<a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/ai-neurotech-allows-stroke-survivor-speak-brainwaves-thinking-paralyzed-2023-9" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ann Johnson</a>, bundan yaklaşık yirmi yıl önce beyin sapı felci geçirdiğinde henüz 30 yaşındaydı. Hayatta kalmış olmasına rağmen kilitlenme sendromu olarak bilinen durum nedeniyle felç olan Johnson, konuşma yetisini de kaybetti.Johnson zaman içinde yavaş yavaş kendi başına nefes almaya, boynunu hareket ettirmeye ve göz kırpabilmeye başlasa da beyni, aradan geçen 18 yıla rağmen birkaç kelimeden fazlasını konuşması için gerekli olan kasları harekete geçirecek yeteneği asla kazanamadı. Ancak yaşamın tüm alanlarında kendini göstermeye başlayan yapay zeka bu durumu da değiştirmeyi başardı.Geçtiğimiz ayın sonlarına doğru Nature'da yayımlanan bir çalışmaya göre, California San Francisco Üniversitesi (UCSF) ve California Berkeley Üniversitesi'nden (UCB) araştırmacılar, beyin sinyallerini okuyacak şekilde özelleştirdikleri; 253 elektrottan oluşan ince bir tabakayı Johnson'ın beynine yerleştirdi. Yapay zeka destekli bu beyin implantı sayesinde Johnson; beyin sinyallerinden konuşma ve yüz ifadelerini sentezleyen devrim niteliğindeki bir nöroteknolojiyi başarıyla kullanan ilk kişi oldu.Nasıl: Nöroteknoloji, konuşmaya çalışan Johnson'ın beyin sinyallerini çözmek için yapay zekayı kullanıyor. Böylece, her ne kadar kasları hareket etmese de Johnson'ın beyni elektrotlara algılanabilir bir sinyal gönderiyor ve elektrotlar da ne söylemeye çalıştığını çözerek bilgisayar tarafından oluşturulan avatar için konuşma ve yüz ifadeleri sentezliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçirdiği felç sonrası bilişsel veya duyusal bozukluğu olmaya Johnson, yeni yöntemden önce küçük baş hareketlerine yanıt veren bir cihaz sayesinde yazma yöntemini kullanarak dakikada 14 kelime ile iletişim kurabiliyordu. Yeni implant ise Johnson'ın dijital avatarı aracılığıyla dakikada 80 kelimeye kadar konuşabilmesini mümkün kılıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Amaçlarının "başkalarıyla konuşmamızın en doğal yolu olan tam ve somut bir iletişim biçimini yeniden tesis etmek" olduğunu belirten UCSF Nörolojik Cerrahi Bölüm Başkanı Dr. Edward Chang, çalışmaya ilişkin olarak "Bu gelişmeler bizi bunu hastalar için gerçek bir çözüm haline getirmeye çok daha yaklaştırıyor." şeklinde aktarıyor. Johnson ise konuya ilişkin açıklamasında şu ifadelere yer veriyor:</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bu çalışmanın bir parçası olmak bana bir amaç duygusu verdi, topluma katkıda bulunduğumu hissediyorum. Yeniden bir işim varmış gibi hissediyorum. Bu kadar uzun yaşamış olmam inanılmaz; bu çalışma hala hayattayken gerçekten yaşamamı sağladı!"</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yapay zeka, bedensel yetilerini kaybedenler için umut olmaya devam ediyor</h2>UCSF ve UCB araştırmacıları Johnson'ın vakasının, kilitlenme sendromu olan kişilerin nöroteknoloji kullanarak iletişim kurmasına olanak sağlaması açısından bilimsel bir ilk olduğunu iddia ediyor. Gelgelelim, Avusturya'daki Wyss Biyo ve Nöromühendislik Merkezi'nden iki araştırmacı da geçen yıl benzer bir başarı elde ettiklerini <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/locked-in-brain-implant-talk-study-controversial-lou-gehrigs-als-2022-3" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iddia etmişti:</a><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Felç geçirdikten sonra konuşma yeteneğini kaybeden 34 yaşındaki bir adamla çalışan Avusturyalı araştırmacıların elde ettiği sonuçlar o zamanlar oldukça "umut verici" olarak nitelendirilmişti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak, daha önce konuyla ilgili bir makaleleri geri çekilen araştırmacılara karşı çalışmanın bir kısmını finanse eden Alman Araştırma Vakfı (DFG) tarafından 2019'da yürütülen bir soruşturmada "birkaç bilimsel suiistimal vakası" tespit edilmesi, etik kaygılar etrafına dönen birtakım tartışmaların alevlenmesine neden olmuştu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Buna göre, araştırmayı yürüten sinirbilimci Niels Birbaumer ve biyomühendis Ujwal Chaudhary daha önce de kilitlenme sendromlu hastalarla iletişim kurabildiklerini iddia ettikleri araştırmalar yayımlamış; ancak hakemli dergilerin makaleleri geçersiz kılacak hatalar keşfetmesini takiben her iki makale de geri çekilmişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">DGF tarafından yürütülen soruşturmada, Birbaumer ve Chaudhary'nin "hastalarının muayenelerini yalnızca kısmen videoya kaydetmeleri" de dahil olmak üzere "birkaç bilimsel suistimal vakası" tespit edilmişti.</li></ul>Öte yandan, yapay zeka çalışmalarının hız kazandığı günümüzde benzer vakaları daha da sık duyar olduk. Aslına bakacak olursanız, tüm tartışma ve etik kaygılara karşılık son yapay zeka gelişmeleri, Birleşmiş Milletler gibi gruplar tarafından insan hayatını iyileştirme olasılığı en hızlı büyüyen alanlar arasında yer alıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Örnek vermek gerekirse, bundan kısa bir süre önce 2020 yılında göğsünden aşağısı felç olan bir adam, beynine yerleştirilen yapay zeka destekli bir implant sayesinde uzuvlarında yeniden his kazanmış; deney, türünün ilk örneği olarak tarihe <a fr-original-style="" href="https://www.independent.co.uk/tech/ai-brain-chip-paralysed-trial-b2386217.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geçmişti.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2011 yılında geçirdiği kaza sonucu kalçasından aşağısı felç olan Gert-Jan Oskam, İsveçreli araştırmacılar tarafından yürütülen çalışma kapsamında beyni ile omuriliği arasında "dijital bir köprü" sağlayan bir implant sayesinde vücudunun alt kısmını yeniden kontrol <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/05/24/science/paralysis-brain-implants-ai.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edebilmişti.</a> Oskam, implantın yardımıyla sadece bir yürüteç yardımıyla ayakta durmayı, yürümeyi ve dik bir rampayı tırmanmayı başarabilmişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">80 bini aşkın kadının mamografisinin incelendiği bir başka araştırma ise yapay zekanın meme kanseri teşhisindeki başarısını ortaya koymuş; araştırma kapsamında standart yöntemlerle tespit edilen meme kanseri vaka sayısı 203 iken yapay zeka ile tespit edilen meme kanseri vaka sayısı 244 <a fr-original-style="" href="https://www.politico.eu/article/ai-improves-breast-cancer-detection-rate-20-percent-swedish-study/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">olmuştu.</a></li></ul>

