Ruhsal sıkıntılar yaşayanların bir süreliğine sayfiye yerlerine çekildiğine, ölümcül hastalıklara yakalananların ömürlerini uzatmak umuduyla doğayla iç içe bir yaşam tarzını benimsediklerine sıkça tanık oluruz.&nbsp;Doğanın iyileştirici gücü, bilim insanlarının da uzun süredir araştırdığı bir alan.İlk kez 1984 yılında yayımlanan bir araştırma, safra kesesi ameliyatı geçiren hastaların hastane odalarında bir pencere varsa daha az ağrı kesici kullandıklarını ve hastaneden daha erken taburcu edildiklerini ortaya koymuştu. Bu makaleyi takip eden çalışmalar da diş dolgusu, diş çekimi ve bronkoskopi gibi tıbbi işlemler sırasında doğa manzaralarına bakan ya da doğanın seslerini dinleyen hastaların&nbsp;daha az ağrı hissettiğini ortaya koymuştu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu araştırma ve bulgular çeşitlendirilebilir ancak bugüne kadar elde edilen veriler, ağrı ve iyileşme ile ilgili öznel beyanları esas aldığından bilimsel olarak ispatlanamıyordu. Yakın zamanda yapılan bir araştırma ise doğanın insanlara iyi geldiğini bilimsel olarak kanıtladı.</li></ul>Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni bir araştırma, doğa manzaraları izleyen insanların ağrı hissinin azaldığını, bunun bir plasebo etkisi olmadığını, beyindeki sinirsel aktiviteleri ölçerek ispatladı. Bilim insanları bu çalışmada daha önceki araştırmalarda geliştirilen ve doğrulanan iki farklı sinirsel ağrı göstergesini incelemek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme teknolojisini (fMRI) kullandı. “Alt düzey” ağrı göstergesi ağrının vücuttaki konum ve şiddetini ölçerken “üst düzey” ağrı göstergesi ağrının bilişsel ve duygusal etkisini takip etti ve bulgular biraraya getirilerek incelendi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">MRI cihazına sokulan deneklerin ellerine hafif düzeyde elektroşok verilirken üç farklı sahne izletildi: Doğa manzaraları, kentlerden görüntüler ve kapalı mekanlar.</li></ul>Denekler, doğa görüntüleri izlerken ağrının yoğunluğunun da, rahatsız ediliciliğinin de daha az olduğunu bildirdi. FMRI görüntülemeleri de deneklerin doğa manzaraları izlerken ağrı şiddetini algılayan “alt düzey” ağrı göstergelerinde azalma olduğunu ancak duygusal veya bilişsel süreçleri yansıtan “üst düzey” ağrı imzasında bir değişiklik olmadığını tespit etti.Viyana Üniversitesi’nden nörobilimci ve çevre psikoloğu Max Steininger çalışmayı şöyle yorumladı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bulgular beni çok şaşırttı çünkü başlangıçta en makul açıklamanın plasebo etkisi olacağını düşünmüştüm. Bu tür bir plasebo etkisi, daha çok üst düzey süreçlerde değişikliğe neden olurdu ancak böyle bir şey olmadı.”</blockquote>Araştırmacılar, ağrı hissinin azalmasındaki temel sebebin doğanın dikkat dağıtarak ağrı hissini azaltması olduğunu öne sürüyor. Steininger’a göre, önceki araştırmalar da dikkat dağıtmanın, beyin bölgelerinde ağrıyı azaltabileceğini göstermişti. Yeni araştırmanın bulguları da fMRI sonuçlarıyla uyumlu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">15 dil, 15 kelime</h2>Doğanın bizim yaşamımızı ve algımız üzerindeki etkisi kendimizi ifade etme biçimimize de yansıyor. Farklı kültür ve dillerde doğa olaylarını nasıl algıladığımızı yansıtan ifadeler bulunuyor. Doğayla kurduğumuz ilişkiyi ifade eden, başka dillere kolay kolay tercüme edilemeyen bu kelimeleri derledik:Gümüşservi: Eski Türkçede ayın suya yansımasıyla oluşan görüntüyü ifade eder. Aynı görüntü için İsveççede Mangata kelimesi kullanılır.Shinrin-yoku: Japoncada rahatlamak için doğaya çıkmak, orman banyosu yapmak anlamına gelir.Gurfa:&nbsp;Arapçada bir avuca sığabilecek su miktarını anlatır.Poronkusema: Fincede bir ren geyiğinin mola vermeden rahatça kat etebileceği mesafe anlamına gelir.Eit: İskoç Galcesinde yaz sonu ve ilkbahar başlangıcında, ay ışığında parlayarak somon balıklarını çekmesi için akarsulara parlak taşlar yerleştirme uygulamasının ismidir.Murr-ma:&nbsp;Yok olan Avustralya aborjin dillerinden biri olan Wagimanda insanın suyun içinde yalnızca ayağını kullanarak bir şey aramasını ifade eder.Kalpa:&nbsp;Sanskritçede zamanın akıp geçişini kozmolojik bir ölçekte algılamayı anlatır.Waldeinsamkeit:&nbsp;Almancada ormanın içinde bir başına olmayı ve bu deneyimin insanda yarattığı, huzur veren bir başınalık hissini ifade eder.Songimvelo: Güney Afrika yerlilerin konuştuğu dillerden biri olan Swati dilinde doğayı sevmek, doğaya önem vermek anlamına gelir.Tenalach: İrlandacada insanların toprak, hava ve su ile kurduğu derin bağ sayesinde toprağın şarkısını duyabilmesini anlatır.Madrugada: İspanyolcada şafağın söktüğü, gecenin gündüze döndüğü anı anlatır.Komorebi:&nbsp;Japoncada ağaç dallarının arasından süzülerek şeritler hâline gelen güneş ışınları anlamına gelir.Gökotta:&nbsp;İsveççede bir kişinin baharda öten kuşların sesini duymak için sabah çok erken kalkmasını ifade eder.Aloha aina: Hawaii dilinde toprağa duyulan sevgi ve hayranlığı anlatır.Ag borradh: İrlandacada ilkbaharla birlikte canlanan doğanın bize yeni bir yaşamın başladığını hatırlatmasını ifade eder.

