2023'ün bu ilk günlerinde geride bıraktığımız yılı düşündüğümde, Sinematek/Sinema Evi'nin geçtiğimiz yıl yaptığım sinemasal keşiflerde ne denli önemli bir rolü olduğunu hatırlıyorum. İstanbul Film Festivali ve Filmekimi'ne ev sahipliği yapan salonlarında Hindistan'dan Danimarka'ya, Senegal'den Fransa'ya farklı ülkelerden yepyeni yönetmenler ve dünyalar keşfetmemin yanı sıra, kendi programları sayesinde Jean Renoir'dan Georges Méliès'ye birçok ismin sinemasıyla o salonda tanışmışım.Sinematek/Sinema Evi, yeni yılı üç yeni gösterim programıyla karşılıyor şimdi: 80'ler Türkiye Sinemasında Kadın, Canlandırmanın Dünü Bugünü ve bu sayının odağındaki, 10 Ocak - 31 Mart tarihleri arasındaki gösterimlerle sürecek Genç Alman Sineması programı.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672934931394.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi'nin Ocak-Mart 2023 sezonu afişi | Fotoğraf: Deniz SabuncuBabamızın sineması öldü!&nbsp;Film programını hazırlayan sinema yazarı Engin Ertan, “Genç Alman Sineması diye tabir edilen akım dünyanın farklı yerlerinde benzer hareketlenmeleri gördüğümüz bir şeyin karşılığı. Fransa’daki Yeni Dalga olsun, Çekoslovakya’daki Yeni Dalga olsun, bunun benzerlerini görüyoruz.” diyor.&nbsp;II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’yı sarmış öğrenci hareketlerinin, ’68 mayısına doğru giden politik oluşumların; Fransa’nın kendi sömürgeci geçmişi ve Cezayir savaşıyla, Almanya’nın savaş suçlarıyla yüzleşememesine tepki gösteren gençliğinin bir uzantısı olduğunu söylüyor Genç Alman Sineması’nın. Her şey 1954 yılında Uluslararası Oberhausen Kısa Film Günleri’nde düzenlenen “Papas Kino ist tot!” (Babamızın sineması öldü!)&nbsp;başlıklı basın toplantısı ve yayımlanan bir manifestoyla başlamış: “[Genç Sinemacılar] genç bir sinema istiyorlar, tarihle yüzleşen bir sinema istiyorlar, sorgulayan bir sinema istiyorlar ve en önemlisi de [sanatın] ticari bağımlılıktan kurtulması gerektiğini söylüyorlar.”Berlin x Münih. Engin, akımın öncülerinin karşı çıktığı II. Dünya Savaşı sonrası Almanya'sında hüküm süren sinemayı daha ziyade insanları eğlendirmeye yönelik bir “eğlence” ya da “kaçış sineması” olarak tanımlıyor. Öte yandan, merkezde yer alan Genç Alman Sineması’na tepkilerle gelen genç yönetmenler de olmuş. Bunlar arasında Münih ve Hamburg’dan çıkan ve biraz daha tür sinemasına yakın yönetmenler de var. “Bu çatışma hâlâ Almanya'da güncelliğini koruyor. Bugün de Münih'ten çıkanlar biraz daha ticari sinemaya meylederler. Daha aksiyon, komedi gibi [türlere] yakındırlar. Berlin'den çıkanlar biraz daha arthouse'a - festival filmleri diye tabir ettiğimiz, daha karakter psikolojisine odaklanan filmler çekerler diyelim.”<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672934991731.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Engin ve Emre, Genç Alman Sineması hakkında konuşuyorlar. | Fotoğraf: Deniz SabuncuFassbinder, Herzog, Wenders.&nbsp;Program hazırlarken önceliğinin ne olduğunu soruyorum. Baktığımda hem çok bilinen isimler hem de keşif niteliğindekiler dikkatimi çekiyor çünkü. “Aslında tam buydu! İkisini biraz dengelemek…” diyor Engin: “Seyircinin tanıdığı, bildiği isimler ve onların seyirciyi çekmesi tabii ki gözardı edilmesi imkânsız, önemli bir şey. Fassbinder, Herzog, Wenders, bu akımın en bilinen, yıldız yönetmenleri. Dolayısıyla onları dahil etmek kaçınılmaz. Zaten onlarsız bu programı yapmak da mümkün değil.”Tematik ve zamansal çeşitlilik.