• Nature Communications dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, biranın temel maddesi olan şerbetçi otunun miktarı ve kalitesinin iklim değişikliğinden etkilendiği ortaya koyuldu. Buna göre şerbetçi otunun artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar nedeniyle son 30 yılda 20 gün daha erken olgunlaşmaya başladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;Avrupa’daki şerbetçi otu veriminin 2050 yılına kadar %18’e kadar düşmesi beklenirken biranın kendine özgü tat ve kokusunu veren şerbetçiotundaki alfa asit içeriğinin %30 civarında azalacağı bildirildi.</li></ul>

Aposto Gündem

Yeni bir&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2023-09-plant-based-food-alternatives-shift-global.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmaya</a> göre,&nbsp;2050 yılına kadar et ve süt ürünlerinin yüzde 50'sinin bitki bazlı alternatiflerle değiştirilmesi, tarım ve arazi kullanımına bağlı sera gazı salımlarını yüzde 31 oranında azaltabilir ve orman ve doğal arazilerin bozulmasını durdurabilir.Nature Communications dergisinde&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/s41467-023-40899-2" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yeni yayımlanan bir çalışmaya</a> göre, et ve süt ürünleri yerine bitki bazlı alternatifler ikame edildiğinde hayvancılıktan arta kalan arazilerin yeniden ağaçlandırılmasıyla iklim ve biyoçeşitlilik açısından ek faydalar elde edilebilir, bu da iklim faydalarını iki katından fazla artırabilir. Ek olarak, 2050 yılına kadar ekosistem bütünlüğünün gelecekteki azalmasını yarıya indirebilir.Vermont Üniversitesi'nden (UVM) çalışmanın eş yazarı Eva Wollenberg, "İklim değişikliğine neden olan küresel sera gazı salımlarını azaltmak için 'Etsiz Pazartesiler'den çok daha fazlasına ihtiyacımız olacak ve bu çalışma bize ileriye dönük bir yol gösteriyor" dedi. Wollenberg ayrıca şunları söyledi: "Bitki bazlı etler sadece yeni bir gıda ürünü değil, aynı zamanda dünya çapında sağlık ve biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşırken gıda güvenliği ve iklim hedeflerine ulaşmak için kritik bir fırsattır. Bu tür geçişler zorludur ve bir dizi teknolojik yenilik ve politika müdahalesi gerektirir."UVM, Uluslararası Uygulamalı Sistem Analizi Enstitüsü (IIASA), Bioversity International İttifakı ve CIAT araştırmacıları tarafından yapılan çalışma, gıda sistemlerinin karmaşıklığını göz önünde bulunduran büyük ölçeklerde bitki bazlı et ve süt tüketiminin küresel gıda güvenliği ve çevresel etkilerini inceleyen ilk çalışma.IIASA'da araştırmacı olan çalışmanın başyazarı Marta Kozicka, "Beslenme biçimindeki değişimlerin etkilerini anlamak, sera gazı salımlarını azaltma seçeneklerimizi genişletiyor. Diyetlerin değiştirilmesi biyoçeşitlilik için de büyük gelişmeler sağlayabilir." dedi.Yazarlar, yüzde 50'lik bir değişim senaryosunun 2050 yılına kadar gıda sistemlerinin doğal çevre üzerindeki artan etkilerini önemli ölçüde azaltacağını bulmuşlardır. 2020 ile karşılaştırıldığında öngörülen etkiler ise şu şöyle:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Orman ve diğer doğal alanlardaki azalma neredeyse tamamen durur.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel tarım alanı orman ve doğal alanların tarım arazisine çevrilmesinin durması ile &nbsp;genişlemek yerine yüzde 12 oranında azalır.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tarım arazilerine azot girdisi tahminlerin neredeyse yarısına iner</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Su kullanımı artmak yerine yüzde 10 oranında azalır</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yetersiz beslenme, referans senaryodaki yüzde 3,8'e kıyasla küresel olarak yüzde 3,6'ya düşebilir yani yetersiz beslenen insan sayısı 31 milyon azalabilir.</li></ul>Yazarlar sığır eti, domuz eti, tavuk eti ve süt için bitki bazlı tariflere dayanan diyet değişiklikleri senaryoları geliştirmiştir. Bu tarifler, orijinal hayvansal kaynaklı protein ürünlerine besinsel olarak eşdeğer ve mevcut gıda üretim kapasiteleri ve küresel olarak mevcut üretim bileşenleri için gerçekçi olacak şekilde tasarlanmış.IIASA Biyoçeşitlilik ve Doğal Kaynaklar Programı Direktörü Petr Havlík "Analiz edilen diyet değişiklikleri iklim ve biyoçeşitlilik hedeflerine ulaşmada güçlü bir destekleyici olsa da, tam potansiyellerini ortaya koyabilmeleri için hedeflenen üretim tarafı politikaları ile desteklenmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde, üretimin genişlemesi ve bunun sonucunda ortaya çıkan sera gazı ve arazi kullanım verimliliği kayıpları nedeniyle bu faydalar kısmen kaybolacaktır" diyor.

