• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/un-chief-sends-russia-bid-revive-black-sea-grain-deal-2023-08-31/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Birleşmiş Milletler</a> (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a mektup yazarak, "Tahıl Koridoru Anlaşması'nın yenilenmesi konusunda 4 somut öneride bulunduğu" öne sürüldü.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öneriler neler?&nbsp;Almanya merkezli Bild gazetesinin haberinde, önerilerde SWIFT'e geri dönüşün sağlanması, Rusya gemilerinin Ukrayna saldırılarına karşı sigortalanması, AB'deki yaptırımlar nedeniyle dondurulan varlıkların yeniden teslim edilmesi ve hızlı liman izinleri alma imkanı gibi maddelerin yer aldığı ifade edildi.</li></ul>

Spektrum

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile pazartesi günü Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi. 3 saatlik görüşmenin ardından iki lider bir basın toplantısı düzenledi.&nbsp;Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, basın toplantısında Tahıl Koridoru Anlaşması'nın da görüşmede konuşulduğunu ifade ederek iptal olmasının küresel gıda pazarını çok etkilemediğini ifade etti. Putin,&nbsp;"Biz tahıl anlaşmasını canlandırmaya hazırız. Yeni anlaşma için Rusya’ya yaptırımların kaldırılması gerekiyor. Ben bunu sayın Erdoğan’a açıkça söyledim" dedi.Putin, bir gazetecinin sorusuna ise Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin "Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin; biz tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz" cevabını verdi.Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaptığı açıklamada, eksiklerin giderilerek girişimin devam ettirilmesi gerektiğini vurguladı ve "Türkiye olarak beklentileri kısa sürede karşılayacak bir çözüme kavuşacağımıza inanıyoruz" dedi. Erdoğan devam eden işgal için ise&nbsp;"Savaşın kazananı barışın kaybedeni olmaz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni yine yapmaya hazırız" ifadelerini kullandı.&nbsp;Soru-cevap bölümünde ise Erdoğan, "Putin ‘Fakir ülkelere 1 milyon ton tahılı göndermek için lojistik çalışmalar yaptık’ dedi. Biz de ‘Üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak varız’ dedik. Ukrayna’nın, Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor" diye konuştu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kiev'den yanıt: Erdoğan'ın yumuşama mesajını Reuters'a değerlendiren Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin başdanışmanı Mykhailo Podolyak, "Gerçekçi olalım ve var olmayan seçenekler hakkında konuşmayı bırakalım" dedi. Podolyak, Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik yaptırımların yumuşatılmasını veya olası bir "yatıştırma politikasını" desteklemeyeceğinin altını çizdi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Açıklamalar nasıl okundu?</h2>Görüşmenin ardından Türkiye'de, Rusya'da ve dünya genelinde iki liderin açıklamaları farklı şekillerde yorumlandı. Kimi Putin'in anlaşma için ikna edilemediğini savunurken kimi de Erdoğan'ın Putin'in alternatif yol teklifini kabul etmediğini söyledi.&nbsp;BBC Türkçe'nin <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/cqv70y7n03qo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">derlediği haberde</a>,&nbsp;Kommersant gazetesinin, Putin'in sözlerine yorum yaparak "Her şey çok açıktı. Anlaşma yok ve olmayacak da. Çünkü kimse Rusya’nın koşullarını yerine getirmeye niyetli değil" ifadelerine yer verdiği aktarıldı.Günlük gazete&nbsp;Moskovsky Komsomolets&nbsp;de&nbsp;"Erdoğan'ın Vladimir Putin'i Ukrayna ile tahıl anlaşmasına dönmesi için ikna edemediğini"&nbsp;belirtti.Yine aynı haberde, askerî yorumcu Yuri Podolyaka'nın Telegram'daki gönderisinde