklerden dekorasyon malzemelerine toplam harcamalarının<a fr-original-style="" href="https://www.forbes.com/sites/brettknight/2024/02/09/the-money-behind-super-bowl-lviii-19-numbers-you-need-to-know/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;17,3 milyar dolar</a> civarında olması. Tüm Türkiye Süper Ligi’nin ihale süreci devam eden yayın haklarının<a fr-original-style="" href="https://www.yenicaggazetesi.com.tr/super-lig-yayin-ihalesinde-flas-gelisme-zarftan-140-milyon-euro-cikti-tff-sasirdi-765132h.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;tahminen yıllık 140 milyon avro civarında</a> olduğu düşünülürse rakamların ne denli büyük olduğu daha net anlaşılabilir.&nbsp;Pop star Taylor Swift’in Chiefs yıldızlarından Travis Kelce ile sezon ortasında resmîleşen ilişkisi, maçın bir başka odak noktasıydı. Trump taraftarı MAGA (Make America Great Again – Amerika’yı Tekrar Büyük Yap) komplocuları arasındaki yaygın söylenti Swift-Kelce ilişkisinin<a fr-original-style="" href="https://www.nbcnews.com/politics/2024-election/trump-voters-maga-conspiracy-theory-taylor-swift-travis-kelce-rcna136829" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;planlı bir medya oyunu</a> olduğu ve yıl sonundaki seçimlerde Trump’a karşı Joe Biden’ı desteklemek için uydurulduğu yönündeydi. Bu sporun tepe kuruluşu olan NFL’in (National Football League –Ulusal Futbol Ligi) başına adeta bir devlet kuşu konduğunu ve Swift ile genç nesillere ulaşmaya çalıştığını konuşanlar da az değildi. Maçlara ilgisi görece düşük olan 18-24 yaş bandındaki kadın izleyicilerin Swift sayesinde<a fr-original-style="" href="https://www.si.com/nfl/2024/02/14/taylor-swift-super-bowl-ratings-impact" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;yüzde 24 arttığı</a> kaydediliyor. Bilet satışlarından artan izleyici kitlesine Swift’in etkisinin<a fr-original-style="" href="https://www.cbsnews.com/philadelphia/news/taylor-swifts-massive-influence-from-nfl-viewership-to-sales-both-big-and-small/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;330 milyon doları</a> bulduğu iddia ediliyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/1/0/1708247971002.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.40" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The MirrorSwift’in bu sporun küreselleşmesine katkıda bulunması da beklentiler arasında. Aslında Swift’ten çok önce NFL, organizasyonu uluslararası arenaya taşımaya çalışıyordu. 2007 yılında başlamış; artık takvimin kalıcı parçası hâline gelmiş Londra maçlarının yanına 2016’dan itibaren Mexico City, 2022’den itibaren Almanya (Münih ve Frankfurt) maçlarını eklemişti. Önümüzdeki yıl Sao Paulo listeye girecek. Haftanın bazı maçları bir süredir Türkiye’de de bir kanal tarafından naklen yayınlanıyor. Kim bilir belki yakında bir İstanbul maçı da takvime konabilir.