Dünyahali

Bitki bazlı gıda alternatifleri küresel sürdürülebilir geçişi destekleyebilir.

Bitki Bazlı Gıdalar

• <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/02/22/bilim-insanlari-depremler-sayesinde-yeryuzunun-merkezinde-bir-ic-cekirdek-kesfetti" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nature Communications'da</a> yayımlanan araştırmaya göre, deprem sonrası sismik dalgaların yansımalarını ölçen bilim insanları, yeryüzünün merkezinde daha önce bilinmeyen 5. bir katman veya bir "iç çekirdek" var olabileceğini keşfetti. Teorinin, Dünya'nın 1600 kilometre derinliğinde 644 kilometre çapında demir-nikel karışımı bir çekirdek bulunduğu savını desteklediği belirtildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne deniyor? Teoriye ilişkin olarak çalışmanın yazarlarından Sismolog Dr. Thanh-Son Phạm, "Bu çalışmada, ilk kez, güçlü depremlerden kaynaklanan sismik dalgaların dünyanın bir tarafından diğerine sekme gibi beş kata kadar gidip geldiğine dair gözlemleri rapor ediyoruz" ifadelerini kullandı.</li></ul>

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">IPCC Fiziksel Bilim Temelli Raporu</h3>Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli &nbsp;6. Değerlendirme Raporu’nun ilk bölümü niteliğinde olan <a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-i/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fiziksel Bilim Temeli Raporu</a> başlıklı iklim raporunda, iklim sisteminin mevcut durumunun, yüzyıllardan binlerce yıla kadar eşi benzeri görülmemiş durumda olduğu belirtildi.Rapora göre:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Atmosferdeki karbondioksit seviyesi en az 2 milyon yıldır olmadığı kadar yüksek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gezegenimiz en az 125 bin yıldır olmadığı kadar sıcak.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deniz seviyesi en az 3 bin yıldır olmadığı kadar hızlı yükseliyor.</li></ul>Küresel ortalama sıcaklık, endüstri dönemi öncesine göre 1,1 derece artmış durumda.&nbsp;Okyanuslarda, buzullarda ve deniz seviyesinde gerçekleşen değişikliklerin birçoğu ise geri dönüşü olmayan değişiklikler.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021 Nobel Fizik Ödülleri</h3><a fr-original-style="" href="https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2021/press-release/?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=2021_phys_announcement" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2021 yılı Nobel Fizik Ödüllerinde</a>, ödüle layık görülen üç bilim insanından ikisi iklim bilimi alanındaki çalışmaları dolayısıyla Nobel’i kazandılar.Syukuro Manabe, atmosferde artan karbondioksit seviyesinin Dünya yüzeyi sıcaklıklarının artışına nasıl yol açtığını gösterdiği çalışmasıyla Nobel’e layık görüldü.&nbsp;Klaus Hasselmann ise hava durumu ve iklimi birbirine bağlayan bir model yarattığı için Nobel Ödülü’nü kazandı.