<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Her eğitim dönemi, aynı koşuşturma ile başlıyor. Hangi kursa yazılacak, hangi özel ders alınacak, hangi etkinlik “faydalı” olacak… Çocukların günleri, neredeyse saat saat planlanıyor.Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de anne babaların en büyük kaygısı, çocuklarına iyi bir gelecek hazırlamak. İyi bir okul, iyi bir üniversite, güçlü bir kariyer… Bunun için LGS’den üniversite sınavına, yabancı dil derslerinden spor ve müzik kurslarına kadar türlü türlü seçenek var. Fakat bu iyi niyetli çaba çoğu zaman çocukların en basit ihtiyacını gölgede bırakıyor:&nbsp;boş zaman.Bugün pek çok çocuk okuldan çıktıktan sonra soluğu özel derste alıyor. Hafta sonları dershane, etüt ya da çeşitli kurslarla dolu. Spor da eksik kalmasın, müzik de olsun derken, çocuğun hayatında spontane oyunlara, arkadaş buluşmalarına, hatta sıkılmaya bile yer kalmıyor.Benim çocuklarım da zaman zaman bu yoğun programın içinde kayboluyor. Bir kursa yetişmek için sofradan aceleyle kalktıkları, arkadaş davetlerini geri çevirmek zorunda kaldıkları oluyor. O anlarda düşünüyorum:&nbsp;Onlara gelecek kazandırmaya çalışırken, acaba çocukluklarını ellerinden alıyor muyuz?“Sıkılmak” da Bir İhtiyaçPsikologların sık sık hatırlattığı bir gerçek var: Sıkılmak da çocuğun gelişiminin bir parçasıdır. Çocuk sıkıldığında hayal kurar, kendi oyununu yaratır, merakını takip eder. Her dakikası planlı olan bir çocuk ise rahatlamayı, kendi iç sesini dinlemeyi öğrenemez.Kendi çocukluğumda mahallede oynanan saklambaç, arkadaşlarla atılan kahkahalar, yaz akşamlarında sokakta oyalanmak en güzel hatıralarım arasında. Bugünün çocukları ise çoğu zaman apartman daireleri ile kurs salonları arasında sıkışmış durumda. Mahalle kültürünün kaybolmasıyla birlikte, çocukların spontane arkadaşlıkları ve sokak oyunlarının yerini ekranlar ve kurs programları aldı.Araştırmalar da gösteriyor ki, çocukların mutluluğu için en büyük koruyucu faktör, aileyle geçirilen nitelikli zamandır. Akşam yemeklerinde bir arada oturmak, hafta sonu birlikte yürüyüş yapmak, birlikte bir film izlemek… Bunlar küçük görünebilir ama çocuğa güçlü bir aidiyet ve güven hissi verir.Geçtiğimiz yıl, yoğun programdan yorulan çocuklarımdan biri yüzme kursunu bırakmak istedi. Önce kaygılandım; “geri kalacak mı?” diye düşündüm. Sonra fark ettim ki, o boşalan akşamları hep birlikte sofrada geçirmek ona çok daha iyi geldi. Ders programına sıkıştırılmış bir mutluluktan çok, aileyle geçirilen sade zamanın huzurunu arıyordu. Çocuklarımız büyüdüğünde hatırlayacakları şey, hangi kursa gittikleri değil; bizim onlarla paylaştığımız anlar olacak.Maddi ve Duygusal YükBir de işin maddi boyutu var. Özel dersler, kurslar, aktiviteler aile bütçesini zorlayabiliyor. Birden fazla çocuğu olan ailelerde bu yük katlanarak artıyor. Çocuklar da çoğu zaman bu emeğin farkında oluyor ve “başarmak zorundayım” baskısıyla büyüyor. Bu, onların omuzlarına gereğinden fazla yük bindiriyor.Uzmanlar, çocukların bu baskıyı hissettiklerinde kaygı ve yetersizlik duygusunun arttığını, bu yüzden “az ama öz” etkinliklerin uzun vadede daha faydalı olduğunu vurguluyor.Ne Yapabiliriz?Belki de biraz cesaretle şu soruyu sormalıyız: “Bu aktivite çocuğum için mi, yoksa benim kaygım için mi?”<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Bir giren, bir çıkan” kuralı: Yeni bir kurs ekleniyorsa, eskilerden biri bırakılmalı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Serbest zamanın kutsallığı:&nbsp;Çocuğun oyun kurmasına, sıkılmasına, kendi dünyasını yaratmasına izin verilmeli.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çocuğun sesini duymak:&nbsp;Hangi etkinliklerden keyif aldığını, hangilerinin zorunluluk gibi hissettirdiğini konuşmak önemli.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ebeveyn cesareti:&nbsp;Başkalarının kıyaslarına kapılmadan, kendi çocuğunun mutluluğunu merkeze almak en sağlıklısı.</li></ul>Gelecek kaygısı elbette anlaşılır. Hepimiz çocuklarımız için iyi bir hayat isteriz. Ama iyi bir hayatın yolu, iyi geçen günlerden geçer. Bazen bir kursu bırakmak, bir hafta sonunu boş geçirmek, spontane bir pikniğe gitmek en büyük armağan olabilir. Çünkü boşlukta filizlenir hayal gücü, spontane buluşmalarda kurulur dostluklar, sıkıntıdan doğar yaratıcılık.Çocuklarımıza “iyi bir gelecek” hazırlarken, onların bugününü de gözetelim. Çünkü çocukluk geri gelmez. Ve biz ebeveynler için en değerli miras, onların yüzlerinde bıraktığımız huzurlu gülümseme olacak. Onlara iyi bir hayat sunmaya çalışırken, iyi bir gün vermeyi unutmayalım.

Dünyahali

Sıkılmanın, oyun kurmanın ve aileyle geçirilen anların değeri

Çocuklarımıza İyi Bir Gelecek Derken, İyi Bir Gün Vermeyi Unutuyor Muyuz?