Ukrayna'nın, Rusya'nın tahıl anlaşmasına zorlanması yönündeki beklentilerinin ters teptiğinden bahsettiği ifade edildi. Podolyaka,&nbsp;"Devlet başkanımızın açıklamalarına göre söyleyebiliriz ki, başka birilerine boyun eğdirildi” dedi.Savaş blogcusu&nbsp;Boris Rozhin ise görüşmelerin Türkiye yerine Rusya'da yapıldığına dikkat çekerek, Rusya'nın Türkiye'yi "boyun eğmeye zorladığını" iddia etti. Rozhin, "Dün ilginçtir ki bazı insanlar 'tahıl anlaşması' yeniden canlandırılacak diye bekliyorlardı. Şimdi ise 'İnanabiliyor musunuz, Putin pes etmedi' diye itiraflarda bulunuyorlar" değerlendirmesinde bulundu. Rozhin ayrıca “Erdoğan'a karşı dikkatli olunması gerektiğini”&nbsp;söyledi.&nbsp;euronews'ta yer alan <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/09/05/turkiye-rusyanin-tahil-ihracati-icin-alternatif-yol-onerisine-karsi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konuya ilişkin haberde</a> ise Türkiye'nin, Rusya'nın önerdiği alternatif tahıl koridorunun çözüm olmayacağını belirterek karşı çıktığı ifade ediliyor.&nbsp;Politico'da <a fr-original-style="" href="https://www.politico.eu/article/russia-turkey-restart-grain-deal-ukraine-if-sanctions-lifted-putin-tells-erdogan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer alan haberde</a> ise ABD'nin German Marshall Fund Ankara ofisi direktörü Özgür Ünlühisarcıklı'nın değerlendirmelerine yer veriliyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Hem Putin hem de Erdoğan küresel güneyin dostları olarak görülmek istiyor. Tahıl anlaşması, Türkiye için diplomasi ve arabuluculuk kapasitesinin arttırılması kadar önemli değil. Erdoğan'ın dengeleme hamlesine yönelik eleştiriler var ve tahıl anlaşmasının yeniden hayata geçirilmesinin tüm dünya için bir karşılığı olacak."</blockquote>Reed Smith'te uluslararası ticaret avukatı olan Tan Albayrak ise&nbsp;"Erdoğan, Karadeniz Girişimi'ni açıkça uluslararası arenadaki parlak anı ve aynı zamanda Türkiye'nin artan stratejik önemine vurgu yapma şansı olarak görüyor. Rusya'nın anlaşmaya yeniden katılması yalnızca küresel tahıl ticareti için bir artı olmakla kalmayacak, aynı zamanda Erdoğan'ın Türkiye'deki iç gündemini de etkileyecektir" değerlendirmesinde bulunuyor.<a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/09/04/world/europe/putin-erdogan-ukraine-grain.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The New York Times ise analistlerin,</a> liderlerin ortak konuşmasının, ilişkilerinin sürdüğünü ve muhtemelen gelişmeye devam edeceğini açıkça ortaya koyduğunu söylediğini aktardı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Rusya kendisini Batı'dan dışlanmış hâlde bulurken, Türkiye hayati bir kanal görevi gördü; Batı'nın yaptırımlarına katılmayı reddetti ve çok ihtiyaç duyulan malları Rusya'ya göndermeye devam etti. Ekonomik krizle mücadele eden Türkiye için Rusya, Türk ihracatı için verimli bir pazar olduğunu kanıtladı ve gecikmiş gaz ödemeleri ve Türkiye merkez bankasına yatırılan mevduatlarla Türk hükümetinin maliyesini destekledi."</blockquote>İstanbul Beykoz Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü Ahmet Kasım Han, "Erdoğan bence her iki dünyanın da en iyisini yaşıyor" dedi. Han, Putin'in aynı zamanda bir NATO ülkesinin lideriyle olan açık kanalından da yararlandığını, çünkü bunun ona görüşlerini ittifakın geri kalanına aktarması için dolaylı bir yol sağladığını, bazen de diğer üyelerin hayal kırıklığına uğramasına neden olduğunu söyledi.Carnegie Rusya Avrasya Merkezi Direktörü Alexander Gabuev ise iki liderin görüştüğü farklı konular da olabileceğini belirterek "Buzdağının görünmeyen bir kısmı da var" diyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin'in görüşmesi nasıl yorumlandı?

