✏️ <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ekintumer/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekin Tümer</a>Lise öğrencisi olduğum doğum günlerimden birinde babam, biraz “Bu koca adamları okumanın vakti geldi de geçiyor,” tavrıyla biraz da elindeki fazla kitaplardan kurtulmak istediği için bana çok sayıda Bukowski ve Hemingway kitabı vermişti. Hepsini okudum, defterlerime alıntılar yazdım.&nbsp;Hemingway yaşlı ve genellikle sarhoştu; Bukowski de yaşlı ve neredeyse her an sarhoştu ama cool bir tarafı da vardı çünkü gerçekten hiçbir şeyi umursamayan biriydi ve bahsettiğim zamanlar, bir şeyleri umursamanın çokça “gereksiz duyar kasma” barındırdığı zamanlardı. Orta yaşlı heteroseksüel beyaz adamların ve sadık takipçilerinin, süper nihilizm dalgasını kutsal dinleri bellediklerini sıklıkla görürdük. Utanarak söylüyorum ki ben de, kısa süreliğine de olsa, onlardan biriydim; hiçbir şeyin anlamı yoktu, her şey boş ve geçiciydi, boşluğu içselleştirmek insana aldatıcı ve anlık bir “bilgelik" katar gibiydi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Erkeklerden kadın karakterler okumak:&nbsp;</h2><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hemingway ve Bukowski</h2>Şimdi bu iki yazar adamın ve benzerlerinin kitapları, bence hak ettikleri şekilde, kütüphanemin arka sırasında duruyorlar—sıkış tıkış ve buruşuklar, birçoğu da çöpte.&nbsp;Yine de hâlâ aklımda kalan satırlar var: Küçük bir çocuğun tacizinin normalleştirildiği ve hatta komikleştirildiği, beyinsiz ama inanılmaz güzel kadın tasvirlerinin her tarafa saçıldığı, asıl âşık olunması gereken kadınların ve onları elde etmenin üç adımlık yollarının uzun uzun anlatıldığı, elde edilemediği için herhangi bir önemi kalmamış kadınlara ve—tabii ki—“ibne”lere hakaretler dizildiği aşağılayıcı satırlar. Ek olarak da pek bir şey bilmedikleri konularda çok şey biliyormuş gibi konuşmaya alışık adamlar ve onların yüzeysel dünyalarına hizmet etmek üzere oluşturulmuş, gerçek temsillerden kopuk kadın karakterler.&nbsp;“Erkekler kadın karakter yazmasın,”&nbsp;gibi bir isteğim yok, bunu dilemek saçma olurdu. Sonuçta ben de erkek bir yan karakter üzerine yazdım, 50 yaşına yeni girmiş bir adamdı. Fakat işe şöyle başlamadım: “Şimdi bir erkek oluşturuyorum; şunlardan hoşlanır, bunları giyer, arzuları şöyledir, kırmızı çizgileri şu, şu ve şudur.”&nbsp;Okuduğumda rahatsız olduğum tüm örneklerin ortak noktası bu:&nbsp;Bir çeşit önceden oluşturma hâli ve dolayısıyla derinlikten yoksun birçok ön kabul hissettirmeleri. "İyi yazmak” böyle bir şey değil bence. Epey deneyimli tüketiciler olarak hepimiz biliyoruz ki insanlar, davranışlar, durumlar tıpatıp aynı senaryolarda binlerce farklılık gösterir ve sürekli değişir; onlar adına belirlenen türlü kalıpların içinde sessizce durmaları beklenemez. Gerçek dünyada da kurgu dünyasında da bu böyle.&nbsp;Kurgu, bizlere özgür alanlar açmaya her daim devam edecek fakat “Önce şunu bir oku da—” diye neredeyse maruz bırakıldığımız çağdışı adamların “önderliği”nde olmamalı bu. O adamlara saygı beslemiyorum; sanat için önemli ya da vazgeçilmez olduklarını da düşünmüyorum. Eğitim hayatında yolu sinemadan, edebiyattan geçen çoğu kişi “Kill your darlings” deyişini duymuştur sanırım; şu veya bu sebeple belli bir önem atfedilen tüm şeylerin yıkılabileceğine, zamanı gelince yıkılması gerektiğine “ama”lara yer bırakmadan işaret ediyor.&nbsp;“Yanlış söylemleri var ama edebiyatımızın akıllı ve yaramaz çocuğu o,”“Kadınları biraz aşağıladığı doğru ama kalemi çok kuvvetli,” veya “Pek duyarlı olmayabilir ama büyük adam.&nbsp;Hayır, değil. Tüm bunları yapmadan iyi yazmanın gayet mümkün olduğunu görmek için bilirkişi olmak gerekmiyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Eşsiz dahi”ler: Hitchcock, Kubrick, Yates, Handke ve Pamuk</h2>Hitchcock’a “eşsiz bir dahi" demek zorunda değiliz çünkü hiç de değil; Kubrick’in NASA’dan aldığı lensler her şeyi bütün gerçekliğiyle görmesini sağlamaz; Richard Yates, anksiyeteyi olabilecek en kapsamlı şekilde ele almadı; Peter Handke, insan deneyiminin özgüllüğünü cidden umursasaydı ırkçılığı ödüllendirmezdi; Orhan Pamuk Türkiye’nin gelmiş geçmiş en süper yazarı değil zira gelmekte olan daha çok ses var. Kimsenin “bir şeylerin babaları”nın artık silinmeye yüz tutmuş izlerini koşulsuz şartsız takip etmeye ihtiyacı yok. Gani-Meth’in harika kitabının ismini hatırlayalım: Saygı duruşuna da kalkmıycam.Tabii ki, bahsettiğim içerikleri tüketmeme seçeneği neyseki her zaman mevcut, ben uzun süredir böyle yapıyorum. Kadınların ve kuirlerin dünyalarını bizzat kendi seslerinden dinlemeyi seçiyorum çünkü niyetim ilgilendiğim ölçüde azıcık görüş sahibi olup bir iki fikir beyan eden “gözlemci yazar” olmak değil—orada olmak, anlamaya çalışmak.&nbsp;Kendimi, bizi, varoluşumuzun özünü ve mücadelesini yüceltmeden ve yermeden anlamak; öznenin anlatmak istediğine, günlük yaşamın parçası haline getirilmesine rağmen yok sayılan dertlere kulak vermek. Bence yazmak ve okumak da küçük ölçekli bir dayanışma türü.

