Quando

Bugün milyonlarca insan, mesajlarını kalp, gözyaşı ya da pizza dilimi emojileriyle süslüyor. Fakat sanılanın aksine emojilerin hikayesi cep telefonlarıyla başlamadı. İnsanlar, yüzlerce yıl önce çömlekler, mektuplar ve daktilo tuşlarında bile minik yüzler yapmanın yollarını arıyordu. 

Daktilodan iPhone ekranına: Emojilerin şaşırtıcı tarihi

İnternetin büyük bir kısmının platformların kontrolünde olması ve bunun beraberinde getirdiği moderasyon sorunları sıkça ele aldığım konulardan birisi. Bunun hem internetin yapısına hem de kültüre nasıl etkileri olduğunu anlamanın çok önemli olduğunu düşünüyorum.Bu moderasyon sorunu ile birlikte büyük şirketlerin giderek yapay zekâ temelli araçlara başvurması da sosyal medyadaki tecrübemizi ciddi bir şekilde etkileyen konular arasında. Hatalı filtreler, aşırı katı kurallar ve benzeri birçok şey internet kullanıcılarını daha yaratıcı olmaya zorluyor.Bunun bir sonucu olarak karşımıza yeni bir internet dili çıkmaya başladı: <a fr-original-style="" href="https://futureparty.com/stories/Algospeak-Talk-Controversial-Illegal?utm_medium=email&utm_campaign=The%20hidden%20emoji%20language%20%20Fast%20food%20trashes%20dining%20rooms&utm_content=The%20hidden%20emoji%20language%20%20Fast%20food%20trashes%20dining%20rooms+CID_2c2c762258ebc830d867e1c1ec82c702&utm_source=CampaignMonitor&utm_term=SHARE%20THIS%20STORY" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">algospeak</a>. Geniş bir şekilde tanımlayacak olursak algoritmaların içerik moderasyonuna takılmadan istediğinizi konuşmak için kullandığınız bütün yolların bir araya gelerek oluşturduğu konuşma biçimine algospeak ya da algoritmaca <a fr-original-style="" href="https://www.forbes.com/sites/alexandralevine/2022/09/16/algospeak-social-media-survey/?sh=2614627c55e1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">diyoruz</a>.&nbsp;Bunun içerisinde uzun zamandır internet kullananların aşina olduğu <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Leet" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">leetspeak</a> etkisiyle çıkan o harfi yerine 0 kullanmak, s harfi yerine $ kullanmak gibi şeyler var fakat bununla da sınırlı değil. Emojilerin farklı anlamda kullanılması, yeni kelimeler üretilmesi gibi daha gelişmiş yollara da denk gelmek mümkün.Örneğin yengeç emojisinin kullanımı 2. Elizabeth'in <a fr-original-style="" href="https://trends.google.com/trends/explore?date=today%201-m&q=crab%20rave" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ölümüyle</a> <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/tumblr/status/1567932283822436359" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tavan yaptı</a> çünkü algoritmacada bu emoji göz devirme ve üstü kapalı bir şekilde sevinmek için kullanılıyor. Kökeni ise <a fr-original-style="" href="https://knowyourmeme.com/memes/crab-rave" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Crab Rave isimli</a>, şaka amaçlı yapılan bir şarkıya dayanıyor.&nbsp;Kelimelerin değiştirilmesi de sıkça başvurulan bir yol. Özellikle de algoritmaların otomatik olarak negatif olarak etiketlediği ve YouTube gibi platformlarda para kazanmanızı engelleyecek konularda bunu sıkça görüyoruz. En sık denk gelinen örneklerden birisi unalive (yaşamayan) kelimesini ölü ve ölüm yerine kullanmak. ABD'de kürtajla ilgili alınan karar sonrası kürtaj (abortion) yerine kampa gitmek (camping) kullanılması da güncel örneklerden.&nbsp;Bazen de yeni kelimeler üretmek yerine telafuzu benzeyen şekilde yazmak da <a fr-original-style="" href="https://www.washingtonpost.com/technology/2022/04/08/algospeak-tiktok-le-dollar-bean/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanılan yollar arasında</a>, sex yerine seggs yazmak gibi. Tek amaç yeterince anlaşılır bir şekilde algoritmaya yakalanmamak olunca bunun gibi değişiklikler genellikle ilk başvurulan yol oluyor.Bu yollara bir tek gençler de başvurmuyor. Örneğin aşı karşıtları Facebook gruplarının isimlerini "dans partisi" olarak değiştirerek platformda kalmaya <a fr-original-style="" href="https://www.nbcnews.com/tech/tech-news/anti-vaccine-groups-changing-dance-parties-facebook-avoid-detection-rcna1480" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalıştı</a>. Türkiye'de de aşı yerine sıvı kelimesini kullanmaları en bilinen yöntemlerden birisi.Bütün bunlar interneti aşırı kontrol etmeye çalışmanın sonuçlarını görmek açısından önemli. İnsanların yaratıcılığı söz konusu olduğunda bu tarz moderasyon yollarının hiçbir işe yaramayacağı ortada.Diğer yandan internette bir şeyler konuşabilmek için dile bu kadar takla attırmak zorunda kalmanın da nasıl toplumsal ve kültürel etkileri olacağını kestirmek çok zor. Eskisi gibi bunları görmezden gelmek mümkün değil, algoritmaca ile ortaya çıkan birçok şey, tıpkı internette ortaya çıkan diğer kültürel yenilikler gibi, zaman içerisinde ana akım kültüre de sızıyor ve onu etkilemeye başlıyor. O yüzden bu kontrol çabasının etkisiyle ortaya çıkabilecek dönüşümlere de hazırlıklı olmak lazım.

n okuyoruz|

Temiz internet uğruna dili zorla dönüştürmek.

Algoritmaca Konuşabiliyor musunuz?

😍 8 yıl önce bu hafta Dünya Emoji Günü kutlanmaya başlandı.

Emoji ile ilgili hikayeler