Quando

Yapay zeka, tıbbın birçok alanında çığır açmaya devam ediyor

Yapay zeka ile 'yapabilmek'

<a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-023-02649-8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nature bilimsel dergisinde yayımlanan yeni yazıya göre</a>, iklim finansmanını en etkin şekilde iklim çözümlerine yönlendirmek için, iklim kredilerinin, ne kadar karbonun ne kadar süreyle ve ne kadar güvenilir bir şekilde uzaklaştırıldığına göre fiyatlandırılması gerekiyor.Net sıfıra ulaşmak, sera gazı salımlarını azaltmaktan daha fazlasını yapmayı gerektiriyor. Çimento ve çelik üretimi gibi salımların azaltılmasının zor olduğu sektörlerde devam eden salımları dengelemek için karbondioksitin havadan çekilmesi ek çözüm yolları arasında görülüyor. Bunu yapmanın kimyasal yollarla doğrudan havadan karbondioksit çekmekten, ağaç ve deniz çayırı dikmeye kadar birçok yolu var. "Karbon dengeleme" piyasaları küresel olarak karbondioksit giderimini yönetmenin etkili bir yolu olabilir. Ancak bunlar sadece fiyatlar ve teşvikler doğru olduğu takdirde işe yarayabilir. Şu anda ise nasıl kuruldukları ile ilgili iki temel sorun var:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gönüllü piyasada işlem gören denkleştirmelerin en az yüzde 90'ı karbonu uzaklaştırmak için değil, salımını önlemek için.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir ton karbonu hapsetmeye biçilen fiyat anlamsız.&nbsp;</li></ul>Karbon giderimine yönelik her yaklaşım, ne kadar ölçeklendirilebileceğine, karbondioksiti ne kadar etkili ve ne kadar süreyle giderdiğine ve maliyetlere göre farklılık gösterir. Bu nedenle farklı yaklaşımları karşılaştırmak zordur. Güncel piyasalar kullanılan yöntemin güvenilir olup olmadığını gözardı ediyor. Mevcut denkleştirmeler, ister birkaç yıl ister 100 yıl boyunca tutulmuş olsun, bir ton karbonu bir ton olarak değerlendirmekte. Bu bağlamda yapılabilecek dört eylemi aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:1. Kaliteye göre fiyat dengelemeleriTüm denkleştirmeler eşdeğer değildir. Birim miktarda karbondioksitin dengelenmesi için tek bir fiyat belirlemek yerine, karbon giderme yaklaşımlarının çeşitliliğini yansıtan bir maliyet yelpazesi kullanılmalı.&nbsp;2. Vergi ve sübvansiyonların kullanımıYüksek kaliteli olarak nitelendirilebilmek için denkleştirmelerin dayanıklı, güvenli ve doğrulanabilir karbon giderme tekniklerine dayandırılması gerekir. Yüksek kaliteli denkleştirmelere yönelik gerekli adımların atılması için yüksek ve düşük kalite tanımlarının şimdiden belirlenmesi gerekmekte. Denkleştirmelerin hem kalitesini hem de miktarını artırmak için teşviklere ihtiyaç duyulacaktır. Piyasaların en uygun şekilde tasarlanmasına yardımcı olmak için araştırma ve modellemelere ihtiyaç duyulacak.3. Mevcut gözlem ağlarının uyarlanmasıKarbon dengeleme önlemlerinin dayanıklılığının ve herhangi bir yan etki veya istenmeyen sonucun değerlendirilebilmesi için denkleştirmelerin izlenmesi, raporlanması ve doğrulanması için küresel olarak tutarlı bir çerçeve tasarlanmalı. Bu çerçeve, kamu güvenini tesis etmek ve doğrudan karşılaştırmalara olanak tanımak için birçok teknoloji ve yaklaşım arasında çalışabilmeli.4. Garantilerden yararlanılmasıGarantiler, satıcının belirttiği karbon miktarının en azından talep edilen süre boyunca güvenilir bir şekilde giderilmesini sağlamak için gereklidir. Sözleşme hukukunda ve çevresel bağlamda tazminat anlaşmaları yoluyla çevresel kirlenme veya felaketten kaynaklanan kayıp veya hasarlara karşı güvenlik ve koruma sağlamak için yaygın olarak kullanılırlar. Garantiler aynı zamanda beklenmedik yan etkiler ve diğer sorunlarla ilgili riskleri de hesaba katmalı. Örneğin, karbon yakalama ve depolama (BECCS) teknolojilerine sahip biyoenerji, arazi kullanımı konusunda gıda sektörü ile rekabet edebilir. Garantinin ölçeği, yöntemin karbonu hapsetmede ne kadar etkili olduğuna dair belirsizliğinin büyüklüğü ile doğrudan ilişkili olmalı.

