<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Asbestli pudra davası: İngiltere merkezli ilaç devi Johnson &amp; Johnson (J&amp;J) hakkında, asbest içeren bebek pudrası sattığı iddiasıyla büyük bir dava açıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Şirketin, 1960’ların başlarına kadar kanserle ilişkilendirilen tremolit ve aktinolit minerallerini kullandığı öne sürülüyor.&nbsp;Şirketin 1960’larda asbest tespit ettiğini gösteren iç yazışmalar bulundu. 1973 tarihli bir belgede, “Bebek pudramız zaman zaman eser miktarda tremolit veya aktinolit içeriyor” ifadesi; 2008 tarihli bir başka iç yazışmada ise “Talk’ın bebeklerde kullanımının güvenli olmadığı gerçeği rahatsız edici” ifadesi geçiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?&nbsp;J&amp;J’ye karşı ilk dava, 2017’de ABD’de açılmış; şirket 2018’de 22 kadına 4,7 milyar dolar tazminat ödemeye mahkum edilmişti. İngiltere’de bu pudraların satışı 2023’te durdurulmuş olsa da Türkiye’de bazı marketlerde hâlâ satıldığı belirtiliyor.</li></ul>

Angst

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği’nin (TTOD) toplum bilgilendirme platformu aracılığıyla, AstraZeneca Türkiye’nin koşulsuz desteği ile akciğer kanseri risk faktörleri hakkında toplumu bilgilendirmek amacıyla hayata geçirdiği “Akciğerimizi Okuyoruz” internet platformundan elde edilen sonuçlar kamuoyu ile paylaşıldı.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Akciğer kanserinin erken tespiti başarılı tedavi
olasılığını artırır”</h3>Toplantıda konuşan&nbsp;Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı
Prof. Dr. Murat Dinçer, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Akciğer kanserinin küçükken ve
yayılmadan önce, erken bir evrede tespit edilmesi, başarılı
bir şekilde tedavi edilme olasılığını artırır. Ancak genellikle
akciğer kanseri belirtileri, hastalık ileri bir evreye gelene
kadar ortaya çıkmaz. Akciğer kanseri bazı belirtiler gösterse
bile, enfeksiyon ya da sigaradan kaynaklanan etkiler olarak
düşünüldüğü için atlanır ve tanı gecikir. Akciğer kanserinin
ileri evrelere gelmeden erken teşhis edilmesi için şimdiye
kadar düz akciğer filmleri (röntgenogram), balgamda tümör
hücrelerinin aranması (sitoloji) ve yüksek riskli insanlarda
bronkoskopi denilen bir araç yardımıyla solunum yollarının
incelenmesi gibi yöntemlerin kullanıldığı birçok çalışma
yapılmıştır. Bunların hiçbiriyle akciğer kanserine bağlı
ölümlerin azaltılamadığı görülmüştür.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Sigara, akciğer kanserinin yüzde 90’ından
sorumludur”</h3>Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr.
