2002 yılında tek başına iktidara gelen AK Parti hükümeti hem iç hem de dış politikada bir demokratik açılım süreci başlattı. 2001 krizinin ardından iktidara gelen AK Parti, bir yandan IMF ile yapılan stand-by anlaşmasının yükümlülüklerini yerine getirerek ekonomide kapsamlı reformlar yapıyor bir yandan da siyasi alanda demokratik ve reformcu bir imaj çiziyordu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa Birliği ile müzakerelerin başlangıcı</h2>Öte yandan, dış politikada da aktif bir siyaset izleyen hükümet, uluslararası basın ve düşünce kuruluşları tarafından Orta Doğu ülkeleri arasında demokratik rol model olarak gösteriliyordu. Hiç kuşkusuz, AK Parti iktidarının ilk dönemlerinde iç ve dış politikada çizilen demokratik imajda AB'ye üyelik süreci önemli rol oynadı. AK Parti dönemi dış politikasını inceleyen birçok akademisyen de 2002-2007 arası dönemde izlenen ilerlemeci politikalarda AB üyeliğinin bir çıpa görevi gördüğünü dile getiriyor.1999 yılında düzenlenen Helsinki Zirvesi’nde Türkiye'nin AB adaylığı resmen onaylanmış ve diğer aday ülkelerle eşit konumda olacağı açık ve kesin dille ifade edilmişti. Üyelik müzakerelerinin başlatılması için ön şart olarak kabul edilen siyasi reformlar AK Parti iktidarının ilk döneminde büyük hızla hayata geçirilmeye başlandı. 2002-2004 yılları arasında 8 uyum paketi, 2001 ve 2004 yıllarında da 2 anayasa paketi TBMM'de kabul edildi. 2004'te düzenlenen Brüksel Zirvesi'nde Türkiye'nin siyasi kriterleri yeteri ölçüde karşıladığı belirtilerek 3 Ekim 2005'te müzakerelere başlama kararı alındı.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1656544821180.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.44" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Reuters<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AB çıpası kaybedildi</h2>Ancak bu dönemde Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türkiye’nin üyeliğine karşı tavır almaları, Almanya'da Angela Merkel ve Fransa'da Nicolas Sarkozy iktidarlarının başlaması Türkiye’nin üyelik sürecini yavaşlatan ve devamında donduran sürecin de başlangıcı oldu. İktidarının ilk yıllarında AB üyeliği hedefinin bir gereği olarak iç ve dış politikada demokratik ve uyumlu bir çizgide ilerleyen AK Parti iktidarı ise üyelik sürecinin olumlu bir sonuca varmayacağı sinyallerinin artmasıyla birlikte siyasi çizgisini değiştirmeye başladı. Bir bakıma, Türkiye’nin demokratikleşme reformlarının itici kuvveti olan AB çıpasının kaybedildiğini söylemek mümkün.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Komşularla sıfır sorundan değerli yalnızlığa</h2>AB üyelik sürecinin dondurulması ve devam ettirileceğine dair beklentilerin azalmasıyla birlikte hem iç hem de dış politikada daha agresif ve otoriter bir siyaset benimseyen AK Parti iktidarı için dönüm noktasının 2010 yılında başlayan Arap Baharı sürecinin oluşturduğunu söyleyebiliriz. Bu zamana kadar "komşularla sıfır sorun" ilkesini benimseyen iktidar, Arap Baharı ile Türkiye için tarihî bir fırsat oluştuğu tezini öne sürdü.