<a href="https://www.instagram.com/aysemargossian?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg==" rel="noopener noreferrer" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>"Doğa acele etmez, yine de her şeyi başarır."&nbsp;&nbsp;-&nbsp;Lao TzuTemmuz geldi mi doğanın ritmi değişir. Doğa adeta fısıldar: “Dur biraz. Nefes al. Dinlen.”Ama bu çağrı sadece dışarıdan gelmez. Vücudumuz da aynı dili konuşur. Aylarca süren koşuşturmadan, ertelenmiş uykulardan, unuttuğumuz derin nefeslerden sonra beden, içten içe durmak, yeniden dengeye gelmek ister. Temmuz, sadece bir tatil ayı değil; kendi iç ritmimize yeniden kavuşmamız için bir eşiktir aslında.Son zamanlarda bu yavaşlama ihtiyacı yalnızca kişisel farkındalık akımlarıyla değil, tıp çevreleri tarafından da ciddiyetle ele alınıyor. Geçtiğimiz ay <a fr-original-style="" href="https://www.telegraph.co.uk/news/2025/05/14/nhs-will-tell-cancer-patients-to-try-yoga-nordic-walking/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Telegraph’ta</a> yayımlanan bir habere göre, Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS), kanser hastalarına yoga, nefes egzersizleri ve kuzey yürüyüşü gibi uygulamaları reçeteye dahil etmeyi planlıyor. Neden mi? Çünkü araştırmalar gösteriyor ki bu tür egzersizler hem tedavi sürecini destekliyor hem de yaşam kalitesini artırıyor. Daha az yan etki, daha kısa hastane yatışı ve daha yüksek iyileşme oranları… Sadece birey değil, sağlık sistemi de bu sayede nefes alıyor.Kendisi de kanseri atlatmış biri olan İngiltere Sağlık Bakanı Wes Streeting, iyileşme sürecinde egzersizin kendisine nasıl destek olduğunu açıkça paylaşıyor. Beden, zihin ve doğa arasındaki o derin bağ artık sadece bireysel bir tercih değil; kurumsal olarak da tanınıyor. İskoçya merkezli kanser bakım kuruluşu Maggie’s’in yürüttüğü tedavi öncesi hazırlık programları şu an NHS’e bağlı 27 merkeze yayılmış durumda. Yoga, yürüyüş, nefes çalışmaları ve beslenme desteği içeren bu programlar sayesinde yalnızca bir bölgede yılda ortalama 317 bin sterlin tasarruf sağlanıyor. Daha az acil servis başvurusu, daha uzun yaşam beklentisi, daha huzurlu hastalar. Geçtiğimiz hafta British Journal of Sports Medicine’da yayımlanan araştırma da 80 farklı çalışmayı inceleyerek bu tür uygulamaların, tedavi sürecinde ne kadar etkili olduğunu bir kez daha ortaya koydu.Doğayla uyumlu yaşamak sadece iyi hissettiren bir hobi değil; bilimsel olarak da desteklenen bir iyileşme yöntemi. Yoga, tai chi, doğa yürüyüşleri, nefes çalışmaları. Artık bunlar “alternatif” ya da “niş” değil. Uyku kalitesini artırıyor, bağışıklığı güçlendiriyor, stres hormonlarını azaltıyor, zihinsel dayanıklılığı destekliyor.Ve tam da bu yüzden Temmuz, bu sade ama güçlü ritme kulak vermek için en doğru ay. Hele ki Kuzey yürüyüşünü denemek için…Kuzey Yürüyüşü: Azla Çok YapmakPeki nedir bu <a fr-original-style="" href="https://www.tolymp.de/tr/blog/Kuzey-y%C3%BCr%C3%BCy%C3%BC%C5%9F%C3%BC-tekni%C4%9Fi/?srsltid=AfmBOooVX089mkiI8KH1_70pYLJmuP4j4argslmQMWTSU9RzvGALuIrF" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kuzey yürüyüşü</a>? Aslında adımlarla doğayla buluşmanın, sade ama etkili bir yoludur. Öylesine bir yürüyüş değil; hem bedene hem de zihne iyi gelen sistemli bir hareket pratiği. 1990’ların sonunda Finlandiyalı Marko Kantaneva, kayak batonlarını eline alıp yazın da yürümeye başladı. Kayakçıların sezon dışı antrenman yapması için düşünülmüş bu yöntem zamanla o kadar etkili bulundu ki, kısa sürede herkese yayıldı. 1997’den sonra "Nordic Walking" yani Kuzey yürüyüşü olarak anılmaya başlandı.Bu yürüyüşü farklı kılan, ellerdeki özel batonlar. Batonlar sayesinde sadece bacaklar değil, kollar, omuzlar, sırt kasları da çalışıyor. Bu da hem daha fazla kalori yakmak hem de eklemlere daha az yük binmesi demek. Özellikle yaş ilerledikçe bu avantajlar ciddi fark yaratıyor. Sporcu olmanız gerekmiyor. İster genç ister yaşlı ister formda ister başlangıç seviyesinde olun; doğayı seven herkes için uygun. Teknik kısmı gözünüzü korkutmasın; birkaç temel hareketle hemen uyum sağlayabiliyorsunuz.Türkiye’de Kuzey Yürüyüşü Nerede Yapılır?İstanbul’da Validebağ Korusu, Belgrad Ormanı, Aydos gibi alanlarda Kuzey yürüyüşü yapan gruplar var. Ancak bu sadece şehirle sınırlı değil. Türkiye’nin dört bir yanında, bilhassa doğa yürüyüşçülerinin bildiği 1000’in üzerinde parkur mevcut. Sadece yanınıza iki baton almanız yeterli.Faydaları Saymakla Bitmez:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kalori yakar, metabolizmayı hızlandırır</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sırt, omuz ve kolları güçlendirir</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eklemlere yük bindirmeden spor yapmanızı sağlar</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stresi azaltır, zihni boşaltır</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Doğada vakit geçirmenizi sağlar</li></ul>Temmuz’un yavaşlayan ritmi bize bir şey söylüyor: “Azla yetin, derinlere in.” Yavaşlamak; sadece bir tatil değil, kendimize dönmenin, nefes almanın, şifayı bedenimizde ve doğada bulmanın bir yolu.Yaz boyunca kendinize bu hediyeyi verin: Doğaya çıkın, yürüyün, nefes alın. İki baton, rahat bir ayakkabı, biraz gölgelik… Hepsi bu. Fazlasına gerek yok. Zaten mesele de bu: Azla çok yapmak.

Bu ay "Kuzey Yürüyüşü" deneyimlemeye ne dersiniz? 