Piccolo

Hemingway, Bukowski, Hitchcock, Kubrick, Yates, Handke ve Pamuk—onlardan başka önerecek kimse yok mu cidden?

Çok şey bilen adamlar bir şey bilmiyor

<img src="https://images.aposto.com/2023/2/0/1678039709081.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ekin Tümer Aposto Stüdyosunda.&nbsp; Fotoğraf: Deniz Sabuncu

Üretim Kaydı 

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ekintumer/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekin Tümer</a>“Yetişkinlerin beni güçlendirmesine ihtiyacım yok; üzerimde güç sahibi olmaktan vazgeçmelerine ihtiyacım var.” Bu cümle, yazar ve aktivist&nbsp;Nick Montgomery ve carla bergman’ın Neşeli Militanlık: Toksik Zamanlarda Direnişi Örmek kitabından. Cümlenin sahibi Liam Joy Bergman, 9 yaşında bir çocuk.&nbsp;Hayatın hemen her alanında varlığını hissettiren güç sahibi olma istenci, bugün yapılan yardımlarda da, yardım edenle yardım edilen arasında “muhtaç” – “el uzatan” ilişkisi yaratmayı sürdürüyor. Telaşlı yüreklere bir nebze su serpen yardım etme / bir işe yarama dürtüsü ilk bakışta makul görünebilir. Fakat yukarıdan aşağıya paralar gönderilirken, afet bölgelerindeki insanların, özellikle de çocukların yüzleri manşete ve içeriğe dönüştürülürken ve “bir gün siz de aynı duruma düşebilirsiniz” temalı, toplumsal hiyerarşiyi pekiştiren sözler sarf edilirken gözden kaçan bir şey var: Ortada düşülecek bir durum yok. Yapılan ihmallerin her an herkesi etkileyebilecek sonuçlarıyla karşı karşıyayız. Bu sonuçlara kısa süreli yöntemlerle yaklaşmak asıl sorumluların yükünü hafiflettiği gibi, etkili bir dayanışma ihtimalini de geciktiriyor.Yardım verilir ve alınır, birçok nedenle sekteye uğrayabilir. Tamamen işlevsiz olmasa da sürdürülebilirlikten uzaktır çünkü genellikle tek bir meseleye odaklıdır ve bu mesele biraz iyileştirildiğinde veya ortadan kalktığında yardım da kesilir. Dolayısıyla, yardım eden ve yardım edilen arasındaki bağ, kuvvetli ve devamlı değil, fevri ve durumsaldır. Toplumun bireyleri arasındaki bağ sağlamlaşmadığında yardımlaşma, birbirini anlamak ve saygı duymaktan ziyade, aceleyle kriz çözmeye yöneliktir. Söz konusu kriz çözmek olduğunda, bugün örneklerini çokça gördüğümüz üzere, bir öncelikler listesinin oluşması ve insanla insan, insanla hayvan arasında ayrımların meydana gelmesi kaçınılmaz.&nbsp;Güçlü güçsüze yardım ettiğinde, itiraf etmesi ne kadar zor olursa olsun, işin içine hiyerarşinin temel taşlarından biri olan acıma, merhamet etme duyguları da karışır. Yardım edilen elbette şimdilik kurtarılabilir, bir süre yaşamına devam etmesini sağlayacak koşullar oluşturulabilir, fakat sonra ne olacak?Kimse kimseye sonsuza kadar yardım edemez, yardım etmek hem veren hem alan için yorucu bir süreç olmasının yanı sıra, yardım edilecek şeyi seçmeyi zorunlu kılar, kişiler arasındaki statü farkını ortaya koyar; “kurtarıcılar” ve “kurtarılmayı bekleyenler” yaratır.