&nbsp;Siyaset biliminde "Neo-Osmanlıcılık" olarak da adlandırılan bu strateji, Türkiye’nin tarihi bağlarını ve siyasi nüfuzunu kullanarak Orta Doğu’nun otoriter rejimlerine karşı ayaklanan halklara destek olması gerektiğini ve bu sayede nüfuz alanını genişletebileceğini iddia ediyordu. Dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun savunucusu ve uygulayıcısı olduğu agresif ve genişleyici Neo-Osmanlıcı dış politika doktrini, Türk dış politikasını kısa bir zamanda "komşularla sıfır sorun" ekseninden "değerli yalnızlık" eksenine savurdu. AK Parti iktidarı ile ideolojik yakınlığı bulunan İhvancı hareketlerin başarısız olmasıyla birlikte bölgede yeni kurulan rejimler ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler gerildi ve kopma noktasına geldi. Başta Mısır olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Suudi Arabistan ve Suriye ile yaşanan diplomatik krizlerin çıkış noktasını da Arap Baharı oluşturuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrasya'ya yöneliş</h2>Türkiye’nin hem iç hem de dış siyasette agresif ve otoriter bir dönüşüm sürecine girmesi başta ABD ve AB olmak üzere batılı ülkelerle olan ilişkilerini de olumsuz etkiledi. Bu her ne kadar birbirini besleyen bir süreç olsa da iktidarın militarist ve agresif dış politika anlayışı batı ile olan ittifakının da sorgulanmasına yol açtı. Aynı dönemde, Rusya ve Çin’in batılı ekonomik ve askerî kurumlara meydan okuyan alternatif oluşumlar kurmaları, BRICS veya Şanghay Beşlisi gibi, AK Parti hükümeti için de otoriterleşmenin maliyetini azaltacak yeni ittifaklar kurma şansı yarattı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BRICS ve Şangay Beşlisi’ne Türkiye’nin de dâhil olması yönündeki ısrarlı söylemleri bu tezi kanıtlar nitelikte.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1656545032885.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.87" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ReutersBir yandan Çin Halk Cumhuriyeti ile ekonomik ilişkiler geliştirilirken diğer yandan da Rusya ile askerî alanlarda ortaklıklar artırılmaya başlandı. Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerinin alınması ise Türkiye’yi batı ittifakı ile Rusya-Çin ekseni arasında bir tercih yapmaya zorladı. S-400’lerin alınması sonrasında ABD ve NATO’dan gelen sert tepkiler ve Türkiye’nin ortağı olduğu F-35 savaş uçağı programından çıkarılması Türkiye’nin batı ittifakı ile ilişkilerini büyük oranda zedeledi.&nbsp;Doğu Akdeniz’deki doğal gaz kaynaklarının paylaşımında yaşanan sorunlar ve Yunanistan-İsrail-Mısır-Güney Kıbrıs tarafından oluşturulan ittifak ile Türkiye’nin bölgeden dışlanmaya çalışılması agresif ve militarist dış politikaya hız kazandırılmasına neden oldu. Aynı dönemde, Türkiye'nin Azerbaycan'a savaştığı Ermenistan karşısında açıktan desteği ve gönderilen SİHA’ların savaşın kazanılmasında önemli bir rol üstlenmesi savunma sanayi yatırımlarının artırılmasına ve militarist dış politika anlayışının genişletilmesine alan sağladı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeniden denge politikası</h2>Son dönemdeyse Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle hem Avrasya hem de Avrupa’da yeni bir döneme girilmesi Türk dış politikasının da denge siyasetine doğru yönelmesini zorunlu kıldı. Öte yandan, hem Doğu Akdeniz’deki yalnızlığın giderilmesi hem de Orta Doğu’da yeniden oluşmaya başlayan ittifakların dışında kalınmak istenmemesi Türkiye’nin bölge ülkeleriyle yeni bir açılım süreci başlatmasına zemin hazırladı.Son dönemde BAE, Suudi Arabistan, İsrail ve Ermenistan’la başlatılan normalleşme ve ittifak süreçleri hem ekonomik hem de siyasi bir krizin içinde olan AK Parti hükümetinin agresif-militarist dış politika anlayışını daha fazla devam ettiremediğini ve denge siyasetine yöneldiğini bizlere gösteriyor.

