<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>“Kuş göçü, yaklaşık 50 milyar hayvanın katıldığı dünya çapında bir fenomen.” Bugün okuduğum kitaptan bu cümle, &nbsp;Ağaçların Gizli Yaşamı’nın yazarı, hayatını ormanları korumaya adayan Peter Wohlleben’ın Türkçeye en yeni kazandırılan kitabı Doğanın Gizli Ağı’ndan. Bu cümlenin altını çizdim çünkü aklımda bu hafta sonu göreceğim, dinleyeceğim kuşlar ve kuşlara dair öğreneceklerim, keşfedeceklerim var. Şehrime Flamingo Festivali geliyor.&nbsp;20. Türkiye Kuş Konferansı ile başlayan üç güne yayılan <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/izmirizdoga?igshid=MzRlODBiNWFlZA==" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Flamingo Festivali,</a> 15-17 Eylül tarihlerinde, Doğa Derneği ve İzmir Büyükşehir ev sahipliğinde, İzmir’in kuş cenneti Gediz Deltası, Mavişehir Balıkçı Barınağı ve İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi - İZTAM’da gerçekleşecek. Üstelik tüm kuş severler festivalin gecelerini delta içindeki kamp alanında birlikte geçirebilecek. Dahası, festival kapsamında İzdoğa Turizm tekne ve otobüslerle &nbsp;“Flamingo Yolu” turları gerçekleştiriyor olacak. Daha önce bu turlara katılmış biri olarak, uzman kuş gözlemcileri, kuş bilimcileri ve Türkiye’nin her yerinden gelen doğa tutkunlarıyla deltada gözleme çıkmak, profesyonel saha çalışmalarına katılabilmek festivalin en özel yanlarından olacak.&nbsp;Peki, bu üç günde bizi neler &nbsp;bekliyor?&nbsp;Doğa Koruma ve Milli Parklar, Doğa Derneği, İzdoğa, BirdlLife, eKuşbak, eBird, İstanbul Kuş Rasathanesi Derneği, Alakır Nehri Kardeşliği, &nbsp;kuş fotoğrafçısı dostumuz Alper Tüydeş ve daha nice yerli ve yabancı uzman ve dernek festivalde yer alırken, kuş gözlemciliğinde vatandaş biliminin önemi, Osmanlı’da kuş gözlemi gibi çok çeşitli sunumlar olacak. İlk gün İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in açılış konuşmasından sonra akşam programı “İki kuş iki dans" adlı Flamenko-semah-İzmir Flamenko Atölyesi’nin gösterisi ve “Kuşlar ve İnsanların Göçü” üzerine sohbetli eğlence ile devam edecek. Son gün ise flamingo gölge oyunu ve uçurtma şenliği &nbsp;yapılacak.&nbsp;Siz bu yazıyı okurken ben günümü kuşlara adamış, kanatlarımın altında size anlatacaklarımı çoktan biriktirmiş olacağım. Belki, her neredeyseniz, düşersiniz yollara göçmen kuşlar gibi ve İzmir’in ilk sakinleri olan flamingoların festivaline kanatlanırsınız. &nbsp;

Dünyahali

Kuşlara dair öğreneceklerimiz, keşfedeceklerimiz var.

İzmir Flamingo Festivali’ne Kanatlanın!

• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/africa/south-african-court-halts-construction-amazon-hq-sacred-land-2022-03-20/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">A South African court stopped Amazon's</a> construction of a new headquarters facility in Cape Town over the breach of Khoi and San First Nations Peoples' rights to their culture and heritage.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/0/1647812121285.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.01" width="550" alt="Amazon Africa HQ" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">via Reuters<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zoom out: The construction plan housing the Amazon HQ, River Club, laid a hotel, shops and houses in the delta of two rivers considered sacred in indigenous cultures.</li></ul>

Aposto World

<img src="https://images.aposto.com/2022/2/6/1646469984568.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gökçe Çoşkun’un kitabı <a fr-original-style="" href="https://www.caterinascaramelli.com/new-page" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Caterina Scaramelli</a>’nin geçen yıl çıkan How to Make a Wetland: Water and Moral Ecology in Turkey (Stanford University Press) kitabını aklımıza getirdi. Boston University Antropoloji Bölümü’nde hocalık yapan Scaramelli <a fr-original-style="" href="https://www.caterinascaramelli.com/swamps-into-wetlands" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kitabında</a> Samsun ve İzmir’i çevreleyen <a fr-original-style="" href="https://merip.org/2020/10/the-lost-wetlands-of-turkey/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kızılırmak ve Gediz deltalarının</a> tarihsel ve coğrafi gelişimini incelemiş, yaptığı etnografik çalışmayla bugün bu bölgelerde yaşayan insanlar ve diğer canlılar arasındaki ilişkinin siyasi ve kültürel açılardan niteliğini anlamaya çalışmış. Kitaptaki ana temalardan birisi giderek daralan sulak alanların korunması yönünde çaba gösteren Gökçe Çoşkun gibi aktivistlerle ilgili. Scaramelli, daha adil ekolojik sistemler ve çok canlılı yaşam alanları için verilen mücadelenin demokratik gelecek tahayyüllerinin oluşmasındaki öneminin altını çiziyor. Bu güzel kitabın henüz Türkçe’ye çevrilmediğini hatırlatalım.

