• Dışişleri Bakanlığı, Cuma günü yaptığı açıklamada başta Tel Rıfat, Cizre ve Derik bölgeleri olmak üzere "Suriye'nin kuzeyini hedef alan operasyon esnasında, üçüncü taraflarla işletilen çatışmasızlık mekanizmasındaki farklı teknik değerlendirmeler nedeniyle bir SİHA'nın kaybedildiğini" bildirdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: ABD Savunma Bakanlığı Perşembe günü, Suriye'nin kuzeybatısındaki Haseke yakınlarında Türkiye'ye ait bir SİHA'nın ABD F-16'sı tarafından düşürüldüğünü açıklamış, Türk yetkililer iddiayı reddetmişti.</li></ul>

Spektrum

Aposto Gündem

Suriye Demokratik Güçleri’nin kontrolündeki Haseke ili sınırları içerisinde yer alan El Sina hapishanesine 20 Ocak gece yarısı ani bir baskın düzenleyen IŞİD militanlarına içerideki mahkumlar da isyan başlatarak destek verdi.&nbsp;Yaklaşık 3 bin 500 mahkumu barındıran hapishanenin kuzey kanadı bir hafta boyunca IŞİD militanlarının yönetiminde kaldı. Hapishanede militanların yanı sıra IŞİD’e destek vermiş ailelerin 18 yaşın altındaki erkek çocukları ve çocuk militanlar da mahkum hayatı yaşamaya devam ediyor. Sayılarının 700-800 civarında olduğu tahmin edilen bu çocukların 150 kadarının başka ülke vatandaşı oldukları açıklandı.Yine aralık ayı içerisinde Irak’ın dağlık bir bölgesinde ava çıkan dört Irak vatandaşı IŞİD militanları tarafından yakalandı. İçlerinden birinin polis memuru olduğunun anlaşılması üzerine bu kişi militanlar tarafından hunharca katledildi ve katliam görüntüleri medyaya servis edildi.&nbsp;<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Beş günde çok sayıda saldırı</h1>Son hapishane baskını sonrasındaki beş gün içerisinde Suriye’nin farklı noktalarında bir düzineden fazla farklı saldırı gerçekleştirildi ve sadece bu son on gün içerisinde BM’ye göre yaklaşık 45 bin kişi saldırılar nedeniyle yer değiştirmek zorunda kaldı.Her ne kadar hapishane baskını sonrası aralarında Amerika ve Britanyalı askerlerin de yer aldığı 10 bin kişilik SDG kuvveti, Haseke’yi yeniden kontrol altına aldığını açıkladıysa da artık dünyanın aklında şu soru var: IŞİD geri mi geliyor?2019’da elindeki son toprak parçasını da yitirmek suretiyle gündemdeki yerini tamamen kaybeden IŞİD’in dünyanın farklı noktalarında arka arkaya düzenlenen saldırıları üstlenmesi bölgede yaşayanları yeniden endişeye sevk etti.<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu yeni bir jenerasyon</h1>IŞİD’in yeniden dirilmesini tartışan analistler, bir noktaya dikkat çekiyor: IŞİD yeni bir jenerasyonla saldırıyor. Amerika’da kontrterör üzerine faaliyet gösteren bir kuruluşun direktörlüğünü yapan Ardian Shajkovci, NY Times’a yaptığı açıklamada örgütün son üç yılda düzenlediği saldırılarda karşılarına daha genç militanların çıktığını, bu gençlerin de daha önce IŞİD bağlantılı ailelerin çocukları olduğunu söylüyor.Benzer bir şekilde, El Sina’daki son saldırıda toplama kamplarından alınarak hapishaneye getirilen 800 kadar 18 yaş altı gencin diğer IŞİD militanlarıyla bir arada tutulmasının yaratabileceği tehlikeye dikkat çekiliyor. Bu gençlerin yıllardır sadece militanlarla bir arada bulunmalarının, onlarla iletişim içerisinde olmalarının gelecekte bu jenerasyonun IŞİD adına savaşma ihtimalini artırdığı vurgulanıyor.<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ulusal birlik yok, otorite boşluğu var</h1>Ayrıca Suriye ve Irak’ta ulusal ölçekte bir birlik sağlanamaması, iki ülkede de rüşvet ve yolsuzlukların hapishaneler de dahil olmak üzere tüm kurumlarda giderek yaygınlaşması gibi durumlar nedeniyle IŞİD’in daha rahat hareket etmeye başladığı dile getiriliyor. Örneğin, son hapishane baskınında kuzey kanadındaki mahkumların baskından önceden haberdar oldukları, isyanı baskın saatine göre başlattıkları, bu bilgiye de gardiyanların cep telefonlarını rüşvet karşılığı kullanarak ulaştıkları saptandı.Son olarak, mevcut hapishane şartları ve yaşanan insan hakları ihlallerinin de bu süreci körüklemesinden korkuluyor. Örneğin El Sina’da kapasitenin üç katından fazla sayıda mahkum, bir yatağı en az üç kişi paylaşarak yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Keza, bu sürecin sonunda ne olacağı, mahkumların ne kadar hapishanede kalacakları, nasıl bir ıslah sürecinden sonra serbest bırakılacakları gibi konular da belirsizliğini koruyor.<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünya yine tepkisiz</h1>Tüm bunlara başta ABD olmak üzere, dünyanın geri kalanının giderek azalan ilgisi ve yardımı eklendiğinde, geriye, tıpkı 2013-2014 gibi bir sürecin çıkma ihtimalinin yarattığı korku kalıyor. O dönemde de dünyanın geri kalanı kendi meselesiyle ilgilenirken IŞİD birden canavarca katliamlar ve toprak kazanımıyla gündeme gelmiş, profesyonelce yönetilen bir PR kampanyasıyla -kimisi Müslüman bile olmayan- yaklaşık 40 bin kişi adeta bir bilgisayar oyunundaki gibi “savaşacaklarını” düşünerek IŞİD saflarına katılmıştı.&nbsp;Tabii ki dünya bugün IŞİD’e karşı daha hazırlıklı. Lakin Suriye ve Irak’ta bir türlü sağlanamayan bütünlük, Afganistan’da Taliban’ın yönetime gelmesi, Covid sonrası insanlığın artan varoluşsal kaygıları gibi faktörlerin de etkisiyle IŞİD için yeniden mümbit ve parlak günler yaklaşıyor olabilir. Bu da dünyanın geri kalanı için, kan ter içinde uyanılan bir kabusa kaldığı yerden devam etmek demek.