Spektrum

AB ile müzakereler, "komşularla sıfır sorun", "değerli yalnızlık", Avrasyacılık, yeniden denge 

Hükümetin 20 yıldaki dış politika değişiklikleri

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Microsoft, Avrupa Birliği'nin merceğinde</h2><img src="https://images.aposto.com/2021/9/1/1633969504360.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.30" alt="Microsoft" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Günlük aktif kullanıcı kıyaslaması.Microsoft<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/technology/eu-questions-microsoft-rivals-over-teams-integration-office-2021-10-08/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">AB antitröst düzenleyicileri,</a> Microsoft hakkında bir soruşturma başlatabilir.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl?&nbsp;İş iletişimi uygulaması Slack'in Komisyon'a geçtiğimiz yıl taşıdığı, Microsoft'un iş yazılımı Teams'i Office'le beraber sunmasının rekabete aykırı olduğuna yönelik şikâyeti; Microsoft'un Teams'i önceden yüklediğini (pre-install), yüklemeyi kaldırmanın zor olduğunu ve Microsoft'un, rakip ürünlerin Teams ve Office'le çalışmasına izin verecek bilgileri vermeyi reddettiğini savunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Komisyon,&nbsp;bu durumun rekabete zarar verip vermediğini anlamak için Microsoft'tan bazı veriler talep etti. Bunun da konuyla ilgili bir soruşturma başlatılabileceği anlamını taşıdığı yorumları yapılıyor.</li></ul>