&nbsp;Aktivist yazar ve şair Audre Lorde, yardımın yerine dayanışmayı koymanın gerekliliğini şöyle açıklar: “Tek meseleli mücadele diye bir şey yoktur, çünkü biz tek meseleli hayatlar yaşamıyoruz.” Aynı topraklarda birbirinden çok farklı yaşamlara sahip insanları birleştiren mücadelenin tek bir sebebi olmadığı gibi, yakınılan sebepler de birbirinden çok farklı olabilir. Fakat mücadeleyi sürdürmek, sorunlarla birlikte sebepleri de çözmek, her alanda bir arada durmayı, haberdar olmayı gerektirir.&nbsp;Dayanışma, herkesin birbirine eşit mesafede ve ulaşılabilir kalmasıyla mümkündür ve temelinde, yara bandı görevi gören kısa vadeli çözümlerden ziyade dinlemek, vakit ayırmak, öğrenmek ve anlamak vardır. Dayanışma tepeden aşağı inmez; hayatın en küçük alanlarından, evlerimizden başlar ve genişleyerek mahallelere, şehirlere, ülkeye, hatta dünyaya yayılır. Yardımın aksine, birden ortaya çıktıktan sonra sönerek kaybolmaz, organize biçimde her zaman orada olmaya hazırdır.&nbsp;Montgomery ve bergman dayanışmanın özünü ele alırken önemli bir noktaya daha dikkat çekiyor: “Özgürlük ve dostluk eskiden aynı anlama gelirdi: Samimi, karşılıklı bağlılığa dayanan ilişkiler ve dünyayla birlikte yüzleşmeye dair bir taahhüt. Özgürlük, esas olarak, bütün sınırlamalardan muaf olmak değildir; bir anlamda bağlılıklar ve karşılıklı bağlar kurabilme kapasitesidir. Birbirine destek ve bakım sunabilmek anlamına gelir.”&nbsp;Özgürlüğün Oxford İngilizce Sözlük’te yer alan güncel ve epey benmerkezci tanımlarından biri, “(istenmeyen bir şeye) maruz kalmama veya (istenmeyen şeylerden) etkilenmeme durumu”. Benzer bir kaçış hâlini önceleyen yardımın aksine dayanışma, el uzattıktan sonra kenara çekilmeye izin vermez, felaket veya kriz zamanları dışında da varlığını sürdüren bir bağlılığı, değişimi esas alır. Oturmuş düzeni kökünden değiştirmek herkese aynı derecede mümkün görünmeyebilir, fakat değişimin imkansızlığını kabul etmek iyi ihtimalle işlevsiz geçici çözümlere, kötü ihtimalle eylemsizliğe yol veriyor.&nbsp;Amaçlanan toplumun yeniden inşasıysa, anlamak, mevcut olmak ve düzeni kökünden değiştirmek mümkünmüş gibi davranmak bir zorunluluk. Dayanışmayı büyütme ve sürekli kılma yolunda hem kararlı ve sabırlı adımlar atmaya hem de değişim olasılığına inanmaya ihtiyaç var. Bugün her anlamda yaşadığımız yıkımın ardındaki sorumsuzlukların, vasıfsızlıkların, kötülüklerin boyutu ve süresi ne denli fazlaysa, üretilecek çözümler de o denli uzun vadeli ve dayanışma temelli olmalı.&nbsp;

Angst

Geçici çözümler yerine kalıcı dayanışmanın dönüştürücü doğasına sarılmalıyız.