Temmuz'un Yavaşlayan Ritmine Ayak Uydurun

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D#" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>İnsanlık tarihinin en eski ve en yaygın metaforlarından biri, toprağın bir anne olarak görülmesidir. Hemen her kültürde karşımıza çıkan "Toprak Ana" kavramı, yaşam verme, besleme, koruma ve dönüştürme özellikleriyle anneliğin özünü yansıtır. Anadolu'da Kibele, Yunan mitolojisinde Gaia, Hint geleneğinde Prithvi Ana olarak bilinen bu figür, insanoğlunun varoluşunun temelindeki kadim bilgeliği temsil eder.Anneler Günü yaklaşırken doğanın da bir anne gibi tüm canlıları kucakladığını daha iyi fark ederiz. Toprağın, tıpkı bir anne gibi, içinde taşıdığı tohumları nasıl besleyip büyüttüğünü, onlara hayat verdiğini gözlemleriz.Meditasyon: Toprakla Yeniden Bağ KurmakBu meditasyonu sessiz ve rahat bir ortamda, mümkünse doğayla temas halindeyken uygulayın. Rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Mümkünse, çıplak ayaklarınızı toprağa basın. Gözlerinizi kapatın ve birkaç derin nefes alın.Meditasyon Yönergesi:Nefesinizi hissedin.&nbsp;Nefes alıp verirken göğsünüzün ve karnınızın hareketlerini fark edin. Her nefes alışınızda, evrenin canlı enerjisini içinize çektiğinizi hayal edin. Her nefes verişinizde bedeninizin toprağa daha derinden bağlandığını hissedin.Dikkatinizi ayaklarınıza yöneltin. Toprakla temas eden noktaların kökler gibi derinlere indiğini hayal edin. Bu kökler sizi besliyor, destekliyor ve güvenle zemine bağlıyor.Toprağın kadim bilgeliğinin bu köklerden size aktığını hissedin. Milyonlarca yıllık hafıza, sayısız hikâye ve sonsuz sabır... Toprak Ana'nın cömertliğini ve sevgisini hissedin.Şimdi kalbinize odaklanın.&nbsp;Kalbinizden toprağa doğru bir minnettarlık ışığı gönderin. Bu ışık, tüm canlıları besleyen yaşam döngüsünün bir parçası.Kendi annenizi veya hayatınızdaki anne figürünü düşünün.&nbsp;Ondan aldığınız yaşam, destek ve sevgiyi hissedin. Bu sevginin bir kısmının Toprak Ana’dan geldiğini hatırlayın.Yavaşça nefesinize geri dönün.&nbsp;Derin birkaç nefes alıp vererek, bu bağlantıyı günlük yaşamınıza taşımayı kendinize hatırlatın. Hazır olduğunuzda gözlerinizi açın ve bu farkındalıkla gününüze devam edin.Bir Tohumun Hikâyesi: Sevgi, Sabır ve CesaretKüçük tohum, karanlık toprağın içinde sabırla bekliyordu. İçinde taşıdığı potansiyel, zamanı gelene kadar sessizdi, tıpkı bir annenin karnında büyüyen bir bebek gibi."Daha ne kadar bekleyeceğim?&nbsp;" diye fısıldadı küçük tohum.Toprak Ana şefkatle cevap verdi: "Sabırlı ol küçüğüm. Her şeyin bir zamanı var. Şimdi senin zamanın, büyümenin ve öğrenmenin zamanı. Seni burada güvende tutuyorum, besliyorum ve seni hazırlıyorum."Tohum, etrafındaki toprağın sıcaklığını hissetti ve köklerini yavaşça uzatmaya başladı. Her adımında Toprak Ana onu destekledi, ona yol gösterdi, besledi.Bir gün tohum korkuyla sordu: "Ya güneşi göremezsem?&nbsp;""Korkmak doğal" dedi Toprak Ana. "Ama sen benim içimde büyüdün. Benim gücüm senin içinde. Seni asla yalnız bırakmayacağım."Günler geçti ve tohum filizlendi. İlk kez güneşin sıcaklığını hissettiğinde sevinçle haykırdı:"Başardım!&nbsp;""Elbette başardın" dedi Toprak Ana usulca. "Ama unutma, köklerin hâlâ benimle. Ne kadar yükselirsen yüksel, biz hep bağlı kalacağız."Filiz büyüdü, dalları göğe uzandı. Ama kökleri hep Toprak Ana'nın sevgisiyle beslendi.Bir gün meyvesindeki tohum toprağa düştü."Merhaba küçük tohum" dedi Toprak Ana. "Hoş geldin. Şimdi senin zamanın."Ve döngü yeniden başladı. Anneler kendi annelerinden öğrendiklerini çocuklarına aktardıkları gibi, yaşamın ve sevginin bilgeliği de nesilden nesile aktarıldı.Anneler Günü İçin Doğadan İlham Alan Sürdürülebilir HediyelerAnneler Günü'nde annenize, Toprak Ana'dan ilham alarak sürdürülebilir hediyeler sunabilirsiniz:Tohum Bombaları: Yerel çiçek tohumlarını kil ve toprakla birleştirerek oluşturduğunuz bu hediyeler, doğaya güzel bir armağan olacaktır.Kişisel Bahçe Seti: Küçük saksılar, organik toprak ve aromatik bitkilerle oluşturulmuş setler, annenizin mutfağına lezzet katacaktır.Doğal Kozmetik Ürünleri: El kremi, yüz maskesi veya banyo tuzu gibi tamamen doğal ürünler hazırlayabilirsiniz.Sürdürülebilir Aksesuarlar: Ahşap, taş veya geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılmış takılar ve dekoratif objeler şık ve çevre dostu seçeneklerdir.Birlikte Geçirilen Zaman: Belki de en anlamlı hediye, annenizle doğada birlikte geçireceğiniz değerli zamandır. Piknik, doğa yürüyüşü ya da bahçe işleri harika seçenekler olabilir.Bu Anneler Günü'nde vereceğiniz hediyelerle sadece annenize değil, hepimizin annesi olan Toprak Ana'ya da teşekkürlerinizi sunmuş olacaksınız.

Toprağın Kalbinde Saklı Anneliğin Sırrı


Toprak Ana'dan Annelerimize: Yaşamın Sonsuz Döngüsü

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D#" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Gabor Maté,&nbsp;"Travma, başımıza gelen şey değildir. Travma, başımıza gelen şeyin içimizde yarattığı etkidir."&nbsp;der. Bu, Buda’nın acıyı açıklama biçimiyle de örtüşür.Buda, acıyı iki ok metaforuyla anlatır. İlk ok, kaçınılmaz olan fiziksel ya da zihinsel acıdır, hayatın doğal bir gerçeğidir. Ancak ikinci ok, bizim verdiğimiz tepkidir: direnç, öfke, korku, suçluluk… Bu duygular acıyı büyütür ve ızdıraba dönüşmesine neden olur. Bilge kişi, ilk okun kaçınılmaz olduğunu kabul eder ama ikinciyi kendine saplamaz.Benzer şekilde, modern insanın en büyük yüklerinden biri strestir. Sorun, stresin kendisinden çok, ona verdiğimiz tepki ve onunla kurduğumuz ilişkidir. Sürekli başarı, onay ve güvenlik arayışı içindeyken, aslında kendimizi bir döngüye hapsederiz. Daha fazla kazanç, daha fazla kontrol peşinde koşarken, stresin kaynağını dış dünyada ararız. Oysa asıl yük, bu çabanın kendisidir. Stresin büyük bir kısmı, geçmişe ya da geleceğe sıkı sıkıya tutunmaktan kaynaklanır. Olanları geride bırakmak yerine, onları zihnimizde tekrar tekrar yaşarız. Oysa bırakmayı öğrenmek, özgürleşmenin ilk adımıdır. Bu noktayı en iyi anlatan hikayelerden biri, Zen geleneğinden gelir.Usta keşiş ve genç keşiş birlikte seyahat ederken güçlü bir akıntısı olan bir nehre varırlar. Genç bir kadın, karşıya geçemediği için beklemektedir. Usta keşiş, tereddüt etmeden onu kucaklayarak karşıya taşır. Genç keşiş sessiz kalsa da rahatsız olur. Saatler sonra dayanamaz ve sorar: "Keşişler olarak bizlerin kadınlara dokunmamız yasak. Peki, o kadını neden nehirden taşıdın? Usta keşiş gülümseyerek cevap verir:"Ben onu saatler önce nehir kıyısında bıraktım. Sen neden hala onu taşıyorsun?"Bu hikâye, asıl yükün dış dünyadaki olaylar değil, bırakamadığımız düşünceler olduğunu gösterir. Stresin de doğası budur: Olanlar geçmişte kalır, ama biz onları zihnimizde taşımaya devam ederiz. Sürekli geçmişi sorgular, pişmanlık duyar veya geleceğe dair kaygılar üretiriz. Oysa gerçek huzur, bırakmayı öğrenmekle mümkündür. Gabor Maté’nin travma hakkındaki görüşü de bunu destekler. Travma, sadece yaşadıklarımız değil, onları içimizde nasıl taşıdığımızdır. Aynı şekilde stres de olayların kendisinden değil, onlara verdiğimiz tepkiden doğar.Buda’nın ikinci ok metaforunun sunduğu en büyük ders budur: İlk okun kaçınılmaz olduğunu ama ikinciyi kendimize saplamanın bir seçim olduğunu fark ettiğimizde, zihinsel yüklerimizden kurtulabiliriz. Stresle savaşmayı bıraktığımızda, onu kabullendiğimizde ve içsel bir esneklik geliştirdiğimizde, üzerimizdeki etkisini yitirir. İşte o zaman, gerçekten özgür olabiliriz.Bahar yaklaşırken, doğa gibi zihnimizi de yenilemenin zamanı geldi. Tıpkı ağaçların eski yapraklarını döküp yeni filizler vermesi gibi, biz de geçmişin ağırlığını, gereksiz kaygıları ve kendimize yüklediğimiz stresleri bırakabiliriz. Zihinsel bir bahar temizliği yapmak, sadece dış dünyamızı değil, iç dünyamızı da sadeleştirmek demektir.Bırakmayı öğrenmek, üzerimizde taşıdığımız gereksiz yükleri fark etmekle başlar. Eski kırgınlıkları, geleceğe dair kontrol çabasını ve içimizde büyüttüğümüz fazladan ıstırabı geride bırakabiliriz. Bunu yaptığımızda, yer açılan boşlukta huzur ve esneklik filizlenmeye başlar. Belki de en büyük yenilenme, zihnimizde taşıdıklarımızı sorgulamak ve gerçekten ihtiyacımız olmayanları bırakmaktır. Baharın getirdiği tazelik gibi, biz de hafifleyebilir, akışla uyumlanabilir ve hayatın değişken doğasını kucaklayabiliriz. Çünkü özgürlük, daha fazlasına sahip olmakta değil, gereksiz olanı bırakabilmekte yatar.Bir dahaki sefere zihnimizin dağıldığını fark ettiğimizde, ona kapılıp gitmek yerine, dikkatimizi basit bir şeye yöneltmeye ne dersiniz? Bunun için, nefesimize odaklanabilir, dışarıdaysak attığımız adımı hissedebilir, araba kullanıyorsak ellerimizin direksiyona temasını fark edebiliriz.&nbsp;Çevremizde olan biteni gözlemleyerek veya bedenimizdeki duyumları fark ederek, geçmişin ve geleceğin zihnimizde yarattığı yükü hafifletmek mümkün. Dikkati ana, şimdiye yönlendirdiğimizde, zihinsel yüklerimiz ve hissettiğimiz stresin üzerimizdeki gücünün azaldığını farkedebiliriz. Denemeye değer ne dersiniz?

