2012’de Kütahya’da hizmete açılan ve inşası IC İçtaş tarafından yürütülen Zafer Havalimanı, satılığa <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-26/airport-for-sale-tells-a-tale-of-140-billion-turkish-overreach" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çıkarıldı</a>. Bloomberg’e açıklamalarda bulunan IC İçtaş Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Keleş, “Havalimanını yaptığımız yatırımı bize ödeyebilecek ve borcu üstüne alabilecek herhangi bir tarafa devretmeye hazırız”&nbsp;dedi.• Ne kadar harcandı?&nbsp;Zafer Havalimanı, Türkiye’deki birçok altyapı ve inşaat projesi gibi yap-işlet-devret modeliyle hizmete açıldı. 2011’de başlayan ve 18 ay süren inşaat aşamasında 50 milyon avro yatırım yapan IC İçtaş’a devlet, 2012-2020 döneminde 49,5 milyon avro garanti ödemesi yaptı. Fakat yolcu trafiğinin çok düşük olması nedeniyle para kazanamayan IC İçtaş, her sene havalimanına sermaye aktarmaya devam etti.• Havalimanının karnesi:&nbsp;Covid-19 nedeniyle uçuşların ciddi oranda azalması, havalimanına indirilen son darbe oldu.&nbsp;2021’de devletin IC İçtaş’a taahhüt ettiği 1,3 milyon yolcuya karşılık sadece 7 bin kişi Zafer Havalimanı’nı kullandı. 2020’de ise 1,3 milyon yolcu hedefinin yalnızca %6’sına ulaşılmıştı.•&nbsp;Neden önemli?&nbsp;Resmî veriler, Ak Parti’nin iktidara geldiği 2003’ten bu yana 181 projenin kamu ve özel sektör ortaklığı ile hayata geçirildiğini ve bu projelerin yarısından fazlasının yap-işlet-devret modeli üzerinden kurgulandığını <a fr-original-style="" href="https://koi.sbb.gov.tr/Main_EN.aspx" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gösteriyor</a>. Dolayısıyla devlet, birçok projede gelecekteki kullanım haklarına yönelik iyimser tahminler üzerinden garanti ödemeleri yaparak şirketlerin zararını kapatmaya çalışıyor.• Kim, ne dedi? Bloomberg’ün haberinde, devlet tarafından garanti ödemeleri yapılan Kuzey Marmara Otoyolu ve Gebze-İzmir Otoyolu gibi projelerde de hedeflerin tutturulamadığı belirtiliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Başkent Üniversitesi’nden&nbsp;Prof. Uğur Emek, “Projeler, gelecek yıllardaki hükümetlerin operasyonel kapasitesine ve bütçesine zarar veriyor. Bugün, Sağlık Bakanlığı’nın bütçesinin üçte birini şehir hastaneleri ile ilgili ödemeler oluşturuyor,” diyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ak Parti milletvekili Yaşar Kırkpınar ise “Zafer Havalimanı, kamu-özel projelerinin %70’inin başarılı olduğu bir sistemin “ufak” bir parçasını temsil ediyor,” ifadelerini kullanıyor.</li></ul>

Pareto

Satılık havalimanı ve kamu-özel iş birliği projelerinin geleceği

• <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-26/airport-for-sale-tells-a-tale-of-140-billion-turkish-overreach" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bloomberg'in</a> haberine göre; Kütahya'da inşası 50 milyon avrodan fazla tutan, yap-işlet-devret modelli Zafer Havalimanı&nbsp;satılığa çıkarıldı. Havalimanının inşasını üstlenen IC İçtaş'ın yönetim kurulu üyesi Abdullah Keleş, “Havalimanını yaptığımız yatırımı bize ödeyebilecek ve borcu üstüne alabilecek herhangi bir tarafa devretmeye hazırız”&nbsp;dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Tüm trafiğinin Covid-19 nedeniyle sıfırlandığı vurgulanan havalimanının, pandemi öncesinde de yıllık 1,3 milyon yolcu hedefinin yalnızda %6'sını gerçekleştirebildiği belirtildi. 2021 yılında ise yolcu sayısının 7 bini bulduğu vurgulandı; ancak devlet IC İçtaş’a 1,3 milyon yolcu üzerinden garanti ödemeleri yapmak zorunda. &nbsp;&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan haberde bu tür garanti ödemeleri yapılan Kuzey Marmara Otoyolu, Gebze-İzmir Otoyolu gibi diğer projelerde de garanti ödeme hedeflerinin tutturulamadığı hatırlatıldı.</li></ul>

Zafer Havalimanı ile ilgili hikayeler