Zappa Zamanlar

• <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/graphics/covid-resilience-ranking/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bloomberg'in</a>&nbsp;aşılama oranı, karantina sıkılığı, sağlık sistemi kapasitesi gibi farklı faktörlere dayanarak hazırladığı "COVID Dayanıklılık Sıralaması'nda" ilk sırayı İrlanda aldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Koyu turuncunun en düşük, koyu mavinin en yüksek puan anlamına geldiği aşağıdaki harita, zengin ve yoksul ülkeler arasındaki ayrımı net olarak gösterdi:</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2021/8/4/1632999012425.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.93" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">6'ncı sıradaki Birleşik Arap Emirlikleri ve 9'uncu sıradaki Kanada haricinde ilk 10 sırada Avrupa ülkeleri yer aldı. Bloomberg'in analizinde üç aydır bu trendin devam ettiği vurgulandı. Türkiye 14'üncü sırada yer buldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son üçte ise Malezya, Vietnam ve Filipinler sıralandı. Güneydoğu Asya ülkelerinin son sıralarda yer bulmasına gerekçe olarak uygulanan katı karantinaların delta varyantına karşı anlamsızlaşması ve aşılamanın yavaşlığı gösterildi.&nbsp;</li></ul>

Spektrum

İlk olarak geçtiğimiz aylarda Hindistan’da tanımlanan Covid-19’un Delta varyantı, başta Avrupa, Kuzey Amerika ve Afrika olmak üzere dünya genelindeki mevcut aşılama çalışmalarını <a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-021-01696-3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tehdit ediyor</a>. Delta varyantının, Birleşik Krallık'ta tanımlanan Alfa varyantından yaklaşık %60 daha bulaşıcı olduğunu gösteren araştırmalar endişeleri artırıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Varyantın görülme yüzdeleri:&nbsp;Son bir ayda delta varyantının ve mutasyonlarının toplam vakalar içindeki payının en yüksek olduğu ülke %90 ile Birleşik Krallık. Bu oran, onu takip eden Hindistan ve ABD için sırasıyla %28 ve %17&nbsp;<a data-sk="tooltip_parent" data-stringify-link="https://www.gisaid.org/hcov19-variants/" fr-original-style="" href="https://www.gisaid.org/hcov19-variants/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">seviyesinde</a>.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye: 23 Haziran’da yapılan açıklamaya göre Türkiye’de 16 ilde 134 vakada Delta varyantının tespit edildiği ve bu vakaların 82’sinin İstanbul’da görüldüğü belirtiliyor.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşıların varyanta karşı koruyuculuğu ne düzeyde?</h2>Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, yaptığı araştırmalar neticesinde varyantın tek doz aşı alan kişilerde bulaşıcı olabileceğini ve iki dozun daha yüksek koruma sağladığını açıkladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tek doz: Birleşik Krallık’ta yayımlanan halk sağlığı araştırmasına göre AstraZeneca veya Pfizer aşılarının tek dozu, Delta varyantının neden olduğu Covid-19 semptomlarının görülme riskini %33 oranında azaltıyor. Bu oran, Alfa virüsü için %50 seviyesine kadar yükseliyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Alfa-Delta karşılaştırması: İskoçya’daki araştırmalar da Delta ile enfekte olanların hastaneye yatma olasılığının Alfa ile enfekte olanlara kıyasla iki kat daha fazla olduğunu gösteriyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aşı eşitsizliği: Aşılara erişimi yüksek olan ülkeler, Delta varyantına karşı daha hazırlıklı gibi görünüyor. Düşük gelirli ülkelerde varyantın etkilerinin daha yıkıcı olması bekleniyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Delta plus endişesi</h2>ABD, Portekiz, İsviçre, Rusya ve Çin'in aralarında bulunduğu birçok ülkede görülmeye başlanan Delta varyantının "Delta plus" adı verilen mutasyonu, vakaların ulusal düzeyde yeni piklere ulaşması ve normalleşme adımlarının ertelenmesi riskini artırıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Delta plus: Virüsün daha kolay yayılacağını ve antikor tedavisine karşı daha dirençli olabileceğini gösteren araştırmalara dayanarak Hindistan’da “endişe verici varyant” kategorisinde <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57580008" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değerlendiriliyor</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Delta plus’ın Delta varyantından daha tehlikeli olduğuna dair henüz yeterli düzeyde veri toplanmadığı bildiriliyor. Dünya Sağlık Örgütü, bu varyantın henüz yaygınlaşmadığını fakat endişe verici varyantlarla birlikte halk sağlığını önemli ölçüde tehdit ettiğini açıkladı.&nbsp;</li></ul>

delta ile ilgili hikayeler