Erdoğan'nın Rusya ziyaretinin ardından: Şimdi ne olacak?

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, geçtiğimiz gün, 2022'de Türkiye ve Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğuyla Ukrayna ile imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması'ndan&nbsp;çekildiklerini "Anlaşma bugün itibariyle artık yoktur" ifadeleriyle duyurdu. Peskov, gerekli koşullar sağlanırsa anlaşmaya geri döneceklerini söyledi. Peskov ayrıca kararın, Kırım Köprüsü'nde meydana gelen patlamayla bağlantılı olmadığını vurguladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın sona erdiği dün 00.00'dan sonra Karadeniz'de seyrüsefer açısından verilen güvenlik garantilerinin geçersiz olacağını bildirdi.&nbsp;Nedir? Tahıl Koridoru Anlaşması; Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından küresel çapta rekor seviye ulaşan ve bazı bölgelerde kıtlığı tetikleyen buğday ithalat problemine çözüm olarak Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla 22 Temmuz 2022'de Rusya ve Ukrayna'ya ayrı anlaşmalar olarak <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/lavrov-ve-cavusoglu-tahil-koridoru" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">imzalatılmıştı</a>. Merkezi İstanbul'da olan Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından takip edilen Tahıl Anlaşması kapsamında toplam 32 milyon tondan fazla tahıl, dünya pazarlarına taşındı ve küresel emtia fiyatlarının savaş öncesi dönemine inmesini sağladı.Rusya neden çekildi? Rusya, kararına gerekçesini, "kendi tahıl ve gübresini ithal etmesi yönünde verilen sözlerin tutulmaması" olarak gösteriyor. Ayrıca anlaşma kapsamında tahılın söz verildiği gibi en yoksul ülkelere ulaştırılmadığını belirtiyor. Daha önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin gıda ihracatı ve diğer önemli düzenlemelere yönelik engellerin kaldırılmadığını vurgulayarak anlaşmadan çekileceklerinin sinyalini vermişti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;Anlaşma kapsamında sadece Ukrayna'nın tahıl ürünlerinin satışı gerçekleşiyordu. Rusya ürünlerinin ise gemicilikten ödemelere kadar birçok konuda uygulanan yaptırım nedeniyle satışı ve pazarlaması gerçekleştirilemiyordu. Gıda ürünlerinin satışı yaptırım kapsamına girmese de gemicilik, sigorta ve ödemeler gibi alanlardaki yaptırımlar Rusya’nın ihracatını imkansız hâle getirdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Amaç sorunu:&nbsp;Rusya, anlaşmanın amacını karşılamadığını vurguluyor. Açlık tehlikesi yaşayan Afrika ülkeleri başta olmak üzere yoksul ülkelerin yararlanması için bu anlaşmanın imzalandığını vurgulayan Rusya, 17 Temmuz'da yaptığı açıklamada 22 Temmuz’dan bu yana taşınan 32,8 milyon tahılın %70’lik kısmının yüksek gelirli ülkelere satıldığını vurguluyor. Etiyopya, Yemen, Sudan, Somali ve Afganistan gibi en fakir ülkelere sadece %3’lük satış yapıldığı vurgulanıyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SWIFT talebi:&nbsp;Rusya'nın şartlarından biri de Rusya Tarım Bankası’nın uluslararası para transfer sistemi SWIFT’e yeniden bağlanması, tarımsal makine ve yedek parçalarının alımına yeniden izin verilmesi ve Rusya’nın Togliatti kentinden Ukrayna’nın Odessa kentine giden amonyak boru hattının yeniden işletime açılması.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte:&nbsp;Rusya bir yandan tahıl anlaşmasının kendine yönelik tarafının uygulanmaya başlamasını sağlamak isterken bir yandan da kendisine yönelik yaptırımları azaltmayı amaçlıyor. Başta ABD olmak üzere Batı ülkelerinin uyguladığı yaptırımların esnetilmesi için, Rusya'nın Tahıl Koridoru Anlaşması'nı bir "baskı aracı" olarak kullandığı değerlendiriliyor.