Hakiki bir dayanışmaya doğru

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ekintumer/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekin Tümer</a>Siyaset teorisyeni Nadia Urbinati, Ben Halkım isimli kitabında popülizmin demokrasiyi nasıl dönüştürdüğünü anlatırken halkı şöyle tanımlıyor: “Modern şekliyle halk kategorisinin üç temel anlamı vardır. Tek bir bütün olarak hareket eden ve yasaların onun adına yapılıp uygulandığı kolektif egemen; belirli bir toprak parçasında yaşayan ve bazen ulusla özdeşleşen sosyo-tarihsel yapı; ve kanaatlerin, partilerin ve temsilcilerin hareketleriyle ve siyasi fail olma iddiasıyla halk olma tanımını elde eden kolektif topluluk veya seçmenler.”&nbsp;Popülizm, belirli bir “halk” fikrini vurgulayarak bu grubu “seçkinler” ile karşı karşıya getiren bir dizi siyasi duruş ya da daha basit anlamıyla “halk çıkarcılığı” şeklinde tanımlanabilir ve en çok üçüncü durumda; halk, yöneticilerin rekabet alanına dönüşen siyasi bir özne haline geldiğinde karşılık bulur. Demokrat Partili eski İtalya Cumhuriyeti senato üyesi Mario Tronti bu durumu “Halk olmadığı için popülizm var.” diyerek açıklar.Halk bir fikirden fazlası olarak tüm somutluğuyla, her zaman orada durur. Ancak, popülist lider halkı çok sesli bir bütün olarak algılamaz, halkın kendi ideolojisini yansıtan “parçasını” seçer. Popülist liderin diyalog kurmayı uygun gördüğü yegâne halk, onu her koşulda destekleyen, genellikle gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerle ve yoğun ilkel duygularla kendisine bağımlı kıldığı “doğru halk”tır. “Doğru halk”a uyum sağlamayanlar halkın dışlanmış kısmıdır, çoğu zaman gözden çıkarılabilir. Zira onlar, liderin çizdiği keskin çizgilerin dışına çıkmış; bir nevi ona ihanet etmiş “yanlış halk”tır. Lider yanlış bulduğu halkı doğrusuyla değiştirmeye çalışır; yeri geldiğinde ayrıştırıcı sözlerle, eylemlerle ikisini karşı karşıya bırakır. Halkı takımlara ayırıp bir çeşit etik/ahlaki bir maçı oynatmak gibidir bu. Lider locasında olan biteni izlerken halk sorunların temeline odaklanmayı kenara bırakır ve galip gelme, “doğru halk” olma yarışına girer.&nbsp;Ayrılmaz bir bütün hâlinde ele alınması gereken halk, itaat eden “gerçek” parçalara ve “gerçek olmayan” sorgucu parçalara bölünmüştür. Popülist liderin isteği tam da budur, kendi gerçeklik kurgusunu yaratabileceği zemini bulmaktır. Hannah Arendt, Totalitarizmin Kaynakları kitabında bunu oldukça etkileyici biçimde açıklıyor: “Kitle liderleri gerçekliği yalanlarına uydurma gücünü ele geçirmeden önce, gerçekleri aşırı derecede küçümseyen propagandalarıyla dikkat çekerler, çünkü onlara göre gerçek tamamen onu uydurabilen kişinin gücüne bağlıdır.” Halk kutuplaştığında artık halk yoktur, gerçeği söyleyenler ve yalanlar uyduranlar vardır.Popülist lider, Urbinati’nin birinci tanımında yer verdiği “bir bütün olarak hareket eden” egemen halktan hoşlanmaz. Ortada birbirinden ayrılmış, ayrıştırılmış parçalar olmadığında gerçeklik de eğilip bükülemez hâle gelir. Liderin sesi, tek bir gerçeği haykıran ve susturulması imkânsız kuvvetli kalabalık tarafından kısılır, söylemleri karşılık bulamaz. Böyle bir durumda lider, halkı “öyle bir felaketti ki kim olsa altından kalkamazdı”, “bu da kader planın bir parçası” gibi bahanelerle yatıştırma gücünü kaybeder. Halk herkestir ve yetki vericidir, dolayısıyla yetki verdiği kişiler sorumluluk almadığında hesap sormak ister, bu hakka sahiptir.&nbsp;Halkın bu hakkını hatırlaması gerekiyor.Devlet, hiçbir tanımda yüksek makamlardan insanlara bağıran, cezalandıran bir baba figürü değildir, olamaz. Çünkü bu, doğasına aykırıdır. Devletin var olma amacı "...halkın güvenli topraklarda eşit halklarla özgürce yaşama ve zarar görmeme talebinden doğar." Devlet, halkın memnuniyetsizliğinden incinebilecek bir kişi değildir, korkulması gereken biri de değildir. Halka hesap vermekle yükümlüdür devlet, özür dilememe gibi bir lüksü de yoktur.Hesap sormak üzere kenetlenmiş bir halkın gücü popülist liderin gücünü aşar, onu korkutur. Bugün, halkın hesap sorma arzusunda yatan sağlıklı bir öfke var. Çünkü karşı karşıya kaldıklarımızı tüm çıplaklığıyla görüyoruz. Öfkenin boyutunu, bu öfkenin talep edilen gibi bir-iki senede dinmeyeceğini anlamakta yetersiz kalanları, yas tutmamızdan incinenleri, deprem bölgesine giden yöneticiler hasarı görmesin diye alelacele temizlenen yerleri, çocukları önüne dizen adamları, soğukta üşüyen çocuğun yüzünü göstermek için kapüşonunu çekiştire çekiştire açan, kadrajda var olma yarışıyla birbirini itip kakan adamları, “buraya yardım gelmedi” diyenlerin sesini kesenleri, desteği gölgeleyenleri, ilk fırsatta öğrencileri yerinden edenleri, daha enkaz kalkmamışken tek katlı yapı denetim binasını yıkmaya çalışanları, depremzedeyi gözaltına alanları, suçluların kaydını temizleme derdine düşenleri görüyoruz.&nbsp;Her gerçekten, her isyandan, her yaşamdan tetiklenen kırılgan ve utanmaz gönülleri hoş tutmaya zorlanan, aksi takdirde üzerine tehditler savurulan, birbirine kıra kıra bitmeyen ve kaybedecek çok az şeyi kalmış gerçek halkın bütünlüğü, bu yapının gücünü aşar. İşte tam da bu yüzden; “yanlış halk”- “doğru halk” diye bir şey olmadan hepimizin gerçek ve tek halk&nbsp;olduğunu, bir sesin karşısında kocaman, çoklu bir ses olabileceğimizi hatırlamak gerektiği için siyaset yapıyoruz.