&nbsp;Genç Sinemacılar, 1958-1966 yılları arasında birçok kısa metrajlı, çoğu deneysel ya da belgesel türde filme imza atmış. Programda bu kısa filmlerden bir seçki de var: “Dünyada tanınmaya başlamadan önce Almanya’dan yönetmenler kendi içlerinde nasıl bir dil arayışı yapıyorlar, onu görme imkânı sağlayacak”. diyor Engin bu seçki için. 1966'dan başlayarak uzun metrajlı filmler ve bunların uluslararası festivallerdeki görünürlüğü artmış, 1970’lerden itibaren akımın temsilcisi yönetmenlerin daha çok tanınan isimlere dönüşmeye başlamaları söz konusu olmuş. “O&nbsp;dönem Almanya’nın kendi içindeki toplumsal değişimleri, hem Almanya’nın geçmişine bakan hem de o gününe bakan filmler arasında bir çeşitlilik ve denge olmasını gözeterek yaptık bu programı.”&nbsp;Çok bilinen isimlerin yanında avangart filmler çeken yönetmenlerin ve Türkiye’de az gösterilmiş filmlerin de seçkide olması önemli kıstaslarmış. Herzog ve Kluge’nin ilk filmlerini, Fassbinder’in Cannes’daki çıkışını, Wenders’in sinemaya dair iki filmini programda bulmak mümkün. Söz konusu zamansal çeşitliliğin odağında ise akımın kapsadığı düşünülen 1962-1982 yılları var: “1982’de Fassbinder’in ölmesi ya da Wenders’in ABD’ye gitmesi gibi gelişmelerle Genç Alman Sineması'nın akım niteliğinin büyük ölçüde dağıldığını görüyoruz.”<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672935035265.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Genç Alman Sineması programını hazırlayan Engin Ertan | Fotoğraf: Deniz SabuncuFeminist ve kuir sinema.&nbsp;Batı Almanya’da feminist sinema tartışması yine bu dönemden ve bu akımın içinden çıkmış. Bu yüzden Ulrike Ottinger, Helke Sander&nbsp;ve&nbsp;Ula Stöckl&nbsp;gibi feminist yönetmenlerin ve feminist sinemanın bir temsilinin programda olmasını özellikle istemişler. Batı Almanya’da çekilen ilk feminist film The Cat Has Nine Lives/Neun Leben hat die Katze&nbsp;filmi bunlardan biri.&nbsp;Keza kuir sinemayı temsilen Werner Schroeter’in bir filmi de seçkide yer alıyor.Dünün gençlerinden, bugünün gençlerine.&nbsp;Genç Sinemacılar dönemindeki isimler ve filmlerinin etkilerini çağdaş Almanya sinemasında ne ölçüde ve hangi isimlerde hissettiğimizi düşündüğünü soruyorum. “Fassbinder’in bazı filmlerinin etkilerini Christian Petzold’da görmek mümkün.” diyor. Ayrıca kadın sinemacılarda, özellikle Angela Schanelec’in sinemasında paralellikler hissettiğini söylüyor. Dominik Graf’ın sinemasının ise bir ara köprü gibi olduğunu…Diyor ki…<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(224, 101, 53); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(224, 101, 53); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sinema tarihini ele aldığın zaman belli başlıklar, akımlar var. Genç Alman Sineması da bunlardan birisi, sinema okuluna gittiğinde bir noktada illaki sinema tarihi dersinde geçen başlıklardan. Sinematek/Sinema Evi de benim gözlemlediğim kadarıyla bu belli başlı akımları bir sinema okulu niteliğiyle toplayıp seyirciye ulaştırmayı planlıyor, başlıca görevlerinden biri bu belki.”</blockquote>Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinema Evi’nin “Genç Alman Sineması: Kluge, Fassbinder, Herzog, Wenders…” başlıklı gösterim programı, 10 Ocak Salı günü, akımın temsilcisi birçok yönetmenin bir arada çektiği Germany in Autumn&nbsp;/ Deutschland im Herbst&nbsp;(1978) filmiyle başlıyor.