&nbsp;</li></ul>Değerlendirmeler:&nbsp;BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya'nın kararının dünyanın dört bir yanında ihtiyaç sahiplerine "darbe indireceğini" söyledi. &nbsp;Guterres, "Yüz milyonlarca kişi açlıkla karşı karşıya. Tüketiciler küresel düzeyde geçim sıkıntısı kriziyle yüz yüze. Milyonlarca kişi, Rusya'nın bu kararının bedelini ödeyecek"&nbsp;dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye: Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuya ilişkin açıklamasında "Yapılan açıklamaya rağmen dostum Putin'in bu insani köprünün devamını istediğine inanıyorum. Temenni ediyorum ki bir mesafe alırız ve aralık vermeden yolumuza devam ederiz"&nbsp;dedi. Erdoğan, Putin ile temaslarının süreceğini ve en kısa zamanda görüşeceklerini de vurguladı. Bununla birlikte Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya'dan mevkidaşı Lavrov ile telefonda görüştü; görüşmede Tahıl Koridoru Anlaşması'nın da konuşulduğu bildirildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ukrayna:&nbsp;Ukrayna'dan yapılan açıklamada Rusya'nın kararına rağmen anlaşma kapsamında ihracatı sürdürmeye hazır olunduğu bildirildi. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Rusya olmadan da anlaşmanın devam edebileceğini belirterek,&nbsp;"Ukrayna, BM ve Türkiye gıda koridorunun güvenliğini ve gemi denetimlerini sağlayabilirler" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzman görüşü:&nbsp;Euronews'ta yer alan konuya ilişkin haberde, İsviçre'deki St Gallen Üniversitesi'nde uluslararası ticaret ve ekonomik kalkınma profesörü Simon Evenett, "Karadeniz anlaşması birçok ülkenin gıda güvenliği için kesinlikle kritik öneme sahip. Bu anlaşmanın kaybedilmesi yüksek borç seviyeleri ve iklimsel etkilerle karşı karşıya olan ülkelerin sorunlarını daha da artıracak" ifadelerini kullanıyor.&nbsp;</li></ul>Şimdi ne olacak? <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/cw0ng54gxj5o.amp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">BBC Türkçe'nin konuya ilişkin haberinde</a>; Türkiye'nin her ne kadar iyimser açıklamalarda bulunsa da Rusya'nın tavrında kararlı olduğunun vurgulandığı belirtiliyor. Ayrıca; Rusya'nın kararının NATO Liderler Zirvesi'nde Türkiye'nin Batı ülkelerine yakınlaşmasının ardından gelmesine dikkat çekiliyor.<a fr-original-style="" href="https://www.inspiredminds.de/tr/t%C3%BCrkiye-rusyadan-uzakla%C5%9F%C4%B1yor-mu/a-66267492" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">DW Türkçe'den Gülşen Solaker</a> "Türkiye Rusya'dan uzaklaşıyor mu?" başlıklı haberinde, Türkiye'nin Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'yi ağırlaması ve NATO Liderler Zirvesi'ndeki açıklamalarının ardından Rusya ile ilişkilerde yeni bir dönemin başlayıp başlamayacağına ilişkin uzmanlardan aldığı görüşleri paylaşıyor.&nbsp;Haberde Rusya'nın anlaşmadan çekilmesine ilişkin değerlendirmede bulunan Rusya uzmanı Aydın Sezer, Erdoğan'ın Putin ile değil, ABD Başkanı Joe Biden ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Guterres ile görüşmesi gerektiğini belirtiyor.

Aposto Gündem

Rusya, pazartesi günü Tahıl Koridoru Anlaşması'ndan çekildiğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan "Dostum Putin'in bu insani köprünün devamını istediğine inanıyorum." dedi. Peki anlaşma devam edecek mi?

Tahıl Koridoru Anla ile ilgili hikayeler