Yazı: Onur Baştürk &amp; Alp TekinGörseller: CI İstanbul’daki sanat koşturmacası aslında geçtiğimiz hafta başladı.Önce Taner Ceylan’ın 15 yıl aradan sonra açtığı&nbsp;“Aheste Çek Kürekleri Mehtap Uyanmasın” isimli sergisinde yer alan, İstanbul’dan ilham almış figürlerin “duygusal gerçekçi” tablolara sinmiş cesur ve umursamaz dünyasına daldık.Daha sonra da şehirdeki irili ufaklı tüm galeriler yeni sergi açılışlarını neredeyse aynı günlerde gerçekleştirdi.Ama esas koşturmaca bugünden itibaren başlıyor.Çünkü Tersane İstanbul’da Contemporary İstanbul’un (CI) 17’inci edisyonu açılıyor.“Bu fuar geçtiğimiz mayıs ayında daha yeni yapılmamış mıydı?”&nbsp;diye kafası karışanlara not:Mayıs ayındaki “CI Bloom”&nbsp;adı altında düzenlenen, butik bir fuardı.Sadece bazı yerli galeriler katılmıştı. Şimdiki ise CI’ın esas, orijinal versiyonu.Dolayısıyla katılan 66 galerinin 22’si farklı ülkelerden.Mesela Parisli 193 Galeri, Belgradlı Hestia ve Romalı Mucciaccia Contemporary ilk kez CI’a katılacak olan galeriler arasında.Bir de Bienal var tabii. O da başladı. Farklı semtlere yayılan Bienal’de açık ara öne geçen mekan Çinili Hamam ve burada sergilenen iki sanatçının eserleri.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663247491708.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çinili Hamam, İç Mekan, Orhan Cem Çetin, 2022<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Olayı şöyle özetleyeyim: Çinili Hamam, 1540’lı yıllarda Mimar Sinan tarafından yapılmış, Zeyrek’teki tarihî hamam aslında. 2010’da The Marmara Group himayesine geçen bu tarihi hamam uzun bir aradan sonra kapılarını ilk kez ve geçici olarak İstanbul Bienali için açıyor.2023’te ise müze-hamam kompleksi olarak tam zamanlı açılacak.Neyse, işte bu nefis hamamda iki eser sergileniyor.İlki Taloi Havi’nin Answer to the Call, 2021 (Çağrıya Cevap Ver, 2021)&nbsp;başlıklı büyük boyutlu ses yerleştirmesi. Diğeri ise Renato Leotta’nın multimedya yerleştirmesi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neleri Görmelisiniz?</h2>Tekrar CI’a dönelim…Kaynayan kulis kazanlarına bakılırsa bu, Tersane İstanbul’daki son CI edisyonu.Bir dahaki sefere bu ünlü fuarı başka bir yeri mekan edinirken görebiliriz.Doğrusu CI’dan sonra sanatsever ve çok gezen şehirlinin yolu tekrar Tersane’ye düşer mi, bilinmez.Neyse, gelelim CI’da mutlaka görmeniz gerekenlere:Öncelikle geçtiğimiz CI edisyonunda başlayan açık alandaki heykel ve enstalasyon sergisi “The Yard”ı mutlaka görmelisiniz. The Yard bu kez daha da çeşitlenerek yoluna devam ediyor. Bu toplu sergiye katılacak sanatçılardan en çok merak uyandıranı&nbsp;Isaac Chong Wai. Performans videolarından biriyle The Yard’a dahil olan Wai’nin yanı sıra dikkat çeken bir diğer isim de Ayşe Erkmen. &nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663247717562.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp;Felix Kwesi Awotwi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">CI’ın en genç sanatçılardan biri son dönemde yükselişte olan Felix Kwesi Awotwi.Sevil Dolmacı Art Gallery’de eserleri ilk kez sergilenecek olan Ganalı sanatçı Felix’in portrelerinde dikkat çeken en önemli detay, figürlerine giydirdiği kıyafetleri iplerden yapıyor oluşu. Bunun bir nedeni var. Felix, ülkesindeki maddi imkansızlıklar nedeniyle çocukluğunda çamaşır asacak ip bile bulamadıklarını söylüyor. Bu nedenle o günlerin anısına tuvallerindeki figürlerin kıyafetlerini çeşitli renklerdeki iplerle süslüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663247637251.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Richard Stipl, Lovers<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ayrıca şunlara göz atmadan dönmeyin CI’dan: Ulaş Parkan ve Öyküm Pala’nın genç galerisi Ambidexter’deki işlere, Anna Laudel Galeri’de Ramazan Can’ın son eserine, İranlı Bavan ve New Yorklu Fremin galerilerinde sergilenenlere, Hande Şekerciler’in heykellerine, Halil Altındere’nin&nbsp;“Küçük Astonot”una ve Richard Stipl’ın “Lovers” adlı işine…<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663247606184.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.94" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ramazan Can<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1663247568622.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.71" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hande Şekerciler<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Her ne kadar fazla ticari olsa da bir de tatlı sürpriz var: Ünlü Amerikalı sanatçı Jeff Koons’un tasarımı olan bir BMW M850i model otomobil de fuar boyunca sergilenecek. Özellikle meraklısı için bu “art-oto” Instagram dekoru olacaktır. Ama gerçek sanatseverin umurunda bile olmayacaktır.Unutmadan:&nbsp;CI’a gelmek isteyenler için en önemli hoşluk Anadolu ve Avrupa Yakası’ndan ücretsiz gerçekleştirilecek deniz seferleri. Bu çok önemli, çünkü Tersane İstanbul’a karadan gitmek bazen gerçekten zor olabiliyor. Bu deniz seferlerinin sayısının artmasını umuyoruz.

