<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">2. Dağlık Karabağ sorunu</strong></h1><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Azerbaycan</strong> Savunma Bakanlığı, 19 Eylül'de Karabağ'da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla "antiterör operasyonu" başlatıldığını duyurdu. Bölgede yaşayan 120 bin kişilik etnik Ermeni nüfusun 100 bini Ermenistan'a göç ederken, Dağlık Karabağ'daki Ermeni ayrılıkçıların lideri Samvel Şahramanyan bağımsızlık mücadelesine resmen son vererek <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin</strong> 1 Ocak 2024'te feshedilmesini öngören kararnameyi imzaladı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">İki ülke, Ekim ayında Birleşmiş Milletler <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Uluslararası Adalet Divanı</strong> önünde karşı karşıya geldi. Ermenistan, Azerbaycan'ı Dağlık Karabağ'da "etnik temizlik" yapmakla suçladı. Bölgede yaşayan Ermenileri eşit vatandaşlık temelinde Azerbaycan’a entegre etmek istediklerini, fakat pek çok Ermeni’nin kendi kararlarıyla bölgeyi terk ettiğini belirten Azerbaycan ise suçlamaları reddetti.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;</strong>Shahramanyan son olarak 22 Aralık'ta hiçbir ülkenin tanımadığı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin feshedilmesi kararını iptal ettiklerini açıkladı.</li></ul>

Aposto Gündem

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan, geçtiğimiz ay Dağlık Karabağ'daki ayrılıkçı Ermeni gruplara yönelik antiterör operasyonu düzenlemiş; operasyonun ardından 100 bini aşkın Ermeni bölgeyi terk etmişti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerginlik, aylardır devam ediyordu. 2020'de 44 gün süren Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;iki ülkenin&nbsp;</strong>en gergin dönemini geçirdiği vurgulanıyordu. Bunun temel nedeni olarak ise Azerbaycan ve Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasının hâlâ imzalanamamış olması gösteriliyordu.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ:</strong> 4 bin 400 kilometrekarelik tartışmalı bölgede nüfusun 120 bine yakını etnik Ermenilerden oluşuyor. Ermenistan’ı bölgeye bağlayan tek karayolu, Laçin Koridoru. Burası Rus barış güçlerinin kontrolünde. Laçin Koridoru, 2022 Aralık ayında BM tarafından “insani koridor” olarak tanımlanmış ve Dağlık Karabağ’daki Ermeni nüfusun gerekli gıda, ilaç ve diğer gereksinimlerinin kesintisiz olarak sağlanması amaçlanmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">2020 Savaşı:</strong> 2020 yılında yaşanan ve 44 gün süren savaşta 6 bin 500'ten fazla insan hayatını kaybetti. Azerbaycan'ın Türkiye'den de askerî destek aldığı savaş, Rusya'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkesle son buldu. Bu ateşkesle Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da Ermenistan'ın kontrolündeki toprakların önemli bir bölümünü geri alırken Rusya da bölgeye barış gücü konuşlandırdı. Bölgedeki gerilim ise yükselmeye devam etti.</li></ul><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Gerilimin nedenleri arasında; Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan Laçin Koridoru'nun Azerbaycan tarafından kapatılması ve "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" isimli siyasi yapının "cumhurbaşkanı seçimi" düzenlemesi de bulunuyordu.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle bölgedeki hâkimiyetini azaltmış olmasının da yaşanan <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">gerilimi tetiklediği</strong> düşünülüyor.&nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Operasyon kararı&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Aylarca süren gerilimin ardından 19 Eylül'de Azerbaycan, bölgeye bir "<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">terörle mücadele operasyonu"</strong> düzenlediğini duyurdu. Azerbaycan yönetimi müdahalenin bölgedeki ayrılıkçılar teslim olana dek süreceğini duyurdu. Ermenistan, Azerbaycan'ı <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">"etnik temizlik"</strong> yapmakla suçladı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Operasyonun ikinci gününde Karabağ'daki ayrılıkçı Ermeni güçlerin silah bırakma kararı almasının ardından Azerbaycan Savunma Bakanlığı, operasyonun durdurulduğunu açıkladı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ yetkililerine göre, çatışmalarda 25 kişi hayatını kaybederken 80'den fazla kişi de yaralandı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ateşkesi kabul eden Ermeni güçlerin; Rus Barış Gücü’nün gözetiminde yürütülen süreçte şu ana kadar 6 zırhlı araç ve 800'den fazla hafif silah, el bombası, havan topu ve çeşitli silahı teslim ettiği duyuruldu.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">28 Eylül'de ise Dağlık Karabağ’daki ayrılıkçıların lideri Samvel Şahramanyan, bağımsızlık mücadelesine resmen son verdiklerini açıkladı. Şahramanyan, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin 1 Ocak 2024'te feshedilmesini öngören kararnameyi de aynı gün imzaladı.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Operasyondan sonra&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan'ın Ermeni halkın haklarının garanti altında olduğunu duyurmasına karşın; ayrılıkçı grubun liderleri 120 bin Ermeni'nin Azerbaycan'ın bir parçası olarak yaşamak istemediğini ve "etnik temizlikten korktukları için" Ermenistan'a gideceklerini söyledi. Ermenistan Başbakanı Paşinyan da onları kabul etmeye hazır olduklarını belirtti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bunun ardından Dağlık Karabağ bölgesinde yaşayan 120 bin kişilik etnik Ermeni grubun <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">100 binden fazla üyesi</strong> bölgeyi terk etti ve Ermenistan'a sığındı.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Gözaltı:</strong> "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti"nin eski liderlerinden Ruben Vardanyan ise bu hafta bölgeden ayrılmaya çalışırken Azerbaycan güvenlik güçlerince "terörizmi finanse etmek" ile suçlanarak gözaltına alındı. Vardanyan, suçlu bulunması hâlinde 14 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.</li></ul><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">BBC Türkçe'de yer alan haberde, operasyonun ardından Ermenistan kamuoyunda Rusya’ya yönelik eleştirilerin arttığı belirtildi. Bazı uzmanlar Rusya’nın yeni dönemde bu bölgedeki ağırlığının azalabileceği görüşünü savunuyor.</p></div><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Zengezur Koridoru projesi etkilenecek mi?&nbsp;</strong></h2><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki önemli gündem başlıklarından biri de Azerbaycan’ın batısını Ermenistan’ın topraklarının güneyinden geçerek Nahçıvan’a ve Türkiye’ye bağlayacak olan ulaşım yolları projesi.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">2020'deki 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası imzalanan anlaşmada Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında ulaşım yollarının açılması öngörülmüştü ancak henüz bu konuda bir ilerleme kaydedilmedi. Azerbaycan ve Ermenistan, anlaşmadaki bu maddeye farklı yaklaşıyor.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan, anlaşma metniyle iki ülkenin Zengezur koridoru konusunda anlaşmış olduğunu öne sürüyor. Ermenistan ise ulaşım yollarının açılmasını desteklediğini ancak metinde Zengezur adının kullanılmadığı gibi Azerbaycan'ın talep ettiği şekliyle bir koridor projesinden de bahsedilmediğini belirtiyor.&nbsp;</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Projenin akıbeti meçhul. Zira İran da projeye ilişkin kaygılar taşıyan diğer bir taraf. Bunun nedeni ise Azerbaycan ve Nahçıvan arasındaki ticaretin 30 yıldır İran üzerinden yapılması. İran'ın Azerbaycan'ın bölgede güçlenmesinden çekindiğini savunanlar da mevcut.&nbsp;</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ermenistan'dan ve Azerbaycan'dan yetkiler geçtiğimiz hafta Brüksel'de bir araya gelmişti. Yarın da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in İspanya’nın Granada kentinde bir araya gelmesi bekleniyordu; ancak AA'nın aktardığına göre; Azerbaycan'ın Türkiye'nin de katılması şartı kabul edilmedi. Bunun üzerine Azerbaycan, Dağlık Karabağ gündemli olarak yapılacak özel görüşmeye katılmama kararı aldı. </p></div>