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021 Emisyon Açığı Raporu</h3>Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://newclimate.org/wp-content/uploads/2021/10/EGR21.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emisyon Açığı raporlarının 2021 yılı versiyonu</a>na göre, Paris Anlaşması hedefleri ile kıyaslandığında emisyon açığı hala çok büyük.Rapora göre, tüm koşulsuz 2030 taahhütlerinin tam olarak uygulanması durumunda bu yüzyılın sonundaki küresel ısınmanın 2,7 derece olacağı tahmin ediliyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021 Güncel Karbon Bütçesi&nbsp;</h3><a fr-original-style="" href="https://www.globalcarbonproject.org/carbonbudget/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel Karbon Bütçesi Projesi 2021</a> raporuna göre;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2020'de pandemi ile gerçekleşen yüzde 5,4 oranında düşüşten sonra, fosil yakıt kaynaklı küresel karbondioksit salımları, 2021'de tekrar yaklaşık yüzde 5’e yakın arttı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2021 yılındaki küresel salımlarla 11 yıl daha devam edersek 1,5 derecenin aşılmasına sebep olacak seviyede karbondioksiti atmosfere salmış olacağız. Bugünkü salım seviyemizle 32 yıl daha devam etmemiz durumunda ise 2 dereceyi aşıyor olacağız.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Su Kıtlığı</h3>Nature Communications dergisinde yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/s41467-021-25026-3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmaya</a> göre, su kıtlığı yaşayan küresel kentsel nüfusun 2050 yılında 1,7 ila 2,4 milyar arasında bir seviyeye çıkabileceği öngörülüyor.&nbsp;Çalışmaya göre, Türkiye su kıtlığı yaşayan kentsel nüfusun en yüksek olduğu 10 ülke arasında&nbsp;yer alıyor. İstanbul ise, mevsimsel su kıtlığı yaşayan megakentler listesinde.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021’de Küresel İklimin Durumu</h3>Dünya Meteoroloji Örgütü , 2021 yılı Ocak-Eylül ayları arasına ait verileri kullanarak hazırladığı “<a fr-original-style="" href="https://public.wmo.int/en/media/press-release/state-of-climate-2021-extreme-events-and-major-impacts" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel İklimin Durumu 2021</a>” raporunda geçtiğimiz son yedi yılın kayıtlara geçen en sıcak dönem olma doğrultusunda ilerlediği&nbsp;belirtildi. Rapora göre;&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kara buzunun erimesi ve ısınan deniz suyunun genleşmesi ile küresel deniz seviyesi hızlanarak artmaya devam ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünyanın birçok bölgesinde bir öncekine kıyasla 6 derecelik farkı bulan sıcaklık rekorları kırıldı. Cizre'de ölçülen 49,1 derece de Türkiye’nin yeni en yüksek sıcaklığı olarak kaydedildi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yangına elverişli koşullarda dünyanın birçok bölgesinde orman yangınları çıktı.</li></ul>

İklim Masası'nda bu hafta, geride bıraktığımız 2021 yılında iklim krizi  ile ilgili en önemli gelişmelerden bazılarını sizin için derledik. 

