Ulaşım sektörü tekerleğin icadından itibaren pek çok formda var oldu fakat temelde hiç değişmedi. Hâlâ dört tekerin üzerinde uzun yolları arşınlıyoruz. Her dönemin klasik gelecek tasviri olan uçan arabalar ise uzak bir hayal olarak tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı. Peki ileri seviye altyapı sistemiyle fütüristik bir ulaşım ideali sunan Hyperloop da uzak hayaller listesinde yerini almak üzere mi?Sıradaki durak, taşımacılığın geleceği.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hyperloop’a özlem</h2>Yaklaşık 1000 sene sonrasını hayal eden Futurama’da şehir içi ulaşım tasviri, New York’un dört bir yanını saran tüplü ulaşım ağlarıydı. İnsanlar bu tüplerin içinden geçerek istedikleri yerlere kolayca seyahat edebiliyordu. Bu ideali daha geniş çapta, araçlı ve şehirlerarası bir forma sokmak isteyen herkes için hyperloop teknolojileri bir ulaşım rüyası vadetti. Hatta 1870'lerde bir test sistemi, Manhattan'ın altındaki insanları Warren Street'ten Murray Street'e “göndermek” için pnömatik bir vakum tüpü kullandı.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/0/1664090448380.gif" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.82" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550">Yıllar geçti, teknoloji gelişti ve bu alanın öncüleri bize tülerin içinde hızlı ulaşım sözü verdi. 2010’lara geldiğimizde vakumlu tüp teknolojisinin gelişmiş bir versiyonuyla karşımıza geldi. Gelişmiş hyperloop teknolojisi artık insanları birkaç blok değil, şehirlerarası ve hava yolculuğuna rakip hızlarda manyetik olarak havaya kaldırarak taşıyabilecekti. Üstelik saatte 600 milin (965 km) üzerinde bir hızla. Kemerlerimizi bağlayalım.Ulaşımın geleceğinde ışık gören şirketler Hindistan, Hollanda, Suudi Arabistan ve ABD’de farklı projelere büyük yatırımlar yapsa da, hyperloop teknolojisi hâlâ bizim için bir özlem objesi olmaya devam ediyor. Peki bunca hype’a rağmen, neden henüz hayata geçirilemedi? Hele ki neredeyse ışınlanmayı konuşmak üzereyken.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Virgin Hyperloop’un (Hyperloop One) Öngörülemez Çöküşü</h3>Daha sonra Hyperloop One olarak anılan Virgin Hyperloop, 2020’in başlarında bu teknolojiyi ilk hayata geçiren şirketti. Las Vegas dışındaki test tesislerinde, iki çalışan 500 metrelik bir test pistinde saatte 107 mil (172 km) hızla tam ölçekli bir vakum tüpünde seyahat etti. Her ne kadar saatte 600 mil vaadinden çok uzak olsa da, şirketin vadettiği koşullarda sistemin çalışabileceğini tüm dünyaya kanıtlandı diyebiliriz.Hatta şirketin o dönemki CEO’su Jay Walder “100 yılı aşkın bir süreden sonra ilk defa yeni bir toplu taşıma şeklini deniyoruz. Test yolcuları olarak gerçek insanların tercih edilmesi de güvenlik açısından hangi noktada olduğumuzu açıkça ifade ediyor.” ifadesiyle araca ve ekibine olan güvenini açıkça belirtmişti.Sonra ne mi oldu? Roller coaster’ın tepesine ulaşan ve bizim beklentilerimizi de beraberinde götüren şirket vites düşürerek hayallerini küçültmeye başladı. Önce 2022 Ocak ayında personelinin yarısını işten çıkaran Virgin Hyperloop, rota geliştirmelerini askıya alarak rotasını kargo taşımacılığına çevirdi. Haberleri biz de okuyup paylaşmamış olsak uyduruyoruz diyeceğiz, ancak asıl gerçek geleceğin ulaşım aracını geliştiren bir şirketin teslimat sektörüne keskin dönüşünden bir adım ötede değil. En azından otonom teslimat falan olsaydı da hakkında üç beş bir şey karalayabilseydik, sağlık olsun.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tünelin ucuna varmak neden bu kadar zor?</h3>Ulaşım analistleri; yaşadığımız hayal kırıklığı, şirketin küçülmeye gitmesi ve odağını daha kârlı bir alana kaydırmaları konusunda bazı yorumlarda bulunuyor.Los Angeles California Üniversitesi Ulaştırma Araştırmaları Enstitüsü müdür yardımcısı Juan Matute, teknolojik yeniliklerin çok fazla yatırım çektiğini ve yaşanan hype süresince fazla kâr edilebileceğini ifade ediyor. Ve bu açıklamaların peşinden bir fikir her ne kadar ilgi çekici olsa da sıra uygulanabilirliğine geldiğinde tüm süksesinin kaybolduğunu anlayabiliyoruz… Genelde teknolojinin en büyük sorunu tamamen yeni bir altyapı oluşturmaya dair teknik sorunları öngörememesi olarak karşımıza geliyor. Aynı insan hayatındaki gibi, büyük hayallerimiz var fakat o hayallere giden yollar?<img src="https://images.aposto.com/2022/8/0/1664090604191.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550">Bunu şu şekilde de açıklamak mümkün. Örneğin elektrikli araçlar da geleceğin ulaşım ağının bir parçası olarak görülüyor. Ancak bu araçların kullanacağı yollar bizim yıllardır üzerinde tekerlek çevirdiğimiz, kontak çalıştırdığımız yollar. Yani herhangi bir ek işlem gerekmiyor. Söz konusu yeni bir araç sistemi oluşturmak olduğunda ise üzerinde yer alacağı altyapıyı her şeyden önce düşünmek şart. Yol sistemine kolayca entegre edilebilecek elektrikli araçlar gibi alternatifler mevcutken, hükûmetleri kilometrelerce uzunlukta tüp ve istasyon sistemleri için ikna etmek düşünürken bile insanın gözünde büyüyor. Üstelik hem işlevsel bir tasarım oluştururken hem de yasal düzenlemelere ve güzergahlardaki ekolojik dengeye sadık kalmak ikircikli sürecin bir parçası.Analistlere göre altyapı sorunları buzdağının üstesinden gelinebilir kısmı. Düzenleyici, finansal ve politik engellerin bir ulaşım rüyasına giden yolda daha büyük sorunlar çıkarabileceği endüstri yatırımcıları tarafından belirtiliyor. Tüm bu olumsuzlukların gölgesinde biz teknolojiye inanıyoruz, start-up bolluğunda eminiz ki yaratıcı çözümlerde her şeyin üstesinden gelebilecek bir cengaver çıkacaktır. Sonuçta 100 yıldan sonra gelen yeni bir sistemden bahsediyoruz, hiçbir değişim sancısız gelmez. Ah sermayemiz olacaktı…