Quando

ABD’nin Afganistan’dan çekilme ve tahliyelerin tamamlanması için vadettiği süre bugün sona ererken ABD askerlerini taşıyan son uçak dün Afganistan'dan havalandı. Afganistan’da yaşananlar; AB için ortak savunma politikası ve askerî yeterlilikler, göç krizi ve ABD ile ilişkiler gibi başlıkları bugünden itibaren daha da ciddi biçimde gündeme getiriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Afganistan’da yaşananlar AB için ne anlama geliyor?</h2>• Leonid Bershidsky, Bloomberg'deki Europe’s Afghanistan Failure Is Worse Than America’s başlıklı yazısında son yaşananları&nbsp;"Eğer Afganistan'dan çekilme ABD için bir felaketse Avrupalı müttefikleri için daha büyük bir rezaletti." şeklinde yorumluyor. Avrupa'nın iç siyasi meseleleri ve "irade felci" nedeniyle bölgede bir aktör olamadığını düşünen Bershidsky, Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson'ın&nbsp;"Batı'nın Afganistan görevini ABD desteği olmadan yürütemeyeceğini" söylemesinden şu sonuçları çıkarıyor: Afganistan, Avrupa'nın değil ABD'nin macerasıydı ve Avrupalılar, ABD gittikten sonra Afganistan'da herhangi bir süre kalmak için gerekli askerî kapasiteden yoksun.• Düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi (ECFR) Kıdemli Politika Üyesi Jana Puglierin Afganistan misyonunun Avrupa'ya ABD yeteneklerine ne kadar bağımlı olduklarını gösterdiğini, Avrupa'nın ABD'nin askerî desteği olmadan kendi personelini ve yerel Afgan güçlerini Kabil'den tahliye edemeyeceğini düşünüyor.&nbsp;• AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi&nbsp;Josep Borell de "Bölgedeki güvenliği sağlamak için Kabil havalimanının çevresine 6 bin asker gönderemedik, ABD yaptı ama biz yapamadık." cümleleriyle Avrupa Birliği'nin ortak bir savunma politikası oluşturmayı hızlandırması gerektiğine yönelik eleştirilerin haklılığını kabul ediyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa Birliği göçle nasıl başa çıkacak?</h2>Avrupa İçişleri Komiseri Ylva Johansson&nbsp;geçtiğimiz günlerde AB’nin Taliban yönetiminden kaçan Afgan mültecilerin dış sınırlarına ulaşmadan önce duruma müdahale etmesi gerektiğini söylemişti. Reuters’ın dün ulaştığı taslak açıklamada "AB’nin ve üye ülkelerin kontrolsüz büyük çaplı yasa dışı göç karşısında koordineli bir yanıt vermekte kararlı olduğu"&nbsp;vurgusu ve "Afganistan'ın yakın çevresindeki ülkelere verilen desteğin güçlendirilmesi" ayrıntısı da yer aldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"2015 krizi": AB ülkelerinin iç siyasetinde "2015'te yaşanan senaryonunun tekrarlanmaması" popüler bir söyleme dönüşmüş durumda. Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz kendi döneminde daha fazla göçmen kabul edilmeyeceğini söylemişti. Yunanistan da "AB'ye geçmek isteyen Afganların giriş kapısı olmayacağını" duyurmuştu. Çeşitli Avrupa ülkelerinin Türkiye’yi işaret etmesini takiben Cumhurbaşkanı Erdoğan, kimi yorumlara göre muhalefetin söylemlerinin "çalıştığını" görerek&nbsp;"Türkiye'nin ilave bir göç yükünü kaldırmayacağına" ilişkin bir mesaj belirlemiş ve Yunanistan, Birleşik Krallık, Rusya, Ukrayna, Almanya ve Avrupa Konseyi’yle görüşmeler gerçekleştirmişti.</li></ul>• Fransa Cumhurbaşkanı&nbsp;Emmanuel Macron,&nbsp;dün Birleşik Krallık ve Almanya'yla birlikte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Afganistan'da BM tarafından kontrol edilecek bir "güvenli bölge" önerisiyle gelse de kararda böyle bir plandan söz edilmedi.• Diğer yandan G20 dönem başkanı İtalya, Afganistan krizini Rusya ve Çin'in de konuya dâhil olmasıyla çözülebileceğine inandığı için G20 gündemine taşımak istiyor. İtalya, Rusya'yla temaslarında böyle bir olağanüstü toplantıya İran ve Pakistan gibi ülkelerin de davet edilmesi teklifini kabul etse de ABD'nin bu senaryoya sıcak bakmadığı yorumları yapılıyor.• ECFR’dan Susanne Baumann,&nbsp;AB hükümetlerinin "popülist manevralarla vakit harcamadıkları" ve komşu devletlerle, birbirleriyle koordinasyonda kaldıkları müddetçe yeterli zamanları olduğunu savunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">NATO’nun geleceği</h2>2001'de ABD'de gerçekleşen 11 Eylül saldırısı, Kuzey Atlantik Antlaşması'nın "bir üyeye yapılan saldırı tüm üyelere yapılmış sayılır"&nbsp;çıkarımını içeren beşinci maddesine tabi sayıldı ve NATO 11 Ağustos'ta, tarihinde ilk kez Kuzey Atlantik bölgesi dışında bir görevi yönetmeye başladı.&nbsp;• Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, bir röportajda "NATO kararlarının Vaşington tarafından alındığını ve Brüksel'in yalnızca bu kararların bir uygulayıcısı olduğunu, askerî güçleri bir yere göndermek konusunda daha çok politik tartışma yürütülmesi gerektiğini, aksi hâlde daima mevcut ABD başkanının kararlarını takip etme riskiyle karşı karşıya kalınacağını"&nbsp;söylemişti.&nbsp;• Atlantic Council'e&nbsp;göre de ani çekilme kararı NATO'nun bir ittifak mı yoksa ABD tarafından yönetilen bir güç mü olduğu sorularını gündeme getiriyor. Macron'un AB üye ülkelerini, savunmaya daha fazla yatırım yapmaya teşvik ettiği "stratejik özerklik" çağrılarının Afganistan’da yaşananlardan sonra daha çok konuşulacağı tahmin ediliyor.• Afganistan çekilmesini NATO ve Avrupa ilişkilerine bir darbe olarak tanımlayan The Financial Times yazısında ise ABD'nin güvenlik taahhüdünün şimdiye kadar AB'yi bir arada tuttuğu, çözülmenin başladığı durumda yapının güçlü kalmasının, Avrupa hükümetlerinin çabalarına bağlı olacağı belirtiliyor.