Dünyahali

Bu durumu düzeltmenin dört yolu

Karbon Denkleştirmeleri Gezegene Yardımcı Olmuyor

<a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-023-02554-0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nature</a> tarafından düzenlenen bir araştırma, Elon Musk'ın Ekim 2022'de Twitter'ı satın almasını takiben pek çok bilim insanının platformu terk ettiğini, daha az kullanmaya başladığını ya da rakip sosyal medya ağlarına katıldığını ortaya koydu.Buna göre, bir zamanlar veya hâlâ Twitter'ı ya da yeni ismiyle X'i kullanan 9 bin 200 araştırmacı ile iletişime geçen Nature; bunun yarısından fazlasının son altı ay içinde X'te geçirdiği zamanı azalttığını, yaklaşık %7'sinin X'i kullanmayı tamamen bıraktığını ve yaklaşık %46'sının da diğer sosyal medya platformlarına katıldığını aktarıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden gidiyorlar?</h2>Nature, araştırma kapsamında bilim insanlarına yönelttiği ankette son altı ay içinde Twitter kullanımlarının değişip değişmediğini, nasıl ve neden değiştiğini sordu.&nbsp;Bu soruya oldukça çeşitli cevaplar gelse de X'teki faaliyetini belirgin bir şekilde azalttığını ya da tamamen durdurduğunu söyleyen katılımcıların çoğuna göre sorun, Musk'ın platformu yönetme şekli. Buna göre, birçok kişi Musk'ın satın almasından bu yana platformdaki sahte hesapların, trollerin ve nefret söyleminin arttığını düşünüyor.Amsterdam Özgür Üniversitesi'nde çevre bilimci olan Žiga Malek, bir süredir akışında bilimi inkâr eden ve ırkçılığı savunan çok sayıda "garip" siyasi aşırı sağcı hesap görmeye başladığını belirtiyor. Bu hesapları sürekli engellemek zorunda kaldığını belirten Malek, konuya ilişkin olarak "Twitter her zaman pek hoş değildi diyebiliriz ama şu anda tam bir karmaşa var" ifadelerini kullanıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla doğru orantılı olarak araştırmacılar da Musk'ın kamuoyu önündeki iddialarının aksine platformdaki nefret söyleminin arttığını tespit etti. Musk ise çareyi bu eğilimleri inceleyen en az bir grubu dava etmekle tehdit etmekte <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/07/31/technology/twitter-x-center-for-countering-digital-hate.html?partner=slack&smid=sl-share" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buldu.</a></li></ul>Şu an Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi'nde görev yapan, paleontoloji alanında doktora yaptığı 2016 yılında ise kariyerini geliştirmeye yardımcı olabileceği umuduyla Twitter'a katılan Emilia Jarochowska ise o zamanlar platformun meslektaşlarıyla bağlantı kurmasına ve iş fırsatları bulmasına yardımcı olacağını düşünüyordu. Ancak Jarochowska'ya göre bu, platformun "kötü troller denizi" hâline gelmesinden önce idi.Jarochowska, iklim değişikliği ve COVID-19 ile ilgili yanlış bilgilerle mücadele ettiği birkaç deneyimden sonra, platformu kullanmaya devam etmesi hâlinde bunun kariyerini zedeleyebileceği hissine kapılarak Aralık ayında hesabını kapatmaya karar verdi. Jarochowska'ya göre X, gerçekler yerine kışkırtıcı söylemleri destekleyen; "bilim insanlarının ilişkilendirilmemesi gereken" bir tartışma türünü teşvik eden bir alana dönüşmüş durumda.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İyi de nereye?</h2>Katılımcıların X'e alternatif olarak katıldıkları sosyal medya platformlarının başında tamamen ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılım platformu olan Mastodon geliyor. Hollanda'daki Leiden Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Merkezi'nde bilgi bilimci olan ve 2011'den bu yana bilim insanlarının Twitter kullanımını inceleyen Rodrigo Costas, X ile karşılaştırıldığında Mastodon'un daha iyi bir topluluk moderasyonu sağladığını söylüyor.&nbsp;Yaklaşık yedi yıldır var olmasına rağmen Mastodon, diğer sosyal medya platformlarına kıyasla çok daha küçük bir kullanıcı tabanına sahip. Nature'ın anketinde LinkedIn, katılımcıların yeni hesap açtığı en popüler ikinci yer olurken, Meta'nın sahibi olduğu Instagram üçüncü sırada yer alıyor.&nbsp;Yine Meta'ya ait olan ve X'e alternatif olarak sunulan Threads, anketin başlatılmasından sadece birkaç gün önce açılmıştı. İlk beş gününde 100 milyon kullanıcı çektiği bildirilen Threads, ankete katılanlar arasında dördüncü en popüler platform oldu ve yaklaşık 1.000 kişi Threads'e katıldığını söyledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Threads'i takiben en çok tercih edilen sosyal medya ağı Facebook olurken onu da sırasıyla TikTok, Bluesky, Post.news, SeChat, Snapchat, Tencent QQ ve Sina Weibo takip ediyor.</li></ul>Avustralya Ulusal Üniversitesi'nde eğitim ve teknoloji araştırmacısı olan Inger Mewburn, platformların çoğalmasının bilim iletişimi ve topluluğu için parçalanmış bir ortam yarattığını söylüyor. Twitter'ın avantajlarından birinin araştırmacıların belirli bilgileri bulmak için gidebilecekleri ana platform olması olduğunu belirten Mewburn, şimdi ise araştırmacıların belirli toplulukları ve bireyleri takip etmek için uygulamadan uygulamaya atlamaları gerektiğini ifade ediyor.Alberta Üniversitesi'nde hukuk akademisyeni ve bilim iletişimcisi olan Timothy Caulfield da pek çok uzmanın platformu terk ettiğine dikkat çekerek "Eğer bu gerçekleşirse, toplum için çok zararlı bir şekilde yanlış bilgi yayabilecek devasa bir yankı odasına yer mi açmış oluruz?" ifadelerini kullanıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Twitter, bilim dünyasında nasıl bir yer tutuyor?</h2>Twitter'ın faydalarından biri de bilim insanları için, özellikle de yeterince temsil edilmeyen gruplar için bir topluluk hissi yaratmasıydı. Kadın araştırmacılara seslerini duyurma imkanı veren; beyaz olmayan bilim insanlarının eşitsizliğe karşı konuşmaları için bir örgütlenme noktası işlevi gören Twitter, araştırma sahtekârlığının tartışılması için de bilim insanlarına alan sağladı.Bununla birlikte, Twitter, pek çok sosyal ağın aksine yakın zamana kadar bilim insanlarının insanların platformla ve birbirleriyle nasıl etkileşime girdiklerini keşfetmelerine olanak tanıyan açık bir uygulama programlama arayüzüne (API) sahipti. Bu API ile bilim insanları, kullanıcıların iklim değişikliğini nasıl tartıştıkları, otizmli insanların seslerini duyurmak için Twitter'ı nasıl kullandıkları ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle ilgili hesap askıya alma modelleri gibi konularda çalışmalar yapabiliyordu; ancak Musk, Şubat ayında bu API'a ücretsiz erişimin kapatılmasına karar verdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya bundan sonrası?</h2>X'in bilim insanları için çekiciliğini yeniden kazanıp kazanamayacağı ya da başka bir sosyal medya platformunun onun yerini alıp alamayacağı şu an için gizemini koruyor.&nbsp;Mewburn, Twitter'ın kaybını bilimsel girişim için ölümcül bir darbe olarak görmediğini "Bilimin sosyal medyaya aşırı bağımlı hale geldiğini düşünmüyorum" ifadeleriyle belirtirken Jarochowska da bilim insanlarının web seminerleri düzenlemeye, veri ve yöntemleri paylaşmak için ağlar kurmaya ve öne çıkmak için orijinal yollar bulmaya odaklanmalarını öneriyor.&nbsp;Manchester Eğitim Enstitüsü'nde dijital sosyolog olan Mark Carrigan ise Twitter'ın akademinin demokratikleşmesine yardımcı olduğu fikrinin "biraz basit olduğunu" çünkü sosyal medyanın akademik ünlülerin geliştiği bir alan yarattığını savunuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Carrigan, her ne kadar Twitter'ın bilimin gelişmesine katkı sağladığını kabul etse de bunu hiyerarşinin pekiştirilmesi yoluyla yaptığını belirterek "Ödüller bilinen, değer verilen ve duyulanlara akarken, bilinmeyen, değer verilmeyen ve duyulmayanlar konumlarını yükseltmek için mücadele ediyor" şeklinde aktarıyor.</li></ul>Bunun geleneksel ağ kuruluşları için bir fırsat olduğuna dikkat çeken Carrigan; mesleki dernekler, topluluklar, çalışma grupları, araştırma ağları, araştırma merkezleri ve laboratuvarların kendi ağlarını oluşturma ve destekleme sorumluluğu olduğunu söylüyor ve şu şekilde ekliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bildiğimiz Twitter'ın öldüğüne %99 inanıyorum ve akademisyenler bunu ne kadar çabuk kabul ederse, bu sorunlara çözüm bulma açısından o kadar iyi olur."</blockquote>

