Kadıköy Pazarı, Kadıköy: Yıllar boyu Kadıköy’ün farklı farklı semtlerini gezmiş ve son olarak Fikirtepe’ye yerleşmiş olan tarihî Kadıköy Pazarı salı ve cuma günleri kuruluyor. Giyimden gıdaya geniş tezgâh yelpazesiyle ve uygun fiyatlarıyla nam salan pazar, İstanbul’un her yerinden ziyaretçileri kendine çekiyor.&nbsp;Fındıkzade Cuma Pazarı, Fatih: İstanbul’un en eski pazarlarından biri olan Fındıkzade Cuma Pazarı adeta bir tekstil cenneti. Aklına gelebilecek her tasarımı uygun fiyatlara bulabileceğin pazar, trend düşkünü her yaştan ziyaretçinin gözdesi.&nbsp;Beylikdüzü Beylik Pazarı, Beylikdüzü: Organik sebzelerden giyim ürünlerine, ev araç gereçlerinden pasta ve kurabiye malzemelerine kadar çeşit çeşit ürünü bulabileceğin Beylikdüzü Beylik Pazarı, 2006 yılından beri Beylikdüzü halkına ve diğer semtlerden ziyaretçilerine hizmet vermeye devam ediyor. Beylikdüzü’nü aşan ünüyle bazen çok kalabalık olabilen pazara erken saatlerde gitmek iyi bir fikir olabilir.&nbsp;Bakırköy Sosyete Pazarı, Bakırköy: Bakırköy-İncirli metro durağında bulunan Bakırköy Sosyete Pazarı, İstanbul’un en meşhur sosyete pazarlarından biri. Tezgâhları karıştırırken kendinden geçeceğin, terapi etkisi yaratan bu pazarda tahmin bile edemeyeceğin fiyat ve şıklıkta parçalar bulabilirsin.&nbsp;Pendik Halk Pazarı, Pendik: Anadolu Yakası’nın gözde alışveriş noktalarından olan Pendik Halk Pazarı, bir kez önünden geçtiğin tezgâhı bir daha bulamayacağın kadar büyük. Cumartesi günleri Pendik Doğu Mahallesi’nde kurulan pazar geniş yayılım alanı ve havadarlığıyla keyifli bir alışveriş deneyimi sunuyor.&nbsp;Beşiktaş Cumartesi Pazarı, Beşiktaş: Pazar pazar gezmeyi sevenleri ring seferleriyle oldukça mutlu eden bu pazarın alt katında meyve-sebze reyonlarında, üst katında ise ne ararsan bulabileceğin bol çeşitli tezgâhlarda kendini kaybedebilirsin. Yorulursan üst katta gözlemeciler seni bekliyor.

Aposto İstanbul

Gel Aposto! İstanbul okuru, gel! Şehrin alternatif alışveriş mekânlarını senin için derledik.

