Aralık ayından bu yana günlük konuşmaların başlıklarından biri “Kış neden gelmedi?” sorusu üzerine kurulu. Öyle ki özellikle ocak ayına girdiğimizden bu yana&nbsp;“Bu nasıl ocak?”&nbsp;diye sormaya başladık. Bu yazıda, bu soruların cevabını arayacağız.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hava soğumuyor, yağış olmuyor</h2>Geçtiğimiz günlerde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Twitter'dan yaptığı açıklamada "Bugün Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden (MGM) gelen verileri inceledim. Son 52 yılın en sıcak aralık ayını yaşadık. Yağışlar ciddi oranda azaldı. Bu tablo umut vermiyor. Hep söylüyoruz, kaynaklarımız sınırsız değil! Bu bilinçle çalışıp adımlarımızı atıyoruz. Hepimiz üzerimize düşeni yapmalıyız." ifadelerini kullandı.&nbsp;Havanın soğumamasının yanında yağışlarda da bir düşüş görülüyor. MGM'nin sitesinde yağışlara ilişkin verilerde ise son dönemde yağışlarda düşüş yaşandığı şöyle aktarılıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"1 Ekim 2022-31 Aralık 2022 dönemini kapsayan 2023 su yılı yağışları normalinin ve geçen yıl yağışlarının altında gerçekleşti. Yağışlarda normaline göre %38, geçen yıl aynı dönem yağışlarına göre %29 azalma mevcuttur. Üç aylık kümülatif yağışlarda tüm bölgelerimiz normallerinin altında yağış almış, en fazla azalma %53 ile Marmara Bölgesi’nde&nbsp;gerçekleşmiştir. İl geneli yağışlarda tüm illerimiz normallerinin altında yağış almış, en fazla azalma gösteren il %65 ile Yalova olmuştur. En yüksek yağış 438.8 mm ile Rize’de, en düşük yağış 39.9 mm ile Iğdır’da kaydedilmiştir."</blockquote>Buna karşılık, barajlardaki doluluk oranının da düştüğü ifade ediliyor. BBC Türkçe'nin "Kuraklık: Türkiye yeni bir krizle mi karşı karşıya?" <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/cx9vx1wjgjro" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberinde,</a> İstanbul'daki barajların doluluk oranının 10 Ocak tarihi itibarıyla %31,65 seviyesinde olduğu, Ankara'daki aktif doluluk oranı ise %18,18 olduğu ifade ediliyor. Haberde, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi'nin açıklamasındaki şu ifadelere yer veriliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"İstanbul'da hiç su gelmemesi hâlinde 3,5 aylık ihtiyacımızı karşılayacak su rezervi var. Ankara bu konuda daha şanslı. Barajlara su gelmemesi hâlinde tüm içme suyu talebini 6 aydan daha fazla karşılayacak kapasitemiz var. İzmir'de %19,1 doluluk oranı var; hiç su gelmemesi hâlinde 7 aylık suyumuz vaz. Bursa'da %16,5 maalesef, hiç su gelmemesi hâlinde 2 ayı karşılama kapasitesi var."</blockquote>BBC Türkçe'nin haberinde ayrıca; yağışların olmaması nedeniyle kuralık tehlikesine de dikkat çekilirken tarımda da sıkıntı yaşandığı, İç Anadolu başta olmak üzere farklı bölgelerden basına konuşan Ziraat Odası temsilcileri ve çiftçilerin, yağış azlığı nedeniyle verim kaybı kaygısı yaşadıkları ifade ediliyor.