Angst

Dünya Çevre Günü'nde doğa olaylarını algılayış biçimimizi, kozmos ile kurduğumuz bağları anlatan 15 farklı dilden 15 kelimeyle kullandığımız kelimelerin doğayla ilişkimizi nasıl dönüştürdüğünü anlamaya çalışıyor; doğanın ağrı algımızı nasıl değiştirdiğini kanıtlayan bir çalışmaya bakıyoruz.

15 dil, 15 kelime: Kullandığımız kelimeler doğayla ilişkimizi nasıl dönüştürüyor?

Türk Tıbbi Onkoloji Derneği’nin (TTOD) toplum bilgilendirme platformu aracılığıyla, AstraZeneca Türkiye’nin koşulsuz desteği ile akciğer kanseri risk faktörleri hakkında toplumu bilgilendirmek amacıyla hayata geçirdiği “Akciğerimizi Okuyoruz” internet platformundan elde edilen sonuçlar kamuoyu ile paylaşıldı.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Akciğer kanserinin erken tespiti başarılı tedavi
olasılığını artırır”</h3>Toplantıda konuşan&nbsp;Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Başkanı
Prof. Dr. Murat Dinçer, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Akciğer kanserinin küçükken ve
yayılmadan önce, erken bir evrede tespit edilmesi, başarılı
bir şekilde tedavi edilme olasılığını artırır. Ancak genellikle
akciğer kanseri belirtileri, hastalık ileri bir evreye gelene
kadar ortaya çıkmaz. Akciğer kanseri bazı belirtiler gösterse
bile, enfeksiyon ya da sigaradan kaynaklanan etkiler olarak
düşünüldüğü için atlanır ve tanı gecikir. Akciğer kanserinin
ileri evrelere gelmeden erken teşhis edilmesi için şimdiye
kadar düz akciğer filmleri (röntgenogram), balgamda tümör
hücrelerinin aranması (sitoloji) ve yüksek riskli insanlarda
bronkoskopi denilen bir araç yardımıyla solunum yollarının
incelenmesi gibi yöntemlerin kullanıldığı birçok çalışma
yapılmıştır. Bunların hiçbiriyle akciğer kanserine bağlı
ölümlerin azaltılamadığı görülmüştür.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Sigara, akciğer kanserinin yüzde 90’ından
sorumludur”</h3>Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr.
Özlem Sönmez ise konuşmasında şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sigara,
akciğer kanserinin tartışmasız en önemli sebebidir ve
akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından sorumludur. Sigaraya
başlama yaşı, günlük tüketilen sigara sayısı, kaç yıldır
sigara içildiği önemlidir. Akciğer kanserinin diğer bir
önemli sebebi ise hava kirliliğidir. Hava kirliliği Dünya
Sağlık Örgütü tarafından mutlak kanserojen olarak kabul
edilmiştir. Asbest (fren tamiri, izolasyon, gemi inşaatı
gibi iş ortamlarında çalışanlarda maruziyet artar), radon
gazı (toprakta doğal olarak bulunur, iyi havalandırılmayan
ev ve işyerlerinin altındaki toprakta bulunan miktara
bağlı olarak kapalı mekân havasındaki radon miktarı
artabilir) maruziyeti de akciğer kanseri riskini artıran
nedenlerdendir. Bunların yanı sıra ailede 50 yaşından önce
akciğer kanseri teşhisi konmuş yakınları olanlarda da risk
iki katına çıkmaktadır.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Konulan tanıların yarısından çoğu geç tanı”</h3>Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül
Ergör, “2020 yılında GLOBOCAN veri tabanında yayımlanan
bilgilere göre Türkiye’de her yıl 41 bin kişiye yeni akciğer
kanseri tanısı konuluyor."&nbsp;dedi ve şunlara dikkat çekti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu kişilerin 34 binini erkek 7
binini ise kadınlar oluşturuyor. Türkiye Kanser İstatistikleri
2018 yılı sonuçlarına göre ise akciğer kanseri tanısı
alanların yüzde 19’u bölgesel, yüzde 28’i yakın dokulara
yayılım (metastaz) ve yüzde 53’ü ise uzak dokulara yayılım
(metastaz) yapmış durumdadır. Konulan tanıların maalesef
yarısından çoğunun geç tanı olması oldukça üzücü. 2040