Yuzu Mag

Seni versinler ellere, beni de CI’da bulsunlar

Bugüne kadar İstanbul’a pek çok açık uçlu haritadan baktık. Amacım şehrin topoğrafyasını farklı açılardan yeniden düşünmek, şehri farklı konseptler aracılığıyla yeniden haritalandıran ve bu sayede onun dilini konuşmamıza vesile olan araştırmaların bize yeni sorular sordurmasını sağlamak. Hem İstanbul’un hem de şehir kavramının aslında ne kadar akışkan olduğunu göstermek.Bu hafta Not Defteri, Osmanlı’da kadınların şehre kattığı yapılar aracılığıyla toplumsal cinsiyet bağlamında İstanbul’u yeniden düşünmeye, kadınların kamusal alanda bıraktığı izlerin peşinden gitmeye davet ediyor. Bu sayede gücün temsili ve uygulanmasıyla mimari arasındaki ilişkiyi de gözler önüne sermek önemli.&nbsp;2017 yılında Salt Galata’da açılan İşveren Sergisi kapsamında Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Çiğdem Kafesçioğlu ve Firuzan Melike Sümertaş’ın yaptığı araştırma “Osmanlı İstanbul'unda Kadın Bani Yapıları Haritası”, çoğumuzun düşüncesinin aksine, Osmanlı'da kadınların yaşamlarını sadece kapalı kapılar ardında sürdürmediğini kanıtlıyor. Yine de dönemin şartlarına göre düşünmekte fayda var, tabii ki bu yapılar tüm etnik köken ve inanç farklılıklarını kapsamıyor; sadece belli bir kesimi temsil ediyor.&nbsp;Öncesinde, "bani" kelimesinin anlamıyla başlayalım. Bani; kurucu, yapan kimse demek. Kadın “yapıcı”lar, 15'inci ve 20’nci yüzyıllar arasında İstanbul’un şehirleşmesinde büyük rol oynamış. Bahsi geçen bu kadınlar, genellikle hanedana, yönetici elite ya da ulema hanelerine mensup; ekonomik ve kısmen de olsa siyasi iktidara sahip kadınlar. Çoğu hayır amaçlı yaptırılmış külliyeler, çeşmeler, su yolları, camiler, hamamlar… Tüm yapılara burada yer vermek mümkün olmamakla birlikte, harita ve araştırmanın ışığında hem kadın baniler hem de şehrin tarihi üzerine bazı çıkarımlar yapmak mümkün.• Su yolları ve çeşmeler: Örneğin; su yollarına ve çeşmelere ağırlıklı olarak 18'inci yüzyıl ve sonrasında rastlıyoruz. İstanbul’un en eski yerleşim yerleri olan Tarihî Yarımada ve Beyoğlu’nda bilinen -neredeyse- tüm su yolları padişahlar tarafından yaptırıldığından, kadın yapıları genellikle Üsküdar’da kümeleniyor. Her ne kadar kadınların, inşa süreçleri için şehrin çeperlerinde mimari açıdan zorlu arazileri seçtiği veya bu konuda özgür bırakılmadığı düşünülse de Üsküdar’da yapılan -cami ve külliyeler de dâhil- pek çok yapı aslında şehrin tam da girişinde konumlanıyor.&nbsp;• Cami ve külliyeler: 15’inci yüzyılda kadınların sıklıkla erkek yöneticiler gibi camiler yaptırdığını görüyoruz. Çünkü kamusal yardım yapıları bir çeşit “ben buradayım” sembolü. 17’nci yüzyıla kadar camilere yan binalar ekleniyor, daha geniş komplekslere dönüştürülüyor. Bu külliyelerin en önemli örneklerinden biri, aynı zamanda Mimar Sinan’ın İstanbul’daki ilk binası olarak bilinen Haseki Külliyesi. Hürrem Sultan tarafından yoğunlukla kadınların çalıştığı Avratpazarı semtinde sadece kadınların kullanımına açık medrese, cami, sıbyan mektebi ve hastaneden oluşuyor.&nbsp;• Konutlar ve saraylar: Türlü sosyal imkânı bünyesinde barındıran külliyeler, 18’inci yüzyılla birlikte daha tekil yapılara, yalı ve sahil saraylarına dönüşüyor. Bu yapılar arasında ilk göze çarpanlar Beşiktaş’ta, yerinde şu an Çırağan Sarayı bulunan Beyhan Sultan Sahil Sarayı ile Ortaköy’de yaptırılan ama günümüze ulaşamayan Hatice Sultan Sahil Sarayı.&nbsp;Yapıların hepsine ulaşmak için haritaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzllYTc3ZjEzNDRkMDAwNzQxNGVkZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnNhbHRvbmxpbmUub3JnJTI1MkZwcm9qZWN0cyUyNTJGa2FkaW5iYW5peWFwaWxhcmklMjUyRg=="">buradan</a> erişebilirsiniz.&nbsp;Kaynak: Sümertaş, F. Kadınlar ve Güç: 16-17.yy İstanbul Mimarlığının Bani Kadınları, 2005.

