<h2>Hava durumu tahmini yapar gibi trend tahmini yapmak… &nbsp;</h2>ANGST'ta geçen hafta Lara Akyel; yapay zekâ destekli trend tahmin uygulamalarından influencer'lara, moda endüstrisini bir "görünürlük yarışı" olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmY2U3MzQxMDk1MmFiMDAwODVkMzEyYSZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZzJTI1MkY1ZmM3ZTg2MjQ4OGRlYTAwMDhmODhhYjI="">ele alıyor.</a><hr><h2>“Osmanlı İstanbul'unda Kadın Bani Yapıları Haritası”, Osmanlı'da kadınların yaşamlarını sadece kapalı kapılar ardında sürdürmediğini kanıtlıyor. &nbsp;</h2>Su yolları ve çeşmeler, cami ve külliyeler, konutlar ve saraylar... Aposto! İstanbul'da Deniz Şenliler; İstanbul'u şekillendiren kadınların <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmY2U3MzQxMDk1MmFiMDAwODVkMzEyYSZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZzJTI1MkY1ZmM5ZWE3N2YxMzQ0ZDAwMDc0MTRlZGY="">izini sürüyor.</a><hr><h2>Bitcoin, yeni altın mı? &nbsp;</h2>Pareto’nun dün yayımlanan sayısında Nurefşan Kutlu; altının ve Bitcoin'in benzerliklerine ve farklılıklarına, bu iki yatırım aracına ilişkin gelecek öngörülerine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmY2U3MzQxMDk1MmFiMDAwODVkMzEyYSZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhcG9zLnRvJTI1MkZzJTI1MkY1ZmNjZDkwMzA5NTJhYjAwMDg1ODliYWI="">yer veriyor.</a>

Aposto Gündem

Bugüne kadar İstanbul’a pek çok açık uçlu haritadan baktık. Amacım şehrin topoğrafyasını farklı açılardan yeniden düşünmek, şehri farklı konseptler aracılığıyla yeniden haritalandıran ve bu sayede onun dilini konuşmamıza vesile olan araştırmaların bize yeni sorular sordurmasını sağlamak. Hem İstanbul’un hem de şehir kavramının aslında ne kadar akışkan olduğunu göstermek.Bu hafta Not Defteri, Osmanlı’da kadınların şehre kattığı yapılar aracılığıyla toplumsal cinsiyet bağlamında İstanbul’u yeniden düşünmeye, kadınların kamusal alanda bıraktığı izlerin peşinden gitmeye davet ediyor. Bu sayede gücün temsili ve uygulanmasıyla mimari arasındaki ilişkiyi de gözler önüne sermek önemli.&nbsp;2017 yılında Salt Galata’da açılan İşveren Sergisi kapsamında Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Çiğdem Kafesçioğlu ve Firuzan Melike Sümertaş’ın yaptığı araştırma “Osmanlı İstanbul'unda Kadın Bani Yapıları Haritası”, çoğumuzun düşüncesinin aksine, Osmanlı'da kadınların yaşamlarını sadece kapalı kapılar ardında sürdürmediğini kanıtlıyor. Yine de dönemin şartlarına göre düşünmekte fayda var, tabii ki bu yapılar tüm etnik köken ve inanç farklılıklarını kapsamıyor; sadece belli bir kesimi temsil ediyor.&nbsp;Öncesinde, "bani" kelimesinin anlamıyla başlayalım. Bani; kurucu, yapan kimse demek. Kadın “yapıcı”lar, 15'inci ve 20’nci yüzyıllar arasında İstanbul’un şehirleşmesinde büyük rol oynamış. Bahsi geçen bu kadınlar, genellikle hanedana, yönetici elite ya da ulema hanelerine mensup; ekonomik ve kısmen de olsa siyasi iktidara sahip kadınlar. Çoğu hayır amaçlı yaptırılmış külliyeler, çeşmeler, su yolları, camiler, hamamlar… Tüm yapılara burada yer vermek mümkün olmamakla birlikte, harita ve araştırmanın ışığında hem kadın baniler hem de şehrin tarihi üzerine bazı çıkarımlar yapmak mümkün.• Su yolları ve çeşmeler: Örneğin; su yollarına ve çeşmelere ağırlıklı olarak 18'inci yüzyıl ve sonrasında rastlıyoruz. İstanbul’un en eski yerleşim yerleri olan Tarihî Yarımada ve Beyoğlu’nda bilinen -neredeyse- tüm su yolları padişahlar tarafından yaptırıldığından, kadın yapıları genellikle Üsküdar’da kümeleniyor. Her ne kadar kadınların, inşa süreçleri için şehrin çeperlerinde mimari açıdan zorlu arazileri seçtiği veya bu konuda özgür bırakılmadığı düşünülse de Üsküdar’da yapılan -cami ve külliyeler de dâhil- pek çok yapı aslında şehrin tam da girişinde konumlanıyor.&nbsp;• Cami ve külliyeler: 15’inci yüzyılda kadınların sıklıkla erkek yöneticiler gibi camiler yaptırdığını görüyoruz. Çünkü kamusal yardım yapıları bir çeşit “ben buradayım” sembolü. 17’nci yüzyıla kadar camilere yan binalar ekleniyor, daha geniş komplekslere dönüştürülüyor. Bu külliyelerin en önemli örneklerinden biri, aynı zamanda Mimar Sinan’ın İstanbul’daki ilk binası olarak bilinen Haseki Külliyesi. Hürrem Sultan tarafından yoğunlukla kadınların çalıştığı Avratpazarı semtinde sadece kadınların kullanımına açık medrese, cami, sıbyan mektebi ve hastaneden oluşuyor.&nbsp;• Konutlar ve saraylar: Türlü sosyal imkânı bünyesinde barındıran külliyeler, 18’inci yüzyılla birlikte daha tekil yapılara, yalı ve sahil saraylarına dönüşüyor. Bu yapılar arasında ilk göze çarpanlar Beşiktaş’ta, yerinde şu an Çırağan Sarayı bulunan Beyhan Sultan Sahil Sarayı ile Ortaköy’de yaptırılan ama günümüze ulaşamayan Hatice Sultan Sahil Sarayı.&nbsp;Yapıların hepsine ulaşmak için haritaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzllYTc3ZjEzNDRkMDAwNzQxNGVkZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnNhbHRvbmxpbmUub3JnJTI1MkZwcm9qZWN0cyUyNTJGa2FkaW5iYW5peWFwaWxhcmklMjUyRg=="">buradan</a> erişebilirsiniz.&nbsp;Kaynak: Sümertaş, F. Kadınlar ve Güç: 16-17.yy İstanbul Mimarlığının Bani Kadınları, 2005.

külliye ile ilgili hikayeler