&nbsp;Sporu ticari açıdan büyütmek ve uluslararasılaştırma çabaları sonsuz görünse de Amerikan futbolunun kendine özgü özellikleri bunun sınırlarına işaret ediyor. Dünya genelinde özellikle Commonwealth ülkelerinde oldukça popüler olan ragbiye çok benzese de Amerikan futbolu bu ülkelerde kendine çok yer edinemedi. Dünyanın en popüler oyunu ve sürekli akışa dayanan bizim futbola kıyasla oyunların ortalama 1-2 saniye sürdüğü ve sürekli durakladığı Amerikan futbolunu anlayarak seyretmek oldukça zor. Her bir oyunun son derece karmaşık ve neredeyse askerî nizamı andıracak kadar ayrıntılı bir şekilde kurgulandığı bu spor bir hayli bilgi gerektiriyor. Profesyonel yorumcular tarafından oyunlara dair yapılan anında analizler veya ekranlarda kullanılan sanal çizgi ve figürler olmasa TV izleyicilerinin büyük çoğunluğunun, hele hele oyuna aşina olmayan ABD dışındakilerin, oyunu takip etmesi neredeyse imkansız.&nbsp;Amerikan futbolu ayrıca Amerika ve milliyetçilik vurgusunun en kuvvetli olduğu spor dallarından. Özellikle 11 Eylül’den sonra Amerikan futbolu maçları adeta bir milliyetçilik şovuna dönmüş durumda. Normal sezonun Kasım ayının tamamı<a fr-original-style="" href="https://www.nfl.com/causes/salute/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Salute to Service</a> / “Hizmete (Askerlere) Saygı” başlığı altında ABD’nin dünya geneline yayılmış askerî varlığını kutlamaya ayrılmış durumda. Koç ve teknik ekibin kamuflajlarla sahaya çıktığı bu maçlarda dünya geneline yayılmış üslerdeki Amerikan askerlerinin yayına katılması rutin bir etkinlik.Oyunun bu yönünü yakın geçmişte biraz daha vurgulayan bir diğer gelişme, siyahlara karşı artan polis şiddetini millî marş sırasında diz çökerek protesto eden oyuncuların, başta Colin Kaepernick olmak üzere, neredeyse aforoz edilmeleriydi. 2016 sezonunun başında başlayan protestolar,<a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2020/06/05/sports/football/george-floyd-kaepernick-kneeling-nfl-protests.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Kaepernick’in kariyerini bitirdi.&nbsp;</a> Bu süreçte Trump ile birlikte keskinleşen dışlayıcı ve ırkçı söylemlerin de büyük etkisi oldu.&nbsp;Basketbolun evrenselliği ve özellikle Çin pazarındaki popülerliği, Amerikan futbolu için söz konusu değil gibi görünüyor. Büyük çabalara rağmen dünyanın en büyük pazarı Avrupa’da da henüz bir aşama kaydedilemedi. NFL’in Taylor Swift gibi itici güçlerle küreselleşme yönündeki çabalarına devam edeceği kesin. Netflix, Amazon, Disney gibi televizyon platformlarının küreselleşmeye çalıştığı bu dönemde rakip sporlar da aynı hedefin peşinde. Oyunun kendine has ve aşırı Amerikan özelliklerinin ise arzulanan genişlemede destek mi yoksa köstek mi olacağı belli değil.&nbsp;Bununla birlikte dünyada daha çok kabul gören ve popüler olan bizim&nbsp;futbol, Messi’nin Amerikan ligine transferine rağmen ABD’de istenen ilgiyi göremiyor ve yukarıda verdiğimiz rakamlardan da anlaşıldığı gibi Amerikalılar kendi ana sporlarından vazgeçmiyor.&nbsp;Öte yandan ABD ölçeğinde bu denli başarılı olduğu sürece Amerikan futbolunun küresel iştahının azalma ihtimali çok zayıf. Sözün kısası, ilerde hangi sporun dünya çapında popülerliğinin artacağını bugünden kestirmek zor, ama şu çok net: Ana spor dalları giderek ve geri dönülemez bir şekilde büyük paranın kaynağı ve hedefi hâline geliyor. Hemen her spor branşının ticarileşmesinin ve endüstrileşmesinin siyasi sonuçlarını merak ediyorsanız, düşünmeye <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/vatandas-musterilesirken-ofsayttan-nasil-cikariz" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Vatandaş Müşterileşirken Ofsayttan Nasıl Çıkarız?&nbsp;</a>başlıklı yazımızla başlayabilirsiniz.