"Bildiğimiz Twitter'ın öldüğüne %99 inanıyorum"

Bilim insanlarının Twitter 'göçü'

Ohio Üniversitesi'nden fizikçi <a fr-original-style="" href="https://www.inverse.com/science/scientists-x-ray-a-single-atom-for-the-first-time" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Saw Wai Hla</a> ve meslektaşları, tarihte ilk kez bir molekülün içine gizlenmiş tek bir demir atomunu X-ışını kullanarak taramayı başardılar. Sonuçları Nature'da yayımlanan araştırmanın, atomların yapısına ilişkin daha net bir bakış açısı sunarak birçok yeni bilimsel keşfe zemin hazırlayacağı değerlendiriliyor.Perde arkası: Günümüzde son derece güçlü mikroskoplar aracılığıyla atomların tek tek görüntüleri zaten alınabiliyordu; ancak X-ışınları ve bir nesnenin hangi dalga boylarındaki ışığı emdiği veya yaydığına bağlı olarak "kimyasal parmak izini" almanın bir yolu olan spektroskopi olmadan bilim insanları, sadece görüntülere bakarak hangi element üzerinde çalıştıklarını bilemiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hla ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen son deneyler ise atomların tek tek tanımlanmasını ve birkaç temel özelliğin ölçülmesini mümkün kıldı. Araştırmacılar, bunu gerçekleştirmek amacıyla "senkrotron" ismi verilen bir parçacık hızlandırıcıdan gelen güçlü X-ışınlarını, bir atom numunesinin yüzeyini taramak için iletken bir uç kullanan tarama tünelleme mikroskobu tekniğiyle kombinledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deneye ilişkin olarak Inverse'e açıklamalarda bulunan Hla, 1895 yılında, yani neredeyse 130 yıl önce keşfedilen X-ışınlarının daha önce hiç tek bir atomu dahi tespit edemediğini belirterek amaçlarının "X-ışını spektroskopisini atomik ölçeğin en üst sınırlarında kullanmak" olduğunu ifade etti.&nbsp;</li></ul>Geniş açı: Elektronları neredeyse ışık hızına kadar hızlandıran, ardından da hızlanan atomları kavisli bir pist etrafında zıplatan senkrotrona bağlı ekipmanlar, elektronların pistin kıvrımlarından geçerken saçtığı parlak ışığı farklı dalga boylarına böler ve kızılötesi ışık veya X-ışını ışığını başka bir ışın hattına gönderir. Bunun sonucunda üretilen X-ışınları, normal bir X-ışını makinesinin sunabileceğinden çok daha parlak ve daha odaklıdır.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fizikçiler, ışığın bir malzemedeki moleküllerle nasıl etkileşime girdiğini izleyerek malzemenin yapısı ve yapısının gerçekten çok küçük ayrıntıları hakkında bilgi edinebilirler. Örneğin, belirli bir malzemede demir olup olmadığını bilmek istiyorsanız, örneğinizin en az birkaç bin demir atomu içermesi gerekir, aksi takdirde senkrotron X-ışını muhtemelen onu gözden kaçırır.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak materyal bilimciler için çok daha küçük örneklerdeki atomları tespit etmek oldukça önemlidir. Hla, bu durumu "Eğer bir atomun element ve kimyasal durumu tespit edilebilirse, o zaman birçok araştırma alanında büyük bir etki olacaktır." ifadeleriyle açıklıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuantum tünelleme de tam olarak bu noktada oyuna dahil oluyor. Senkrotron X-ışınları bir atom örneğine çarptıklarında atomlara enerji pompalar ve bu yeni enerji patlaması da atomun merkezine en yakın yörüngede dönen bazı elektronları harekete geçirerek elektronların serbest kalmasını sağlar.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun için taramaları tünelleme mikroskobu cihazının metal ucunu numuneden kuantum tünelinin oluşması için yeterince yakın bir uzaklık olan yarım nanometre kadar uzakta tutan Hla ve meslektaşları, böylelikle serbest bırakılan elektronların numuneden cihaza geçmesini sağladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunu takiben dedektör ucuna ulaşan elektronlar, geldikleri atom hakkında, atomun hangi dalga boylarındaki X-ışını ışığını emdiği gibi bilgilerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Her kimyasal element belirli bir dizi ışık dalga boyunu emdiği, yansıttığı ve yaydığı için, numunenin hangi dalga boylarını emdiğini bilmek, bir elektronun tam olarak hangi elementten geldiğini ortaya çıkarabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Büyük, karmaşık halka şeklindeki bir moleküldeki tek demir atomunu tarayan Hla ve meslektaşları, tarama ile demir atomunun kaç elektronunun eksik olduğunu da ortaya çıkardı. Sonuçlara göre, söz konusu atomun iki elektron eksik olduğu tespit edildi. Bu, bir atomun yeni kimyasal bağlar oluşturmak için diğer atomlarla nasıl reaksiyona girebileceğini etkilemesi açısından, bilinmesi oldukça önemli bir şey.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deney sonucunda elde edilen görüntülere göre, altı rubidyum ve bir demir atomundan oluşan supramoleküler yapılar böyle gözüküyor:</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/5/2/1686088892308.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.48" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Science AlertNeden önemli: Bunun üzerine deneyi bu sefer de içinde terbiyum adı verilen nadir bir toprak elementinin tek bir atomu bulunan farklı, daha büyük ve karmaşık bir molekülle tekrarlayan Hla ve meslektaşları, terbiyum atomunu ve kimyasal durumunu tespit etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Böylesine değerli bir elementin tek bir atomunun X-ışını taramalarıyla ayrıntılı görüntülerini birleştirebilmenin, gelecekte mühendisler ve materyal bilimciler için oldukça büyük bir yardım sağlayabileceği değerlendiriliyor. Konuya ilişkin olarak Hla, bu durumun tıbbi araştırmalarda ve kuantum bilgi bilimi üzerinde faydalı olabileceğini belirtiyor.</li></ul>