Bahar Temizliğini İçeriden Başlat

Zihnini Arındır 

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D#" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Sevgililer Günü dendiğinde akla ilk olarak romantik aşk gelir. Oysa sevgiyi yalnızca insan ilişkileriyle sınırlamak büyük bir haksızlık olur. Doğaya duyduğumuz sevgi de hayatımızda derin izler bırakır.&nbsp;Peki, neden bazı insanlar doğaya bu kadar bağlıyken, bazıları ilgisiz kalıyor?&nbsp;Doğa sevgisi gerçekten genlerimizde mi var? Doğada yürüyüş yapmak neden bu kadar rahatlatıcı? Neden kuş gözlemciliğine, kamp yapmaya ya da deniz kenarında saatlerce oturmaya büyük bir tutkuyla bağlanıyoruz?&nbsp;Harvard Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Edward O. Wilson, bu durumu biyofili kavramıyla açıklıyor. Ona göre biyofili, doğaya duyduğumuz ilgi ve bağlılığın içgüdüsel olarak kodlandığı bir eğilim. Ancak bu görüşe katılmayan bilim insanları da var. Wilson da zamanla biyofiliyi bir içgüdü olarak görmekten vazgeçmiş ve 1993 yılında şöyle yazmış: “Biyofili, tek bir içgüdü değil, çözümlemeye uygun karmaşık bir öğrenme kuralları setidir.” Yani biyofili, doğuştan gelen bir özellikten çok, deneyim ve öğrenmeye dayanan bir eğilim olabilir.Eğer biyofili gerçekten bir kişilik özelliğiyse, bu eğilimlerin çocuklukta ortaya çıkması beklenir. Kış günlerinde bile bahçeye çıkıp toprağı eşeleyen, yolda bulduğu yaprakları çantasına dolduran bir çocuk, doğa sevgisini içinde taşıyor demektir. Kendi çocuklarımda da bunun izlerini gözlemliyorum. Bir oğlum doğada vakit geçirip kamp yapmaya meraklıyken, diğeri matematik problemleri ya da fen deneyleriyle vakit geçirmeyi tercih ediyor.Benzer bir durumu, hayvanlarla olağanüstü bağ kuran süper yetiştiriciler üzerine araştırmalar yapan sosyolog Arnold Arluke de gözlemlemiş. Doğaya ve hayvanlara olan ilgisini çocukluktan itibaren gösteren bireyler, hayvanlara duydukları sevgiyi hayatları boyunca koruyorlar.Peki, doğa sevgisi genetik mi?&nbsp;İkizler üzerinde yapılan araştırmalar, genlerin bireysel farklılıkların birçok yönünü etkilediğini gösteriyor. Tek yumurta ve çift yumurta ikizleri üzerinde yapılan bir çalışma, şu oranları ortaya koymuş:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Doğa parklarını ziyaret etme eğilimi: %48 genetik</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Halka açık bahçelere ilgi: %38 genetik</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Genel doğa sevgisi: %46 genetik</li></ul>Ancak bu oranlar, doğa sevgisinin yalnızca genetik faktörlerden kaynaklanmadığını da gösteriyor. Deneyimlerimiz ve yaşadığımız çevre, biyofili üzerinde en az genetik faktörler kadar belirleyici bir rol oynuyor.Biyofiliyi geliştirmek için önerilerDoğa sevgisini artırmak ve doğayla daha güçlü bir bağ kurmak için birçok seçenek var. Özellikle bugün, Sevgililer Günü’nde, bu önerileri değerlendirebilirsiniz:🌿&nbsp;Doğada zaman geçirin.&nbsp;Romantik bir doğa yürüyüşü, kamp veya bungalov kaçamağı ya da bir piknik planlayabilirsiniz.🌱&nbsp;Ağaç dikin veya bahçecilik yapın.&nbsp;Birlikte bir fidan dikebilir, ortak bir hobi bahçesi oluşturabilirsiniz.🐾&nbsp;Hayvanlarla etkileşim kurun.&nbsp;Barınak ziyareti yapabilir, evcil bir hayvan sahiplenebilir ya da kuş gözlemciliği gibi aktiviteler deneyebilirsiniz.🎁&nbsp;Sürdürülebilir hediyeler seçin. Plastik veya tek kullanımlık malzemeler yerine geri dönüştürülebilir ve organik ürünler tercih edebilirsiniz. Çevre dostu ambalajlar kullanarak ve enerji tasarrufu sağlayacak etkinlikler planlayarak kutlamalarınızı daha sürdürülebilir hale getirebilirsiniz.Sevgilinize, sevdiklerinize ve kendinize biyofiliyi geliştirmek için fırsat hediye edin!

Sevdiklerinize ve kendinize doğa sevgisini geliştirmek için fırsat hediye edin!

Doğa Sevgisi Genlerimizde mi?