Özlem Sönmez ise konuşmasında şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sigara,
akciğer kanserinin tartışmasız en önemli sebebidir ve
akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından sorumludur. Sigaraya
başlama yaşı, günlük tüketilen sigara sayısı, kaç yıldır
sigara içildiği önemlidir. Akciğer kanserinin diğer bir
önemli sebebi ise hava kirliliğidir. Hava kirliliği Dünya
Sağlık Örgütü tarafından mutlak kanserojen olarak kabul
edilmiştir. Asbest (fren tamiri, izolasyon, gemi inşaatı
gibi iş ortamlarında çalışanlarda maruziyet artar), radon
gazı (toprakta doğal olarak bulunur, iyi havalandırılmayan
ev ve işyerlerinin altındaki toprakta bulunan miktara
bağlı olarak kapalı mekân havasındaki radon miktarı
artabilir) maruziyeti de akciğer kanseri riskini artıran
nedenlerdendir. Bunların yanı sıra ailede 50 yaşından önce
akciğer kanseri teşhisi konmuş yakınları olanlarda da risk
iki katına çıkmaktadır.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Konulan tanıların yarısından çoğu geç tanı”</h3>Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül
Ergör, “2020 yılında GLOBOCAN veri tabanında yayımlanan
bilgilere göre Türkiye’de her yıl 41 bin kişiye yeni akciğer
kanseri tanısı konuluyor."&nbsp;dedi ve şunlara dikkat çekti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu kişilerin 34 binini erkek 7
binini ise kadınlar oluşturuyor. Türkiye Kanser İstatistikleri
2018 yılı sonuçlarına göre ise akciğer kanseri tanısı
alanların yüzde 19’u bölgesel, yüzde 28’i yakın dokulara
yayılım (metastaz) ve yüzde 53’ü ise uzak dokulara yayılım
(metastaz) yapmış durumdadır. Konulan tanıların maalesef
yarısından çoğunun geç tanı olması oldukça üzücü. 2040
yılına kadar yılda 75 bin kişinin akciğer kanseri hastası
olacağı tahmin ediliyor."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/11/1/1672049472268.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Kanseri ölüm nedeni olmaktan çıkarma hedefiyle
iş birlikleri yapıyoruz”</h3>Projeye destek veren AstraZeneca Türkiye’nin
Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, şöyle söyledi<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Dünya Sağlık Örgütü
verilerine göre Türkiye’de kanser ölümlerinin yüzde 18’i
akciğer kanseri nedeniyle gerçekleşiyor. Bu gerçek,
toplumda akciğer kanseri ile ilgili bilgilendirme ve
bilinçlendirme çalışmalarının önemini daha da artırıyor.
AstraZeneca olarak biz de dünya çapında 40 yılı aşkın bilgi
birikimiz ile tanı, tarama, tedavi ve erken erişim programları
olmak üzere her aşamada hastaların yanında olabilmek
için iş birlikleri gerçekleştiriyor, projeler geliştiriyor ve
paydaşlarımıza destek veriyoruz.Kanseri ölüm nedeni
olmaktan çıkarma hedefiyle hocalarımız, derneklerimiz ve
bilim dünyası ile iş birliği halinde çalışıyoruz. Bu kapsamda
akciğer kanserinde erken teşhis konusunda toplumda
farkındalık sağlayacak verilerin oluşmasına katkıda
bulunan ‘Akciğerimizi Okuyoruz’ platformuna da koşulsuz
destek olduk. AstraZeneca olarak sağlığa erişim hedefimiz
doğrultusunda bilinçlendirme projelerimiz ile milyonlarca
insana ulaşmayı desteklemeye ve toplumda hastalıklar
hakkında farkındalık oluşturmayı önceliklendirmeye devam
edeceğiz.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">81 ilden katılım</h3>“Akciğerimizi Okuyoruz” internet platformu üzerinden
Türkiye genelinde 81 ilde yaşayan 38 bin 623 kişiden
anonim şekilde elde edilen verilere göre katılımcıların
yüzde 63,4’ü erkeklerden, yüzde 36,6’sı ise kadınlardan
oluştu. Katılımcıların yüzde 52,5’ini 30 – 49 yaş arası kişiler
oluştururken bu grubu sırasıyla yüzde 31,5 ile 50 – 69 yaş
arası, yüzde 13 ile 18- 29 yaş arası ve yüzde 3 ile 70 yaş
üzeri kişiler takip etti. Katılımcıların yaşadığı illere göre
dağılımda ilk sırada yüzde 24,6 ile İstanbul yer aldı. Ankara
yüzde 10,8 ile ikinci olurken İzmir yüzde 9,4 ile üçüncü oldu.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akciğer hastalığı
erkeklerde daha fazla
görülüyor</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Platform üzerinden bilgilerini
paylaşanların yüzde 6,3’ü
kronik obstrüktif akciğer
hastası (KOAH) ve yüzde
0,8’i akciğer kanseri hastası
olduklarını söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akciğer
kanseri varlığının cinsiyete
göre dağılımında katılımcı
erkeklerin yüzde 1’i akciğer
kanser hastası olduklarını
ifade ederken kadınların
yüzde 0,6’sı akciğer kanseri
hastası olduklarını söyledi.