Bilim insanları, kuantum tünelleme ve bir parçacık hızlandırıcı kullanarak bir molekülün içindeki demir atomunu taramayı başardı.

Tarihte ilk kez bir atomun "röntgeni" çekildi

Ohio Üniversitesi'nden fizikçi <a fr-original-style="" href="https://www.inverse.com/science/scientists-x-ray-a-single-atom-for-the-first-time" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Saw Wai Hla</a> ve meslektaşları, tarihte ilk kez bir molekülün içine gizlenmiş tek bir demir atomunu X-ışını kullanarak taramayı başardılar. Sonuçları Nature'da yayımlanan araştırmanın, atomların yapısına ilişkin daha net bir bakış açısı sunarak birçok yeni bilimsel keşfe zemin hazırlayacağı değerlendiriliyor.Perde arkası: Günümüzde son derece güçlü mikroskoplar aracılığıyla atomların tek tek görüntüleri zaten alınabiliyordu; ancak X-ışınları ve bir nesnenin hangi dalga boylarındaki ışığı emdiği veya yaydığına bağlı olarak "kimyasal parmak izini" almanın bir yolu olan spektroskopi olmadan bilim insanları, sadece görüntülere bakarak hangi element üzerinde çalıştıklarını bilemiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hla ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen son deneyler ise atomların tek tek tanımlanmasını ve birkaç temel özelliğin ölçülmesini mümkün kıldı. Araştırmacılar, bunu gerçekleştirmek amacıyla "senkrotron" ismi verilen bir parçacık hızlandırıcıdan gelen güçlü X-ışınlarını, bir atom numunesinin yüzeyini taramak için iletken bir uç kullanan tarama tünelleme mikroskobu tekniğiyle kombinledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deneye ilişkin olarak Inverse'e açıklamalarda bulunan Hla, 1895 yılında, yani neredeyse 130 yıl önce keşfedilen X-ışınlarının daha önce hiç tek bir atomu dahi tespit edemediğini belirterek amaçlarının "X-ışını spektroskopisini atomik ölçeğin en üst sınırlarında kullanmak"&nbsp;olduğunu ifade etti.&nbsp;</li></ul>Geniş açı: Elektronları neredeyse ışık hızına kadar hızlandıran, ardından da hızlanan atomları kavisli bir pist etrafında zıplatan senkrotrona bağlı ekipmanlar, elektronların pistin kıvrımlarından geçerken saçtığı parlak ışığı farklı dalga boylarına böler ve kızılötesi ışık veya X-ışını ışığını başka bir ışın hattına gönderir. Bunun sonucunda üretilen X-ışınları, normal bir X-ışını makinesinin sunabileceğinden çok daha parlak ve daha odaklıdır.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fizikçiler, ışığın bir malzemedeki moleküllerle nasıl etkileşime girdiğini izleyerek malzemenin yapısı ve yapısının çok küçük ayrıntıları hakkında bilgi edinebilirler. Örneğin, belirli bir malzemede demir olup olmadığını bilmek istiyorsanız, örneğinizin en az birkaç bin demir atomu içermesi gerekir, aksi takdirde senkrotron X-ışını muhtemelen onu gözden kaçırır.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak materyal bilimciler için çok daha küçük örneklerdeki atomları tespit etmek oldukça önemlidir. Hla, bu durumu "Eğer bir atomun element ve kimyasal durumu tespit edilebilirse, o zaman birçok araştırma alanında büyük bir etki olacaktır." ifadeleriyle açıklıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuantum tünelleme de tam olarak bu noktada oyuna dahil oluyor. Senkrotron X-ışınları bir atom örneğine çarptıklarında atomlara enerji pompalar ve bu yeni enerji patlaması da atomun merkezine en yakın yörüngede dönen bazı elektronları harekete geçirerek elektronların serbest kalmasını sağlar.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun için taramaları tünelleme mikroskobu cihazının metal ucunu numuneden kuantum tünelinin oluşması için yeterince yakın bir uzaklık olan yarım nanometre kadar uzakta tutan Hla ve meslektaşları, böylelikle serbest bırakılan elektronların numuneden cihaza geçmesini sağladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunu takiben dedektör ucuna ulaşan elektronlar, geldikleri atom hakkında, atomun hangi dalga boylarındaki X-ışını ışığını emdiği gibi bilgilerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Her kimyasal element belirli bir dizi ışık dalga boyunu emdiği, yansıttığı ve yaydığı için, numunenin hangi dalga boylarını emdiğini bilmek, bir elektronun tam olarak hangi elementten geldiğini ortaya çıkarabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Büyük, karmaşık halka şeklindeki bir moleküldeki tek demir atomunu tarayan Hla ve meslektaşları, tarama ile demir atomunun kaç elektronunun eksik olduğunu da ortaya çıkardı. Sonuçlara göre, söz konusu atomun iki elektron eksik olduğu tespit edildi. Bu, bir atomun yeni kimyasal bağlar oluşturmak için diğer atomlarla nasıl reaksiyona girebileceğini etkilemesi açısından, bilinmesi oldukça önemli bir şey.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deney sonucunda elde edilen görüntülere göre, altı rubidyum ve bir demir atomundan oluşan supramoleküler yapılar böyle gözüküyor:</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/5/5/1685705179583.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.48" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ScienceAlertNeden önemli: Bunun üzerine deneyi bu sefer de içinde terbiyum adı verilen nadir bir toprak elementinin tek bir atomu bulunan farklı, daha büyük ve karmaşık bir molekülle tekrarlayan Hla ve meslektaşları, terbiyum atomunu ve kimyasal durumunu tespit etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Böylesine değerli bir elementin tek bir atomunun X-ışını taramalarıyla ayrıntılı görüntülerini birleştirebilmenin, gelecekte mühendisler ve materyal bilimciler için oldukça büyük bir yardım sağlayabileceği değerlendiriliyor. Konuya ilişkin olarak Hla, bu durumun tıbbi araştırmalarda ve kuantum bilgi bilimi üzerinde faydalı olabileceğini belirtiyor.</li></ul>