Aposto İstanbul

Osmanlı’da kadınların şehre kattığı yapılar

Şehirde kadın izlerini takip etmek

İstanbul'un köyleri: İstanbul’u ne kadar çok sevsek de bazen kendimizi sessiz ve huzurlu doğanın kollarına bırakmak istiyoruz. Bu isteğin pandemi sürecinde hayati bir ihtiyaca dönüştüğü de bir gerçek. 1 Haziran’dan sonra sokağa çıkma yasaklarının kalkmasıyla şehrin kısıtlı yeşil alanlarında nefes almaya çalışmanın İstanbul sakinlerine ne kadar yettiği de tartışma konusu. Bu sürecin daha ne kadar devam edeceği belirsizliğini korurken yaz bitmeden, İstanbul’un şehirden bir çırpıda ulaşılabilecek köylerini listelemek istedik. Bu liste aynı zamanda kirlilik, bakımsızlık ve doğa tahribatı gibi problemler sebebiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan tarihî ve doğal miras üzerine de düşünmeye davet ediyor.&nbsp;• Hacıllı: Göletleri, şelalesi, yemyeşil patika ve yürüyüş parkurları gürültüsüz bir İstanbul arayanlar için cennet. İstanbul'dan yaklaşık 100 km uzaklıkta Şile’de bulunan köy; kamp yapmak için uygun alanlar barındırıyor ama kamp yapacaksanız güvenlik sebebiyle köy muhtarına uğrayıp bir selam vermeniz şart. Köyde herhangi bir tesis yok, telefon bile çekmiyor. Ne üzücü ki bu sessizlik, yaklaşık 50 yıldır Şile’de yapılması planlanan Sungurlu ve Osmangazi barajlarının tehdidi altında. <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzdiMDBhMjFhMjA0MDAwN2E2YjZlZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnQyNC5jb20udHIlMjUyRmhhYmVyJTI1MkZpc3RhbmJ1bGRhLXlhcGlsbWFzaS1wbGFubGFuYW4tYmFyYWotcHJvamVsZXJpeWxlLTYwMC15aWxsaWsta295bGVyLXN1bGFyLWFsdGluZGEta2FsYWNhayUyNTJDMzkwMDM5"">Projenin</a> akıbetiyse henüz netleşmiş değil.&nbsp;• İnceğiz: Tarihi milattan önce 5500 yılına kadar dayanan Çatalca’ya bağlı İnceğiz Köyü’nü ve doğal mağaralarını Yeşilçam filmlerinden hatırlayanlarınız vardır. Kemal Sunal’ın Salako ve Davaro filmleriyle Tarkan filmlerinin bazı sahnelerine doğal set olan kovuklar, insan eliyle oyularak yapılan en eski mağara örneklerinden kabul ediliyor. 4. yüzyıldan itibaren manastır olarak kullanılan apartman benzeri yapılar bir zamanlar kalabalıklara yuva olsa da günümüzde bilinçsiz kalabalıklardan korunmaya muhtaç.• Garipçe: Rumeli Kavağı ile Rumeli Feneri arasında kalan şirin, minik bir sahil köyü Garipçe. Köyün bir ucundan diğer ucuna 10-15 dakikada gidebilirsiniz, öyle minik. Yine de bu küçük alana kendisiyle aynı adı taşıyan bir kale, hamam, kilise, yıkık evler ve 1199 yılında yapılmış bir çeşme sığmış. Son birkaç yılda üçüncü köprü inşaatıyla adı duyulan köyün harika manzarası, İstanbul’dan bir saatlik mesafede şehirde zaman zaman aradığımız huzuru sunsa da plajları ne yazık ki yüzülecek kadar temiz değil.&nbsp;• Gökmaslı: Göksu deresinin içinden geçtiği Gökmaslı, 600 yıllık bir köy. Şile’nin bu sakin köyü, asırlık ahşap evleri ve yemyeşil doğasıyla İstanbul sakinlerine kargaşadan uzak bir seçenek sunuyor. Organik pazarının yıldızı da senede ortalama 40 ton üretilen fındık. Meşhur kestane balı da köyden İstanbul’a taşınmaya değer. Tarihî evlerin fotoğraflarını da bol bol çekmek şart; çünkü Gökmaslı da Sungurlu ve Osmangazi barajları yapılırsa <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzdiMDBhMjFhMjA0MDAwN2E2YjZlZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pa2xpbWhhYmVyLm9yZyUyNTJGc3VuZ3VybHUtYmFyYWppbmEtY2VkLW9sdW1sdS1rYXJhcmklMjUyRiUyNTIzJTI1M0ElN0UlMjUzQXRleHQlMjUzRCUyNTI1QzQlMjUyNUIwc3RhbmJ1bCUyNTI1Mjd1biUyNTI1MjAlMjUyNUM1JTI1MjU5RWlsZSUyNTI1MjBpbGUlMjUyNTIwS29jYWVsaSUyNTJDYSUyNTI1MjBpJTI1MjVDMyUyNTI1QTdtZSUyNTI1MjBzdXl1JTI1MjUyMHNhJTI1MjVDNCUyNTI1OUZsYW5tYXMlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTI1MjBwbGFubGFuJTI1MjVDNCUyNTI1QjF5b3Iu"">sular altında kalacak</a> köyler arasında sayılıyor.&nbsp;