Azerbaycan'ın düzenlediği operasyondan sonra Dağlık Karabağ'ın akıbeti merak ediliyor.

Dağlık Karabağ'a operasyonun ardından

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan geçtiğimiz ay <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ'a</strong> operasyon düzenledi. Azerbaycan'dan konuya ilişkin yapılan açıklamada ülke sınırları içinde "anayasal düzeni yeniden sağlamak amacıyla" Karabağ'da bir "terörle mücadele" operasyonu düzenlediğini ifade edildi.&nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Bir adım geriden</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan ve Ermenistan arasında Dağlık Karabağ nedeniyle gerginlik, aylardır devam ediyordu.&nbsp;2020'de 44 gün süren Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;iki ülkenin&nbsp;</strong>en gergin dönemini geçirdiği vurgulanıyordu. Bunun temel nedeni olarak ise Azerbaycan ve Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasının hâlâ imzalanamamış olması gösteriliyordu.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ:</strong> 4 bin 400 kilometrekarelik tartışmalı bölgede nüfusun 120 bine yakını etnik Ermenilerden oluşuyor. Ermenistan’ı bölgeye bağlayan tek karayolu, Laçin Koridoru. Burası Rus barış güçlerinin kontrolünde. Laçin Koridoru, 2022 Aralık ayında BM tarafından “insani koridor” olarak tanımlanmış ve Dağlık Karabağ’daki Ermeni nüfusun gerekli gıda, ilaç ve diğer gereksinimlerinin kesintisiz olarak sağlanması amaçlanmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">2020 Savaşı:</strong> 2020 yılında yaşanan ve 44 gün süren savaşta 6 bin 500'ten fazla insan hayatını kaybetti. Azerbaycan'ın Türkiye'den de askerî destek aldığı savaş, Rusya'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkesle son buldu. Bu ateşkesle Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da Ermenistan'ın kontrolündeki toprakların önemli bir bölümünü geri alırken Rusya da bölgeye barış gücü konuşlandırdı. Bölgedeki gerilim ise yükselmeye devam etti.</li></ul><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Tabii bu gerilimin birden fazla nedeni bulunuyor. Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Laçin Koridoru'nun</strong> Azerbaycan tarafından <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">kapatılması,</strong> kapatılması nedeniyle Dağlık Karabağ’da 30 bine yakın çocuğun <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">yetersiz beslenmesi</strong>, "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" isimli siyasi yapının parlamentosunda yapılan seçimlerde, bölgenin<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;yeni cumhurbaşkanınını seçmesi</strong> ve hâlâ <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">çatışmaların aralıklarla devam ediyor</strong> olması gerilimin nedenleri olarak gösteriliyor.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle bölgedeki hâkimiyetini azaltmış olmasının da yaşanan <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">gerilimi tetiklediği</strong> düşünülüyor.&nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Operasyon kararı&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Aylarca süren gerilimin ardından 19 Eylül'de Azerbaycan, bölgeye bir <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">terörle mücadele operasyonu</strong> düzenlediğini duyurdu. Azerbaycan yönetimi "müdahalenin" bölgedeki ayrılıkçılar teslim olana dek süreceğini duyurdu. Ermenistan'dan yetkililer, Azerbaycan'ı <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">"etnik temizlik yapmak"</strong>la suçladı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Operasyonun ikinci gününde Karabağ'daki Ermeni silahlı güçlerin silah bırakma kararı aldığı duyuruldu.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Silah bırakma kararının ardından Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Azerbaycan ordusunun antiterör operasyonunun <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">durdurulduğunu</strong> duyurdu.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ yetkililerine göre, çatışmalarda 25 kişi hayatını kaybetti, 80'den fazla kişi de yaralandı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Azerbaycan'ın</strong> düzenlediği operasyon sonrası ateşkesi kabul eden <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ'daki</strong> ayrılıkçı Ermeni güçlerin; Rus Barış Gücü’nün gözetiminde yürütülen süreçte şu ana kadar 6 zırhlı araç ve 800'den fazla hafif silah, el bombası, havan topu ve çeşitli silahı teslim ettiği duyuruldu.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Feshedildi</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Öte yandan 28 Eylül'de Dağlık Karabağ’daki Ermeni ayrılıkçıların lideri Samvel Şahramanyan, bağımsızlık mücadelesine resmen son verdiklerini açıkladı. Şahramanyan, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin 1 Ocak 2024'te feshedilmesini öngören kararnameyi de aynı gün imzaladı.