&nbsp;<div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hürriyet'ten İsmail Sarı'nın haberinde,&nbsp;"Türkiye'de neden bir türlü hava soğumuyor?" sorusunu İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir,&nbsp;"Aralık ayından beri etkili olan Yüksek Basınç Blokajı nedeniyle"&nbsp;diyerek cevaplıyor. Özdemir, "Yüksek Basınç Blokajı, soğuk ve yağışlı havanın Avrupa’ya doğal olarak da ülkemize gelmesini engelledi. Bu nedenle eylül, ekim, kasım ve aralık aylarını kurak geçirdik. Bugün itibarıyla yağışsız ve kurak havanın en az ocak ortasına kadar devam edeceği öngörüsü ağır basıyor. Yüksek Basınç Blokajı’nın etkisini ocak ayının ortasından sonra kaybedeceğini şimdilik söyleyebilirim."&nbsp;diyor. Özdemir ayrıca, geçtiğimiz yıl yaşanan yoğun kar yağışının ardından bu yıl yeniden karı görüp görmeyeceğimiz sorusuna "Ocak ortasından sonrasını görmek lazım" cevabını veriyor.&nbsp;</div><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu sorun yalnızca Türkiye'de mi?&nbsp;</h2>Hayır. Avrupa'da Türkiye'ye benzer şekilde "kış gelmiyor." Yaz aylarında rekor kıran sıcak hava dalgasının yaşandığı Avrupa'da sıcaklıklar nedeniyle Fransa, Almanya, İspanya ve Birleşik Krallık'ta en az 20 bin kişi hayatını kaybetmişti.&nbsp;<div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya Meteoroloji Örgütü'ne (WMO) göre Avrupa genelinde yüzlerce meteoroloji istasyonu, aralık ve ocak'ta tüm zamanların en yüksek hava sıcaklıklarını kaydetti.</div>Avrupa'nın yanı sıra Orta Doğu, Orta Asya ve Çin ve Pakistan ile Hindistan'ın bazı bölgelerinde de sıcak hava dalgası nedeniyle önemli sıcaklık rekorları meydana geldi.Avrupa Birliği'nin İklim Değişikliği Servisi Copernicus'un araştırmasına göre; 2022 yılı küresel olarak en sıcak beşinci yıl&nbsp;olarak kayda geçti. Bu sıcaklık artışından en çok Avrupa ve kutup bölgeleri etkilendi. Avrupa, en sıcak ikinci yılını yaşadı.&nbsp;Ancak durum son bulmadı; 1 Ocak'ta da <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/weather/2023/01/02/record-warm-new-year-europe/?outputType=amp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">en az 7 Avrupa ülkesinde</a>, ocak ayında kaydedilen en yüksek sıcaklık yaşandı. Letonya, Danimarka, Litvanya, Belarus, Hollanda, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde ocak ayının en yüksek sıcaklıkları kaydedildi.&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/ScottDuncanWX/status/1609643109100445701" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-11T10:43:46.639Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>İklim bilimci ve hava durumu tarihçisi Maxmiliano Harrera, durumu "Avrupa klimatolojisinde şimdiye kadar görülen en aşırı olay. Hiçbir şey buna yakın olamaz." ifadeleriyle değerlendirdi. Meteorolog Scott Duncan, "Şu anda Avrupa'daki sıcaklığın yoğunluğunu ve boyutunu anlamak zor" dedi. Yılbaşında Avrupa'da kırılan rekorların bir kısmını Washington Post şu şekilde derlemiş:&nbsp;<div data-qa="article-body" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Polonya'da Glucholazy kasabasında ocak ayının ilk günü saat 04:00'te sıcaklık 18.7°C olarak kaydedilmiş.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İspanya, Bilboa'da sıcaklık 25.1°C'ye ulaşmış.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fransa, Trois-Ville'de sıcaklık 24,9°C'ye ulaşmış.&nbsp;</li></ul></div><div data-qa="article-body" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><h2 data-el="text" data-qa="drop-cap-letter" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nedeni ne?