<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2025/5/2/1750162560060.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.82" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ertuğ Uçar ile ‘İstanbulin’ üzerine: 'İstanbul'un yaratıcı gücü her zaman galip gelir'</h1>Yazar ve mimar Ertuğ Uçar’ın yaşadığı, ilhamını bulduğu ve yürekten bağlandığı İstanbul'un dört bir köşesini bir flanör edasıyla gezip, ilginç karşılaşmalarını ve etkilendiklerini çizimleri eşliğinde aktardığı "İstanbulin" kitabı Can Yayınları’ndan çıktı. Uçar ile kitabı ve sayısız saldırıya karşı tüm asaletiyle varlığını korumaya çalışan İstanbul'u konuştuk.Röportaj: Soner CanDünya edebiyatında önemli yazarların ikinci mesleği, bir diğer kimliği gibidir flanörlük. Şehir gezginliği yani. Sorunca Orhan Pamuk'a kadar sıralayıveriyor ünlü şehir gezginlerini çok bilmiş ChatGPT. Kimler yok ki listede: Edgar Allan Poe, Baudelaire, Proust, Walter Benjamin, Virginia Woolf, André Breton ve Georges Perec... Eserlerinde flanörlüğü türlü biçimlerde ele alan yazarları andıktan sonra sözü sıra dışı bir yazara getirmek isterim. İstanbul âşığı, İstanbul çizeri ve bir İstanbul yazarı Ertuğ Uçar'a.Yıllar boyunca İstanbul'u karış karış gezen, her bir köşesine ayak izini bırakan, İstanbul'u gezdiği gibi çizgilere de taşıyan, üzerine o anların, o temaşanın ruhundaki yansımalarını yazıya döken bir entelektüel Ertuğ Uçar. Son kitabı İstanbulin ile benzersiz bir işe de imzasını atmış. Hem de meslek ve beceri alanlarının her biriyle... İstanbulin’i&nbsp;okuyacaksanız öncelikle “bir ilk” olduğunun hakkını teslim ederek okumalısınız.Uçar'a sorularımı yöneltirken onun yazar mı, çizer mi yoksa mimar kişiliğine mi öncelik vereyim, bilemedim. Ortaya sahiden de “ortaya karışık” bir söyleşi çıktı. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#347d79" color="#ffffff" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#347d79 !important;color:#fafbfc !important" href="https://aposto.com/s/ertug-ucar-ile-istanbulin-uzerine-istanbulun-yaratici-gucu-her?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(52, 125, 121) !important; color: rgb(250, 251, 252) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">RÖPORTAJIN DEVAMI</a>

Aposto İstanbul

Dünya edebiyatında önemli yazarların ikinci mesleği, bir diğer kimliği gibidir flanörlük. Şehir gezginliği yani. Sorunca Orhan Pamuk'a kadar sıralayıveriyor ünlü şehir gezginlerini çok bilmiş ChatGPT. Kimler yok ki listede: Edgar Allan Poe, Baudelaire, Proust, Walter Benjamin, Virginia Woolf, André Breton ve Georges Perec... Eserlerinde flanörlüğü türlü biçimlerde ele alan yazarları andıktan sonra sözü sıra dışı bir yazara getirmek isterim. İstanbul âşığı, İstanbul çizeri ve bir İstanbul yazarı Ertuğ Uçar'a.Yıllar boyunca İstanbul'u karış karış gezen, her bir köşesine ayak izini bırakan, İstanbul'u gezdiği gibi çizgilere de taşıyan, üzerine o anların, o temaşanın ruhundaki yansımalarını yazıya döken bir entelektüel Ertuğ Uçar. Son kitabı İstanbulin ile benzersiz bir işe de imzasını atmış. Hem de meslek ve beceri alanlarının her biriyle... İstanbulin’i&nbsp;okuyacaksanız öncelikle “bir ilk” olduğunun hakkını teslim ederek okumalısınız.Uçar'a sorularımı yöneltirken onun yazar mı, çizer mi yoksa mimar kişiliğine mi öncelik