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Operasyondan sonra&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan'ın Ermeni halkın haklarının garanti altında olduğunu duyurmasına karşın; ayrılıkçı grubun liderleri 120 bin Ermeni'nin Azerbaycan'ın bir parçası olarak yaşamak istemediğini ve "etnik temizlikten korktukları için" Ermenistan'a gideceklerini söyledi. Ermenistan Başbakanı Paşinyan da onları kabul etmeye hazır olduklarını belirtti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bunun ardından Dağlık Karabağ bölgesinde yaşayan 120 bin kişilik Ermeni vatandaştan <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">100 bin 617'si bölgeyi terk etti</strong> ve Ermenistan'a sığındı.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Gözaltı:&nbsp;</strong>Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin eski liderlerinden Ruben Vardanyan ise bu hafta bölgeden ayrılmaya çalışırken Azerbaycan güvenlik güçlerince gözaltına alındı. Milyarder iş insanı Vardanyan, "terörizmi finanse etmekle" suçlanıyor. Kasım 2022'den Şubat ayına kadar Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin lideri olan Vardanyan, yargılacağı davada suçlu bulunursa 14 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Görüşler</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BBC Türkçe</em></strong>’nin görüştüğü, Ermenistan’ın başkenti Erivan’daki düşünce kuruluşu Bölgesel Çalışmalar Merkezi’nin (RSC) direktörü Richard Giragosian, "2020’den sonra savaşın aslında tam olarak bitmediğini, Azerbaycan’ın son operasyonunun da Azerbaycan açısından Dağlık Karabağ’ı kontrol altına almak amacıyla sürdürdüğü operasyonların bir devamı olduğunu" belirtiyor.</p><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;" tabindex="-1"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Operasyonun ardından Rusya'nın konumu</strong></h2></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">BBC Türkçe'de yer alan haberde, operasyonun ardından Ermenistan kamuoyunda Rusya’ya yönelik eleştirilerin arttığı belirtildi. Bazı uzmanlar Rusya’nın yeni dönemde bu bölgedeki ağırlığının azalabileceği görüşünü savunuyor.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Oxford Üniversitesi’nden Dr. Leyla Aliyeva, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Rusya’nın hem Ermenistan hem de Azerbaycan’da, azınlıklar konusunu kendi etki ve genişleme anlayışı için kullanan 'kötücül bir aktör' olarak görüldüğünü"</em> söylüyor.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Richard Giragosian ise Rusya’nın son süreçte etkili bir tavır almamasının sürpriz olmadığını belirtip, bu durumu iki sebeple açıklıyor:</p></div><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">“Birincisi Rusya, Ukrayna’daki başarısız işgali nedeniyle bunalmış ve dikkati dağılmış durumda. İkincisi ise Rusya'nın gücü, 2 bin barış gücüyle bölgedeki 2020'deki barış anlaşmasını korumaya ve şartlarını uygulamaya yetmedi ve bunda isteksizdi. Ermenistan, Rusya’nın meselenin çözümünün değil, sorunun parçası hâline geldiğini fark etti.”</p></div></blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Zengezur Koridoru projesi etkilenecek mi?</strong>&nbsp;</h2><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki önemli gündem başlıklarından biri de Azerbaycan’ın batısını Ermenistan’ın topraklarının güneyinden geçerek Nahçıvan’a ve Türkiye’ye bağlayacak ulaşım yolları projesi.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">2020'deki 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası imzalanan anlaşmada Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında ulaşım yollarının açılması öngörülmüştü ancak henüz bu konuda bir ilerleme kaydedilmedi. Azerbaycan ve Ermenistan, anlaşmadaki bu maddeye farklı yaklaşıyor.</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ne deniyor?</strong> İlgili maddede, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Bölgedeki tüm ekonomi ve ulaşım bağlantıları açılacaktır. Ermenistan Cumhuriyeti; insanların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti'nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşım bağlantılarının güvenliğini garanti eder”</em> ifadelerine yer veriliyor. Ayrıca, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni Azerbaycan'ın Batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım bağlantılarının inşası gerçekleştirilecektir”</em> deniyor.</li></ul></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan bu metin ile iki ülkenin Zengezur koridoru konusunda anlaşmış olduğunu öne sürüyor. Ermenistan ise ulaşım yollarının açılmasını desteklediğini ancak bu maddede Zengezur adının kullanılmadığı gibi Azerbaycan'ın talep ettiği şekliyle bir koridor projesinden de bahsedilmediğini belirtiyor.&nbsp;</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Projenin akıbetinin ne olacağı ise meçhul. Zira İran da projeye ilişkin kaygılar taşıyan diğer bir taraf. Bunun nedeni ise Azerbaycan ve Nahçıvan arasındaki ticaretin 30 yıldır İran üzerinden yapılması. Tabii İran'ın Azerbaycan'ın bölgede güçlenmesinden çekindiğini savunanlar da mevcut.&nbsp;</p></div><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ermenistan'dan ve Azerbaycan'dan yetkiler geçtiğimiz hafta Brüksel'de bir araya gelmişti. Yarın da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in İspanya’nın Granada kentinde bir araya gelmesi bekleniyor.&nbsp;</p></div>