Üç lira, beş lira: İstanbul’un pazarları

Eski İstanbul’da en ilginç yer adlandırmalarından biri de “tepe” nitelendirmeleridir. Öyle ki, “tepe” adını içeren pek çok yer gerçekte coğrafi anlamda tepe, “dağ” adını içeren pek çok yer de gerçekte dağ değildir. Sözgelimi Çamlıca tepesinin 19. yy. ve öncesindeki yaygın adı Bulgurlu Dağı’dır. Keza yine 20. yy.’a kadar olan anlatılarda (hatta bazı 20. yy. metinlerinde) Boğaziçi’nin “dağlarla çevrili olduğu” yazılıdır. (En bilinen örneği belki, Yahya Kemal’in Kanlıca körfezi için yazdığı şiirinin bir mısraı: “Dağlar ağarırken konuşurduk tepelerde”)Ben bu durumu uzun yıllar şehrin yatay mimarisi ile ilişkilendirmiştim. Evler az katlı olunca, tepe ve dağın “ölçütü” düşüyor olmalıydı. Fakat sonradan, özellikle tepe nitelemesinin bölgenin yerden yükselti durumuyla ve de “yukarıdan bir noktaya bakılabilme” niteliği ile alakalı olduğunu gözlemledim. Bunun en meşhur örneği, Kadıköy’ü uzaktan ve yüksek bir yerden izleyen Gözcü Baba’nın adını Göztepe’ye vermesiydi. Hâl böyle olunca, şehrin topoğrafik kültüründe, bir yeri yukarıdan gözlemeye elverişli her yükselti tepe olabiliyordu ve daha büyük yükseltiler de artık dağdı. Bu nedenle de şehirde tarih boyunca tepeler -özellikle güvenlik nedeniyle- çok daha makbul yerler olmuştur. Kadıköy’de de ilk yaşam bulguları için Fikirtepe adres gösterilir. Bu çok da tesadüf olmasa gerektir. Zira Fikirtepe, limana (görece) yakındır ve hafif bir meyille inişi (dolayısıyla aynı meyil sayesinde çıkışı) kolay bir mevkide yer alır. (Limana görece yakın bir başka tepe olan Acıbadem tepesi için bunu söyleyemeyiz mesela.)Fikirtepe’ye dair neler elimizde bugün o çok eski tarihlerden? İnsan ve hayvan iskeletleri, vazo kırıkları, taştan çekiç, öküz heykelleri, kandiller ve pişirilmiş balçıktan bir sakallı erkek başı heykeli, vs... M.Ö. 3000’lere uzanan bu geçmişte insanlar burada çapı dört metreyi bulan yuvarlak evlerde yaşamışlar. Evlerin duvarları ahşap, dal veya saz parçalarındanmış. Tek göz olarak tasarlanmışlar. Tabanları dışa göre hafifçe çukurmuş. Evin tabanında ise mezar yer alırmış. Gidenin ruhu evin içinde yaşamaya devam etsin diye belki. Sonraki süreçlerde Fikirtepe’nin uzun yıllar boş kalması ise, ölümü yaşamın içinde tutmaya çalışırken, yaşamın buradan tümden elden çıkması sonucuna aralanmış. Fikirtepe adına ilk defa 1786’da Kauffer’e çizdirilen bir haritada rastlanıyor, ama meskûn bir bölge olması itibariyle değil, burada yaşamış Fikir Baba adlı erenin varlığı dolayısıyla. Bununla beraber işin ilginç yanı, Fikir Baba diye bir erene başka hiçbir kaynakta rastlanmamış oluşu. Acaba Fakir Baba adlı erenin adından bozulma olabilir mi bu ad? &nbsp;18 ve 19. yy’larda ise Fikirtepe, Kuşdili ve Kurbağalıdere sayfiyelerini uzaktan izlemeyi tercih edenlerin mekânı bir yer. Yani bir tür uzlet düşkünlerinin, izole yaşayanların, yalnızların tepesi. Sultan V. Murad’ın av köşkü ile Şükrü ve Fahri Biraderlerin süt ticarethanesini saymazsak, neredeyse 1960-70’lere kadar boş bir alan. Bir de Vecihi Hürkuş’un hikâyesi var tabii. Kendi ürettiği uçağını bir kamyonla Fikirtepe’ye götüren, bir gün buradan Kalamış’a doğru uçuş denemesi yapan, Horoz adlı kotranın direğine çarparak Kurbağalıdere’ye çakılan, ama uçuş tarihimizde yeri çok ayrı, ideallerinin adamı Vecihi Hürkuş.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/0/1653203678524.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Vecihi Hürkuş'un ürettiği ilk Türk uçağı olan “Vecihi K-6” " ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Vecihi Hürkuş'un ürettiği ilk Türk uçağı olan “Vecihi K-6” Kurbağalıdere, Kayışdağı eteklerinden doğan, ancak özellikle Küçük Çamlıca tepesi sularıyla beslenip genişleyen bir deredir. Dereye adını veren, o kadar çok sayıdaki kurbağadır ki, kuşbazlar kuşlarını buraya getirip, kurbağa sesleriyle “kurbağa makarası” diye tabir olunan ötüşü edinebilmeleri için talim ederler. Yalnız dereye komşu Kuşdili çayırı da hâlihazırda bir kuş cennetidir. Çayır, saka, iskete ve florya sesleriyle çınlar. Derenin kenarları ve çayır, 19. yy.’ın ikinci yarısı, ağaçlıklı, sakin bir bölge iken; 20. başı ile birlikte birden canlılık kazanır: Çayır şerbetçileri, sucular, muhallebiciler, dondurmacılar (ki vişneli ve kaymaklısı en meşhurudur). Cizreli Bedirhani Ali Şamil Paşa, Üsküdar Komutanı olduğu yıllarda erkekleri derenin Kuşdili, kadınları ise Yoğurtçu tarafına toplamaya kalkmışsa da, dinletememiş, halk bu harici sese kulak asmamıştır. Öte yandan İp Cambazı Ali’nin dere kenarında, tel üstüne çıkıp kurban kesmişliği vardır. Bundan başka, derenin şehir belleğine bıraktıkları arasında “Kuşdili Tiyatrosu”, “Arnavud’un Kır Kahvesi”, kara kaşlı, kara bıyıklı, iri kıyım “Kavuncu Güzeli”, renk renk boyanıp giyinen “Kanarya” lakaplı geçkin ve sapkınca kadın, “yazıyor, yazıyor, cayır cayır yazıyor!” seslenişi ile ünlü gazete satıcısı Akbaba Suat ve Gazinocu Hamdi vardır. Kadıköy’e henüz elektriğin gelmediği günlerde şarjlı jeneratörü ile geceleri ışıklara boğduğu gazinosuyla mutlu ve mağrur Gazinocu Hamdi. Ağırlıklı olarak Ermeni musikişinaslardan oluşan kadrosuyla alaturka müzik yapardı gazinosunda. Sonra, nedense, burayı cazlı-danslı bir mekâna çevirmeye kalkmıştı. Halk, bunu tutmadı. Yeniden fasla dönmeye kalktıysa da, bir gece yağan şiddetli yağmur gazinoyu çamur deryasına çevirdi, bu da yetmezmiş gibi jeneratörü de çalıştırmayı başaramadı. Ellerini göğe kaldırıp “uğraşma benimle” diye haykırdığı işitildi. Ertesi sabah onu bir ağacın dalında, boynunda bir ip, sallanır halde bulacaklardı…<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/kutukcutamer" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tamer Kütükçü</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Kadıköy’ün tepesi ile deresi: Fikirtepe’den Kurbağalıdere’ye