&nbsp;</h2>Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin müdür yardımcısı Samantha Burgess, "Şimdiden iklim değişikliğini yaşıyoruz"&nbsp;diyor. Araştırmacılar, bu değişimde birden fazla faktörün etkisinin olduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-64213575" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade ediyor.</a> Kara alanlarının denizden daha hızlı ısınması ve küresel ortalamanın yaklaşık dört katı kadar ısınan Kuzey Kutbu'na daha yakın olması&nbsp;nedeniyle Avrupa'daki sıcaklığın rekor seviyelerde olduğu ifade ediliyor. Uzmanlar faktörlerden birinin de La Niña&nbsp;olduğunu ifade ediyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">La Niña nedir?&nbsp;Pasifik okyanusu üzerinde etkili olan bir hava akımına verilen ad olarak tanımlanan La Niña döneminde deniz yüzeyi sıcaklığı normalden 3 ila 5°C daha düşük olur.&nbsp;</li></ul>Direkt olarak olmasa da bu hava olayının Türkiye'ye dolaylı etkileri bulunuyor. Meteoroloji Uzmanı Prof. Dr. Orhan Şen,&nbsp;La Niña'nın Türkiye'ye ve dünyaya etkilerini "Avrupa'da sonbahar ve ocak ayında yüksek sıcaklık rekoru kırıldı. ABD'nin batısı sıcak ve kurak olurken doğusu ve kuzeyi ise düşük sıcaklık ve aşırı kar yağışına sahne oldu. Türkiye'de ortalamanın üzerinde sıcak ve kuraklık görüldü."&nbsp;diye sıralıyor.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c5128z91053o" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bunun yanında</a> Dünya 1850'lerde katı yakıt tüketiminin arttığı sanayileşmeden bu yana 1,1 °C ısınmış durumda. Bilim insanları, ısınmayı 1,5°C tutmak için karbondioksit emisyonunun 2010'dan 2030'a dek %45 azaltılması gerektiğini ifade ediyor; Birleşmiş Milletler de hükümetlerin bu yönde politikalar izlememesi hâlinde emisyonun 2030'a kadar yaklaşık %11 oranında artacağını öngörüyor. Bilim insanlarına göre bu; daha fazla aşırı hava olayı görüleceği anlamına geliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?&nbsp;</h2>Bilinmiyor. İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan "Tahminler yine kurak bir kış mevsimi geçireceğimizi gösteriyor" diyor. "Ancak bu durum tüm kış boyunca havaların soğumayacağı anlamına gelmiyor." diyen Demirhan, "Ani hava koşullarının gelişebileceği, ani yağışların görülebileceği unutulmamalı. Fakat ufukta kar görünmüyor. Ama 11 Ocak itibarıyla sıcaklıkların 5-6 derece kadar düşmesini bekliyoruz." diyor.&nbsp;Copernicus'ta kıdemli bilim insanı Freja Vamborg, sera gazlarındaki artışların küresel sıcaklığın ana itici gücü olduğunu vurgulayarak&nbsp;"Bir şey kökten değişmedikçe yakın gelecekte hiçbir şey değişmeyecektir." diyor. Uzmanlar hava koşullarının "endişe verici" olduğunu vurguluyor.&nbsp;Avrupa Komisyonu yetkilisi Mauro Facchini, "Uzmanlar, küresel ısınmayı 1,5°C ile sınırlamak için zamanımızın tükendiği konusunda uyarıda bulundular. Bu rapor, Avrupa'da iklimle ilgili aşırı olaylar hâlihazırda meydana geldiği için acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguluyor." diyor.&nbsp;<div data-ad-status="rendered" data-adtype="leaderboard" data-align="center" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" tabindex="-1"><div data-google-query-id="CP7Vv6O-v_wCFX6D_Qcdu1IPwA" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> </div></div></div>