Spektrum

<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Merkez Bankası:</strong> TCMB'nin brüt rezervleri üste 15'inci haftada da artarak son 7 ayın en yüksek değerine yükseldi. KKM'de ise önceki haftaya göre oldukça sınırlı bir düşüş kaydedildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Emeğin payı:&nbsp;</strong>İSO 500 firmalarının üretimden satışları %119 artışla tarihin en yüksek seviyesine ulaşırken, ödenen maaş ve ücretlerin net katma değerden aldığı pay %26,9 ile son yılların en düşük seviyesine geriledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ:</strong> Bölgedeki etnik Ermeni nüfusun yarısından fazlası bölgeyi terk ederek Ermenistan'a göç etti. Ayrılıkçıların lideri Samvel Şahramanyan, "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti"nin 1 Ocak 2024'te feshedilmesini öngören kararnameyi imzalayarak bağımsızlık mücadelesine resmen son verdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Orta Doğu:</strong> Suudi Arabistan'ın Ürdün Büyükelçisi Nayef el-Sudairi, İsrail'in izniyle Batı Şeria'ya geçerek beraberindeki heyetle birlikte Filistin yönetimiyle görüştü. Ayrıca ilk kez bir İsrailli bakan, Suudi Arabistan'ı ziyaret etti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Avrupa'ya göç:</strong> İtalya’da hükümet, sığınma talebinde bulunanlardan göz altında tutulmak istemeyenler için yaklaşık 5 bin avroluk "mali garanti" ödemesi şartı getirdi. Hükümet, herhangi bir refakatçisi olmadan gelen düzensiz çocuk göçmenleri de yaşları hakkında yalan söylemeleri hâlinde sınır dışı edecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Gezi davası:&nbsp;</strong>Yargıtay, Gezi Parkı davasında Osman Kavala'ya verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis ve TİP Hatay Milletvekili seçilen Can Atalay ile Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku'ya verilen 18'er yıllık hapis cezalarını onadı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Giyilebilir teknolojiler:&nbsp;</strong>Meta, Ray-Ban ile birlikte geliştirdiği yeni akıllı gözlükleri tanıttı. Meta AI ile senkronize bir şekilde çalışan 300 dolarlık cihaz, öncekinden daha gelişmiş bir kameraya sahip olacak ve kullanıcıların Instagram'da canlı yayın açabilmesini mümkün kılacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Mobilite:&nbsp;</strong>A Sınıfı Hisse başına 10,46 dolardan 13 Temmuz'da New York Borsası'nda (NYSE) işlem görmeye başlayan Martı Technologies Inc. hisseleri, bu hafta itibarıyla 0,61 seviyesine kadar geriledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Anında teslimat:&nbsp;</strong>Decacorn ünvanını kaybederek 4 Avrupa ülkesindeki operasyonlarını durduran Getir, Birleşik Krallık’ta Uber Eats ile iş birliğine gitti. Getir'in market ürünlerinin Uber Eats uygulaması üzerinden sipariş edilerek Getir kuryeleri tarafından teslim edileceği iş birliğinin önümüzdeki dönemde Almanya ve Hollanda’daki Uber Eats kullanıcılarına da açılacağı ve Gorillas siparişlerini de kapsayacağı belirtildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Filenin Sultanları:&nbsp;</strong>A Millî Kadın Voleybol Takımımız, Paris 2024 Olimpiyat Elemeleri'nde 7'de 7 yaparak grubu namağlup ve zirvede tamamladı. Üst üste 22. galibiyetine imza atan dünya 1 numarası Filenin Sultanları, aynı zamanda Dünya Kupası adıyla oynanan olimpiyat elemelerini de böylece kupayla noktaladı.</li></ol>

Bir çırpıda geçtiğimiz haftanın öne çıkan gelişmeleri. 