KOAH varlığının cinsiyete
göre dağılımında ise erkek ve
kadın oranları birbirine yakın
çıktı. Buna göre erkeklerin
yüzde 6,5’i kadınların ise
yüzde 6,3’ü KOAH hastası olduklarını belirtti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaş gruplarına göre akciğer kanseri varlığında yüzde 3,6 ile
70 yaş üzeri kişiler ilk sırada. Bunu yüzde 1,4 ile 50 – 69 yaş
arası, yüzde 0,4 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde 0,7 ile 18 – 29
yaş arası kişiler izledi. KOAH’ın ise en çok yüzde 19,5 ile 70
yaş üzeri kişilerde görüldüğü ortaya çıktı. Bunu yüzde 11,3
ile 50 – 69 yaş arası, yüzde 3,5 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde
2,2 ile 18 – 29 yaş arası kişiler takip etti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcılarda hastalık öyküsüne bakıldığında ise
her dört kişiden biri (yüzde 25,3) için ailede akciğer
kanseri olduğunu belirtti.</li></ul>

AstraZeneca Türkiye projesi

Türkiye’nin akciğer kanseri risk haritası oluşturuluyor

Asbest, bir grup lifli mineralin birleşimiyle oluşan, kristal yapıda bir madde. Yanmaya karşı dirençli olması, bükülebilirliği, ısı ve elektriği yalıtabilmesi onu hem inşaatlarda hem de ulaşım araçlarında tercih edilen bir yalıtım malzemesi yapmış, bu yüzden de binlerce yıldır hayatımızda. Havada toz şeklinde yayılabilen ve gözle görmeden maruz kalabileceğimiz mikro ölçekli bir madde olan asbest, aslında yaşamımıza gizlice giriyor. Farklı alanlarda pratik kullanımı sebebiyle uzun süre vazgeçilmez gibi görünse de sağlığımız ve çevre üzerindeki etkileri çok daha önemli.2. yüzyılda Yunan topograf Pausanias, M.Ö. 430 civarında yapılan altın kandillerden söz ederken Karpat keteninin yanmaz fitillerinden de bahsediyor. Tarihçiler Strabon ve Mestrius Plutarchus, eserlerinde Yunan tapınaklarında sürekli yanan lambalara ve yanmayan dokuma kumaşlara atıfta bulunuyor. Marco Polo ise Tatarların ateşe dayanıklı bir bez kullandığından emin. Yanmaz özelliğini kendisinden yapılan ürünlere aktaran bu maddeye Yunanca “söndürülemez” anlamına gelen “asbestos” denmesinin sebebi bu. Dünyada üretilen asbestin çoğu inşaat sektöründe; çimento, yalıtım malzemeleri ve yer karosu üretiminde kullanılmış. Ayrıca gemi yapımında, tekstil ürünlerinde, sürtünme malzemelerinde, fren balatalarında, debriyaj yüzeylerinde, kâğıt, boya ve plastik üretiminde de… Tüm bu kullanımları giderek yaygınlaşan asbest modern toplumda gitgide daha ulaşılabilir olmuş. İnşaat cenneti İstanbul’da da tabii.&nbsp;İlk uyarılar: 1930’larda Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi’nin hazırladığı “Kanserojen Maddeler” listesine giren asbest, 90’lı yılların ikinci yarısına kadar hem Avrupa’da hem de Türkiye’de uyarılara rağmen yaygın olarak kullanılmaya devam etti. Avrupa Birliği’nin 1999 yılında aldığı bir kararla üye ülkeler arasında asbestin tüm türlerinin çıkarılması, üretimi, ticareti ve tüketimine dair yasaklar gündeme geldi ve nihai olarak 2005 yılında üretici şirketlerin lobi faaliyetlerine rağmen yasak bütünsel bir şekilde benimsendi. Asbest kullanım yasağının Türkiye’ye gelmesiyse 30 Aralık 2010 tarihini buldu.