<img src="https://images.aposto.com/2025/10/5/1764324010659.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.54" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Üç uluslararası gelişme: Suudi Arabistan'ın merkez üssü oluşu, Ukrayna barış planı ve Duhok Konferansı</h1>Yazı: Faik BulutŞu günlerde küresel ölçekte gelişmeler yaşanıyor: Bunlardan ilki Amerika ile Suudi Arabistan arasında 1 trilyon doları aşan çok boyutlu ticari sözleşme ve siyasi anlaşmaların imzalanmış olmasıydı. Diğeri ise Ukrayna’da savaşın sona erdirilmesi adına Trump’ın 28 maddelik barış girişimiydi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bölgenin köşe taşı ve merkez üssü: Suudi Arabistan</h2>Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman bin Abdülaziz, yedi yıllık bir aradan sonra 18 Kasım 2025 tarihinde Washington’a geldiğinde,&nbsp;ABD-Suudi Arabistan ilişkileri tarihinin en önemli anlarından birine tanık oldu.Bu ziyaret, uluslararası gündem çerçevesinde gerçekleştirilen diplomatik bir toplantıdan öte, Veliaht Prens’in de belirttiği üzere resmî bir etkinlik ve ABD Başkanı Donald Trump’ın&nbsp;"geleceğin ortaklığı" olarak adlandırdığı girişimin başlatılması için olağanüstü bir fırsattı.Savunma anlaşması; enerji, madencilik, sağlık, yapay zeka, nükleer işbirliği, hava savunması, kara ordusunun modernizasyonu alanlarını kapsayan bazı maddelerin hemen ardından imzalandı. Beyaz Saray’a göre&nbsp;toplam değeri 600 milyar doları aşan bu anlaşma, iki ülke arasında kayıtlara geçen en büyük ticaret anlaşması oldu.Açıklamaya göre bu devasa anlaşma&nbsp;beş ana kategoriden oluşuyor ve bunlardan ilki "Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri’nin ve uzay yeteneklerinin geliştirilmesi". Anlaşmanın Suudi Arabistan ve bölge ülkelerinin yıllardır satın almak istediği F-35 savaş uçaklarının satışını içerip içermediği henüz belli değil, ancak bu çabalar ABD’nin İsrail’e niteliksel askerî üstünlüğünü sürdürme taahhüdüyle defalarca kez çatıştı.Suudi Arabistan’ın bir dönüm noktasında olduğu görülüyor.&nbsp;Yeni Suudlu olma tahayyülü ise hem vatandaşlarına hem de dünyaya farklı bir İslami modernlik yansıtıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bölgeye siyasi kayyum ve himaye</h2>Bu anlaşmalara ek olarak Suudi Arabistan, ABD ile birlikte Ortadoğu bölgesindeki tüm gelişmelerde söz sahibi olacak; Lübnan, Filistin, Suriye ve Irak’taki İran bağlantılı silahlı örgütleri devre dışı bırakacak. Böylece “Şii Hilali” projesi sona erdirilecek yerine&nbsp;“Sünni Dolunayı” ikame edilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bağlantılı olarak iki devletli çözüm hususunda Filistin yönetimi köklü bir reforma tabi tutularak ABD-Suudi siyasetine uyum gösterecek şekilde dizayn edilecek. Bu arada Mısır’ın Gazze üzerindeki tarihî vesayeti ile Ürdün’ün Batı Şeria üzerindeki vesayeti de sona erdirilecek. Suudi Arabistan’ın bölgedeki “Kayyum/Vasi’ rolü pekiştirilmiş olacak.</li></ul>Görülüyor ki F35’lerin Suudilere verilmesi, İsrail’in itirazlarına rağmen gerçekleşecek. Bu sayede Körfez ülkeleri tümüyle ABD'nin askerî ve siyasi himayesinde olacaktır. Anlaşmanın en büyük kurbanı ise Müslüman Kardeşler olacak. Bundan böyle İhvan hareketi hem ABD hem de Batılılarca yasa dışı terör örgütü ilan edilecek. Nitekim Teksas eyaleti bunları şimdiden terör örgütü listesine aldı. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#090909" color="#fefefe" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#090909 !important;color:#fafbfc !important" href="https://aposto.com/s/uc-uluslararasi-gelisme-suudi-arabistanin-merkez-ussu-olusu?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(9, 9, 9) !important; color: rgb(250, 251, 252) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Spektrum