10 maddede bu hafta

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">2020'de 44 gün süren Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Azerbaycan</strong> ve <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ermenistan</strong> arasında gerilim yeniden tırmandı. Bölgenin savaşın ardından en gergin dönemini geçirdiği vurgulanırken temel nedenin; Azerbaycan ve Ermenistan arasında kapsamlı bir barış anlaşmasının hâlâ imzalanamamış olması gösteriliyor.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Arka plan&nbsp;</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan ile Ermenistan, Azerbaycan’ın kontrolündeki ve Ermeni nüfusun yoğunlukta yaşadığı <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ</strong> nedeniyle 1990 ve 2020 yıllarında savaştı.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">2020 yılında yaşanan ve 44 gün süren savaşta 6 bin 500'ten fazla insan hayatını kaybetti. Azerbaycan'ın Türkiye'den de askerî destek aldığı savaş, Rusya'nın arabuluculuğunda sağlanan ateşkesle son buldu. Bu ateşkesle Azerbaycan, Dağlık Karabağ'da Ermenistan'ın kontrolündeki toprakların önemli bir bölümünü geri alırken Rusya da bölgeye barış gücü konuşlandırdı. Bölgedeki gerilim ise yükselmeye devam etti.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dağlık Karabağ:</strong> 4 bin 400 kilometrekarelik tartışmalı bölgede nüfusun 120 bine yakını etnik Ermenilerden oluşuyor. Ermenistan’ı bölgeye bağlayan tek karayolu, Laçin Koridoru. Burası Rus barış güçlerinin kontrolünde. Laçin Koridoru, 2022 Aralık ayında BM tarafından “insani koridor” olarak tanımlanmış ve Dağlık Karabağ’daki Ermeni nüfusun gerekli gıda, ilaç ve diğer gereksinimlerinin kesintisiz olarak sağlanması amaçlanmıştı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şu anda neler oluyor?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bölgedeki gerilimler birden fazla nedenden kaynaklanıyor. Nedenlerden ilki arasında Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Laçin Koridoru'nun</strong> Azerbaycan tarafından kapatılması yer alıyor. Rusya'nın kontrolünde olan koridordan giriş çıkışları denetlemek için bir kontrol noktası oluşturan Azerbaycan yönetimi, Temmuz ayında koridoru kapattığını açıklamış; ABD ve Fransa Azerbaycan'ın bu kararına tepki göstermişti.</p><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, abluka nedeniyle Dağlık Karabağ’da 30 bine yakın çocuğun yetersiz beslendiği uyarısında bulundu. Ermenistan ayrıca "ablukanın" Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'a "şartsız teslim olmaya" zorladığını ifade etti.</p></div><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu gerilim devam ederken henüz 3 gün önce Dağlık Karabağ bölgesinde egemenlik iddia eden "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" isimli siyasi yapının parlamentosunda yapılan seçimlerde, bölgenin yeni cumhurbaşkanının seçildiği bildirildi. <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Hiçbir ülkenin tanımadığı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin</strong> Cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan oldu.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Azerbaycan, söz konusu seçimi "son derece provokatif bir adım" sözleriyle kınadı ve bu seçimlerin Azerbaycan'ın "egemenlik ve bölgesel bütünlüğünün açık bir ihlali" olduğunu ifade etti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Bu gerilimlerin yanında <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">ara ara</strong><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;çatışmaların da yaşandığı</strong> bölgede; uzun ve etkili bir barışın sağlanmasının çok da kolay olmadığı yorumu yapılıyor.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Rusya'nın yokluğu:&nbsp;</strong>Rusya'nın bölgedeki hâkimiyetinin Ukrayna'yı işgali nedeniyle azaldığı biliniyor. Bu boşluktan ABD ve Avrupa Birliği'nin yararlandığı ve arabuluculukta rol oynamaya başladıkları vurgulanıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ancak:</strong> Bazı uzmanlar ise bölgedeki gerilimin devam etmesini Rusya'nın istediğini, aksi hâlde Rusya'nın bölgedeki rolünün ortadan kalkacağından endişe ettiğini savunuyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Türkiye'nin tavrı ne?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Türkiye bölgedeki gerilimin daha da büyümesini istemiyor. <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanı Erdoğan</strong>, G20 Zirvesi için gittiği Hindistan’dan telefonla aradığı Azerbaycan Devlet Başkanı<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;İlham Aliyev&nbsp;</strong>ile son gelişmeleri ele almış ve görüşmesinin ardından<em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;"Dağlık Karabağ’daki seçimlerin kabul edilemez olduğunu"</em> belirterek <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Ermenistan Devlet Başkanı Nikol Paşinyan'ın bölgedeki Ermenileri uyarması gerektiğini"</em> söylemişti.&nbsp;</p><div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Erdoğan Türkiye'ye dönüşte de<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Paşinyan</strong> ile görüşmüş, Paşinyan'a <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"bölgede kalıcı barış ve istikrarın tesisinin bölge ülkelerinin tamamının kalkınma ve refahına katkıda bulunacağını"</em> söylemişti.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Neden?</strong> Erdoğan'ın bölgede normalleşme ve kalıcı barış istemesinin temel nedeninin, bununla birlikte Türkiye-Ermenistan normalleşme sürecini de daha somut düzeye taşımak olduğu değerlendiriliyor ve Azerbaycan ile ilerleme olmadan farklı adımların atılmayacağı vurgulanıyor.</li></ul></div><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?&nbsp;</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Uzmanlar, kalıcı bir barış anlaşması imzalanmadığı sürece bu gerilimin devam edeceğini savunuyor. Prof. Dr. Yıldız Deveci Bozkuş, <a fr-original-style="" href="https://fikirturu.com/jeo-strateji/ermenistan-yol-ayriminda-mi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fikir Turu için kaleme aldığı konuya ilişkin yazısında</a>, Ermenistan'ın Rusya ilişkilerinin kopma noktasına geldiğini, ABD ve AB üzerinde yarattığı "mağdur" imajıyla bu ülkelere yakınlaşmaya ve kamuoyu oluşturmaya çalıştığını vurguluyor. Deveci Bozkuş, Ermenistan'ın, Rusya ile ilişkisini kesmesinin de zor olacağını düşünüyor.&nbsp;</p><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">"Paşinyan bir kumar masasına oturmuş gibi görünüyor. Kazanma hevesiyle oturduğu bu masa her şeyin sonunu getirebilir. Zira diasporada olduğu gibi Erivan’da da Paşinyan’ın ne yapmaya çalıştığı konusunda akıllarda soru işaretleri var. Ermenistan’da artık kimse savaşmak istemiyor, zaten sürekli göç veren bir ülke olarak gerek ekonomik gerekse askerî anlamda Erivan’ın yeni bir savaş sürecine girmesi ülkeye çok büyük zararlar verecektir. Savaşın kazananı olmaz ilkesinden hareketle bir an önce barış masasına oturulması en çok Erivan’ın yararına olacaktır."</p></blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Editörün önerisi:</strong> Euronews, Azerbaycan ve Ermenistan liderleri ile konuya ilişkin bir röportaj <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/08/01/azerbaycan-ve-ermenistan-arasinda-baris-mumkun-mu-aliyev-ve-pasinyan-yanitladi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleştirdi</a>.</li></ul>