Suriye’nin kuzeydoğusunda bir hapishaneye IŞİD militanlarınca düzenlenen büyük saldırı sonrası dünyanın gözü yeniden bu örgüte çevrildi. Dünya IŞİD’in yeniden hortlaması ihtimalinden endişeli.

IŞİD geri mi dönüyor?

• Birleşmiş Milletler, Suriye'nin Haseke kentindeki Hol Kampı'nda Ocak ayından bu yana 69 kişinin öldürüldüğünü, kamptaki güvenlik sorunlarının devam ettiğini ve son aylarda kadınlara yönelik şiddetin arttığını duyurdu. YPG'nin kontrolünde bulunan 59 bin kişinin yaşadığı kampta "korku iklimin hâkim olduğu, Suriye'de savaşın sonu yakın olmadığı için siyasi süreç ile sürdürülebilir uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyulduğu" <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bm-suriyede-ypg-pkknin-kontrolundeki-hol-kampinda-ocaktan-beri-69-kisi-olduruldu/2344959" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dile getirildi.</a>

• &nbsp;Suriye'nin kuzeyinde faaliyet gösteren YPG terör örgütünün Rusya ile vardığı anlaşma sonucunda Haseke ili ve Kamışlı ilçesinde Esad rejimine ait güçlerin yalnızca bu örgütün onay ve gözetiminde hareket edeceği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjU3MTRhMzcxNTc2MDAwNmFiYTY4MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZHVueWElMjUyRmVzZWQtcmVqaW1pLWd1Y2xlcmktaGFzZWtlZGUtdGVyb3Itb3JndXR1LXlwZy1wa2tuaW4tZ296ZXRpbWluZGUtaGFyZWtldC1lZGViaWxlY2VrJTI1MkYyMTQxNjcy"">öğrenildi</a>.