Aposto Günsonu

Bilim insanları, kuantum tünelleme ve parçacık hızlandırıcı kullanarak bir molekülün içindeki demir atomunu taramayı başardılar.

Ohio Üniversitesi'nden fizikçi <a fr-original-style="" href="https://www.inverse.com/science/scientists-x-ray-a-single-atom-for-the-first-time" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Saw Wai Hla</a> ve meslektaşları, tarihte ilk kez bir molekülün içine gizlenmiş tek bir demir atomunu X-ışını kullanarak taramayı başardılar. Sonuçları Nature'da yayımlanan araştırmanın, atomların yapısına ilişkin daha net bir bakış açısı sunarak birçok yeni bilimsel keşfe zemin hazırlayacağı değerlendiriliyor.Perde arkası: Günümüzde son derece güçlü mikroskoplar aracılığıyla atomların tek tek görüntüleri zaten alınabiliyordu; ancak X-ışınları ve bir nesnenin hangi dalga boylarındaki ışığı emdiği veya yaydığına bağlı olarak "kimyasal parmak izini" almanın bir yolu olan spektroskopi olmadan bilim insanları, sadece görüntülere bakarak hangi element üzerinde çalıştıklarını bilemiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hla ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen son deneyler ise atomların tek tek tanımlanmasını ve birkaç temel özelliğin ölçülmesini mümkün kıldı. Araştırmacılar, bunu gerçekleştirmek amacıyla "senkrotron" ismi verilen bir parçacık hızlandırıcıdan gelen güçlü X-ışınlarını, bir atom numunesinin yüzeyini taramak için iletken bir uç kullanan tarama tünelleme mikroskobu tekniğiyle kombinledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deneye ilişkin olarak Inverse'e açıklamalarda bulunan Hla, 1895 yılında, yani neredeyse 130 yıl önce keşfedilen X-ışınlarının daha önce hiç tek bir atomu dahi tespit edemediğini belirterek amaçlarının "X-ışını spektroskopisini atomik ölçeğin en üst sınırlarında kullanmak" olduğunu ifade etti.&nbsp;</li></ul>Geniş açı: Elektronları neredeyse ışık hızına kadar hızlandıran, ardından da hızlanan atomları kavisli bir pist etrafında zıplatan senkrotrona bağlı ekipmanlar, elektronların pistin kıvrımlarından geçerken saçtığı parlak ışığı farklı dalga boylarına böler ve kızılötesi ışık veya X-ışını ışığını başka bir ışın hattına gönderir. Bunun sonucunda üretilen X-ışınları, normal bir X-ışını makinesinin sunabileceğinden çok daha parlak ve daha odaklıdır.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fizikçiler, ışığın bir malzemedeki moleküllerle nasıl etkileşime girdiğini izleyerek malzemenin yapısı ve yapısının gerçekten çok küçük ayrıntıları hakkında bilgi edinebilirler. Örneğin, belirli bir malzemede demir olup olmadığını bilmek istiyorsanız, örneğinizin en az birkaç bin demir atomu içermesi gerekir, aksi takdirde senkrotron X-ışını muhtemelen onu gözden kaçırır.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak materyal bilimciler için çok daha küçük örneklerdeki atomları tespit etmek oldukça önemlidir. Hla, bu durumu "Eğer bir atomun element ve kimyasal durumu tespit edilebilirse, o zaman birçok araştırma alanında büyük bir etki olacaktır." ifadeleriyle açıklıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kuantum tünelleme de tam olarak bu noktada oyuna dahil oluyor. Senkrotron X-ışınları bir atom örneğine çarptıklarında atomlara enerji pompalar ve bu yeni enerji patlaması da atomun merkezine en yakın yörüngede dönen bazı elektronları harekete geçirerek elektronların serbest kalmasını sağlar.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun için taramaları tünelleme mikroskobu cihazının metal ucunu numuneden kuantum tünelinin oluşması için yeterince yakın bir uzaklık olan yarım nanometre kadar uzakta tutan Hla ve meslektaşları, böylelikle serbest bırakılan elektronların numuneden cihaza geçmesini sağladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunu takiben dedektör ucuna ulaşan elektronlar, geldikleri atom hakkında, atomun hangi dalga boylarındaki X-ışını ışığını emdiği gibi bilgilerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Her kimyasal element belirli bir dizi ışık dalga boyunu emdiği, yansıttığı ve yaydığı için, numunenin hangi dalga boylarını emdiğini bilmek, bir elektronun tam olarak hangi elementten geldiğini ortaya çıkarabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Büyük, karmaşık halka şeklindeki bir moleküldeki tek demir atomunu tarayan Hla ve meslektaşları, tarama ile demir atomunun kaç elektronunun eksik olduğunu da ortaya çıkardı. Sonuçlara göre, söz konusu atomun iki elektron eksik olduğu tespit edildi. Bu, bir atomun yeni kimyasal bağlar oluşturmak için diğer atomlarla nasıl reaksiyona girebileceğini etkilemesi açısından, bilinmesi oldukça önemli bir şey.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deney sonucunda elde edilen görüntülere göre, altı rubidyum ve bir demir atomundan oluşan supramoleküler yapılar böyle gözüküyor:</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/5/5/1685703303132.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.48" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ScienceAlertNeden önemli: Bunun üzerine deneyi bu sefer de içinde terbiyum adı verilen nadir bir toprak elementinin tek bir atomu bulunan farklı, daha büyük ve karmaşık bir molekülle tekrarlayan Hla ve meslektaşları, terbiyum atomunu ve kimyasal durumunu tespit etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Böylesine değerli bir elementin tek bir atomunun X-ışını taramalarıyla ayrıntılı görüntülerini birleştirebilmenin, gelecekte mühendisler ve materyal bilimciler için oldukça büyük bir yardım sağlayabileceği değerlendiriliyor. Konuya ilişkin olarak Hla, bu durumun tıbbi araştırmalarda ve kuantum bilgi bilimi üzerinde faydalı olabileceğini belirtiyor.</li></ul>

Quando Bilim

Bilim insanları, kuantum tünelleme ve bir parçacık hızlandırıcı kullanarak bir molekülün içindeki demir atomunu taramayı başardılar.