Zappa Zamanlar

Ana spor dalları giderek ve geri dönülemez bir şekilde büyük paranın kaynağı ve hedefi hâline geliyor.

Super bowl, bir Amerikan klasiği ve klişesi

TIME dergisi perşembe günü, altı sporcunun da seçildiği “2023'ün en etkili 100 insanı” listesini açıkladı. TIME, her yıl olduğu gibi dünyayı değiştiren kişileri seçtiği en etkili 100 listesini yayınladı. Listede, kendi alanlarında öne çıkmayı başaran ve önemli bir değişim yaratan iş insanları, politikacılar, sanatçılar ve sporcular yer alıyor.Bunlar arasında Paris Saint-Germain yıldızı&nbsp;Lionel Messi&nbsp;ve takım arkadaşı&nbsp;Kylian Mbappe, 2022 ABD Açık tek kadınlar şampiyonu ve dünya 1 numarası Iga Swiatek&nbsp;yer alıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2022 FIFA Dünya Kupası'nda takımı Arjantin'le kupayı kazanan Messi, Dünya Kupası'nda en fazla forma giyen ve süre alan futbolcu olarak tarihe geçmişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kylian Mbappe,&nbsp;2022 FIFA Dünya Kupası'nda toplam 8 golle turnuvanın en çok gol atan oyuncusuna verilen Altın Ayakkabı'nın sahibi olmuştu.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/3/5/1681491278479.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">SkysportsPhoenix Mercury yıldızı basketbolcu Brittney Griner, Olimpiyat şampiyonu kayakçı Mikaela Shiffrin ve Super Bowl şampiyonu NFL oyun kurucusu Patrick Mahomes ile birlikte listeye seçildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Alp disiplini sporcusu Mikaela Shiffrin,&nbsp;Dünya Kupası'nda en fazla yarış kazanan kadın kayakçı unvanını elde etmişti. Sporcu, Alp Disiplini Dünya Kupası'nda 83. yarış galibiyetiyle ABD'li Lindsey Vonn'un Dünya Kupası rekorunu kırarak tarihin en başarılı Alp disiplini kadın kayakçısı oldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Brittney Griner,&nbsp;kariyerinde 8 kez WBNA All-Star'a seçilen ve ikişer kez olimpiyat ile dünya şampiyonluğu yaşayan Griner, daha önce de formasını giydiği Phoenix Mercury'de 2014 yılında WNBA şampiyonluğuna ulaşmıştı.&nbsp;Phoenix Mercury'nin pivotu ve dünyanın en iyi basketbolcularından biri olan Griner, 17 Şubat 2022'de Moskova yakınlarındaki bir havaalanında valizinde esrar yağı taşımakla suçlaması üzerine Rusya'da gözaltına alınmıştı. Griner, ABD ve Rusya arasındaki pazarlıklar sonucunda ABD'de tutuklu silah tüccarı Viktor Bout ile yapılan takas sonucu 9 Aralık'ta ABD'ye getirilmişti.&nbsp;</li></ul>

Punto 

TIME dergisi “2023'ün en etkili 100 insanı” listesini açıkladı.

“2023'ün en etkili 100 insanı” listesindeki sporcular

• NFL’in resmî konsol oyunu NFL Madden’ın yeni versiyonu NFL Madden 2022’nin kapağında Tom Brady ve Patrick Mahomes yer alacağı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/thepuntomag/status/1405541096772366344?s=20" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyuruldu.</a> Böylelikle, NFL Madden’ın kapağında, 10 yılı aşkın bir süreden sonra ilk kez iki oyuncu birden boy göstermiş oldu.

• NFL'de geçtiğimiz sezonun Super Bowl şampiyonu Kansas City Chiefs'in quarterback'i Patrick Mahomes, takımıyla toplam değeri 503 milyon dolara ulaşabilecek 10 yıllık yeni bir kontrat <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.espn.com/nfl/story/_/id/29418825/sources-chiefs-patrick-mahomes-agree-10-year-extension">imzaladı</a>. 2017 draft'inde Chiefs tarafından ilk tur onuncu sırada seçilen 24 yaşındaki oyuncu, 2018 sezonunda normal sezonun en değerli oyuncusu (MVP) ve yılın hücum oyuncusu seçilmiş, geçtiğimiz sezon ise takımını şampiyonluğa taşıdığında Super Bowl MVP'si olmuştu.<ul><li>Kontrat detayları: Mahomes, çaylak kontratından kalan iki yıl için 27 milyon dolarlık kısmın üzerine 10 yıl için 450 milyon dolar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://sports.yahoo.com/patrick-mahomes-contract-extension-chiefs-record-mike-trout-nfl-022213912.html">alacak</a>. 2022'den itibaren kontrat sonuna kadar yer alan 1,25'er milyon dolarlık konferans şampiyonluğu ve MVP ödülü primleriyle birlikte toplam miktar 503 milyon dolara kadar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://twitter.com/AdamSchefter/status/1280274877921071106">çıkabilecek</a>. NFL Network muhabiri Ian Rapoport'a göre Mahomes'un kontratı, spor tarihinde değeri yarım milyar doları geçen ilk anlaşma <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://twitter.com/RapSheet/status/1280262295071924226">oldu</a>.</li></ul>

Patrick Mahomes ile ilgili hikayeler