👀 Öyleyse hayallerde yaşıyoruz efendim.

Geleceğin Ulaşım İdeali Hyperloop Artık Uzak Bir Hayal mi?

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">IBM’den DNA ipliğinden daha küçük çipler</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-12T12:47:12.856Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="2 nanometrelik çipler" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: The Verge Dizüstü bilgisayar, araba, termostat, buzdolabı, mikrodalga gibi neredeyse tüm elektronik aletlerle birlikte hayatımızda büyük bir yere sahip olan çip dünyasında değişen talep ve tedarik zinciri sorunları; çip üreten şirketleri daha hızlı, daha iyi ve daha verimli çipler üretmeye itiyor.Bu konuda ciddi çalışmalar yürüten IBM, yakın zamanda 50 milyar transistörü üzerinde barındıran 2 nanometrelik bir çip ürettiğini <a fr-original-style="" href="https://www.fastcompany.com/90633872/ibm-2-nanometer-chip" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>. Şirket, bir DNA ipliğinden bile daha küçük olan bu çipin günümüzde kullanılan 7 nanometrelik çiplere göre %75 daha verimli&nbsp;ve&nbsp;%45 daha hızlı olduğunu söylüyor. Yüksek transistör yoğunluğu sayesinde daha az güçle daha fazla işlem yapabilen çip, akıllı cihazlardan sürücüsüz araçlara kadar her şeyin daha verimli çalışmasını sağlayabilir.Bir mikroişlemci üzerindeki transistör sayısının yaklaşık&nbsp;iki yılda bir 2 katına çıkacağını söyleyen&nbsp;Moore Yasası, geçtiğimiz son 10 yılda pek geçerli olmadıysa da IBM'in bu çalışması ve diğer büyük çip üreticilerinden Taiwan Semiconductor Manufacturing Company'nin (TSMC) 2 nanometrelik çip çalışmaları göz önünde bulundurulduğunda Moore Yasası'nın yeniden gündeme geldiği düşünülüyor.2 nanometrelik çiplerin 2024 sonunda veya 2025’te üretime başlayacağını öngören IBM Research kıdemli başkan yardımcısı ve direktörü Dario Gil, çipler üretilmeden önce teknoloji şirketlerinin ekstra güç ve daha iyi verimlilikten yararlanabilecek ürün tasarımları yapmaya başlayacağını söylüyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Virgin Hyperloop’un fütüristik ulaşım sistemi</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-12T12:49:44.598Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Yeni nesil ulaşım sistemi" ratio="1.92" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Bigumigu Yer altından, yer üstünden bir dizi araca binerek bir yerlere varmaya çalışıyoruz. Yollarda geçen zamanı bize geri verebilecek süper hızlı bir ulaşım aracı çok iyi olmaz mıydı?Virgin Hyperloop, Las Vegas'ın hemen kuzeyindeki bir çölde, bilim kurgu filmlerinde gibi hissettirecek fütüristik bir ulaşım aracı <a fr-original-style="" href="https://www.usnews.com/news/technology/articles/2021-05-06/virgin-hyperloop-shows-off-the-future-mass-transport-in-floating-magnetic-pods" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geliştiriyor</a>. Şirket, Hyperloop ile manyetik kaldırma kullanarak neredeyse havasız denilebilecek vakumlu tünellerden saatte yaklaşık 1200 km hızla giderek&nbsp;3 buçuk saatlik&nbsp;bir yolculuğu&nbsp;35 dakikaya indirmeyi hedefliyor. Şirketin kurucu ortaklarından Josh Giegel'ın Reuters'a verdiği röportajda söylediğine göre "uçak gibi hissettiren ama türbülans hissini yok edebilen" aracın yolcu kapsülleri 28 yolcu taşıyabiliyor ancak uzun ve kısa mesafelerde kargo taşımaları için de özelleştirilebilir.