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Bir zamanlar, sessiz bir köyde, neşeli bir yavru kedi dünyaya gelmiş. Merak dolu, enerjik ve her şeyden keyif alan bu kedi, hayatını çevresini keşfetmekle geçirirmiş. Rüzgârda sallanan yapraklar, çimenlerin yumuşaklığı, güneş ışığının ağaç dalları arasından süzülüşü, her şey onun için büyülüymüş. Fakat bir gün, yavru kedi çok ilginç bir şey fark etmiş: kendi kuyruğu. Kuyruğunu ilk kez fark ettiğinde, hareket edişi onu büyülemiş. “Bu nedir?” diye düşünmüş ve kendi kuyruğunu yakalamaya karar vermiş. “Eğer onu yakalarsam, tamamlanacağım. Sonsuza kadar mutlu olacağım!” Ve kovalamaca başlamış. Dönmüş, sıçramış, yuvarlanmış. Ama ne kadar hızlı veya çevik olursa olsun, kuyruğunu bir türlü yakalayamamış. Yorulunca bir süre durmuş, ama kuyruğunun tekrar hareket ettiğini gördüğünde heyecanla peşine düşmüş. Bu sonsuz bir oyun gibiymiş onun için: ne kazandığı ne de bırakabildiği bir oyun. Yavru kedinin annesi, bilge bir kediymiş. Yavrusunun bu telaşını sessizce izliyormuş. Kendi gençliğini hatırlamış; o da bir zamanlar kuyruğunu kovalayan bir kediymiş. Mutluluğun bir şeyleri “yakalamakta” olduğunu sanmış, ama sonunda bunun bir yanılgı olduğunu anlamış. Anne kedi yavrusunun yanına gelerek sakin bir sesle sormuş: “Evladım, neden böyle döne döne kendini yoruyorsun?” Yavru kedi, nefes nefese bir şekilde cevap vermiş: “Anne! Kuyruğumu yakalamaya çalışıyorum. Eğer yakalarsam çok mutlu olacağım. Ama ne kadar denesem de ona ulaşamıyorum!” Anne kedi yumuşak bir gülümsemeyle yavrusuna bakmış ve şöyle demiş: “Ah, küçük yavrum. Kuyruğunu yakalamaya çalışmana gerek yok. Çünkü kuyruk zaten senin. Nereye gidersen git, o da seninle gelir. Sadece yürümeye devam et, o zaten hep seninle olacak.”Hepimiz zaman zaman bu yavru kedi gibi hissetmez miyiz? Hayatın yoğun temposu içinde, mutluluğun ve tatminin bir şeyleri “elde etmekte” olduğunu düşünürüz. Daha fazla başarı, daha fazla sevgi, daha fazla rahatlık… Ama ne kadar çok şey elde edersek edelim, eksiklik hissi geçmez. Tıpkı kuyruğunu yakalamaya çalışan yavru kedi gibi yoruluruz. Yeni yıl, bu kısır döngüyü sorgulamak için mükemmel bir zaman. Şunu kendimize sorabiliriz:&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Ben neyi kovalıyorum? Mutluluğu dışarıda mı arıyorum? Gerçekten ihtiyacım olan şey zaten bende olabilir mi?</li></ul>Yavru kedinin kuyruğu, aslında hayatta sürekli peşinden koştuğumuz hedeflerin bir metaforu, para, kariyer, ilişki, statü. Bu hedeflerin bize mutluluk getireceğini düşünürüz, ama çoğu zaman, onları elde ettikten sonra yine de bir eksiklik hissederiz. Peki neden böyle düşündünüz mü? Mutluluk dışarıda değil, içimizde saklı aslında. &nbsp;Yavru kedinin annesi, bu kovalamacanın boşuna olduğunu anlamış bir bilge. Ona şu önemli mesajı veriyor: “Kuyruğunu yakalamaya çalışmana gerek yok. Çünkü kuyruk zaten senin. Nereye gidersen git, o da seninle gelir. Sadece yürümeye devam et.” Bu sözler, mutluluğun dışarıda bir şeyleri yakalamakta değil, hayatın akışına güvenmekte olduğunu hatırlatıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Yeni yılda huzuru bulmak için, kendimize biraz daha nazik davranabiliriz; peşinden koştuğumuz hedefleri sorgulayabiliriz; şu anda sahip olduklarımızın değerini anlamaya çalışabiliriz.</li></ul>Anne kedinin öğüdüyle, yürümeye devam ettiğimizde aradığımız mutluluk bize doğal bir şekilde gelecektir. Mutluluk, kovalamayı bıraktığımızda bize kendini gösteriyor.2025, yepyeni bir yıl ve yeni bir başlangıç. Bu yıl farklı bir şey deneyelim. Hedeflerimizi belirlerken, dış dünyada neyi başarmak istediğimiz kadar iç dünyamızda neye ihtiyacımız olduğunu da soralım. Mutluluk ve tatmin, bir varış noktası değil, bir yolculuk.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic; font-weight: bold;" style="font-style: italic; font-weight: bold; box-sizing: border-box;">Bu yıl, daha az kovalayalım, daha çok hissedelim; daha az yapalım, daha çok olalım; daha az endişelenip, anın tadını çıkaralım; daha çok doğada vakit geçirip, doğanın güzelliklerini keşfedelim.</li></ul>Paulo Coelho’nun Simyacı eserinde söylediği gibi: “Eğer bir şeyi gerçekten istersen, tüm evren onu gerçekleştirmek için iş birliği yapar.” Ancak bu “istek,” dışarıdaki bir şeye duyulan açgözlü bir arzu değil, içsel bir keşif yolculuğu olmalı. Simyacı&nbsp;bize en büyük hazinenin, her zaman kendi içimizde olduğunu öğretir. 2025’te, gerçek hazineyi dışarıda aramaktansa, içimize dönelim. Gerçek hazine, kendimizle olan derin bağımız. Kuyruğunu kovalayan bir kediden daha fazlası olmaya başladığımızda hem kendi içimizdeki huzuru hem de hayatla olan uyumu buluruz. Yeni yılda kendimize en güzel hediyeyi verelim: Anı yaşamanın, elimizde olanın tadını çıkarmanın ve mutluluğu içimizde bulmanın bilincini.2025 size huzur, mutluluk ve keşiflerle dolu bir yıl getirsin!

2025 size huzur, mutluluk ve keşiflerle dolu bir yıl getirsin!

Kuyruğunu Kovalayan Yavru Kedi: Yeni Yıl ve Hayata Dair İlham

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Dünle beraber gitti, düne ait ne varsa cancağızım. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.&nbsp;Mevlana Celaleddin-i RumiEylül ayında, uzun zamandır hayalini kurduğum Londra Üniversitesi’nde Yoga ve Meditasyon Gelenekleri yüksek lisans programına başladım. Geçtiğimiz hafta David L. McMahan ve Erik Braun’un mindfulness meditasyonuna dair derin bir çalışma içeren kitabını inceledik. Kitabı okurken Türkiye’deki mindfulness pratikleri üzerine yeniden düşünme fırsatım oldu. Bugün, artan stres ve zihinsel baskılarla başa çıkmak isteyen insanlar&nbsp;mindfulness-bilinçli farkındalık pratiğine yöneliyor. Türkiye’de de hızla yaygınlaşan bu farkındalık yaklaşımı, yoğun şehir hayatının, ekonomik belirsizliklerin ve pandemi sonrası dönemin getirdiği stresle başa çıkmak için etkili bir araç haline geldiğini görmek mümkün.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Bilimsel olarak desteklenen mindfulness, anı bilinçli bir şekilde yaşamak, düşünce ve duyguları yargısızca gözlemlemek üzerine kurulu bir pratik. Bu yaklaşım, özellikle zihinsel sağlığı desteklemek ve stresi azaltmak isteyenler için önemli bir yere sahip.</li></ul>Mindfulness’ın olumlu etkileri nörobilim araştırmalarıyla da destekleniyor. Araştırmalar gösteriyor ki, düzenli olarak yapılan mindfulness pratiği beyinde bazı yapısal ve işlevsel değişimlere yol açabiliyor. Stresle ilişkili olan amigdala küçülürken, odaklanma, karar verme ve duygu düzenleme ile ilgili alanlardan biri olan prefrontal korteks güçleniyor. Bu sayede bireyler, stresli durumlarda daha sağduyulu bir yaklaşımla hareket edebiliyorlar. Ayrıca, hafıza ve öğrenme için kritik öneme sahip olan hipokampus da bu sayede güçleniyor.Son yıllarda Türkiye’deki ekonomik dalgalanmalar, yoğun iş temposu, aile sorumlulukları ve iklim krizinin olumsuz etkileri, insanların zihinsel sağlığını zorlamaya başladı. Bu tür stres kaynaklarına karşı çözüm arayışında olan bireyler mindfulness’ın sunduğu faydalara yöneliyor. Pratik düzenli yapıldığında kortizol seviyelerini düşürerek stres yönetimine katkı sağladığı bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda. Pratiği uygulayanlar, günlük stres faktörlerine daha dayanıklı ve sağlam bir zihin yapısı geliştirebiliyor.Mindfulness özünde evrensel bir pratik olması ile kültürümüzle de uyum gösteriyor. Örneğin, ülkemizde çayın yavaşça demlenmesi ve dikkatle hazırlanması gibi geleneksel ritüeller, bilinçli farkındalık ile paralellik gösteriyor. Türk kültüründeki şükretme ve derin düşünme alışkanlıkları da mindfulness’ın farkındalık kavramına benzerlik taşıyor. Mevlana’nın öğretilerinde yer alan içsel denge ve huzur arayışı da mindfulness pratiğine uygun bir yapı sunuyor. Geleneksel değerlerimizle mindfulness’ı harmanlamak, bu pratiği günlük yaşantımıza daha kolay bir şekilde dahil etmemize olanak tanıyor.Pek çoğumuz yoğun iş temposu nedeniyle mindfulness’a zaman ayırmakta zorlanabiliyor. Ancak, mindfulness’ın yalnızca uzun meditasyon seansları anlamına gelmediği, kısa ve günlük farkındalık anlarıyla da uygulanabileceği unutulmamalı. Gündelik yaşam içinde uygulanabilir hale getirilmiş mindfulness pratikleri, bireylerin farkındalık deneyimini daha sürdürülebilir kılabilir.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Mindfulness’ın zihinsel sağlığa faydaları bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. Araştırmalar, mindfulness’ın kaygı bozukluklarını azaltmada ve depresyon belirtilerini hafifletmede etkili olduğunu gösteriyor.&nbsp;</li></ul>Duygusal dengeyi sağlamada önemli bir rol oynayan mindfulness, uyku kalitesini artırırken dikkat yeteneğini güçlendiriyor. Bu yönleriyle mindfulness, bireylerin hem iş hem de özel hayatlarında daha verimli olmalarına katkı sağlayabilir.Mindfulness, bilimsel olarak desteklenen etkileri ve kültürel bağları sayesinde ülkemizde de giderek daha fazla insanın ruhsal sağlığını desteklemek için tercih ettiği bir pratik haline geliyor. Stresin hakim olduğu yoğun yaşam tarzına karşı bir denge unsuru olarak bireylerin zihinsel sağlığını ve yaşam kalitesini artırmada güçlü bir araç olarak görülüyor. <a fr-original-style="" href="https://www.neoskola.com/egitimler/mindfulness-meditasyonu" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mindfulness pratikleri</a> yaygınlaşarak bireylerin stresle başa çıkma becerilerini güçlendirici ve ruhsal sağlığı koruma yolunda kalıcı bir destek sağlayabilir.