Aposto Gündem

Kış neden gelmiyor? 

• Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, 26 Kasım tarihi itibarıyla tahıl koridoru ile 12 milyon ton tahıl ve gıda ürününü taşındığını açıkladı. Bakan, bu hacmin %58’inin Avrupa; %23’ünün Asya; kalanının da Afrika ve Orta Doğu’ya gittiğini söyledi. Bakan ayrıca, bu kanalla taşınan gıda maddelerinin sadece %6,4’lük kısmının Birleşmiş Milletler kriterlerine göre en fazla ihtiyacı olan ülkelere aktarıldığını ifade etti.&nbsp;💉&nbsp;Hatırlatma dozu: Savaş bölgesinden tahıl ihracatı yapılabilmesini temin eden tahıl koridoru anlaşması kasım ayının ortasında 4 ay süreyle uzatılmıştı.&nbsp;

EXANTE

• Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, 26 Kasım tarihi itibarıyla tahıl koridorundan 495 geminin geçtiğini, bu gemiler aracılığıyla 12 milyon ton tahıl ve gıda ürününün taşındığını açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar: Bakan Kirişçi, bugüne kadar taşınan tahılın %58'inin Avrupa'ya, %23'ünün Asya'ya, %12'sinin Afrika'ya, %6,4'ünün ise Orta Doğu'ya ulaştırıldığını açıkladı.</li></ul>

<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/OGMgovtr/status/1547208598509559811?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1547208598509559811%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.cumhuriyet.com.tr%2Fturkiye%2Fizmir-kinikta-yangin-cikti-1957671" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/6/2022-07-13T20:11:00.210Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.61" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>• Muğla'nın Datça ilçesine&nbsp;bağlı Mesudiye Mahallesi'nde orman yangını çıktı. Saat 22.30'da aktarılan son bilgilere göre Döşeme mevkiinde bir ev yandı, bölgedeki evler tahliye edildi. Bakan Vahit Kirişçi bölgeye giderken Orman Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada yangının iki bölgede etkili olduğu bildirildi. Yangını söndürme çalışmalarının gece karadan devam ettiği bildirildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çeşme: İzmir'in Çeşme ilçesine bağlı Alaçatı Barajı yakınlarındaki makilikte yangın çıktı. Yangına ilişkin 7 kişinin gözaltına alındığı, söndürme çalışmalarının devam ettiği bildirildi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kınık:&nbsp;İzmir'in Kınık ilçesinde de orman yangını çıktı. Yangına ilk müdahalenin gerçekleştiği bildirildi</li></ul>

• Muğla'nın Marmaris ilçesinde 21 Haziran'da başlayan orman yangını 4. gününde devam ederken, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi dünkü açıklamasında 3 bin hektarlık alanın zarar gördüğünü bildirdi. Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün&nbsp;ise "Şu anda elimizde olan uydu fotoğraflarından tespit edip ölçtüğümüz rakamı söylüyorum 2 bin 884 hektar yani 4035 futbol sahası büyüklüğünde bir alan yandı" ifadelerini kullandı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söndürme çalışmaları devam ediyor: Bakan Kirişçi'nin açıklamasına göre yangına dün gün boyu 45 helikopter 12 uçakla havadan, 253 arazöz, 26 su tankeri, 2 bin 604 orman işçisi ve çeşitli kamu kuruluşlarına ait 598 araçla da karadan müdahale edildi.</li></ul><div data-qa="virtual-list-item" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" tabindex="0"><div data-qa="message_container" data-qa-placeholder="false" data-qa-unprocessed="false" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa-hover="true" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"></div><div data-qa="message_content" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message-text" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="block-kit-renderer" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"></div></div></div></div></div><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şüpheliler: Marmaris'e giden İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi yangına ilişkin açıklamalarda bulundu. İçişleri Bakanı Soylu, bir şüphelinin gözaltına alındığını belirterek “1988 doğumlu S.A. isimli şüpheli itiraf etti. Olay yerinde iki adet benzin bidonu ele geçirildi. Şüpheli aile arasındaki ticari bir husumetten dolayı olayı gerçekleştirdiğini söyledi. Şu anda şüpheli gözaltında” dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Helikopter açıklaması: Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Gürün, yangının 2'nci gününde "Maalesef ki yangında 24 saat geride kaldı. Dün karanlık bastırmadan alevlere müdahale edebilmek için bölgeye gece görüşlü helikopter desteği istemiştik. Öğrendik ki envanterde yokmuş” açıklamasını yapmıştı. Soylu da dün yaptığı açıklamada "Gece görüşlü helikopterler de bu gece veya yarın gece uçuşlarına başlayacaklar." dedi.&nbsp;</li></ul>

• <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220304-12.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Resmî Gazete</a>'de yayımlanan karara göre Tarım ve Orman Bakanlığı görevinden af talebi kabul edilen Bekir Pakdemirli’nin yerine Vahit Kirişçi atandı.

Vahit Kirişçi ile ilgili hikayeler