“İstanbul’da denize girmek,&nbsp; öbür dünyada cennete girmekten daha zor.” Aziz Nesin&nbsp;İstanbul. Altı tarafı denizlerle çevrili. Dünyanın ender deniz şehirlerinden biri. Kıyı uzunluğu 515 kilometreyi bulmasına rağmen, binlerce yıllık bu şehrin sakinleri, ne yazık ki deniz kültürünü geç keşfedip erken kaybetmiş. “Yaz geldi mi mübalağasız bütün Türkiye, plajlar şehri İstanbul’a akın ederdi.” cümlelerini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzFmMTRmNzViOThmMDAwODE4OWJlMCZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRDFpSnY1dFBBYjFn"">dinlerken</a> yüzümde ister istemez buruk bir gülümseme oluşuyor. “İstanbul, plajlar şehri?” İstanbul nasıl olur da önceden “plajlar şehri” olarak anılırken günümüzde bunu hayal etmek bile bu kadar zor? Gelin bugün sizinle bu zorlu günlerden biraz dikkatimizi uzaklaştırıp zamanda bir yolculuk yapalım ve İstanbul’un “betonlarla çevrili” değil de “plajlar şehri” olarak anıldığı zamanlara gidelim. Deniz hamamlarından, İstanbul’un ilk plajına ve daha birçok eski güzel anıdan bahsedelim. Pazar günümüz güzelleşsin, içimiz ısınsın.Deniz hamamları: Yolculuğumuzu İstanbul’un denize girme serüveninin başladığı yıllara dönerek başlatalım dilerseniz. İlk durağımız deniz hamamları. 19'uncu yüzyılın ortalarından başlayarak 20'nci yüzyılın ilk çeyreğine kadar İstanbul’da saltanat süren deniz hamamları, İstanbulluların serinlemek ve dinlenmek için tercih ettikleri mekânların başında geliyordu. “Deniz hamamı” ya da “deniz banyosu” olarak adlandırılan bu mekânlar; denizin içinde, suya dayanıklı ahşap kazıklar üzerine inşa edilmiş ve ahşap duvarlarla örtülerek ayrılmış <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzFmMTRmNzViOThmMDAwODE4OWJlMCZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnZlc2FpcmUub3JnJTI1MkZpc3RhbmJ1bGRhLWRlbml6LXNlZmFzaS1kZW5pei1oYW1hbWluZGFuLXBsYWphLW5vc3RhbGppJTI1MkY="">yapılardı.</a> Dışarıdan kapalı kutucuklara benzeyen bu yapılar, kıyıya yine kazıklar üzerine oturtulan bir köprüyle bağlanırdı. Dahası, bir işletmenin kadın ve erkek için inşa ettiği deniz hamamları arasında en az iki yüz adım bulunurdu ve kadınların kabinleri deniz seviyesine kadar kapalıyken erkeklerin kullandığı deniz hamamlarının altı genellikle açık bırakılırdı.