vereyim, bilemedim. Ortaya sahiden de “ortaya karışık” bir söyleşi çıktı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Bir kıvılcım yeter İstanbul için’</h2>İstanbul hızla değişen, dahası acımasızca örselenen bir şehir. Farklı kültürlerin orantısız kuşatmasına da uğrayan, dolayısıyla yaşantısı sessiz ve derinden başkalaşan bir şehir. Öncelikle bu konularda düşüncenizi öğrenmek isterim.Dediklerinizde doğruluk payı tabii ki var. Ancak İstanbul’un şu özelliğini göz ardı etmemek lazım: Bizlere ortaokullarda öğretildiği gibi Doğu ile Batı arasında bir köprü burası. Eski dünyanın ortasında. Bu yüzden de olup bitenden hızlı etkileniyor; konumu çok kırılgan. İnsanlar, hatta kuşlar ve balıklar bile tarihin beşiği olan bu üç kıtada yer değiştirmeye karar verdiğinde, yolları er ya da geç İstanbul'dan geçiyor. Nerede kapı açık kalsa cereyanı İstanbul’da hissediyoruz.&nbsp;Evet, İstanbul 2010’lardan sonra korkunç bir hızla değişti. Ama 50'lerde veya 19. asır sonunda veya 15. asırda da çok hızlı değişiyordu. Doğu ve Batı'dan sayısız milletin seferler düzenlediği İstanbul’a, Vikinglerden Perslere, Moğollardan Araplara, her din, ırk ve renkten millet sahip olmak istemiş; hâlâ da istiyor. Eskiden toplarla surları döverlermiş. Bugünse büyük arazileri, sahil bantlarını satın almak, ev sahibi olmak, firmalarının merkezlerini buraya taşımak istiyorlar.Tanıklık ettiğiniz kadarıyla son yıllardaki durumu nedir İstanbul'un?2000’lerden bu yana ya evim ya işim Taksim-Galata bölgesinde. Beyoğlu’nun son 30 yılını canlı gördüm. 2013’teki Gezi olayları ve sonrasındaki ortamla, 2016’daki İstiklal saldırısıyla falan İstiklal’deki sanat galerileri taşınıp gitmişti. 2017 Eylül’ünde bizim tasarladığımız Yapı Kredi Kültür Sanat açıldı. Galeri Nev İstanbul’un kurucusu Haldun Dostoğlu bir toplantıda şöyle demişti bana: “Bu binanın açılışıyla biz de İstiklal’e geri dönmeye karar verdik.”&nbsp;Bir kıvılcım yeter Beyoğlu veya İstanbul için. Üç kilometrelik çap içinde her günü etkinliklerle dolu onlarca müze, kültür-sanat merkezi, galeri var. Bu şehrin derinliklerinde yaratıcı bir güç kaynar durur. İstanbul’da bu güç galip gelir, çünkü burası ilham verici, kışkırtıcı bir yer.Siz de bu şehre sonradan geldiniz ve çok sevdiniz. Bir tercih mümkün olsaydı İstanbul’un hangi dönemini yaşıyor olmak isterdiniz?Kitapta da yazdığım Boğaziçi medeniyeti döneminde yaşamak isterdim. Yalıları, kayıkhaneleri, yalıdan yalıya ziyaretleriyle, bir yandan ise İstanbul çökerken ve Osmanlı yok olurken paşa ailelerinin, üst düzey memurların Boğaz’ın uzak mehtaplı köşelerinde sürdükleri bu hüzünlü ama şaşaalı elli yılı merak ediyorum.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Çok zorlasalar da başaramazlar’</h2>Siz aynı zamanda önemli bir mimarsınız. Mimar tarafınıza sormak isterim. Israrla istenilen ve ısrarla karşı durulan Kanal İstanbul meselesinin sizdeki yansıması nedir?