Duende

Sinema yazarı Engin Ertan'la, Sinematek/Sinema Evi'nin Genç Alman Sineması programı üzerine bir sohbet.

Kluge, Fassbinder, Herzog, Wenders

• Geçmişe Dönük:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Bakery Girl of Monceau&nbsp;/ La boulangère de Monceau (1963, Éric Rohmer) | ★★★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">La Belle Époque&nbsp;(2019, Nicolas Bedos) | ★★★★</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Synonyms&nbsp;/ Synonymes (2019, Nadav Lapid) | ★★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Rules of the Game&nbsp;/ La règle du jeu (1939, Jean Renoir) | ★★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Secret of Kells (2009, Tomm Moore &amp; Nora Twomey) | ★★★</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Suzanne's Career&nbsp;/ La carrière de Suzanne&nbsp;(1963, Éric Rohmer) | ★★★</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Monsieur Hulot's Holiday&nbsp;/ Les vacances de Moniseur Hulot (1953, Jacques Tati) | ★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">La Pointe-Courte&nbsp;(1955, Agnès Varda) | ★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">September&nbsp;(2007, Peter Carstairs) | ★★½</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Willoughbys&nbsp;(2020, Kris Pearn) | ★★</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zombieland: Double Tap&nbsp;(2019, Ruben Fleischer) | ★★</li></ul>

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/11/5/1669977987445.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.35" width="550" alt="La Grande Illusion (1937)" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">La Grande Illusion (1937)3. Kadrajda Fransa, takvimde 30’lar: Şiirsel gerçekçi Fransız sineması<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Film gösterimleri. Jean Renoir’dan Marcel Carné’ye, Julien Duvivier’den Jean Vigo’ya 30’lu yılların Fransız sinemasının şiirsel gerçekçi auteur yönetmenleri, 17 gün boyunca seninle.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede?&nbsp;Kadıköy Sinematek / Sinema Evi&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 7 - 24 Aralık&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli? Sinemanın ikon isimlerini böylesi bir seçkide yeniden görmen için uzun bir süre beklemen gerekebilir. Hazır ulaşabiliyorken kaçırma deriz.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Bu haftanın bir diğer film gösterimi Pera Müzesi'nde. Pera Film,&nbsp;1 Aralık Dünya AIDS günü&nbsp;kapsamında her yıl düzenlediği <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3Vr3HiR" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Buradayım!</a> programına devam ediyor. Bu sene çağdaş sanat organizasyonu Visual AIDS’in tamamı HIV’le yaşayan insanlar tarafından yaratılan yedi videoluk seçkisinin gösterimleri, 15 Aralık’a kadar devam edecek. Üstelik program kapsamındaki tüm gösterimler ücretsiz!</li></ul>

Aposto İstanbul

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">8. Kadrajda Fransız şiirsel gerçekçiliği: Yeni sezonuyla Sinematek/Sinema Evi <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir?&nbsp;Film gösterimleri. Sinematek/Sinema Evi, yeni sezonu için kamerayı 1930’lu yılların Fransız şiirsel gerçekçiliğine çevirdiği seçkisiyle iki ay boyunca gösterimde.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede?&nbsp;Sinematek/Sinema Evi&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 18 Ekim - 30 Aralık&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli?&nbsp;Jean Renoir, Marcel Carné, Jean Vigo ve Julien Duvivier’in filmleri yanında, film analizi, söyleşisi ve panellerine de katılabileceksin.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı:&nbsp;Programın detaylı bilgileri için seni <a fr-original-style="" href="https://bit.ly/3yFtfiK" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şuraya</a> uğurlayalım.</li></ul>

<img src="https://images.aposto.com/2021/7/1/1628497317224.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">15 Ağustos: Kısa sürede toplumsal sinemanın ustalarından birine dönüşecek Yılmaz Güney'in bu yoldaki ilk adımını teşkil eden Seyyit Han –&nbsp;Toprağın Gelini, Keje ile Seyyit Han'ın ölümcül aşkını; Anadolu'nun kadim masallarını, ezgilerini, meselelerini çağrıştıran bir üslupla aktaran, <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/films/seyyit-khan-bride-of-the-earth" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sinemasal bir halk destanı.</a> 16 Ağustos: Éric Rohmer’in 1987 tarihli romantik filmi Reinette ve Mirabelle’in Dört Macerası / 4 Aventures de Reinette et Mirabelle, yeni tanışmış biri taşralı diğeri şehirli iki genç kızın Paris’te bir apartman dairesi bulup birlikte yaşamaya karar vermesi sonucu yaşananları <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/four-adventures-of-reinette-and-mirabelle" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konu ediyor.</a> 18 Ağustos: Parisli sokak serserisi Boudu intihar etme amacıyla Sen Nehri’ne atlar ancak varlıklı kitap satıcısı Edouard tarafından kurtarılır. Edouard, Boudu’ya evini açar ancak bu kabul, ailesini temelden sarsar. Jean Renoir klasiği Sulardan Kurtarılan Boudu / Boudu Sauvé Des Eaux, siyah beyaz klasik film <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/boudu-saved-from-drowning" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sevenleri bekliyor.</a> MUBI’de yayınlanacak haftanın diğer filmlerini <a fr-original-style="" href="https://www.tersninja.com/mubi1218agustos2021/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">merak ediyorsanız tıklayın.</a>

Jean Renoir ile ilgili hikayeler