<p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">2024 yılına</strong> jeopolitik risklerin arttığı, arz yönlü şok ihtimalinin yükseldiği bir ayı geride bırakarak başladık. Yaşananlar 1970’lerin <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">stagflasyon</em> dönemini daha da hatırlatıcı yönde oldu.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">1970’lerin başında Arap-İsrail Savaşı ile başlayan petrol krizi tüm dünyada enflasyonu yukarı çekmişti. Örneğin ABD’de 1974 yılında enflasyon %12’lere tırmanmıştı. Sıkı para politikası ve alınan diğer önlemlerle 1976 yılında enflasyon %5’lere gerilemişti. Tam bu iş geride kaldı derken İran devrimi ve OPEC’in daha da kartelleşen tutumuyla petrol fiyatlarının yükselmeye devam etmesi, 70'lerin başında 6 dolar olan varil fiyatının 45 doları geçmesi, enflasyonu tekrar ABD’de fırlattı ve %14’lere getirdi. Arkasından da Fed başkanı Volcker’in meşhur müdahalesi ile %20’lere yükseltilen politika faizi enflasyona büyük bir darbe indirdi fakat ABD ekonomisini ciddi bir resesyona soktu.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yaklaşık 1,5 yıl önce %8-9 civarında olan ABD enflasyonunun %3’lere doğru gerilediğini ve oralarda dolanmaya başladığını son aylarda izlemeye başladık. Fed’den gelen güvercin açıklamalar ve bunun piyasalar tarafından aşırı iyimser yorumlanmasıyla, 2024 yılında Mart ayından başlayarak güçlü faiz indirimlerinin geleceği beklentisi ciddi biçimde fiyatlanmaya başladı. Borsalar yükseldi, altın tırmanışa geçti, emtia fiyatları yukarı yönlü hareketlendi.</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">İrrasyonel coşkunluk</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu durumda Fed ne yapabilirdi? Bu beklentiyi besleyen adımlar piyasalarda yaşanan coşkuyu daha da ileri taşıyıp eski Fed Başkanı Greenspan’in tabiriyle irrasyonel bir coşkunluk (<em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">irrational exeburrence</em>) yaratabilir ve varlık fiyatlarını iyice şişirme riskini doğurabilirdi. Üstelik arz yönlü şokların arttığı, ekonominin beklenenden güçlü büyüdüğü bir ortamda bu tür bir varlık balonu talebi daha da canlandırarak enflasyon hedefine ulaşmayı çok daha büyük bir riske atabilirdi.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Fed’in böyle bir hamlesini beklemek pek de gerçekçi değildi. Piyasalar fazla iyimser bir beklentiyle hareket ediyordu. Çarşamba akşamı Fed ve Powell bu beklentileri daha gerçekçi hâle getirecek hamleler yaptı. Powell, faiz indirimlerinin gündemde olduğunu vurguladı fakat aceleci davranmayacaklarını da çok net bir şekilde ifade etti.</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Jeopolitik riskler küçümsenmemeli</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">ABD ekonomisi yılın son çeyreğinde %3,3 büyüdü. İşsizlik yüzde 3-4 dört arasında tarihî dip seviyelerde dolaşıyor. Verimlilik artışı hızlanmaya başladı. Ekonominin büyüme tarafında sorun olmayan ama enflasyon risklerinin olduğu bir ortamda Fed’in güvercin olmasını beklemek bundan sonra da çok gerçekçi olmayacaktır. Ortadoğu'da yaşananlar, arz yönlü şoklar ve enerji fiyatları üzerinden enflasyon üzerinde ciddi tehditler oluşturuyor.</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Faiz indirimleri sınırlı kalacak</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">ABD’de büyüme ve enflasyon aşağı yönlü bir hareket içerisinde olursa, küresel riskler kısmen gerilerse Fed’in atacağı adımlar da büyür. Aksi takdirde bu yıl 2 ya da 3 adet 25 baz puanlık faiz indirimi bekliyoruz. Eğer gidişat böyle olursa, küresel piyasalar açısından yeniden fiyatlanması gereken bir durum anlamına gelir.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Faiz artırımları bir fırtınaya benzer ve finansal piyasaların hiç hoşuna gitmez. Faiz indirimleri ise piyasaların rüzgarı adeta arkasından alıp bir yelkenli misali keyifle yol aldığı bir süreç anlamına gelir. İşin özüne bakacak olursak, böyle bir süreçteyiz. Fakat alınan rüzgar ne çok bol ne de çok kolay geliyor. Yavaş ve temkinli yol alması gereken bir piyasa ortamı bulunuyor. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler açısından da sermaye girişi beklentilerini kısmen törpüleyecek bir gelişme olarak da yorumlayabiliriz.</p>

EXANTE

Faiz artırımları bir fırtınaya benzer ve finansal piyasaların hiç hoşuna gitmez. Faiz indirimleri ise piyasaların rüzgarı adeta arkasından alıp bir yelkenli misali keyifle yol aldığı bir süreç anlamına gelir. İşin özüne bakacak olursak, böyle bir süreçteyiz.

exeburrence ile ilgili hikayeler