İstanbul’un sahibi biziz. Burada yaşayanlar. Hatta İstanbul üzerinde, Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin, burada merkezi olan dinlerin dünyadaki mensuplarının, buradan göç etmek zorunda olanların ve buraya göç edenlerin de hakkı var. İstanbul eğer Türkiye’nin lokomotifiyse Kars’ta, Hatay’da yaşayanların da bu şehir üzerinde hakları var. Geçici olarak görevde olan kamusal ve yerel idareler ve onların yöneticileri, hak sahiplerinin itiraz ettiği hiçbir hareketi hilafına gerçekleştirmemeli. Bizler, şehir hakkının ne olduğunu öğrenmeli, bu hakkı kullanmanın yolları üzerine kafa yormalı ve emek harcamalıyız. Aslında 19 Mart’tan bu yana devam eden protestolar, bu hakkı savunmayı ve bunun için şehri kullanmayı öğrenmeye başladığımızı gösteriyor.Kanal İstanbul’u konuşmaya bile gerek yok. Mahsurlarının ne olduğunu hukukçulardan jeologlara, şehircilerden askerlere sayısız uzman dile getirdi. Uzun uzun burada tekrar anlatmayayım. Yapılmamalı. Hükümet tüm itirazlara karşın bu konuyu kenarından köşesinden hâlâ zorluyor olabilir ancak ne kadar zorlasalar da ben inşa edemeyeceklerini düşünüyorum.İstanbul çok derin darbeler alıyor mimari ve şehircilik anlamında. Böylesine saldırılara direnebilir mi bu şehir?Direnir. Çirkin anıtlar dikmekle, plastik camiler inşa etmekle ve köprülerin ismini değiştirmekle bozulamayacak kadar güçlü bir genetiği var İstanbul’un. Özellikle Tarihî Yarımada, Galata ve Boğaz kıyısı, topografyasıyla, sıkı örülü kentsel dokusuyla tüm tahribata rağmen bir asır öncesinden çok da uzakta değil.&nbsp;İstanbul’un ilgiye, bakıma ve şefkate ihtiyacı var. Biraz yavaşlamak gerekiyor. 2019’dan bu yana, yeni bir yönetimin yeni bir zihniyetle şehrin elden gitti diyebileceğimiz sahnelerini kısa sürede değiştirebileceğini gördük. Daha fazlasını da bekleyebiliriz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Yazarlara kitap ısmarlanamaz’</h2>Günün siyasi ortamı herkesi bir biçimde içine çekiyor. Edebiyat camiası ve edebiyatçı bu ortamda yeterince varlığını hissettiriyor mu?&nbsp;Bireyin dertleriyle ilgilenen veya bir aşk ilişkisinin anatomisini çıkarmaya çalışan yazara “Ülke yanıyor sen nelerle uğraşıyorsun”&nbsp;diyemeyiz. Yazarın üretimi dışındaki politik varoluşu başka bir konu. İkisi üst üste binebilir, binmeyebilir de. Ülkedeki tüm edebiyatçıların kadın sorunuyla, Kürt meselesiyle, azınlıklarla, baskıcı yönetimle, Kanal İstanbul’la ilgili yazmasını bekleyemeyiz.&nbsp;Benim bildiğim, yazarlara kitap ısmarlanamaz. Yazar istediği için, istediği konuda, istediği zaman yazar. Dolayısıyla onu “neden toplumsal konularda yazmıyorsun, neden ülkenin, dünyanın şu dertlerine değinmiyorsun” diyerek yargılayamayız. Edebiyat evrenseldir. Yazı dünyayla, insanlarla, canlılarla, var olan ve olmayanla, tahayyüle sığan ve sığmayan her şeyle ilgilenir.<img src="https://images.aposto.com/2025/5/4/1749723061658.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kitabınızın adını nerelerden ve nasıl esinlendiniz?“İstanbulin” sözcüğünü ben bulmadım. Garip gelecek bilmeyenlere ama bu moda alanından bir tabir. 19. yüzyıl sonunda İstanbul’daki terzilerce geliştirilen ve kısa sürede başkentteki memurlar ve zabitler arasında kullanımı yaygınlaşan ceket modeline verilen isim. Ceket de bu tabir de yok bugün hayatımızda.Sizin yüklediğiniz özel bir anlam var mı İstanbulin'e?Bense kitabımda bu tabiri İstanbul’a has şeyleri, İstanbul’u İstanbul yapan şeyleri nitelemek için kullanıyorum. Sonu Boğaz’da biten bir yokuş olabilir bu; yalıların cephelerindeki ahşapların acı çikolatayla kül arası bir tona dönen renkleri, Yedikule’de bir meyhaneden gelen kanun sesi veya başı kavuklu bir mezar üstünde tünemiş uyuklayan bir kedi olabilir.