Azerbaycan ve Ermenistan arasında 2020'deki Dağlık Karabağ savaşının ardından gerilim yeniden tırmandı. Peki iki ülke arasındaki sorun ne? 

Yine, yeniden: Azerbaycan ve Ermenistan arasında neler oluyor? 

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">• <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Azerbaycan</strong> ile <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ermenistan</strong> arasındaki temel anlaşmazlık konusu olan, Dağlık Karabağ bölgesinde egemenlik iddia eden<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;"Dağlık Karabağ Cumhuriyeti"&nbsp;</strong>isimli siyasi yapının parlamentosunda yapılan seçimlerde, bölgenin yeni cumhurbaşkanının seçildiği bildirildi. Seçim Türkiye ve Azerbaycan tarafından kınandı.</p>

<p>• <strong>Azerbaycan ve Türkiye</strong>, Fransa Senatosu'nun "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ni" tanıyan tavsiye niteliğindeki kararını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmZlYjgxNjY1ZjFkMDAwN2NkNWE3YyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjExJTI1MkYyNiUyNTJGYXplcmJheWNhbi12ZS10dXJraXllLWRlbi1mcmFucy16LXNlbmF0b3N1LW51bi1kYWdsLWsta2FyYWJhZy1rYXJhci1uYS10ZXBraQ=="">kınadı</a>. Azerbaycan Millî Meclisi hükümetten, Fransa'nın AGİT Minsk Grubu eş başkanlığından geri çektirilmesi için AGİT'e başvurmasını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmZlYjgxNjY1ZjFkMDAwN2NkNWE3YyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGYXplcmJheWNhbi1jZXBoZS1oYXR0aSUyNTJGYXplcmJheWNhbi1taWxsaS1tZWNsaXNpbmRlbi1mcmFuc2Etc2VuYXRvc3VudW4tZGFnbGlrLWthcmFiYWcta2FyYXJpbmEtdGVwa2klMjUyRjIwNTY5NzE="">istedi</a>.</p>

