Kültürel hafızamız, bizi çeşitli yapılara göre hizalanmaya yöneltiyor. Bunun en öne çıkanlarından biri olarak, 1950’lerden itibaren gazetelerin arşivine bakınca özellikle Taksim-Harbiye civarındaki bir mekânın kendisini Radyoevi’ne göre tarif ettiği görülüyor. Biçki dikiş kursundan araç satışına, Latin-Katolik kilisesinin ayin duyurusundan bina satışına kadar birçok ilanda “Radyoevi’nin yanı, karşısı, arka kapısının ötesi” gibi ibareler yer alıyor.&nbsp;Bu haftanın hikâyesinde de Radyoevi’nin kendisinden bahsedeceğim. Çünkü, bu hafta itibarıyla boşaltılma kararı çıkan yapının, geçmiş yıllarda da benzer senaryolarla karşılaşması sadece üzücü değil, şehrin sakinlerine “yapının peşinin bırakılmadığını hissettirdiği için” yıpratıcı da. Ama bu bahsin tek sebebi bu da değil: Bu kurumdan emekli olan ve haftanın üç günü Bursa-Radyoevi arası mekik dokuyan Türk Sanat Müziği şefi dedeme karşı borcum aynı zamanda. Ondan, şehre özel hazırlanan Aposto! İstanbul okurlarını haberdar etmek <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGaGFiZXIlMjUyRnRhcmloaS1pc3RhbmJ1bC1yYWR5b3N1LXNhcmF5YS1taS12ZXJpbGVjZWstaGFiZXItc2VuLWJhc2luLWFjaWtsYW1hc2luYS1jYWdpcmRpLTE4MDAzNjc="">istiyorum</a>.&nbsp;Neler oluyor? Bu hafta gazetelerde yer alan haberlere göre, Radyoevi binası depreme dayanıklı olmadığı için boşaltılıyor. Fakat bunun doğru olmadığı ve binanın Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na devredileceği iddia ediliyor. Çarşamba günü, nirengi noktası misali belirtici görevi gören binanın önünde mahalleli ve ses sanatçılarının katıldığı bir protesto <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZwJTI1MkZDSkpuV0V4Z3Y2MiUyNTJG"">vardı</a>. Yapılan açıklamada, binanın depreme karşı ne kadar hasarlı olduğu, bu raporun ne zaman alındığı, yapı tadilatının ne kadar sürede tamamlanacağı, bu esnada taşınılması planlanan binanın ne kadar süreyle tutulduğu gibi ayrıntıların cevapsız kaldığının altı çizildi.&nbsp;Neler olmuştu? Deprem kuşağında yer alan ve tarihinde yıkıcı anıları bulunan bir şehrin, sadece depreme dayanıklı olmadığı için bir binasının boşaltılması protesto edilmez. Bu konuda tarih yol göstericidir ki Radyoevi’nin 1945’te, yani yapımı için yarışma açıldığı sırada otel yapılacağı iddia edilerek 2005 yılında otel olmasına yönelik çalışmaların başlatıldığını hatırlayanlar olacaktır. Ardından 2012’de de Birleşmiş Milletler’e satılması söz konusu olan yapının toplumsal belleğe vereceği zararın altı çizilmiş ve protestolar devam etmişti.Tarihine dair: “Alo, alo, Muhterem samiin, burası İstanbul telsiz telefonu. 1200 metre, 2500 kilosaykıl… Bugünkü tecrübe neşriyatımıza başlıyoruz.” Gazeteci ve radyocu Eşref Şefik’in sesinden Türkiye’deki ilk radyo anonsu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTU4MDE1NmY1ZDQ2MDAwOTk1ZjJkYyZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzREVCOHdJUjZSQTQwJTI1MjZhbXAlMjUzQmFiX2NoYW5uZWwlMjUzRHJhZHlvbm9zdGFsamk="">böyleydi</a>. Sirkeci’deki Büyük Postane’nin bodrum katından yapılan ilk yayın, teknik yetersizliklerden ötürü farklı mekânlarda devam etti. Fakat radyoevi binasının eksikliği kesinleşince 1945’te verilen bir ilanla tasarımı için yarışma yapıldı. Yarışmayı, Çanakkale Şehitler Anıtı’nı da tasarlayan Doğan Erginbaş ile Ömer Güney ve İsmail Utkular'ın ortak projesi kazandı. Binanın inşası 1949’a kadar devam etti, 19 Kasım’da İstiklâl Marşı ve ardından İsmet İnönü’nün Ankara’da kaydedilen konuşmasıyla açıldı. Açılışından itibaren akademi görevi gören düsturu sayesinde, bugün bildiğimiz birçok ses sanatçısıyla bizleri tanıştırırken radyo tiyatrosuna da alan açtı.

Aposto İstanbul

Bu haftanın hikâyesi Harbiye'deki Radyoevi'yle ilgili. Çünkü, bu hafta itibarıyla boşaltılma kararı çıkan yapının geçmiş yıllarda da benzer senaryolarla karşılaşması sadece üzücü değil, şehrin sakinlerine “yapının peşinin bırakılmadığını hissettirdiği için” yıpratıcı da.

Radyoevi ile ilgili hikayeler