İstanbul Sanayi Odası Türkiye’nin en büyük 500 sanayi şirketi 2023 yılı araştırmasını yayınladı. Araştırma sonuçlarına göre 2023 yılında ISO 500 şirketlerinin satışları bir önceki yıla göre %42 oranında artış gösterdi. 2022 yılında %119 artan ciroların 2023 yılında daha düşük bir oranda artış göstermesi dikkat çekici. Ciro verisine enflasyondan arındırıp reel olarak bakıldığında ise aslında %13’lük bir daralma ortaya çıkmış durumda. Üretimdeki satışların %25’i ilk 10 şirketten gelirken ilk 50 şirketin payı %51,2 oranında gerçekleşti. Vergi öncesi karlılıktaki artış ise cirodaki artıştan daha düşük gerçekleşerek %32, 9 oldu. Ciro ve karlılıktaki bu reel düşük Türkiye’nin en büyük sanayi şirketlerinin kamuoyundaki genel algısının aksine enflasyonist ortamdan artık olumsuz etkilendiğini göstermekte. Son dönemlerde büyük şirketlerin fiyatları enflasyon oranından daha fazla yükselterek enflasyonun daha yüksek gerçekleşmesine neden olduğu ve böylece edilen süper karlar ile enflasyon ortamının büyük şirketlere yaradığı iddia edilmekteydi. Küresel talepteki düşüş, Şubat depreminin negatif etkileri ve ekonomi politikalarındaki değişim bu sonuçlardaki temel nedenler olarak görülmekte.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/6/1/1719833749495.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; *Kaynak: İstanbul Sanayi Odasıİhracat tarafına bakıldığında ise en büyük 500 şirketin yaptığı ihracat dolar bazında %2,9 düşerek 95,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yine de küresel durgunluk ortamında düşüşe rağmen genel olarak iyi bir performans gösterdikleri görülmekte. 2024 yılında bu şirketlerin maliyetlerinin bir kısmının enflasyon oranında artarken gelirlerinin kurdaki yatay seyir nedeniyle artmaması ihracat tarafında işlerini daha da zorlaştıracaktır. İlk 500 şirketin toplam ihracattaki payı ise %37 olarak gerçekleşti.Enflasyon ile karların erimesi bir yana 500 şirketten 96’sı 2023 yılında zarar açıklamış durumda. 2022 yılında zarar eden şirket sayısı ise 58 idi. Rapor uzun süre sonra firmaların ilk kez kambiyo zararı yazdığını da özellikle vurgulamakta. Firmaların karlılıkları düşerken finansman maliyeti de hızla artmakta. 2023 yılında finansman giderleri % 92,5 gibi oldukça yüksek bir oranda artış göstermiş. Bu artış sonucunda firmaların faaliyet karının %56,9 kadarı finansman giderine gitmiş durumda. İstihdam tarafında ise yaklaşık olarak 15 bin kişilik çok küçük bir artış görülmekte ama bahsi geçen şirketlerin Türkiye’nin en büyük şirketleri olduğu göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu istihdam artışı açısından oldukça yetersiz bir istihdam artışı gerçekleşmiş.Genel olarak veriler olumsuz seyrederken ilk 500 şirketin üretimde orta yüksek teknoloji ve yüksek teknolojiye doğru bir kayış eğiliminde olduğu görülmekte. Orta yüksek teknolojinin payı %27,2’den %30,3’e yükselirken yüksek teknolojinin payı %6,2’den %7,1’e yükselmiş durumda. Böylelikle yüksek teknolojinin toplam payı %33,4’ten %37,4’e yükselerek kayda değer bir artış göstermiş durumda.<img src="https://images.aposto.com/2024/6/1/1719833853766.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.03" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; *Kaynak: İstanbul Sanayi Odası Genel ISO 500 ProfiliISO 500 listesine genel olarak bakıldığında ise en büyük şirket olarak 484 milyarlık üretim satışı ile Tüpraş görülmekte. Üçüncü en büyük şirket olan Star Rafineri firması da yine bir rafineri şirketi. &nbsp;İlk 13 şirketten 6’sının otomotiv sektöründe faaliyet gösterdiği görülmekte: Ford Otomotiv, Toyota Otomotiv, Oyak-Renault, Mercedes Benz, Tofaş Otomotiv ve Hyundai Assan Otomotiv. Bu şirketlere üst sıralarda yer alan Ereğli ve İskenderun Demir Çelik’i eklediğimizde en büyük şirketlerde bir yoğunlaşma görülmekte. İlk 500 için sektörel dağılıma bakıldığında ise şirketlerin %22,5’luk kısmı ana metaller ve makine imalat sanayiinde faaliyet gösterirken kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri sanayi %19,7, kara, deniz taşıtları ve yan sanayi %17,7 oranı ile en büyük üç sektör olarak ilk 500’de yer almış durumda. İlk 500 şirketin coğrafi dağılımında da yoğunlaşma problemi gözükmekte. İstanbul ve Ankara 500 şirketin 196’sına yani kabaca %40’ına ev sahipliği yapmakta.Geçen sene listenin 35. sırasında bulunan Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. ve Tic. A.Ş. bu sene oldukça hızlı yükseliş göstererek 9. sıraya kadar çıkmış durumda. Savunma sanayinin listede yukarılara doğru tırmanması da bir diğer dikkat çekici durum oldu. Savunma sanayi tarafında en büyük şirket 13 sıra ilerleyerek 17. sıraya yükselen TUSAŞ olurken, Aselsan bir sıra ilerleyerek 19, Roketsan 15 sıra ilerleyerek 50. oldu.* Caner Gerek <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> 1 AYM, E.2018/117, K.2023/212, 07/12/2023. Karar metnine şuradan erişilebilir: https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2023/2122 https://tr.euronews.com/2024/06/23/yurt-disi-cikis-harcina-10-kat-zam-yeni-vergi-paketinden-cikarilmadi3 https://www.dunya.com/ekonomi/yurt-disi-cikis-harci-3-bin-tlye-mi-cikiyor-gibin-onerisi-eski-cikti-haberi-7329764 https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/gibden-yurt-disina-cikis-harci-aciklamasi-yururlukteki-tutarlar-odenmesi-gerekir-863728.html5 https://x.com/GurkaynakGonenc/status/1802249038281998694