İlk insanlı testini kasım ayında gerçekleştiren Virgin Hyperloop, ticari operasyonlarına 2027'de ulaşım sisteminin yetersiz olduğu Hindistan ve Suudi Arabistan'da başlamayı planlıyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çin’in dijital para birimi DCEP</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-12T12:52:42.111Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Çin'in yeni dijital para birimi" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Business Insider Kağıt parayı binlerce yıl önce dünyayla tanıştıran Çin, şimdi de dijital para birimi konusunda iddialı bir şekilde ilerliyor. Resmî adıyla Digital Currency Electronic Payment (DCEP) olarak bilinen ve Çin merkez bankası tarafından desteklenen dijital yuan nisan ayında Shenzhen, Suzhou, Chengdu ve Pekin'e yakın bölgelerde test edilmeye başlandı. Yakın zamanda Alibaba’nın market uygulaması, bazı süpermarketler ve özel bankalar da projeye <a fr-original-style="" href="https://www.china-briefing.com/news/chinas-digital-yuan-status-roll-out-impact-businesses/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dahil oldu</a>. Öte yandan Çin; Hong Kong, Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri ve Uluslararası Ödemeler Bankası ile dijital para birimini uluslararası olarak kullanılabilir hâle getirmek için platform geliştiriyor.Geçtiğimiz günlerde, nisan ayından beri Çin'deki 11 bölgede 500 bin tüketiciyi hedefleyen büyük testin bir parçası olarak Suzhou'da yeni bir test <a fr-original-style="" href="https://thenextweb.com/news/chinas-digital-currency-yuan-is-coming-major-economies-need-to-follow-syndication" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleştirildi</a>. 181 bin tüketiciye Double Fifth&nbsp;alışveriş festivaline dahil olan mağazalarda harcamaları için 55&nbsp;yuan dağıtılarak gerçekleştirilen bu testle, dijital bir cüzdan uygulaması indirildikten sonra onu kullanarak festival kapsamındaki mağazalardan yapılan alışverişlerde tüketicilere indirim sağlandı.Testler devam ederken dijital para birimi projesi, beraberinde birçok sorunu ve eleştiriyi getirse de Çin bu konuda kararlı adımlar atıyor ve blokzincir teknolojisiyle ödeme sistemlerini farklı bir boyuta taşımaya hazırlanıyor.

Quando

• Virgin Hyperloop ekstra hızlı ulaşım sistemini ilk kez insan yolcularla test ettiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYWM0ZDk0MGNkZmZhMDAwYjI3NWY3MSZ1c2VyPTVmMjk2ZWM2YjA3MjNjMDAwNzcwYmI4MSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudGhldmVyZ2UuY29tJTI1MkYyMDIwJTI1MkYxMSUyNTJGOCUyNTJGMjE1NTMwMTQlMjUyRnZpcmdpbi1oeXBlcmxvb3AtZmlyc3QtaHVtYW4tdGVzdC1zcGVlZC1wb2QtdHViZQ=="""""""""">duyurdu</a>.<ul><li>2014 yılında Tesla ve SpaceX CEO'su Elon Musk'ın yaklaşık 760 mil/saat (1,223 km/s) hızda neredeyse havasız tüplerden geçerek ilerleyen fütüristik bir taşıma sistemi vizyonuyla kurulan Virgin Hyperloop için önemli bir kilometre taşı olan bu testle, henüz saatte 100 mil/saat (160 km/s) hız sağlandı.</li></ul>

Virgin Hyperloop ile ilgili hikayeler