<h2>Yepyeni İstanbul’da bir gün: Fikirtepe</h2>"Yeni Türkiye" kavramı hayatımızda geniş bir yer kaplıyor. Uzantısı olan "yeni İstanbul"un da ondan aşağı kalır yanı yok. Şehrin gördüğümüz güzel yüzünü, renklerini, tatlı nostaljisini bir kenara bıraktık ve&nbsp;mimarlık tarihi profesörü Uğur Tanyeli&nbsp;ile yakın gelecekte içinde yaşayacağımız kenti hem görmek hem de üzerine biraz konuşmak için&nbsp;Fikirtepe’de <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmODAzYzMxMzFmM2VjMDAwNzUyNjMxMyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZpc3RhbmJ1bGxpZmUuY29tLnRyJTI1MkZzZWhpci1yZWhiZXJpJTI1MkZ5ZXBpc3llbmktaXN0YW5idWxkYS1iaXItZ3VuLWZpa2lydGVwZSUyNTJG"">bir gezintiye çıktık</a>.Yeni İstanbul’un mimarlık tarihi yazılırken Fikirtepe’den nasıl söz edilecek sizce? Şimdiden yazılıyor bu tarih. Dönüşümün başladığı gün, sonuçlarının da ne olacağı belliydi. İstanbul büyüyor, bu bir gerçek. Ama öngörüldüğü kadar büyümüyor. Çok yavaşladı. Ciddi bir konut fazlası var, ne kiralanabiliyor ne satılabiliyor. Gelecekte bunlardan olumlu söz etmek mümkün olmayacak.İçinde Sedad Hakkı Eldem’in de olduğu, yüz yıl önce doğan mimarları "mütereddit modernler" diye tarif etmiştiniz. Fikirtepe’nin mimarları için hangi sıfatı kullanırsınız? Uyanık modernler demem gerekir herhalde! Mütereddit modernler, saygıdeğer insanlar. Dünyanın değişiminden ve sonuçlarından kuşkuları var. Bu yeni İstanbul’u inşa edenlerin böyle bir ahlaki kaygıları olduğundan emin değilim doğrusu. Haksızlık etmeyeyim ama… Buradaki amaç para kazanmak.&nbsp;Türkiye’de olup bitenler, bu hoyrat değişim Çin’dekine benziyor. Tek katlı evleri yıkıp yerine 35 katlı apartmanlar yapıyorlar. Estetik açıdan da benziyor; çünkü zaten başka türlü olmasına ihtimal yok. Acıklı olan şu ki geç modern dünyada uyum diye bir kavramı unutmamız gerekir. Sayısız çıkarın olduğu bir ekonomik çatışma bölgesidir şehir.

Fikirtepe ile ilgili hikayeler