Popülist siyasetin parçalara ayırdığı halk kendi gerçekliğini yeniden kazanabilir mi?

Öfkeye sahip çıkmak

Senenin ilk günleri nefes almaya vakit bulunca keşfettiklerimi de sizlerle buluşturmak istiyorum.📌 The Bear, uzun zamandır herkesin dilinde olan bu diziye bayıldım, sayesinde soluğu mutfakta aldım.📌 "Şimdi" oyununu izledim, benim gibi üretim süreci üzerine meraklı olanlar &nbsp;gidip deneyimlemeli.📌 İlk filmlerin yapım süreci kitaplaştırılsa da okusam derdim, sonunda oldu👀 Manifold'un yeni kitabı yönetmen Burak Çevik'in kaleminden ilk filmi <a fr-original-style="" href="https://yemkitabevi.com/products/tuzdan-kaide-bir-ilk-filmin-yapimi?_pos=1&_sid=900823034&_ss=r" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tuzdan Kaide</a>'yi anlatıyor.📌 Bu ara sabahları klasik çalan bir senfoni ve beni dinçleştirecek gitar tonlarını bir arada bulduğum Barış Dai'nin<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/6XxLxpulGbu4egyZsvc9jR?si=evcLaW6dSpqWGhzdRgagJg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;yeni EP'sindeyim</a>.📌 Yıla iki kitap bitirerek başladım🤩 Ekin Tümer, Dört Ayak Üstünde ve Jennifer Dawson'ın Ha - Ha'sı.

Ekin Tümer ile ilgili hikayeler