Aposto Gündem

Avrupa Birliği’nin yeni sınavı: Afganistan

<h3>Avrupa Birliği verisinin geleceğini nasıl görüyor?</h3> <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.linkedin.com/in/osman-soylu-41746b115/">Osman Soylu</a>2018 yılında Genel Veri Koruma Yönetmeliği’ni devreye sokan ve geçtiğimiz dönemlerde yüz tanıma sistemlerini bireysel gizliliği korumak ve kitleleri gözetim altına almanın önüne geçmek amacıyla geçici olarak yasaklamayı öngören adımları nedeniyle gündeme gelen Avrupa Birliği; bu sefer daha inovatif, büyümeye yönelik ve ABD ve Çin’in büyük teknoloji oyuncularıyla mücadele etmek hedefiyle ortaya koyduğu bazı adımları tartışıyor. Bunların arasında en çok öne çıkanlardan biri ise birliğin pek çok farklı alanda verilerini, “sınırları” ortadan kaldırarak birliğe dahil olan tüm ülke, şirket ve girişimler için daha erişilebilir kılması.<ul><li>AB’nin hedefi ne? Özellikle geçtiğimiz 10 yıla baktığımızda, küresel çaptaki teknolojik ve dijital hayatı ABD ve Çin merkezli şirketlerin ve ürünlerin domine ettiğini görüyoruz. Avrupa Birliği, bu yarışta geride kaldığını ve yarışa dahil olmak için makine öğrenimi, nesnelerin interneti ve benzeri geleceğin teknolojilerini oluşturabilmek için en önemli unsur olan verinin kıta boyunca serbestçe dolaşabilmesini ve herkes için erişilebilir olmasını sağlamayı hedefliyor. Avrupa Birliği İç Pazar ve Hizmetler Vekili Thierry Breton büyük şirketlerin, KOBİ’lerin ve kamu kuruluşlarının veriye erişebilir olmasını ve birlik için yeni değerler yaratmalarını istediklerini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://thenextweb.com/neural/2020/02/19/eu-wants-to-create-a-single-market-for-european-data/amp/">söylüyor.</a> &nbsp;</li><li>Endüstriyel veri ve nesnelerin interneti: İlgili plan kapsamında ekonomik büyümenin önünü açacak noktalardan biri olarak da endüstrilere özel olarak derlenecek, oluşturulacak ve kullanıma açılacak sektörel veriler gösteriliyor. Bu veri dolaşımı, ileride pek çok sektörde kullanılmaya başlanması öngörülen nesnelerin interneti alanında birliğin gelişmesi ve yeni teknolojiler geliştirebilmesi için önem <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.pymnts.com/news/regulation/2020/eu-eyes-single-european-data-market/">taşıyor.</a> &nbsp;</li><li>Herkesin sağlığı: Verilerin Avrupa kıtası boyunca tek bir pazar altına toplanması ve erişime açılması, ekonomik gelişmenin ve inovasyonun yanında sağlık alanında da çok değerli potansiyeller sunuyor. AB’nin öngördüğü sistem gerçekleşirse kıtanın her yerindeki bilimsel veri ve kişisel olmayan sağlık takibi verileri, bu alanda ar-ge yapan uzmanların, şirketlerin ve ülkelerin bu verilere kolayca ulaşması anlamına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://techcrunch.com/2020/02/19/europe-sets-out-plan-to-boost-data-reuse-and-regulate-high-risk-ais/amp/">gelecek.</a></li></ul>