• <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/altay-daglari-nda-25-bin-yil-once-yasamis-bir-kadina-ait-kolye-bulundu,1107851" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sibirya'da</a> yontma taş devrinden kalma bir kolye ucundan, ilk kez tarih öncesi bir nesneden DNA almayı mümkün kılan yeni bir metodun kullanılması sonucunda, kolyeyi takan insanın DNA'sı tespit edildi. Nature'da yayımlanan araştırmaya göre, geyik dişi olduğu anlaşılan kolyenin yaklaşık 25 bin yıl önce yaşayan bir kadına ait olduğu tahmin ediliyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1683669425715.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">CNN<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geniş açı: Başparmak tırnağı boyutundaki söz konusu kolye ucu, 2019 yılında arkeologlar tarafından Altay Dağları'nda bulunan Denisova mağarasında bulunmuştu. Mağaradan tespit edilen fosil ve DNA bulguları, mağaranın neanderthal, Denisovalılar ve modern insanlarca kullanıldığını göstermişti.</li></ul>

Bilim insanları en önemli gıdalara yönelik hızla artan mantar saldırılarının gelecekteki küresel gıda arzını tehdit ettiğini söylüyor. Mantar patojenleriyle mücadele etmemenin küresel bir sağlık felaketine yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuldu.Neden önemli?&nbsp;Araştırmacılara göre iklim değişikliği sebebiyle yükselen sıcaklıklar mantar enfeksiyonlarının sürekli olarak kutuplara doğru ilerlemesine neden oluyor. Bu sebeple, bitkilerdekş mantar hastalığının etkisinin daha da kötüleşmesinin beklendiğini belirtiliyor. 1990'lardan bu yana mantar patojenleri yılda yaklaşık 7 kilometre hızla daha yüksek enlemlere doğru hareket ediyor. Normalde tropik bölgelerde bulunan buğday sapı pası enfeksiyonları İngiltere ve İrlanda'da rapor edildi. Bilim insanları yüksek sıcaklıklarla mantar patojenlerinde yeni varyantlar ortaya çıkarken aşırı fırtınaların mantar sporlarının yayılımını kolaylaştıracağını söylüyor.Almanya, Kiel Üniversitesi'nden Profesör Eva Stukenbrock konuyla ilgili şunları söyledi: “Dünya nüfusunun artacağı tahmin edilirken insanlık gıda üretiminde benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya. Hâlihazırda mantar enfeksiyonu nedeniyle her yıl milyonlarca insanı doyuracak büyüklükte mahsul kayıpları görüyoruz. Bu endişe verici eğilim sürekli ısınan bir dünyayla daha da kötüleşebilir.”Arka plan: Nature dergisindeki bir makalede yayımlanan uyarıda yetiştiricilerin hâlihazırda mahsullerinin %10 ila %23'ünü mantar hastalığından kaybettiği belirtildi. En önemli 5 üründe (pirinç, buğday, mısır, soya fasulyesi ve patates) enfeksiyonlar 100 milyonlarca insanı besleyebilecek yıllık kayıplara neden oluyor. Mantarlar, son zamanlardaki en büyük etkiye sahip zararlılar ve patojenler listesinde ilk 6’yı oluşturuyor. Mantar öldürücüler yaygın olarak kullanılmakta fakat patojenler kimsayallara karşı hızla direnç geliştiriyor. Tek bir türün monokültürleri yerine mantar enfeksiyonuna dirençli bir dizi gen taşıyan tohum karışımları ekmek çözüm önerisi olarak sunuluyor. 2022'de Danimarka'daki buğdayın yaklaşık 4’te 1’i bu yöntemle yetiştirildi. Bilim insanlarına göre teknoloji salgınların daha erken saptanmasına ve kontrolüne olanak tanıyan dronlar ve yapay zekayla yardımcı olabilir.

apéro

İklim değişikliği ekinleri yok eden mantarların neden olduğu hasarın artmasına sebep oluyor.

Küresel gıda arzında mantar tehdidi

• <a fr-original-style="" href="https://www.engadget.com/nasas-dart-spacecraft-took-out-over-1000-tons-of-rock-from-its-target-asteroid-150139905.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">NASA'nın</a> geçtiğimiz yıl Dünya için tehdit oluşturabilecek asteroidlerin yönünü değiştirmenin mümkün olup olmadığını görmek amacıyla gerçekleştirdiği DART misyonuna ilişkin Nature dergisinde yayımlanan beş makaleye göre, bilim insanları, tehlikeli bir asteroidin var olması hâlinde bu yöntemin Dünya'yı savunmak için kullanılabileceğine karar verdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar: Yayımlanan makalelere göre, Dimorphos'a merkezinden yaklaşık 25 metre uzaklıkta çarpan uzay aracı, Dimorphos'tan 1 milyon kilogram ağırlığında kayanın kopmasına neden oldu. Kopan kaya parçalarının asteroitten dışarı doğru uçarak DART'ın çarpışmasının dört katı kadar bir momentum yarattığı ve Dimorphos'un yörüngesinin daha da değişmesine yol açtığı ifade edildi.</li></ul>