Özgürlük Gündemi

Geçen sene listenin 35. sırasında bulunan Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. ve Tic. A.Ş. bu sene oldukça hızlı yükseliş göstererek 9. sıraya kadar çıkmış durumda. Savunma sanayinin listede yukarılara doğru tırmanması da bir diğer dikkat çekici durum oldu. Savunma sanayi tarafında en büyük şirket 13 sıra ilerleyerek 17. sıraya yükselen TUSAŞ olurken, Aselsan bir sıra ilerleyerek 19, Roketsan 15 sıra ilerleyerek 50. oldu.

ISO 500 neler anlatıyor?

Parlamento

Bu sayımızda yabancı paralar hakkında uygulanan kısıtlamaları ve yasakları inceleyeceğiz. 

Yasaklananlar: Döviz

Hafta sonu DEVA Partisi Gebze'de ekonomik sorunların vurgulandığı bir miting, HDP de Ankara'da muhalefet partilerine verilen mesajların öne çıktığı bir kongre düzenledi. "Altılı masa" da "seçim sonrasında anayasada yapılması öngörülen değişiklikleri" konuşmak amacıyla beşinci kez toplandı. Gelecek Partisi de "Geçim için Seçim" isimli imza kampanyası başlattı.&nbsp;CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti'nin toplantı sonrasında yayınladıkları açıklamada eleştiri ve vaatlerini ortaklaştırdığı görüldü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DEVA'nın ekonomi gündemli mitingi</h2>Ali Babacan&nbsp;liderliğindeki DEVA Partisi, ikinci mitingini cumartesi günü Gebze’de yaptı. Konuşmasında partisinin reklam çalışması ve miting yapmasının engellenmeye çalışıldığını söyleyen Babacan’ı binlerce kişi dinledi. Adalet ve özgürlük konularına da değinen Babacan, ağırlıklı olarak ekonomik sorunlara dair mesajlar verdi.Hükümetin ekonomi politikasını "kara kambiyo rejimi" olarak tanımlayan DEVA Partisi lideri, "İş için, istihdam için; önce özgürlük, adalet, güven ortamı olacak. Biz özgürlük ve güven iklimini sağladığımızda; yatırımlar Türkiye’ye akacak. İhracatçı, pula çevirdiğiniz millî paramızla yurt dışından hammaddeyi nasıl alacak? Nasıl üretecek? Bunları soran yok. Bunlar tutturmuş ‘döviz, döviz’ diye ihracatçıların boğazına sarılıyorlar. Bunlar artık sermaye kontrolü yapmaya başladılar.” ifadelerini kullandı.Babacan mitingin ardından gazetecilerle yaptığı sohbette de "altılı masanın seçimi ilk turda açık ara farkla kazanacak ortay çıkarmasının" hedeflendiğini, bunun "seçim güvenliği için de" kritik olduğunu ifade etti. "HDP’nin görmezden gelinemeyeceğini" ancak parti olarak bugüne kadar diyalog kurmadıklarını <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/yazarlar/murat-sabuncu/babacan-aday-acik-ara-ilk-turda-secilecek-isim-olmali-secimden-sonra-ulke-de-fakto-parlamenter-sistemle-yonetilmeli-hdp-yi-gormezden-gelmek-mumkun-degil,35847" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtti</a>.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">HDP kongresinden mesajlar &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;</h2>Beşinci Olağan Büyük Kongresi’ni dün Ankara’da düzenleyen HDP, Eş Genel Başkanlar Pervin Buldan ve Mithat Sancar ile yola devam etme kararı aldı. Hakkındaki kapatma davası süren HDP, kongreye AK Parti, MHP ve İYİ Parti’yi davet etmedi.Türkiye’nin "büyük değişimin arifesinde" olduğunu söyleyen Buldan konuşmasında "Herkes şunu çok iyi bilmelidir ki HDP, salt nehri geçmek üzere yapılan hiçbir siyasi hesapta köprü olmayacaktır." sözleriyle muhalefete mesaj verdi. HDP'nin kararlılıkla "demokrasi güçleriyle birlikte yol alacakları üçüncü yolu, demokrasi ittifakını" savunduğunu söyledi.