• Hazal Türesan saç rengini değiştirdi: 'Veliaht' dizisinde 'Derya' karakterini canlandıran Hazal Türesan, uzun süredir kullandığı sarı saçlarını siyah renge boyattı ve yeni halini sosyal medyada paylaştı.<ul><li>Türesan, saç rengini değiştirdiğinde enerjisinin yükseldiğini belirtti.</li><li>Oyuncu, sosyal medya paylaşımında "Nasıl olmuşum?" diyerek takipçilerinin görüşlerini sordu.</li><li>Değişiklik, Türesan'ın imajında radikal bir dönüşüm olarak değerlendirildi.</li></ul>

Canlı Gündem

• Akın Akınözü, Cannes’da İstiklal Madalyası ile katıldı: Akın Akınözü, 16 Ekim 2025 tarihinde Cannes’da düzenlenen Veliaht dizisi tanıtım etkinliğine dedesinin İstiklal Madalyasını takarak katıldı ve bu hareketiyle büyük takdir topladı.<ul><li>Akınözü, etkinlikte duygusal bir bağ kurarak dedesine ait madalyayı göğsüne taktı.</li><li>Oyuncunun bu anlamlı tercihi, etkinliğe katılanlar ve hayranları tarafından beğenildi.</li><li>Veliaht dizisi, yeni sezonun dikkat çeken yapımlarından biri olarak öne çıkıyor.</li></ul>