Haberler

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2021-11-warmer-soil-carbon.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Toprak ısındığında daha az karbon depoluyor</a></h3>“Nature Communications” dergisinde yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/s41467-021-27101-1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmaya</a> göre, küresel ısınma toprakta depolanmış karbonun atmosfere salımına sebep olabilir.&nbsp;Dünyanın çeşitli bölgelerinden 9000'den fazla toprak örneğine ilişkin verilerin kullanıldığı çalışma; sıcaklıklar arttıkça toprağın karbon depolama özelliğinin ciddi şekilde azaldığını gösteriyor.&nbsp;Bu etkileşim, iklim sisteminde pozitif geri beslemenin olduğu durumlardan birisi olarak sayılıyor. Küresel ısınma arttıkça toprakta bulunan karbon açığa çıkıyor. Karbon atmosferdeki sera gazı miktarını yükseltiyor ve &nbsp;ısınmanın daha da artmasına sebep oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/10/3/1637732216515.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çalışmadaki bir diğer bulgu ise, karbon salımı miktarının toprak tipine bağlı olduğu:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İri parçalı ve düşük killi topraklar, ince yapılı ve kil açısından zengin topraklara göre üç kat daha fazla karbon kaybediyorlar. Bu durum, yüksek enlemlerdeki bulunan toprakların iklim değişikliğine karşı daha savunmasız durumda olduklarına işaret ediyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tropik bölgelerde bulunan topraklar ise, küresel ısınmadan bu bağlamda daha az etkilenecekler.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2021-11-antarctic-ice-sheet-destabilized-decade.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Son yıllarda hızlanan Antarktika buz kütlesi kaybı, kritik eşiğe yaklaşıldığının göstergesi olabilir</a>&nbsp;</h3>“Nature Communications” dergisinde yayımlanan bir diğer <a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/s41467-021-27053-6" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmada</a> ise, Antarktika Buz Tabakasının, Son Buzul Çağı'nı takip eden doğal ısınma dönemindeki durumu incelendi.&nbsp;Almanya’nın Bonn Üniversitesi’nde yürütülen veri modeli çalışması, iklim sisteminde bu dönemde aşılan kritik noktaya erişmenin sadece on yıl sürdüğünü, ardından yaşanan buz kütlesi kaybının ise yüzyıllarca devam ettiğini gösteriyor.&nbsp;Çalışma, günümüzde hızlanarak artmakta olan Antarktika buz kütlesi kaybının da böyle bir kritik noktaya gelinmesine benzediğine işaret ediyor. Bu noktaya ulaşıldığı takdirde; geri dönüşü olmayan, uzun süreli buz geri çekilmesi ve küresel deniz seviyesi yükselmesi yoluna girilmiş olacak.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_21_5916" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Avrupa Yeşil Anlaşması kapsamında üç yeni tasarı</a></h3>Avrupa Birliği Komisyonu, Avrupa Yeşil Anlaşması kapsamında “üç yeni girişimi” benimsediğini duyurdu. Yeni tasarı ile;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ormansızlaşmayı durdurmak,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">sürdürülebilir atık yönetimini yenileştirmek,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">toprakları insanlar, doğa ve iklim için sağlıklı hale getirmek amaçlanıyor.</li></ul>Ormansızlaşmayı ve orman bozulmasını engellemek için hazırlanan&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/environment/publications/proposal-regulation-deforestation-free-products_en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yönetmelik</a>;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AB vatandaşlarının AB pazarında satın aldığı, kullandığı ve tükettiği ürünlerin “küresel ormansızlaşmaya ve orman bozulmasına katkıda bulunmayacağını” garanti edecek.</li></ul>Atık sevkiyatlarına ilişkin revize edilmiş <a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/environment/publications/proposal-new-regulation-waste-shipments_en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yönetmelikle</a>;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">OECD üyesi olmayan ülkelere atık ihracatı kısıtlanacak ve yalnızca üçüncü ülkeler belirli atıkları almaya istekliyse ve bunları sürdürülebilir bir şekilde yönetebiliyorsa izin verilecek.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">OECD ülkelerine yapılan atık sevkiyatları izlenecek; eğer varış ülkesinde ciddi çevre sorunları yaratıyorlarsa askıya alınabilecekler.</li></ul>Yeni hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/environment/publications/eu-soil-strategy-2030_en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">AB Toprak Stratejisi</a> ile;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tarım arazilerinde toprak karbonunun arttırılması, çölleşmeyle mücadele ve de bozulmuş araziyi ve toprağın eski haline getirilmesi hedefleniyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklanan strateji, toprakların korunması, restorasyonu ve sürdürülebilir kullanımı için somut önlemler içeren bir çerçeve oluşturuyor. Bunun yanında bir dizi gönüllü ve yasal olarak bağlayıcı önlem içeriyor.</li></ul>

Nature Communications ile ilgili hikayeler