&nbsp;İstanbul toz duman: Belki hatırlarsınız, 2018 yılında Johnson &amp; Johnson’ın bebek pudrası adıyla satılan ürününde asbest bulunduğu iddiaları gündeme gelmiş, açılan tüketici davalarıyla şirket milyonlarca dolar tazminat ödemeye mahkûm edilmişti. Bu skandal üzerine büyüyen tartışmaların aslında kamuoyunu asbest konusunda bilinçlendirdiğini söyleyebiliriz. 2012 yılından bu yana Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu kapsamında yıkılan binalara ilk kitlesel tepkiler de bu döneme denk geliyor. Yine aynı yıl, Üsküdar Belediyesi tarafından kentsel dönüşüm kapsamında yıkımına başlanan Kirazlıtepe mahallesi sakinleri, “asbest solumak istemiyoruz” pankartlarıyla yaptıkları eylemlerle gündeme geldi. O dönemde TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu tarafından yayımlanan Kirazlıtepe Mahallesi Asbest Envanter Değerlendirme Raporu, uzman görüşleriyle birlikte tehlikenin boyutlarını ortaya koymuştu; İstanbul, toz dumandı. 2010 yılından bu yana kullanımı yasak olan asbestin, 2010 öncesi inşa edilen binalarda yaygın olarak kullanıldığı biliniyordu. Kirazlıtepe’de bulunan binaların çoğu da yıkım işlemi sonrasında temizlenmiyor, herhangi bir asbest kontrolü yapılmıyor veya maddenin yayılmaması adına herhangi bir önlem alınmıyordu. Sahadan toplam 12 numune alan uzmanlar, bu örneklerin yedisinde asbeste <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDE4ODlkNTY4NjBmMDAwODA0M2Q0MiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGcG9saXRla25pay5vcmcudHIlMjUyRnRtbW9iLWlzdGFuYnVsLWlra2Rhbi1raXJhemxpdGVwZS1yYXBvcnUta2lyYXpsaXRlcGVkZS1oYWxrLWFzYmVzdC1yaXNraS1hbHRpbmRhJTI1MkY="">rastladı</a>.&nbsp;Ya riskler? 2010 öncesi yapılarda bulunan asbest, kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalarla birlikte havaya, toprağa ve suya karışıyor, bir anda yüksek miktarda asbeste maruz kalan işçiler ve uzun süre kronik şekilde asbest soluyan mahalle sakinleri için ciddi sağlık riskleri oluşturuyor. Bu risklerin en başında da çeşitli akciğer rahatsızlıkları, akciğer, gırtlak ve sindirim sistemi kanserleri geliyor. Asbest doğada çözünen bir madde olmadığından ve havada asılı kalabildiğinden; kaynağından uzaktaki alanlara bile rüzgârla ya da sularla rahatlıkta taşınabiliyor. Dolayısıyla sadece kentsel dönüşümün gerçekleştiği alanlarla sınırlı kalmıyor, bütün şehir için ciddi bir ekolojik ve medikal risk oluşturuyor. İnşaat, yıkım, madencilik ve imalat faaliyetleri çevreye asbest saldığında; İstanbul’un havası, suyu ve toprağı kirleniyor. Mimar Sinan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Aslı Odman’a göre bu riskler; yıkım bölgelerinde yaşayanların şehir hakkını, yürüyüş yollarını kullanan insanların ve sokak hayvanlarının yaya hakkını, hafriyat dumanıyla boğulan şehrin sağlık hakkını ve hepsini kapsayan çevre kirliliğiyle ekolojik haklarımızı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDE4ODlkNTY4NjBmMDAwODA0M2Q0MiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJleW9uZC5pc3RhbmJ1bCUyNTJGYXNiZXN0LXRlaGxpa2UtaGFyaXRhcyUyNTI1QzQlMjUyNUIxLW9ydGFsJTI1MjVDNCUyNTI1QjFrLXRvei1kdW1hbi1kMWZjMmFmOGJiMTM="">gasp ediyor</a>.&nbsp;Kaynakça Jerome S. Horvitz, Asbestos and Its Environmental Impact, 3 B.C. Envtl. Aff. L. Rev. 145 (1974)

Asbest ile ilgili hikayeler