<h4>Kapak Görseli: SuriyeGundemi.com &nbsp;</h4>ABD Başkanı Joe Biden, Münih Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmada “Rusya’nın Batılı demokratik ülkeleri zayıflatmaya çabaladığını, ABD ile Avrupa arasındaki ilişkinin vazgeçilmez olduğunu, ABD’nin yeniden uluslararası arenaya döndüğünü” söyledi. Daha önce NATO’nun “beyin ölümünün gerçekleştiğini” söyleyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da aynı konferansta “NATO’ya inandığını” ifade etti.&nbsp;2018 yılında başlatılan, daha sonra güvenlik endişeleriyle ertelenen NATO’nun Irak’taki eğitim ve danışma misyonunun genişletilmesi planına devam edilmesi kararı alındığı, NATO’nun Irak'taki misyonunda şu an 500 olan görevli asker sayısının yaklaşık 4 bine çıkarılacağı açıklandı.<ul><li>Suriye’de son durum: 200 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine, milyonlarca insanın yerinden edilmesine sebep olan iç savaşın onuncu yılında Suriye, Türkiye’nin terörist olarak değerlendirdiği, ABD destekli YPG bağlantılı Suriye Demokratik Güçleri’nin etkin olduğu Fırat’ın doğusu, Türkiye destekli rejim muhaliflerinin kontrolündeki Fırat’ın batısı ve geri kalan bölgelerin Rusya ve İran destekli Esad rejimi kontrolünde olduğu üç parçalı bir hâlde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kaXBsb21hdGlrc3RyYXRlamkuY29tJTI1MkZzdXJpeWUtc29uLWR1cnVtLWhhcml0YXNpLWNhdGlzbWElMjUyRg=="">bulunuyor.</a> &nbsp;</li><li>Suriye’ye yeni ABD üssü: Arap kamuoyuna hitap eden Birleşik Krallık merkezli Asharq al-Awsat gazetesi, Suriyeli muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne dayandırdığı haberinde ABD öncülüğündeki IŞİD’le mücadele koalisyonunun, Suriye’nin Haseke iline bağlı Ayn Divar bölgesine büyük bir askerî üs kurmayı planladığını iddia etti. Kurulması hâlinde bu, Türkiye’ye en yakın ABD üssü olacak. Haberde koalisyona ait 50 tırla Kuzey Irak’taki Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden Suriye’deki bu bölgeye askerî sevkiyat yapıldığının görüldüğü, bunun 2021 yılında bölgeden Suriye’ye giden on birinci konvoy olduğu da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVuZ2xpc2guYWF3c2F0LmNvbSUyNTJGaG9tZSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGMjgwNjEwMSUyNTJGdXMtbGVkLWludCUyNTI1RTIlMjUyNTgwJTI1MjU5OWwtY29hbGl0aW9uLWVzdGFibGlzaC1uZXctbWlsaXRhcnktYmFzZS1pcmFxLXN5cmlhLXR1cmtleS10cmlhbmdsZQ=="">ifade edildi.</a> &nbsp;</li><li>Bir adım geriden: Eski Başkan Donald Trump döneminde ABD, Suriye’nin kuzeyindeki askerlerinin sayısını azaltmış, Irak sınırına yakın doğudaki petrol bölgesi Deyrizor’daki faaliyetlerini sürdürmüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı, ocak ayında “IŞİD’le mücadelede aslan payının SDG’de olduğunu, örgüte gelecekte de destek olunacağını" açıklamıştı. Rusya basını da geçtiğimiz hafta ABD’nin Deyrizor bölgesinde El Ömer petrol sahasına da silah ve ekipman sevk ettiğini, buradaki varlığını güçlendirmek istediğini öne sürmüştü. &nbsp;</li><li>Bölgenin önemi: Ayn Divar bölgesi, Suriye’nin en kuzeydoğusunda, Türkiye ve Irak sınırlarının Suriye ile kesiştiği bölgede, Şırnak’a birkaç yüz metre uzaklıkta bulunuyor. Ayn Divar civarında Rusya’nın bölgedeki dengeyi Esad rejimi lehine değiştirmek için yerel unsurlardan oluşan askerî birlik kurma girişimi başlattığı ve geçen ay Rusya askerî polisinin ABD'nin bölgedeki üslerine lojistik ve askerî destek göndermek için kullandığı bir otoyolun yakınına konuşlandığı biliniyor. Bölge, giderek Rusya ile ABD arasındaki güç savaşının merkezi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGeWF6YXJsYXIlMjUyRm9sYXlsYXJpbi1hcmRpbmRha2ktZ2VyY2VrJTI1MkZvbnVuY3UteWlsaW5kYS1zdXJpeWUtc2F2YXNpLXZlLXNvbi1kdXJ1bS0xODE0MjY5"">hâline geliyor.