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-28T06:51:53.897Z.jpeg" alt="İstanbul'un plajları"><figcaption>İstanbul'un plajları</figcaption></figure>Fülürye’den Florya’ya: “Osmanlı İstanbulu'nun dışında kalan Florya, önceleri halk için bir mesire yeriydi. Florya’da güneşlenip denize giren ilk topluluklar ise Ekim Devrimi sonrası ülkelerini terk ederek İstanbul’a sığınan Beyaz Ruslar ve Birinci Dünya Savaşı sonrası işgal için şehirde bulunan; İngiltere'den gelen askerler oldu. Önceden kadın ve erkeklerin kolları ve bacakları açıkta bırakan kıyafetleriyle kumlara uzanıp denizde birlikte yüzdüğünü gören İstanbul halkı, hayretler içinde kalsa da bu durum zaman içinde değişti. Ayrıca, eskiden “Fülürye” olarak bilinen semt de Rusya'dan gelenlerin telafuzuyla “Florya”ya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzFmMTRmNzViOThmMDAwODE4OWJlMCZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpc3RlbGlzdC5jb20lMjUyRmZsb3J5YS1wbGFqaS1oaWtheWVzaSUyNTJG"">dönüştü.</a>İstanbul’un ilk plajı: Deniz hamamları, 20'nci yüzyılın ilk çeyreğinde yerini hızla plajlara bıraktı. Deniz hamamından plaja geçiş bir devrim niteliğindeydi diyebiliriz. 1920’lere gelindiğinde Florya sahili İstanbul halkı için bir sayfiye yeri hâline geldi. Öyle ki gayrimüslim işletmecilerin kurduğu Solaryum ve Haylayf isimli ahşap baraka tarzındaki sahil gazinoları, kısa süre içinde yetersiz kalmaya başladı. “Eski İstanbul” nostaljisinin en popüler ikonlarından biri olan plajların ilki Florya’da açıldı. 1935'te Atatürk için İstanbul Belediyesi tarafından yaptırılan Florya Cumhurbaşkanlığı Köşkü sayesinde modern bir sahil beldesine dönüşen Florya Plajı, en popüler İstanbul mekânlarından biri hâline geldi.Bir varmış bir yokmuş: İlerleyen yıllarda Florya’yı Moda, Caddebostan, Tarabya, Kilyos, Suadiye ve Süreyya plajları takip etti ve denize giren, güneşlenen modern kadın imgesi dönemin dergilerinde düzenli olarak yer almaya başladı. Ancak 1940 yılından başlayarak özellikle Anadolu’dan İstanbul’a göçle birlikte İstanbul’un nüfusu katlanarak artmaya başladı. İstanbul’un plajları, 1980’lerin sonlarına kadar popülaritesini korusa da sonrasında denizlerin kirlenmeye başlamasıyla hızla işlevini yitirdi. Florya Plajı da son parlak dönemini 80’lerde yaşamış oldu.Ne diyelim, haklıymışsın Aziz’im. İstanbul’da denize girmek, hiç kolay değilmiş.