yılına kadar yılda 75 bin kişinin akciğer kanseri hastası
olacağı tahmin ediliyor."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/11/1/1672049472268.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Kanseri ölüm nedeni olmaktan çıkarma hedefiyle
iş birlikleri yapıyoruz”</h3>Projeye destek veren AstraZeneca Türkiye’nin
Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, şöyle söyledi<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Dünya Sağlık Örgütü
verilerine göre Türkiye’de kanser ölümlerinin yüzde 18’i
akciğer kanseri nedeniyle gerçekleşiyor. Bu gerçek,
toplumda akciğer kanseri ile ilgili bilgilendirme ve
bilinçlendirme çalışmalarının önemini daha da artırıyor.
AstraZeneca olarak biz de dünya çapında 40 yılı aşkın bilgi
birikimiz ile tanı, tarama, tedavi ve erken erişim programları
olmak üzere her aşamada hastaların yanında olabilmek
için iş birlikleri gerçekleştiriyor, projeler geliştiriyor ve
paydaşlarımıza destek veriyoruz.Kanseri ölüm nedeni
olmaktan çıkarma hedefiyle hocalarımız, derneklerimiz ve
bilim dünyası ile iş birliği halinde çalışıyoruz. Bu kapsamda
akciğer kanserinde erken teşhis konusunda toplumda
farkındalık sağlayacak verilerin oluşmasına katkıda
bulunan ‘Akciğerimizi Okuyoruz’ platformuna da koşulsuz
destek olduk. AstraZeneca olarak sağlığa erişim hedefimiz
doğrultusunda bilinçlendirme projelerimiz ile milyonlarca
insana ulaşmayı desteklemeye ve toplumda hastalıklar
hakkında farkındalık oluşturmayı önceliklendirmeye devam
edeceğiz.”</blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">81 ilden katılım</h3>“Akciğerimizi Okuyoruz” internet platformu üzerinden
Türkiye genelinde 81 ilde yaşayan 38 bin 623 kişiden
anonim şekilde elde edilen verilere göre katılımcıların
yüzde 63,4’ü erkeklerden, yüzde 36,6’sı ise kadınlardan
oluştu. Katılımcıların yüzde 52,5’ini 30 – 49 yaş arası kişiler
oluştururken bu grubu sırasıyla yüzde 31,5 ile 50 – 69 yaş
arası, yüzde 13 ile 18- 29 yaş arası ve yüzde 3 ile 70 yaş
üzeri kişiler takip etti. Katılımcıların yaşadığı illere göre
dağılımda ilk sırada yüzde 24,6 ile İstanbul yer aldı. Ankara
yüzde 10,8 ile ikinci olurken İzmir yüzde 9,4 ile üçüncü oldu.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akciğer hastalığı
erkeklerde daha fazla
görülüyor</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Platform üzerinden bilgilerini
paylaşanların yüzde 6,3’ü
kronik obstrüktif akciğer
hastası (KOAH) ve yüzde
0,8’i akciğer kanseri hastası
olduklarını söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akciğer
kanseri varlığının cinsiyete
göre dağılımında katılımcı
erkeklerin yüzde 1’i akciğer
kanser hastası olduklarını
ifade ederken kadınların
yüzde 0,6’sı akciğer kanseri
hastası olduklarını söyledi.
KOAH varlığının cinsiyete
göre dağılımında ise erkek ve
kadın oranları birbirine yakın
çıktı. Buna göre erkeklerin
yüzde 6,5’i kadınların ise
yüzde 6,3’ü KOAH hastası olduklarını belirtti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaş gruplarına göre akciğer kanseri varlığında yüzde 3,6 ile
70 yaş üzeri kişiler ilk sırada. Bunu yüzde 1,4 ile 50 – 69 yaş
arası, yüzde 0,4 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde 0,7 ile 18 – 29
yaş arası kişiler izledi. KOAH’ın ise en çok yüzde 19,5 ile 70
yaş üzeri kişilerde görüldüğü ortaya çıktı. Bunu yüzde 11,3
ile 50 – 69 yaş arası, yüzde 3,5 ile 30 – 49 yaş arası ve yüzde
2,2 ile 18 – 29 yaş arası kişiler takip etti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katılımcılarda hastalık öyküsüne bakıldığında ise
her dört kişiden biri (yüzde 25,3) için ailede akciğer
kanseri olduğunu belirtti.</li></ul>

bronkoskopi ile ilgili hikayeler