<h2>Covid-19 salgınının Avrupa Birliği’ne etkileri&nbsp;</h2>Bartu ÖzdenDünyada yeni tip koronavirüs salgını ortaya çıkmadan önce Avrupa Birliği üye ülkelerinin birçoğunda AB’nin gerekliliğine ve devamına kuşkuyla yaklaşan aşırı sağcı veya aşırı solcu popülist partilere olan toplumsal desteğin artması, birliğin geleceğine dair soru işaretleri doğurmuştu. Birleşik Krallık’ın oldukça sancılı ve uzun geçen AB’den çıkma sürecinin tamamlanması da bu soru işaretlerini büyütmüştü. Avrupa’nın pandeminin merkezi hâline gelmesi ve başta İtalya ile İspanya’nın büyük hasar alması, salgın sonrası şekillenecek dünyada AB’nin rolünü düşünmeyi gerekli kılıyor.&nbsp;<ul><li>Brexit: Birleşik Krallık hükümeti yetkilileri, şu an içinde bulunulan geçiş döneminin uzatılmayacağını ifade etmişti. Fakat koronavirüs salgınının en öncelikli konu hâline gelmesi sebebiyle Avrupa Birliği’ne doğrudan ilk etkisi, Brexit sonrası ekonomik ve siyasi ilişkilerin düzenlenmesiyle ilgili görüşmelerin gecikmesi ve geçiş sürecinin mecburen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://qz.com/1821343/will-the-brexit-transition-period-be-extended-due-to-coronavirus/">uzatılması olabilir.</a>&nbsp; &nbsp;</li><li>Ekonomi:&nbsp;16 Mart’ta Avrupa Birliği Maliye Bakanları toplantısı sonrasında yapılan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=3631&amp;id=3757">değerlendirmede</a> salgının bütçelere önemli bir etkisinin olacağı, üye devletlerin buna yönelik ulusal düzeyde ekonomik tedbirler alacağı ve AB düzeyinde alınan kararların ulusal düzeydeki kararları destekleyecek nitelikte olacağı açıklandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise hazırlanan 100 milyar avroluk destekle üye ülkelerin vatandaşlarının zor duruma düşmemelerinin ve faaliyetleri durma noktasına gelen şirketlerin çalışanlarını işten çıkarmadan ayakta kalmaya devam edebilmelerinin amaçlandığını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.dw.com/tr/abden-100-milyar-euroluk-destek-paketi/a-52996753">söyledi.</a> Von der Leyen salgınla mücadele edilebilmek için “Marshall planı” benzeri bir ekonomik programa ihtiyaç duyulduğunu, üye devletlerin AB bütçesine daha fazla katkı yapması gerektiğini ifade etti. Von der Leyen'in bu çağrısı, “Avrupa’nın savunulması, iyileşmesi ve yeniden inşası için savaş dönemindeki ekonomi anlayışıyla hareket etmesi gerekiyor,” diyen İspanya Başbakanı Pedro Sánchez tarafından destek <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.dw.com/en/eus-von-der-leyen-calls-for-marshall-plan-for-europe/a-53021106">buldu.</a> Diğer yandan İtalya, İspanya ve Fransa gibi ülkeler koronavirüs tahvilleri çıkartılarak faturanın ortak şekilde üstlenilmesini isterken Almanya ve Hollanda buna <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.dw.com/tr/abde-korona-tahvilleri-anla%C5%9Fmazl%C4%B1%C4%9F%C4%B1/a-53027460">karşı çıkıyor.</a> Bu sebeple ekonomik olarak görece kırılgan ve salgından daha kötü etkilenen ülkelerin vatandaşlarının Avrupa Birliği’ne olan güveni ve inancının azalması muhtemel. Bu krizin başarılı bir şekilde yönetilmesi ve üye ülkeler arasındaki ekonomik dayanışmanın artması ise, tam tersine, birliğe olan güveni tazeleyebilir. &nbsp;</li><li>Politika:&nbsp;Kimi yorumlara göre salgınla mücadeleden istifade ederek süresiz olağanüstü hâl ilan eden Macaristan Başbakanı Viktor Orban gibi siyasiler, Avrupa Birliği’nin içinde dahi demokrasinin tehlike altında olduğunu kanıtlar nitelikte icraatlerde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52098915">bulunuyor.</a> Salgından hem insanî, hem de ekonomik olarak oldukça fazla etkilenen İtalya, İspanya ve Fransa'daki anketlerde aşırı sağın biraz daha güç kazanıyor olması, Avrupa Birliği’nin tehlikede olduğu yorumlarına da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.politico.eu/article/coronavirus-covid19-public-health-crisis-could-break-the-eu-european-union/">yol açıyor.</a> Öte yandan, krizi yıllar sonra <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/almanya-750-milyar-euroluk-virus-yardim-paketini-onayladi-6172154">borçlanmak pahasına</a> görece başarıyla yürüten Merkel Hükümeti Almanya’daki anketlerde yükselişe geçerken Sosyal Demokrat Parti, uzun bir aradan sonra ikinciliğe yerleşiyor; aşırı sağ ve sol düşüşte <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.politico.eu/europe-poll-of-polls/germany/">gözüküyor.</a> Benzer şekilde İrlanda’da da kriz yönetimi beğeni toplayan AB yanlısı Leo Varadkar yönetimine son genel seçimin aksine destek artarken, aynı seçimde büyük başarı sağlayan popülist Sinn Fein ciddi oranda <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.businesspost.ie/ireland/theyve-had-a-good-corona-crisis-puts-new-spring-in-fine-gaels-step-854adc83">destek kaybediyor.</a>&nbsp;Yani, salgını daha hafif şekilde atlatan ve yönetimini daha iyi yapabilen ülkelerde AB yanlısı partiler güç kazanırken, tam tersi senaryonun yaşandığı ülkelerde birliğin yeterince dayanışma göstermediği görüşü sonucu bir tepki de oluşuyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Yol ayrımı:&nbsp;Yuval Noah Harari, çok ses getiren <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-1fe6fedcca75">makalesinde</a> insanlığın salgına karşı ya bölünmüş ulusal çabalarla ya da küresel bir dayanışmayla mücadele vereceğini söylüyor ve ikinci yöntemin benimsenmesinin başarıya giden yol olduğunu savunuyor. Avrupa Birliği’nin kaderi de bu yol ayrımında ülkelerin gitmeyi seçeceği yöne bağlı gibi duruyor. Kıtada dayanışmanın artması salgından önce de geleceği tartışmalı hâle gelen AB’ye can suyu olabilecekken aksi bir durum, AB’yi kolayca ve çokça yıpratabilir.</li></ul>

AVRUPA BIRLIĞI ile ilgili hikayeler