Mindfulness'ın zihinsel sağlığımıza faydaları

Mindfulness: Stresle Başa Çıkmak İçin Bilinçli Farkındalık

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Parlak ve sıcak yaz günleri yerini serinleyen ve kısalan sonbahar günlerine bırakırken, mevsim geçişinin en güzel örneklerini yaşıyoruz. Her mevsimin kendine has bir enerjisi var. Yaz, dışa dönük ‘yang’ enerjisinin zirvesiyken, sonbahar bizi daha derin bir içe dönüş ve daha sessiz, düşünceli bir ‘yin’ durumuna götürüyor.Kapalı mekanlarda, ekran karşısında, yapay ışıklar altında ve paketli, hızlı gıdalar tüketerek geçirdiğimiz süre giderek artsa da doğaya daha yakın olduğumuz zamanlar vardı. Unutmayalım ki mevsimsel yiyecekler tüketmek, sağlığımız için o dönemde ihtiyaç duyduğumuz vitamin ve mineralleri sağlamamıza yardımcı olur. Sonbaharın gelişi ile yılın ‘yin’ aşamalarında kendimizi dinlenmeye izin verirsek, sıcak ‘yang’ ayları geldiğinde hayata daha canlı bir şekilde dönebiliriz.Peki, doğadaki ‘yin’ enerjisinin arttığı sonbahar aylarında daha fazla ‘yin’ yaklaşımıyla nasıl yaşayabiliriz? Yeni projeler planlamak yerine, son birkaç aydır üzerinde çalıştığımız işleri yavaş yavaş tamamlamayı düşünebiliriz. İşteki veya ev projelerindeki eksik işleri tamamlamayı ve sonbaharda dikkatinizi tek bir şeye yönlendirmeyi seçebiliriz. Belki de düzenli bir yoga pratiğine sadık kalmak üzerine çalışmanın tam zamanı.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Sonbahar dikkatimizi tek bir şeye odaklamamız gereken zamandır.&nbsp;</li></ul>Yoga’nın kardeş bilimi olan Ayurveda, sonbaharın soğukluk, kuruluk, düzensizlik ve hafiflik ile karakterize edilen vata doshası tarafından yönetildiğini söyler. Bu hafiflik ve düzensizlik nitelikleri, dikkatimizi çok fazla şeye dağıtırsak kendimizi dağınık ve kaygılı hissetme olasılığımızı artırır. Hayatınızda gerçekten neyin gerçekten önemli olduğunu ve neye gerektiğinden fazla önem verdiğinizi düşünme zamanlarındayız.Yapraklar renk değiştirirken ve soğuk hava yaklaşırken, doğal olarak dışarıda daha az zaman geçirmeye ve dolayısıyla daha az hareket etmeye başlarız. Ancak bu dönemde yine de hareketsiz kalmamak önemli. Uzun, hafif egzersizler yerine, daha kısa ama yoğun antrenmanlara yönelebiliriz. Böylece hareket ve dinlenme arasında bir denge kurmuş oluruz. Güçlü ve enerjik hissetmenizi sağlayacak egzersizler ve yoga dersleri yaparken, sinir ve bağışıklık sisteminizi de dinlenerek besleyebiliriz.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Sonbaharın karanlık günleri ve serin geceleri bazı kişiler için Mevsimsel Depresyon (<a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Seasonal_affective_disorder" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">SAD</a>) ile ilişkilendirilebilir. Bu mevsime girerken, her gün aldığınız güneş ışığını artırmak çok önemlidir.</li></ul>Sabah dışarı çıkıp güneş ışığını aldığınızda, beyniniz dopamin salgılar; bu hormon hem ruh halinizi iyileştirir hem de motivasyon sağlar. Sabahları 10-30 dakika güneş ışığı almaya çalışın. Kapalı mekanlarda fazla zaman geçiriyorsak, ışık terapisi lambaları da kullanılabilir. Böylece, sonbahar mevsimini düşük enerjiyle ilişkilendirmekten kaçınarak, bu mevsimin sunduğu güzelliklerin tadını çıkarabiliriz.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Sonbahar, daha az şekerli meyveleri tercih etme ve bağışıklığı destekleyici içecekler yapma zamanıdır.</li></ul>Sonbahar, hasat mevsimidir. Kök sebzeler, lahana ve ıspanak gibi yapraklı yeşillikler, C vitamini açısından zengin brokoli, brüksel lahanası ve lahana gibi yiyecekler bol miktarda bulunur. Ayrıca, bu mevsimde Vata enerjisi bizi dengesizleştirebilir. Bu nedenle, pancar, patates, balkabağı gibi kök sebzeleri ve zencefil, tarçın gibi ısıtıcı baharatları tüketmek faydalıdır. Yemekleri düzenli saatlerde yemeye dikkat ederek ve aceleyle atıştırmak yerine oturarak yemeğe odaklanarak farkındalığımızı artırabiliriz.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Sonbaharda geceler uzamaya başladığında, yatma saatini de biraz öne çekmek iyi olabilir.&nbsp;</li></ul>Yazın kısa geceleri daha az uyuyarak atlatmış olabiliriz ancak kışa doğru ilerlerken derin ve dinlendirici uykular almak önem kazanır. Bu dönem ayrıca dışa dönük büyük etkinliklerden ve yeni ilişkiler kurmaktan uzaklaşıp mevcut bağlarımızı güçlendirmek, yakın arkadaşlarla buluşmalar ya da evde aileyle huzurlu akşamlar geçirmek için ideal zamandır.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Sonbaharda yoga pratiğinde sindirimi destekleyici, topraklayıcı pozlara odaklanabiliriz.</li></ul>Sonbahar, öncelikle akciğerler ve kalın bağırsağa özen gösterme zamanı. Bu, sağlıklı bir solunum yeteneğini, güçlü bir bağışıklık sistemini ve düzgün bir sindirimi destekler. <a fr-original-style="" href="https://www.yogajournal.com/poses/full-boat-pose-2/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Navasana</a> (tekne duruşu) ve bükülme pozları gibi uyarıcı duruşları, <a fr-original-style="" href="https://www.yogajournal.com/poses/legs-up-the-wall-pose-2/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Viparita Karani&nbsp;</a>(duvara yaslanmış bacaklar duruşu) ve <a fr-original-style="" href="https://www.yogajournal.com/poses/child-s-pose/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Balasana</a> (çocuk duruşu) gibi rahatlatıcı pozlarla dengeleyin.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="font-style: italic;" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;">Bu mevsim, akciğer enerjinizi de güçlendirme zamanı ve bu organı besleyen yin pratiklerine ve meridyen hatlarına odaklanmanın yanı sıra, nefes alış şeklimizi de kullanarak akciğerleri güçlendirebiliriz.</li></ul>Mümkün olduğunca gün boyunca sadece burundan nefes almaya çalışın (ağızdan değil); bu, vücudunuzun patojenlere karşı ilk savunma hattıdır. Uyarıcı ve ısıtıcı bir pranayama pratiği için, tıkalı bir burun için harikalar yaratabilen <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=JSB7wRLueUg" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kappalabhati</a>’yi deneyin ya da bağışıklık sistemini güçlendirmek için <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=A_e7s_Qu9lo" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Wim Hof</a> nefes alış tekniğini uygulayın. Daha fazla sakinlik için, <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=gNzc9ST_Heo" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nadi Shodhana</a> (alternatif burun deliği nefesi) veya <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=KvG7n4fdTo8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sama Vritti</a> (eşit süreyle nefes alıp verme) pratiğini tercih edin.Bu ipuçlarının sizi sonbaharda daha mevsimsel yaşamaya teşvik ettiğini umuyorum! Eğer öyleyse, bu hafta alışveriş listenize daha fazla mevsimsel yiyecek eklemeyi deneyelim, bu mevsimde bitirebileceğiniz projeler üzerine düşünelim ve hareket ile dinlenme arasında bir denge kuralım.