&nbsp;Sancar ise AK Parti ile anlaşma iddialarını "zırva" olarak nitelendirirken terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan’a yönelik tecride son verilmesi çağrısı yaptı. Muhalefeti yönelik ise “kamuoyu önünde şeffaf görüşme yapılması hâlinde müzakerelere ve ortak aday fikrine açık olduklarını, yoksa seçime kendi adaylarıyla girme seçeneğini değerlendireceklerini” söyledi.&nbsp;T24 yazarı Gökçer Tahincioğlu HDP’nin kongreyle “her türlü gelişmeye hazır, kendine güvenen, politika üreten kilit konumda bir parti olduğunu kamuoyuna gösterme amacına ulaştığı” yorumunda bulundu. Partinin yol haritasının “altılı masanın adaylık politikası sonucunda netleşeceğini” ifade etti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Geçim için Seçim"&nbsp;</h2>Gelecek Partisi, erken seçim talebiyle "Geçim için Seçim" isimli imza kampanyası başlattı. Kampanyaya katılan Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu, "Bir ülkede o ülkeyi yönetenler halkın vicdanından kopmuşsa, bir ülkede o ülkeyi yönetenler eğer o halkın dertlerini anlamaktan uzak kalmışlarsa tek yol vardır. Hemen seçim, erken seçim" dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Altılı masa buluşması</h2>Daha önce "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" mutabakatını imzalayan ve seçime ortak adayla katılması beklenen CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti liderleri, beşinci buluşmalarını dün İYİ Parti lideri Meral Akşener’in ev sahipliğinde gerçekleştirdi.Toplantıda liderler, genel başkan yardımcılarının ortak çalıştığı Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu'nun, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'e geçiş sürecinde güçler ayrılığı ilkesine yönelik yapılması planlanan anayasa değişiklikleri konulu çalışmasını değerlendirdi. Liderler ekonomik krize dair çözüm önerilerini de konuştu.&nbsp;Dördüncü toplantının sonunda "seçim sonuçları açıklanana kadar işbirliğine devam etme" vurgusu yapan altı parti, dün de ortak bir açıklama paylaştı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Millî menfaat" vurgusu</h2>"Kurallı, verimli, rekabetçi, istihdamı önceleyen bir ekonominin güvencesi olarak, yüksek enflasyon ve işsizliği bitirmeye, çiftçimizi, emekçimizi, sanayicimizi, esnafımızı, memurumuzu ve emeklimizi refaha kavuşturmaya; milletimizin hiçbir ferdini açlık sınırının altında bir asgari ücrete mahkûm etmemeye kararlıyız." ifadelerine yer verilen açıklamada, dezenformasyon yasası eleştirilerek basın ve ifade özgürlüğünü koruma vurgusu yapıldı. İsveç ve Finlandiya ile varılan mutabakat metninin "bir iç siyaset malzemesi olarak kullanılması dışında herhangi bir değer taşımadığı" söylenirken "şahsi menfaatlere göre değil, millî menfaatlere göre" dış politika izleme sözü verildi.&nbsp;"Tüm sorunların kaynağında, tek bir kişinin ve onun belirlediği dar bir zümrenin tahakkümünü esas alan Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi vardır."&nbsp;denilen açıklamada sistem değişikliği konusundaki ortak irade beyanı tekrarlandı.&nbsp;Bildiride "Altı siyasi partinin ortak akıl ve makulde buluşmak üzere oluşturduğu istişare mekanizmasını, adaylık tartışmasına indirgemeye çalışanlar, milletimizin ve ülkemizin geleceğine dair büyük bir kazanım olarak gördüğümüz çalışmalarımızı asla sekteye uğratamayacaktır. Türkiye'nin 13. Cumhurbaşkanı, Güçlendirilmiş Parlamenter sistemden yana olan, demokrasi âşıklarının adayı olacaktır." ifadelerine de yer verildi.Liderler, önümüzdeki ay Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu'nun ev sahipliğinde yeniden bir araya gelecek.