<p>12 Temmuz’da <strong>Ermenistan </strong>ile <strong>Azerbaycan </strong>arasında sınır bölgesinde başlayan ve iki taraftan da kayıplara yol açan sınır çatışmaları, daha önce savaşan ve hâlâ ciddi anlaşmazlıkları bulunan iki ülkenin yeniden sıcak savaşa çekilme ihtimalini gündeme getirdi.&nbsp;</p><ul><li><strong>Arka plan:</strong> Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasıyla SSCB’nin parçası olan ülkelerden Ermenistan Eylül 1991’de, Azerbaycan da Ekim 1991’de bağımsızlıklarını kazandı. SSCB’nin dağılması, tarihsel olarak Azerbaycan ve Ermenistan arasında gerginlik yaratan Dağlık Karabağ sorununu yeniden gündeme getirdi. Ermenistan’ın bölgeyi sınırlarına katmak istemesi, bölge halkının bir kısmının buna destek vermesi sonrası Ermenistan’ın bölgeyi işgal etmesi bölgedeki etnik çatışmaları iki ülke arasında bir savaşa dönüştürdü, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuc296Y3UuY29tLnRyJTI1MkYyMDE4JTI1MkZndW5kZW0lMjUyRmhvY2FsaS1rYXRsaWFtaW5kYS1uZWxlci1vbGR1LTI2LXlpbC1vbmNlLWJ1Z3VuLWhvY2FsaS1rYXRsaWFtaS15YXBpbGRpLTIyNDgxOTklMjUyRg=="">Hocalı Katliamı</a> ve benzeri birçok olay yaşandı. Dağlık Karabağ’ın etrafı Azerbaycan topraklarıyla çevrelense de Ermenistan'daki ayrılıkçılar Rusya’dan silah tedarik edip <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGd29ybGQtZXVyb3BlLTE4MjcwMzI1"">tampon bölge oluşturarak</a> bölge ile Ermenistan arasında bağlantı sağladı. 1991 yılında kurulan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti hiçbir ülke tarafından tanınmıyor ve bölge resmî olarak Ermenistan işgali altında sayılıyor. 1994’te imzalanan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3ZWIuYXJjaGl2ZS5vcmclMjUyRndlYiUyNTJGMjAxMjAyMTIxODI4MjYlMjUyRmh0dHAlMjUzQSUyNTJGd3d3LmMtci5vcmclMjUyRm91ci13b3JrJTI1MkZhY2NvcmQlMjUyRm5hZ29ybnkta2FyYWJha2glMjUyRmtleXRleHRzMTUucGhw"">Bişkek Protokolü</a> ile ateşkes sağlanmış ve sorun askıya alınmıştı.<br>&nbsp;</li><li><strong>Ne oldu?</strong> 12 Temmuz’da Azerbaycan Savunma Bakanlığı, “Ermenistan Silahlı Kuvvetleri birimleri Azerbaycan-Ermenistan devlet sınırının Tovuz bölgesi yönünde ateşkesi ağır bir şekilde ihlal ederek topçu ateşi ile mevzilerimizi ateş altına aldılar." <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cCUyNTNBJTI1MkYlMjUyRndlYi5hcmNoaXZlLm9yZyUyNTJGd2ViJTI1MkYyMDIwMDcxMjEzNDY0MyUyNTJGaHR0cHMlMjUzQSUyNTJGbW9kLmdvdi5heiUyNTJGZW4lMjUyRm5ld3MlMjUyRnRoZS11bml0cy1vZi10aGUtYXJtZWQtZm9yY2VzLW9mLWFybWVuaWEtY29tbWl0dGVkLWEtcHJvdm9jYXRpb24taW4tdGhlLXRvdnV6LWRpcmVjdGlvbi1vZi10aGUtZnJvbnQtMzE0NDEuaHRtbA=="">açıklamasıyla</a> çatışmaların başladığını bildirdi. Çatışmalar neticesinde devletlerin açıklamalarına göre Ermenistan ordusu 4 kayıp verirken Azerbaycan tarafında biri general, biri sivil, toplam 12 kişi yaşamını yitirdi. Öte yandan, Azerbaycan en az 100 Ermenistan askerinin öldürüldüğünü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhemVydGFnLmF6JTI1MkZ4ZWJlciUyNTJGS2VyaW1fVmVsaXlldl9EdXNtZW5pbl8xMDBfZV9xZWRlcl9jYW5saV9xdXZ2ZXNpX2Nob3hsdV90ZXhuaWthc2lfdmVfbXVodW1fb2J5ZWt0bGVyaV9tZWh2X2VkaWxpYi0xNTM2MjY3JTI1M0ZfX2NmX2NobF9qc2NobF90a19fJTI1M0QyMGQzN2RhYTZhNTgwYjAxMzZiYTczMzY3NDllNWVjOGU3NjI3NzYyLTE1OTQ4OTUwNzEtMC1BUVU4emRTNTZZVnlUaTNYU1d5aXR0WDFmU0ZFZ2lTc1BQTWVMYVIzMkR5Ti12cFVwanVHWWFSUGtHb2ZGRVFZOTVabzkxb2hpTzZvRTJVMU1GTjJILTJmaDd4UWI5RjhOZFdWWlptNlRvVTQxVlRaQy1tUkRRQy1WVEc1b2hPdUEwMzhjYXd2bnpFMUwwWmJLc0FGMGw1eGNRLThpVjFudGtNRENBbkhSZ0oxUjdRT1R3di00ZnkwQmRIbk5JbUdrQTdPR1FScEpEV0ZCYXoyRjhhQUJKR3JOcE1rT0RSLWh1Q2E0V21XOWRua2MxMl9lLTZWX2VMLW1jNTg1Vlg4dzgtdVBtcjJCaWpFT1pyMFp4THFBME8xRHRMUGZ1Unpyb3V2aEhGam8zeE5iZTc5OE5tMXVORWpWU1NBTm5lMHVpeE9XbGJEZVE2dXFaZ1EzeHgzYnREQjlRbFVHbjJUZVJLbEhFamE0UkR1a01GamxicFAtSS1qTC11MmlzNlpoNWJkSDdOSmZ5VUY4VEpzYWJDTWNqQ0Ywb18tTEZEb2R4VVZ2VFZFQ0tXUw=="">açıkladı.