&nbsp;Sadece bu şehirde rastlayabileceğimiz binalar vardır mesela. Dört bir yandan esen üslup rüzgarları burada üst üste biner ve İstanbulin yapılar ortaya çıkar. Mısır Apartmanı, Ortaköy Camii veya Afif Paşa Yalısı gibi. Özetle İstanbulin, şehrin üstünde asırlardır birikmiş acı tatlı tortuyu tariflemek için önerdiğim bir sıfat.<img src="https://images.aposto.com/2025/5/4/1749723011262.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">‘Önce eskizler geldi’</h2>Bu kitapta mimar Ertuğ Uçar mı yoksa yazar olan mı daha baskın? Peyzajlar mı sözcüklere esin verdi yoksa sözcükler mi mekanların peşinden koşmanızı sağladı?İçimde bu iki karakteri birbirinden ayıramam. Şunu söyleyebilirim yalnız. Önce eskizler geldi. On senedir birikiyor bunlar. Birkaç sene önce defterlere bakarken kendi kendime şu soruyu sordum: Neden bu sokağı, bu çatalı veya bu önemsizmiş gibi görünen köşeyi çizmişim? Bu eskizlerin, bu sahnelerin ortak yanı nedir? Ucunda bir Sinan camii veya bir Bizans sütunu olmadan bir sokağın İstanbul’da olduğunu nasıl anlarsınız? Soru bu. Cevapsa kitap.İstanbul’un peyzajını sözcükleriyle çizen yazarlardan en çok hangisi size ilham kaynağı oldu?Bu kitabı en çok Sait Faik’e borçluyum. İstanbul’a güzelleme yapmadan, iyilikleri ve çirkinlikleriyle, insanları ve hayvanlarıyla bakmayı, şehri yürüyerek anlamaya çalışmayı ondan öğrendim. Yürürken bir eşik var sanki, sonrasında şehir daha bir açılıyor insana. O zaman da başına bir şeyler geliyor. Sıradan ama tuhaf, gündelik ama anlatmaya değer şeyler. Başkaları da var tabii ki: Orhan Pamuk’tan İstanbul’u hüznüyle beraber sevmeyi, hüzünlü, güzel ve yenik olduğu için sevmeyi öğrendim. Abdülhak Şinasi Hisar’dan şehrin o kayıp Boğaziçi medeniyeti dönemini okudum. Cihat Burak, Çetin Altan, Ara Güler, İstanbul üzerine yazıp çizdiklerini çok sevdiğim diğer isimler. Son olarak İstanbul Ansiklopedisi geliyor. Yaratıcısı Reşad Ekrem Koçu, diğer tüm yazarları çizerleriyle İstanbul üzerine kurulmuş ve gerçekleştirilmiş en büyük ütopya o.Hâlâ masanızı işgal eden ve sizi en çok etkileyen yazarlardan kimler var?Yeni tanıştıklarımı sayayım: Dorothy Baker’dan Cassandra Düğünde, Claire Keegan’dan Emanet Çocuk, Werner Herzog’dan Buzda Yürüyüş. Bunların yanında Sezen Ünlüönen’in ve Deborah Levy’nin kitaplarını okudum. Hepsini çok sevdim. Sermet Muhtar Alus’un Eski Konaklar Bize Ne Anlatıyor kitabı çok etkileyici, 1930’lardaki gazete yazılarının bir derlemesi. Çok tatlı, alaycı bir dili var. O zamanlarda kullanılan bugün yok olmuş sözcükler kullanıyor. Cebiyufka, yahniyanak gibi.Ya sizden?Masamda ne var derseniz:&nbsp;İstanbulin kitabındaki kimi kısımları genişletip yine eskizli, belki bu kez haritalı bir seri yapmak istiyorum. Vapurlar, yalılar, mezarlıklar, kediler falan. Bir de yıllardır süründürdüğüm bir yolculuk romanı var.İstanbulin / Ertuğ Uçar / Can Yayınları

Yazar ve mimar Ertuğ Uçar’ın yaşadığı, ilhamını bulduğu ve yürekten bağlandığı İstanbul'un dört bir köşesini bir flanör edasıyla gezip, ilginç karşılaşmalarını ve etkilendiklerini çizimleri eşliğinde aktardığı "İstanbulin" kitabı Can Yayınları’ndan çıktı. Uçar ile kitabı ve sayısız saldırıya karşı tüm asaletiyle varlığını korumaya çalışan İstanbul'u konuştuk.

İstanbulin ile ilgili hikayeler