</a> &nbsp;</li><li>Yorumlar: Cumhuriyet gazetesine konuşan emekli Tuğgeneral Ali Er, ABD’nin bölgeye kuracağı üssü “Türkiye’ye yönelik bir provokatif adım” olarak değerlendiriyor. Er, Irak-Suriye bağlantısını sağlayan yola çok yakın olan bölgede IŞİD’in etkin olmadığını, üssün doğrudan “Türkiye’yi ABD tarafından denge unsuru olarak kullanılan YPG’ye yönelik olası askerî harekâttan caydırma amacı taşıdığını, Türkiye’nin dar bir alana sıkıştırıldığını” ifade ediyor. Emekli Büyükelçi Uluç Özülker de “ABD’nin bu adımla Türkiye’nin hassasiyetlerini anlamaktan uzak olduğunu gösterdiğini” söylüyor. ABD merkezli düşünce kuruluşu Savaş Araştırmaları Enstitüsü'nden Nicholas Heras ise yeni üssün “ABD’nin kuzeydoğu Suriye'deki varlığını uzun vadeli kılmaya yönelik olduğunu ve ABD askerlerinin bu yeni üsten insansız hava araçları gibi hava varlıklarını da kullanabileceğini, bunun IŞİD unsurlarına karşı keşif ve saldırılar için çok kullanışlı olacağını” ifade ediyor. &nbsp;</li><li>Sonuç:&nbsp;1 Haziran 2020 tarihli hikâyemde, pandemiyi fırsat bilen IŞİD’in yeniden yapılandığına dair kamuoyuna yansıyan bilgilere <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwb3MudG8lMjUyRnMlMjUyRjVlY2FjODUzNjBlZmRlMWQyNTNmYTk2Mg=="">yer vermiştim.</a> IŞİD’in tüm insanlığa karşı ortak bir tehdit oluşturduğu sır değil.&nbsp;Örgütün bir daha geçtiğimiz yıllarda bölgede ve tüm dünyada estirdiği terör dalgasına geçit vermemek için “uğradığı askerî yenilginin ideolojik yenilgiye de dönüşmesi, yönetim pratiklerinin, stratejisinin ve vaatlerinin anlaşılması” <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5wZXJzcGVrdGlmLm9ubGluZSUyNTJGZGFlcy1pZGVvbG9qaWstb2xhcmFrLXllbmlsbWVkaSUyNTJG"">gerekiyor.</a> Öte yandan, ABD’nin eski Suriye Büyükelçisi Robert S. Ford, IŞİD’le mücadele için ABD’nin desteklediği örgütlerin ülkeye istikrar kazandırmadığını, IŞİD kalıntılarını yok edemediğini ve ortaya çıkan özerk bölgenin kendi ayakları üzerinde duramadığını, yani ABD’nin yaklaşımının başarısız olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mb3JlaWduYWZmYWlycy5jb20lMjUyRmFydGljbGVzJTI1MkZ0dXJrZXklMjUyRjIwMjEtMDEtMjUlMjUyRnVzLXN0cmF0ZWd5LXN5cmlhLWhhcy1mYWlsZWQ="">ifade ediyor.</a> Sabah gazetesi yazarı Hasan Basri Yalçın da ABD’nin bölgede siyasi ağırlığını artırmak için askerî varlığını güçlendirmek zorunda olduğunu ancak bunun için gerekli toplumsal desteğin var olmadığını belirtiyor. Türkiye, kalan IŞİD unsurlarına karşı askerî savaşta ve bölgenin geleceğinin şekillenmesi sürecinde sonuç odaklı olarak kendi tezlerini anlatacak alan bulabilir, IŞİD’le mücadele için Türkiye’nin millî güvenliğine tehdit olduğu düşünülen örgütlerin güçlendirilmesini lobi faaliyetleriyle engelleyebilir. Bunun için, batıya güven verecek demokrasi, hukuk ve ekonomi alanındaki reformların hızla gerçekleşmesi önem arz ediyor.</li></ul>

Haseke ile ilgili hikayeler