Bir sabah uyandığımızda ışınlanma keşfedilmiş olacak. Belki benim gibi gece kuşuysan Twitter’a düşen son dakika haberleri ile dünyanın büyük çoğunluğundan önce de öğrenebilirsin. Ancak böyle büyük bir gelişme ile karşılaştığımda nasıl tepki veririm bilemiyorum. Bence bu durum çoğumuz için de böyle, en son ne zaman büyük bir teknolojik gelişme ya da buluşa karşı coşku ve heyecan hissettiğini hatırlıyor musun? Ben hatırlamıyorum. Tabii yaşım gereği büyük bir teknolojik gelişmeye direkt olarak şahit oldum mu emin değilim ancak Facebook bile söz konusu gelişmelerin içinde sayılabilir. Twitter’da ayıla bayıla dinlediğim ünlüleri takip edebilme fikrini aklım almamıştı ancak yine de anlatmak istediğim coşkuyu herhangi bir gelişmede yaşadığımı sanmıyorum.Eğer bir gelişmenin niteliği ve büyüklüğü yarattığı heyecan dalgası ile ölçülecekse aklıma gelen ilk soruyu sorayım: Disket mi daha önemli yoksa metaverse mü?<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dijital dönüşümü normalleştirmek</h3>Aslında bugün şahit olduğumuz teknolojik atılımların çoğunun dijital dönüşüm sayesinde bu kadar etkileyici göründüğünü söylesem ne hissedersin? Sanki dünya cep telefonun icadından itibaren yerinde sayıyormuş gibi mi? Yoksa aslında dünyaya bir şeyler katmanın sadece çözüm odaklı olduğunda gerçek bir çıktıya dönüşmesiyle yüzleşiyormuş gibi mi? Bu benim şahsi çıkarımım tabii, ancak yeni bir araştırmanın detayları bu fikrimi destekliyor.Söz konusu çalışma Nature dergisinde yayımlanan milyonlarca rapor ve araştırmaya dayanarak oluşturuldu. Araştırmanın nihai çıktısı, 1945’ten beri bilim ve teknoloji alanındaki <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/anti-ihtiyaclar-hiyerarsisi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yıkıcı başarılarda istikrarlı bir düşüş</a> olduğunu gösteriyor. Üstelik internet gibi bilgiye erişmek ve bilgiyi paylaşmak için müthiş bir fırsatımız varken. Makalenin yazarı olan, Minnesota Üniversitesi'nde girişimcilik ve stratejik yönetim alanında doktora adayı Michael Park "Aslında yeni keşiflerin ve inovasyonların altın çağında olmalıydık" diye belirtti.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1674374225458.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Michael ve meslektaşlarının yeni bulgusu, bilime yapılan yatırımların azalan getiri sarmalına yakalandığını ve bazı açılardan niceliğin niteliği geride bıraktığını gösteriyor. Yani mucitlerin ya da bilim insanlarının önceliği “Eureka!” anı değil, tamamıyla oraya kadar giden süreci de dolu geçirmek. Belki Arşimet de suyun kaldırma kuvvetini bulana kadar pek çok küçük başarıyı atladı. Günümüzde bilim ve teknoloji dünyası büyük hedefe ilerlemek yerine elde var olan küçük seçeneği değerlendirmeye odaklanıyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yakın tarihli başarısızlıklar</h3>Üç analist, 1945'ten 2010'a kadar yayınlanan yaklaşık 50 milyon makaleyi ve patenti incelemek için gelişmiş alıntı analizi biçimini kullandı. Aslında ortaya çıkan sonuç artan ilerleme eğilimini gözler önüne seriyordu. İlerlemeyi analiz etmek için dört farklı kategori göz önünde bulunduruldu. Yaşam bilimleri ve biyotıp, fizik bilimleri, teknoloji ve sosyal bilimler ana başlıklar olarak seçildi. <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/uretken-yapay-zeka-kayip-bir-potansiyel-mi-barindiriyor/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Teknolojinin artan ilerleme eğilimine</a> rağmen “yıkıcı” olarak nitelendirilen bulgular sürekli bir düşüş içindeydi. Ve analistler araştırmanın sonuna şöyle bir not düştü.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sonuçlarımız, yavaşlayan oranların bilim ve teknolojinin doğasındaki temel bir değişimi yansıtabileceğini gösteriyor."</blockquote>Yapmayın yav?Peki insanlık tarihiyle aynı yaşta olan bilimin temelleri 70-80 seneyi kapsayan bir araştırmaya mı tabi? Elbette hayır. Analistlerin söz konusu araştırmadan yaptığı çıkarımlar oldukça yanıltıcı olabilir. Nature gibi platformlarda bazı yazarlar kendi araştırmalarından oldukça sık alıntı yapma eğiliminde olabiliyor. Ya da olağanüstü bulgular beklenenin çok daha üzerinde bir alıntı sayısı elde edebiliyor. Hepsinden daha kötüsü ise en çok alıntı yapılan makalelerden bazılarının, bilim camiası tarafından yaygın olarak kullanılan popüler tekniklerde çok küçük iyileştirmeler içeriyor olması.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Daha az yıkıcı olmanın nesi kötü?</h3>ChatGPT kullanan bir nesil, telefonun icat edildiği dönemde yaşayan nesilden neden daha eksik hissetmeli? Ya da insanlık olarak dünyaya borçlu geldik de onu mu kapatmaya çalışıyoruz? Büyük dağın büyük karı olur atasözünde de olduğu gibi, ihtiyaçlarımız giderildikçe problemlerimiz azalıyor. Haliyle daha gündelik ve daha küçük dertlerle ilgilenmeye müsait hale geliyoruz. O andan itibaren DALL-E ile eğlenceli görseller üretmek daha önemli hale geliyor. Çünkü akşam hava karardıktan sonra elektrik ile ışığa erişmeye devam edebiliyoruz. Çünkü birileri zamanında büyük gelişimleri önceliklendirerek bu fedakarlığı yaptı. Belki de bilimin yapısının bize sunduklarından çok, bilim insanı ya da mucit olarak gördüğümüz insanların önceliklerini mercek altına almamız gerekiyordur.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/0/1674374254516.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Muhtemelen çoğumuz bireysel olarak “Dünyada nasıl bir iz bırakabilirim ki, bari dönemsel olarak bir parçası olayım” diye düşünüyoruz. Pek de haksız olmadığımız bu düşünce biçimi ise hayattan beklentilerimizin büyümesine sebebiyet veriyor. Yoksa bana göre ne bilim, ne de insanlık sanki evrenle sonsuz yıllık bir mukaveleye imza atılmış gibi gelişmek zorunda değil. Ancak insan yapısı gereği kendini üstün görmeye ve iyiye ait hissetme muhtaçlığına müsait. En son hangi teknolojik gelişmeye şaşırdım bilmiyorum ama üstün olma arzumuza her seferinde çok şaşırıyorum.

Nature ile ilgili hikayeler