Aposto Gündem

Hafta sonu DEVA Partisi miting, HDP kongre düzenledi, "altılı masa" beşinci kez kuruldu. 

Muhalefetin hareketli hafta sonu

• TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu&nbsp;tarafından kabul edilen torba kanun teklifiyle getirilen değişikliklere göre; asgari ücret desteği, kambiyo mevzuatı, gümrük kanunu&nbsp;ve imar mevzuatı&nbsp;gibi alanlarda düzenlemeler <a fr-original-style="" href="https://www.birgun.net/haber/ohal-duzenlemelerini-uzatan-torba-kanun-teklifi-komisyonda-kabul-edildi-351713" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yapıldı</a>.• Hazine ve Maliye Bakanlığı, gelir ve servetlerin gerçek sahiplerinin belirlenmesi için tebliğ yayınladı. Şirketlerin, Gelir İdaresi Başkanlığı’na bir form ile elektronik ortamda “gerçek faydalanıcı bilgisi verme” yükümlülüğü Ağustos&nbsp;ayında <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/07/20210713-4.htm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlayacak</a>.• Dışişleri Bakanlığı, yurt dışındaki Türk vatandaşlarının karşılaştığı yabancı düşmanlığı&nbsp;vakalarını&nbsp;kayıt altına almak ve hukuki destek sağlamak için kapsamlı bir uygulamayı hayata <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyeden-yabanc%C4%B1-d%C3%BC%C5%9Fmanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-bildirim-uygulamas%C4%B1/a-58298322" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geçirdi</a>.• TRT'ye yönelik atamalar yapılırken, yönetim yapısına ilişkin değişikliklerle birlikte Resmi Gazete'de yayımlandı. Eş, dost, akraba kontenjanından tartışmalı isimler TRT yönetimine <a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/trtnin-yonetiminde-dikkat-ceken-degisiklik-6538093/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">girdi</a>.• Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanlığı'na ve üyeliklerine ilişkin atamalar Resmi Gazete'de yayımlanırken, kurul başkanlığına Eski Danıştay Başkanı Zerrin Güngör&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.birgun.net/haber/etik-kurulu-nun-yeni-uyeleri-etikten-uzak-351314" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">getirildi</a>.• Aylardır öğrencilerin ve akademisyenlerin protesto ettiği Boğaziçi Üniversitesi’nin atanmış rektörü Melih Bulu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan&nbsp;tarafından bir gece yarısı görevden alındı. Bulu, ertesi sabah bunaltıcı düşlerinden uyandığında, kendini yatağında devasa bir ex-kayyım olarak <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-57844998" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buldu</a>.• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı&nbsp;tarafından; karayolu ile yolcu taşımacılığı alanında uygulanacak tavan ücret tarifesi Resmi Gazete'de <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/otobus-ucretlerine-tavan-fiyat-getirildi-2284284" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>.• Çiftçilerin Tuz Gölü’ne giden kanallara bent çekip su akışını kesmesi sonucunda, binlerce flamingo yavrusu <a fr-original-style="" href="https://bianet.org/bianet/hayvan-haklari/247243-tuz-golu-nde-binlerce-flamingo-yavrusu-oldu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öldü</a>.• Kaş'ta bulunan Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde çalınan kumlarla ilgili "Sayın Cumhurbaşkanı da gelse ben bu zaptı tutacağım" diyen memur, ikinci kez görevden <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/cumhurbaskani-gelse-zapti-tutacagim-demisti-gorevden-alindi-haber-1528134" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">uzaklaştırıldı</a>.

kambiyo ile ilgili hikayeler