</a><br>&nbsp;</li><li><strong>Tepkiler:</strong> Bakü’de binlerce gösterici Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ’ın geri alınması için <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGd29ybGQtZXVyb3BlLTUzNDE1Njkz"">eylem yaptı.</a> <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZHVueWElMjUyRmRpc2lzbGVyaS1iYWthbmktY2F2dXNvZ2x1bmRhbi1hemVyYmF5Y2FuYS1kZXN0ZWstbWVzYWppJTI1MkYxOTA5MjQ0"">Türkiye</a> Azerbaycan’a açıktan destek verirken <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZmcmVlbmV3cy5saXZlJTI1MkZwb21wZW8tY2FsbGVkLW9uLWFybWVuaWEtYW5kLWF6ZXJiYWlqYW4tdG8tcmVzdW1lLW5lZ290aWF0aW9ucyUyNTJG"">ABD</a> ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudW4ub3JnJTI1MkZzZyUyNTJGZW4lMjUyRmNvbnRlbnQlMjUyRnNnJTI1MkZzdGF0ZW1lbnQlMjUyRjIwMjAtMDctMTMlMjUyRnN0YXRlbWVudC1hdHRyaWJ1dGFibGUtdGhlLXNwb2tlc21hbi1mb3ItdGhlLXNlY3JldGFyeS1nZW5lcmFsLWV4Y2hhbmdlcy1vZi1maXJlLWFsb25nLXRoZS1hcm1lbmlhLWF6ZXJiYWlqYW4tYm9yZGVy"">Birleşmiş Milletler</a> gerginliği düşürme çağrısında bulundu. <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5zcHV0bmlrbmV3cy5jb20lMjUyRnJ1c3lhJTI1MkYyMDIwMDcxNDEwNDI0NTM3Njcta3JlbWxpbmRlbi1hemVyYmF5Y2FuLXZlLWVybWVuaXN0YW5hLWl0aWRhbC1jYWdyaXNpLWFyYWJ1bHVjdWx1Z2EtaGF6aXJpeiUyNTJG"">Rusya</a> ve<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5zcHV0bmlrbmV3cy5jb20lMjUyRmR1bnlhJTI1MkYyMDIwMDcxNzEwNDI0NzE3NDYtaXJhbi1hemVyYmF5Y2FuLXZlLWVybWVuaXN0YW4tYXJhc2luZGEtYXJhYnVsdWN1bHVrLXlhcG1heWEtaGF6aXJpeiUyNTJG""> İran</a> ise iki ülke arasında ara buluculuk rolüne hazır olduklarını ifade etti.<br>&nbsp;</li><li><strong>Sebepler:</strong> Azerbaycan’ın BM Sözleşmesi’nin 51. maddesine dayanarak meşru müdafaa hakkı çerçevesinde işgal altında olan topraklarını Ermenistan işgalinden kurtarma hakkına sahip olması ve Ermenistan’ın Azerbaycan’ın artan askerî kapasitesinden endişe etmesi dolayısıyla Rusya’nın kendi yanında yer alacağı bir savaşla Azerbaycan’ı sınırlandırmak istediği, bu nedenle sınırda provokasyonlarda bulunduğu yorumları <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGYW5hbGl6JTI1MkZhemVyYmF5Y2FuLWVybWVuaXN0YW4tY2VwaGUtaGF0dGluZGFraS1nZXJnaW5saWdpbi1uZWRlbmxlcmktdmUtbXVodGVtZWwtc29udWNsYXJpJTI1MkYxOTEyMzk0"">yapılıyor.</a> İşgalden vazgeçmeyeceğini gösteren Ermenistan, Rusya’yı kendi yanında çatışmaya çekerek Azerbaycan’ı caydırmayı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZXVyYWN0aXYuY29tJTI1MkZzZWN0aW9uJTI1MkZhemVyYmFpamFuJTI1MkZvcGluaW9uJTI1MkZsZXNzb25zLWxlYXJuZWQtZnJvbS1vbmdvaW5nLWNsYXNoZXMtYmV0d2Vlbi1hcm1lbmlhLWFuZC1hemVyYmFpamFuJTI1MkY="">amaçlıyor</a>. İki ülkenin silahlı kuvvetleri arasındaki iletişimin sıfıra yakın olmasının ve hükümetlerin iç politikaya yönelik endişelerinin de çatışmaların artmasına ortam sağlayabileceği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMTQ5NmViYzE1ODBmMDAwNzRiYTI3YSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuY2ZyLm9yZyUyNTJGZ2xvYmFsLWNvbmZsaWN0LXRyYWNrZXIlMjUyRmNvbmZsaWN0JTI1MkZuYWdvcm5vLWthcmFiYWtoLWNvbmZsaWN0"">söyleniyor.</a></li></ul>

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ile ilgili hikayeler