Bu sonbaharda yoga ve mevsimsel tavsiyelerle bağışıklık sisteminize destek olun

Mevsimsel Yaşam ile Sonbahara Uyum 

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Dijitalleşme, hayatımızın her alanına nüfuz etmiş durumda. Akıllı telefonlar, bulut tabanlı hizmetler ve sosyal medya, günlük yaşamımızın ayrılmaz parçaları haline geldi. Bu teknolojiler avantajlar sunarken, dijitalleşmenin çevreye olan etkilerini düşündüğümüzde durum biraz değişiyor. Dijital ayak izimiz, farkında olmadan çevreye zarar verebilir. Buna karşı kullanabileceğimiz dijital minimalizm ise, sadece zihinsel sağlığımızı iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sağlayabilir.Dijital cihazlar, veri merkezleri ve bulut tabanlı hizmetler büyük miktarda enerji tüketiyor. Örneğin, Google’ın bir saatlik enerji tüketimi, büyük bir şehrin yüzlerce evinin aynı sürede tükettiği enerjiyle karşılaştırılabilir. 2019 yılında yapılan bir araştırmaya göre, internet ve bağlantılı cihazlar, küresel karbon emisyonlarının %3,7’sine neden oluyor ve bu oran, havacılık endüstrisinin karbon emisyonlarına yakın. Dijital dünyada geçirdiğimiz her dakika, arkada bir karbon ayak izi bırakıyor. Örneğin, YouTube’da bir saat video izlemek, 3,2 kilogram karbondioksit salımına neden oluyor.Türkiye’de hızla dijitalleşmeye geçerken, dijital cihaz kullanımına bağlı enerji tüketimi de hızla artıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, hanelerin büyük çoğunluğu internete bağlı ve bu durum, veri merkezleri üzerindeki enerji yükünü giderek artırıyor. Özellikle büyük şehirlerde sürekli artan dijital cihaz kullanımı, Türkiye’nin enerji tüketimi üzerinde de ciddi bir baskı oluşturuyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre, enerji tüketimi her yıl katlanarak artıyor ve dijitalleşme bu artışın önemli bir nedeni olarak öne çıkıyor.Dijital Minimalizm nedir?Dijital minimalizm, teknolojiyi daha bilinçli ve sürdürülebilir bir şekilde kullanmayı amaçlayan bir yaklaşım. Bu yaklaşım, dijital dünyadaki zamanımızı ve kaynaklarımızı optimize etmeyi ve gereksiz dijital faaliyetlerden kaçınmayı öneriyor. Amaç, zihinsel sağlığı korumanın yanı sıra çevresel etkimizi de en aza indirmek. Dijital minimalizm, her an çevrimiçi olma zorunluluğunu sorgularken, daha az sayıda dijital cihaz ve hizmet kullanarak çevreye verilen zararı azaltmayı hedefliyor.Dijital minimalizmin çevresel faydaları nelerdir derseniz..<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Enerji tasarrufu sağlar.</li></ul>Dijital minimalizm uygulamak, enerji tüketimini azaltmanın etkili yollarından birisi. Gereksiz bildirimleri kapatmak, kullanılmayan uygulamaları kaldırmak veya gereksiz e-postaları silmek gibi basit adımlar enerji tasarrufu sağlar. Özellikle sürekli veri işleyen bulut servislerini daha az kullanmak, bireysel karbon ayak izini küçültebilir.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elektronik atıkların azalmasında etkili olur.&nbsp;</li></ul>Teknolojinin hızlı gelişimi, elektronik atık miktarını artırıyor. Her yıl milyonlarca telefon, bilgisayar ve tablet kullanım dışı kalıyor. Dijital minimalizm, cihazların kullanım ömrünü uzatmayı teşvik eder. Türkiye’de de elektronik atıkları azaltmaya yönelik girişimler artmaktadır. Örneğin, Türkiye’de Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm Derneği (ELDER) gibi kuruluşlar, elektronik atıkların toplanmasını ve geri dönüştürülmesini destekliyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gereksiz veri depolamadan kaçınmayı sağlar.&nbsp;</li></ul>Herhangi bir veri depolama işlemi, arka planda enerji tüketir. Bulut tabanlı hizmetlerde depolanan veriler, veri merkezlerinde sürekli işlenmesi gereken dosyalardır. Dijital minimalizm, gereksiz veri depolamaktan kaçınmayı ve dijital yaşamı sadeleştirmeyi önerir. Türkiye’de de bireysel bulut hizmetleri ve veri merkezlerinin enerji tüketimi giderek artıyor. Özellikle büyük şehirlerde veri merkezlerinin sayısının artması, enerji yükünü artıran faktörler arasında.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sosyal medyayı daha bilinçli kullanmayı teşvik eder.</li></ul>Sosyal medyada geçirilen zaman, büyük miktarda enerji harcanmasına neden olur. Özellikle yüksek çözünürlüklü videolar, canlı yayınlar ve büyük dosya paylaşımları enerji harcamasını artırır. Dijital minimalizm, sosyal medya kullanımını sınırlandırmayı ve çevrimiçi geçirdiğiniz süreyi daha bilinçli yönetmeyi önerir. Bu, kişisel refahı artırır ve internet üzerinden enerji tüketimini azaltır.Peki, dijital minimalizmi hayatımıza nasıl geçirebiliriz?<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dijital detoks yapabiliriz.</li></ul>Dijital minimalizmi hayatınıza entegre etmenin en basit yollarından biri, dijital detoks yapmak. Belirli zaman dilimlerinde dijital cihazlardan tamamen uzaklaşmak, hem zihinsel rahatlama sağlar hem de enerji tüketimini azaltır. Örneğin ben çocuklarla okuldan eve döndükten sonra, telefonumu ve bilgisayarımı bir kenara bırakıp, ertesi sabaha kadar dijital ekranlardan uzak durmaya özen gösteriyorum. Böylece hem çocuklarla daha kaliteli zaman geçiriyor hem de televizyon seyretmediğim için kendime daha fazla okuma zamanı ayırabiliyorum.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Veri depolama için veri yönetimi yapabiliriz.&nbsp;</li></ul>Gereksiz veri yığınlarını bulut depolama hizmetlerinden temizlemek, bireysel verimliliği artırırken enerji tasarrufuna da katkı sağlar.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elektronik cihazlarımızın ömrünü uzatabiliriz.</li></ul>Yeni cihazlar satın almak yerine, mevcut cihazlarınızın bakımını yaparak ve onları daha uzun süre kullanarak elektronik atık miktarını azaltabiliriz. Türkiye’de elektronik cihaz geri dönüşümüne yönelik çeşitli projeler mevcut ve bu projeler, cihazların sürdürülebilir kullanımını desteklemeyi amaçlıyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gereksiz bildirimleri kapatabiliriz.</li></ul>Telefon ve bilgisayardaki bildirimleri kapatmak, gereksiz enerji tüketimini azaltır. Bu hem zihinimizi rahatlatır hem de enerji tasarrufuna katkıda bulunur.Dijital minimalizm, zihinsel sağlığı iyileştirmek yanında dijital dünyanın gezegen üzerindeki olumsuz etkilerini de azaltabilir. Artan dijitalleşme ile enerji tüketimi ve elektronik atık miktarı yükselirken, dijital minimalizm bu sorunları çözmeye yönelik bir yaklaşım sunar. Dijital dünyayı daha sürdürülebilir bir hale getirmek dijital minimalizm ile mümkün olabilir.