“İstanbul’da denize girmek,  öbür dünyada cennete girmekten daha zor.” Aziz Nesin 

Nostalji zamanı: Deniz hamamları, İstanbul’un ilk plajı ve güzel anılar 

İstanbul bol baharatlı bir yemek, hepsinin tadını ayrı ayrı alabildiğimiz... Bol enstrümanlı bir şarkı, bazı tınıları arka planda kalsa da onlarsız yavan kalacak... Her mevsimi ayrı güzel, ayrı zor. Bu hafta, İstanbul’u olduğu gibi kabullenen filmleri konuşmaya devam etmek istedim; her biri İstanbul’un içinden bambaşka bir hikâyeyi konu alan, bizi de o kaynayan yemeğe, o hareketli melodinin üzerine yazılmış buruk sözlere doğru çeken...Hamam (1997): İspanya, İtalya ve Türkiye ortak yapımı bir Ferzan Özpetek filmi. Romalı genç bir mimar olan Francesco, İstanbul’da yaşayan teyzesinin ölümüyle birlikte kendisine bir hamam miras bıraktığını öğreniyor. Vasiyet işlemleriyle ilgilenmeye eşi Marta'yla İstanbul’a gelen Francesco, hamamın işletmecisi olan aile ve Mehmet’le tanışıyor. Mehmet’le Francesco arasındaki yakınlaşmanın arka planındaysa İstanbul panoraması... Dünya prömiyerini Cannes Film Festivali’nde yapan ve Altın Portakal dâhil birçok festivale adını yazdıran filmin ödül almamış iki baş rolü bence filmin müzikleri ve İstanbul.&nbsp;&nbsp;Politika Kouzina (2003): Türkçeye Bir Tutam Baharat olarak çevrilen, Türkiye’de vizyona hiç girmeyen bir Türkiye-Yunanistan ortak yapımı. Politika Kouzina ismini aslında “şehrin mutfağı” olarak çevirebiliriz; bahsi geçen şehir de tabii ki İstanbul olur. Film, Kıbrıs Harekâtı’ndan sonra İstanbul’dan göçmek zorunda bırakılan Rum bir aileyi ve yıllar sonra ait olduğu şehre geri dönen Fannis’in hikâyesini anlatıyor. Film, 2003 yılının İstanbul’unu seyre daldırırken bol bol da düşündürüyor; mutfak, şehir ve göç üzerine... Film ayrıca otobiyografik ögeler de taşıyor diyebiliriz; çünkü yönetmen Tassos Boulmetis de İstanbul doğumlu bir Rum.&nbsp;Uzak (2002): Karlar altında bir İstanbul izlediğimiz Nuri Bilge Ceylan filmi. İstanbul soğuk olsa da ilişkilerin bir o kadar sıcak işlendiği Uzak, hayallerindeki İstanbul için şehirden kaçmaya çalışan akrabası Mahmut’un yanına gelen Yusuf’u konu alıyor. Biri yıllar önce İstanbul’a bir şekilde “tutunmayı” başarmış ve bıkkın, diğeriyse kendisine uzak İstanbul’u hayallerindeki gibi yaşamayı bekleyen bir karakter. Şehre hiçbir zaman yakınlaşamayan bu iki karakter, filmde tam da bu şehrin kültürel gerginliğini yansıtıyor.&nbsp;Hayat Var (2008): 2008’den bugüne hâlâ geçerliliğini kaybetmemiş gerçeklikleri yüzümüze tokat gibi vuran Reha Erdem filmi. İstanbul Boğazı’nın kıyısında babası ve dedesiyle bakımsız bir evde yaşayan Hayat’ın İstanbul’unu anlatan filmin, belki de tüm İstanbul güzellemelerini yerle bir edebilecek bir hikâyesi var. Hayat’ı okula tekneyle götürüp getiren babası, yine aynı tekneyle büyük gemilere kaçak içki satar; hayat kadınlarını bu gemilere taşır. Elit İşcan, Erdal Beşikçioğlu ve Levend Yılmaz’ı izlediğimiz filmin başka bir karakteri de İstanbul’un sesleri...

hamam ile ilgili hikayeler