Hamas’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği ve ‘Aksa Tufanı’ adını verdiği saldırı ile İsrail'in buna verdiği sert karşılık; İsrail ve Gazze’nin sınırlarının çok ötesinde yankılanan şok dalgalarına yol açtı. Saldırılar bölgedeki barış umutlarının ertelenmesine yol açarken; İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki normalleşme çabalarına da gölge düşürdü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir adım geriden</h2>Halbuki daha iki hafta önce Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ülkesinin İsrail ile ilişkileri hakkında “Her gün normalleşmeye daha çok yaklaşıyoruz” ifadelerini kullanmış; ABD Başkanı Joe Biden ile görüşen İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu da Tel Aviv ve Riyad arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına yönelik bir anlaşma üzerinde çalışma sözü vererek “İsrail ve Suudi Arabistan arasında tarihî bir barış sağlayabileceğimizi düşünüyorum” şeklinde konuşmuştu.Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi olarak atanan Ürdün Büyükelçisi Nayef el-Sudairi de beraberindeki heyetle birlikte Batı Şeria'ya geçerek İsrail'in izniyle Filistin yönetimiyle görüşmüş; aynı dönemde Suudi Arabistan'a bir ziyaret gerçekleştiren İsrail Turizm Bakanı Haim Katz ise Suudi Arabistan’ı ziyaret eden ilk İsrailli bakan olmuştu.ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Suudi Arabistan-İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin, Orta Doğu'yu “dönüştürecek” bir gelişme olacağını vurgulamıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: BM Genel Kurulu için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan da daha önce yalnızca telefonda görüştüğü Netanyahu ile ilk kez yüz yüze bir araya gelerek Filistin sorununu konuşmuş ve karşılıklı resmî ziyaret niyetleri dile getirilmişti.</li></ul>Yaşananlarından ardından ise tüm bunlar çok geride kalmış gibi hissediliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya şimdi?</h2>Geride kalan şeylerden biri de Bin Selman’ın Filistinlilere başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir ülke sağlayacak iki devletli çözümden vazgeçtiği senaryo oldu. Veliaht Prens, normalleşme mesajı verdiği aynı ropörtajda, İsrail ile yapılan yeni anlaşmanın “Filistinlilerin ihtiyaçlarını karşılayacağını ve onlara iyi bir yaşam sağlayacağını” söylerken; iki devletli çözümdense bahsetmemişti.Ancak Hamas’ın saldırısının ardından Suudi Arabistan yeniden iki devletli çözümü savunmaya ve kendisini Filistin halkının sıkı bir destekçisi olarak göstermeye başladı. Fransa, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık ve ABD ise Hamas'ın saldırısını lanetleyerek İsrail'i ve kendisini savunma hakkını desteklediklerini açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Yemen'de Suudi destekli devlet güçlerine karşı savaşan İran destekli Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi de ABD'nin İsrail-Filistin çatışmasına doğrudan askeri müdahalede bulunması durumunda İsrail'e karşı savaşa hazır olduklarını söyledi.</li></ul>Filistin sorununun yeniden gündeme gelmesinin AB ile ABD ve Almanya gibi ülkeler tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılan İran destekli Hamas için bir zafer olduğu savunulabilir.&nbsp;ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin internet sitesindeki Richard LeBaron imzalı yazıda, “Hamas'ın İsrail-Suudi görüşmelerinin kamuoyunda ivme kazanmasından önce başlayan eylemleri, normalleşme müzakerelerinde Filistin meselesinin sadece herhangi bir alt başlık olarak ele alınmaması konusunda Riyad'a yönelik bir mesaj niteliği taşıyor” ifadeleri kullanılıyor.Yazıda aynı zamanda İsrail yönetimi de Suudi Arabistan ile yürütülecek sürece geri dönüşü olmayan biçimde zarar verecek sertlikte bir askerî müdahalede bulunmaması gerektiği yönünde uyarılıyor.LeBaron, “Saldırılar, Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesini arka plana itecek” diyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Normalleşme hâlâ mümkün mü?</h2>Atlantik Konseyi bünyesindeki Scowcroft Ortadoğu Güvenlik Girişimi’nin Direktörü Jonathan Panikoff da Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerde şu aşamada bir yakınlaşma beklememek gerektiği görüşünü savunuyor.DW'ye yaptığı açıklamada “Yakın gelecekte Suudi Arabistan ve İsrail arasındaki normalleşmede ilerleme kaydedilmesini beklemenin pek mümkün olmadığını” belirten Panikoff, İsrail'in Gazze'deki operasyonunun ciddi sayıda sivil ölümlerine ve yıkıma sebep olması halinde, iki ülke arasındaki yakınlaşma için gereken siyasetin hayata geçirilmesi ihtimalinin masadan kalkabileceği yorumunda bulundu.İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise Gazze Şeridinin tamamen ablukaya alınması talimatını “Gazze'ye elektrik, gıda ve yakıt sağlanmayacak” sözleriyle duyurmuş; yaşanan yakıt sıkıntısının ardından bölgede geçtiğimiz gün elektrikler tamamen kesilmişti. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk de yaptığı açıklamada Gazze'deki ablukanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti.Bir diğer düşünce kuruluşu olan Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Hugh Lovatt da İsrail ile ilişkilerini normalleştirme anlaşmaları imzalayan Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelerin de İsrail'e karşı daha eleştirel bir tutum sergilemeleri için kamuoyu baskısı altında kaldığını belirtiyor.&nbsp;Bloomberg'de yayımlanan habere göre, 2020 yılında İsrail ile normalleşme anlaşması imzalayan BAE, “İsrailli siviller için başsağlığı diledi ve gerilimi azaltma çağrısında bulundu ancak Hamas'ı doğrudan kınamadı.”<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Suudilerin İran ile ilişkileri</h2>Suudi Arabistan'ın İsrail ile normalleşme müzakerelerine devam edip etmeme kararını etkileyecek olan yalnızca Arap kamuoyunun baskısı değil. İran ve ABD de süreçte önemli bir rol oynayacak.Suudi Arabistan ile İran; bu yıl atılan elçiliklerin yeniden açılması ve BRICS üyelikleri gibi normalleşme adımlarına rağmen konu kiminle müttefik olduklarına geldiğinde masanın farklı taraflarında yer alıyor. Yemen’de Husileri destekleyen İran, Gazze'de de Hamas'a destek veriyor.İran'ın nükleer silah sahibi olması halinde kendi ülkesinin de nükleer silah sahibi olması gerektiğini savunan Suudi Veliaht Prensi ise, İsrail ile ilişkilerini normalleştirmenin ABD ile olan ilişkilerini de 2018'deki Kaşıkçı cinayetinden öncesindeki duruma getirmesini umut ediyor ve imzalanması planlanan üçlü anlaşma ile ABD'nin denetimi altında uranyum zenginleştirmeyi hedefliyordu.Panikoff, “Suudi Arabistan, ABD'nin güvenlik garantilerini almak için uzun vadede yeniden masaya dönmeye yönelebilir” diye ekliyor.

Aposto Gündem

Hamas'ın saldırısıyla birlikte, İsrail ile Suudi Arabistan arasında normalleşmeye yönelik gelecekte atılacak adımlar da belirsizlik kazandı. Arap ülkeleri Filistin’e desteklerini yinelerken, iki devletli çözüm çağrıları arttı.

Veliaht ile ilgili hikayeler