Dijital Ayak İzimizin Ekolojik Etkisi

Dijital Minimalizm

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysemargossian/?igsh=MTZxaWl2dWM1eWxjcg%3D%3D&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Erenel Margossian</a>Çamaşır yıkamak eskiden el gücü ile büyük çaba gerektiren, günümüzde ise teknolojinin de yardımıyla kolaylaşan bir yaşam rutinimiz. Ancak, bu kolaylık aynı zamanda çevre üzerinde ciddi etkiler yaratıyor ve pek çoğumuzun farkında bile olmadığı bir yük oluşturuyor. Ne kadar sıklıkta çamaşırlar yıkanmalı? Çamaşır yıkama ve kuru temizleme alışkanlıklarının çevreye verdiği zararlar neler? Bu konuda daha sürdürülebilir hangi seçenekler var?&nbsp;Gelin birlikte inceleyelim.Çamaşır Yıkamanın Çevresel EtkileriÇamaşır makineleri, her yıkamada büyük miktarda su ve enerji tüketiyor. Ortalama bir çamaşır makinesi, yıkama başına yaklaşık 50 litre su kullanıyor. Bu, yılda yüzlerce litre su anlamına geliyor ve özellikle su kaynaklarının giderek kıtlaştığı dünya için büyük bir israf. Ayrıca, çamaşır makineleri önemli miktarda elektrik tüketiyor, elektrik üretimi fosil yakıtlara dayanıyorsa, her çamaşır yıkama faaliyeti karbon ayak izini de artırıyor ve iklim krizine dolaylı olarak katkıda bulunuyor. Bunların yanı sıra, kullandığımız deterjanların çoğu çevre için zararlı. Deterjanların pek çoğu, su yollarına karışarak sucul yaşamı olumsuz etkileyen kimyasallar içeriyor. Deterjanlarda bulunan mikroplastikler suya karışarak, denizlerde ve diğer su kaynaklarında uzun vadeli kirliliğe neden olabiliyor.&nbsp;Kuru Temizlemenin Çevresel ZararlarıKuru temizleme, hassas kumaşlar ve özel bakım gerektiren giysiler için yaygın olarak kullanılan bir yöntem. Ancak, bu yöntem de çevre için önemli bir tehdit oluşturuyor. Kuru temizleme işlemlerinde sıklıkla kullanılan perchloroethylene (perc) adlı kimyasal, hem insan sağlığına hem de çevreye zararlı. Perc, solunduğunda veya ciltle temas ettiğinde toksik etkiler gösterebiliyor ve uzun süreli maruz kalma durumunda kanserojen olarak kabul ediliyor. Ayrıca, bu kimyasalın su yollarına ve toprağa karışması, su kirliliğine ve toprakta uzun süre kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Perc’in yerine daha çevre dostu kuru temizleme alternatifleri geliştirilmiş olsa da, bu yöntemler hala yaygın olarak kullanılmıyor.&nbsp;Ne Kadar Sık Yıkamalı?Birçok insan, hijyen ve temizlik adına giysilerini sık sık yıkamanın gerekli olduğunu düşünür. Sadece birkaç saat giyilen bir kazak ya da pantolon, genellikle yıkanmaya ihtiyaç duymaz. Aşırı yıkama, sadece su ve enerji israfına yol açmakla kalmıyor, aynı zamanda giysilerin ömrünü de kısaltıyor, kumaşların daha hızlı yıpranmasına ve dolayısıyla daha sık yeni giysi alımına neden oluyor. Bu da hem ekonomik hem de çevresel açıdan sürdürülebilir olmayan bir döngü yaratıyor.&nbsp;Daha Sürdürülebilir AlternatiflerGiysiler her kullanımdan sonra yıkamak yerine, havalandırılabilir. Çamaşırlar düşük sıcaklıkta ve makine tam dolduğu zaman yıkama yapılabilir. Böylelikle enerji tasarrufu sağlanır, giysilerin ömrü uzar. Çamaşır makinesini çalıştırmak için en iyi zaman ise akşam geç saatler. Bu saatler enerjiyi kullanmak için en çevre dostu zamanlar. Yoğun saatlerde (genellikle 16:00-19:00 arası) şebekeye olan yüksek talep, genellikle en verimsiz ve çoğunlukla kömürle çalışan santrallerden karşılanan saatler.&nbsp;Deterjan seçimlerini gözden geçirmek de önemli bir adım. Çevre dostu deterjanlar kullanmak, su kirliliğini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, çamaşır yıkama topları gibi alternatif temizlik ürünleri de deterjan kullanımını azaltmanın bir yolu olarak tercih edilebilir. Kuru temizleme konusunda ise, çevre dostu yöntemleri tercih etmek veya giysiler için kuru temizleme ihtiyacını en aza indirmeye çalışmak, çevresel etkiyi azaltabilir.Son olarak, giysi alımları da gözden geçirilerek daha az ama daha kaliteli ürünlere yatırım yapılabilir. Daha kaliteli giysiler, daha az yıkama ve kuru temizleme gerektirir ve daha uzun süre dayanır, bu da uzun vadede çevreye olan etkiyi azaltabilir.Çamaşır yıkama sıklığını belirleyen faktörler arasında kültürel ve toplumsal normlar da önemli bir rol oynuyor. "Temiz" olma kavramı, toplumdan topluma ve hatta kişiden kişiye değişebilir. Ancak, çamaşır yıkama ve kuru temizleme alışkanlıklarını gözden geçirmek, hem çevresel etkileri azaltmak hem de daha sürdürülebilir bir yaşam tarzı benimsemek için çok önemli. Bu çerçevede diğer gündelik alışkanlıkları tekrar gözden geçirmek için Yuvam Dünya <a fr-original-style="" href="https://yuvamdunya.org/pages/iklim-dostu-yasam-rehberi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İklim Dostu Yaşam Rehberi</a>’ndeki önerilere de göz atılabilir.&nbsp;Doğaya bıraktığımız izleri azaltmanın gelecek nesillere daha temiz bir dünya bırakmamız için kritik öneme sahip olduğunu daima hatırlayalım.

Ayşe Erenel ile ilgili hikayeler