Yazı: Ömer ÇeşitSoğuk iklimi, kasvetli atmosferler ve derin toplumsal eleştirilerle biraraya getiren İskandinav polisiyesi, uzun süredir suç edebiyatı sevenlerin radarında. Bunun etkilerini romanlardan uyarlanan dizilerde de gözlemleyebiliyoruz.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rahat yaşam koşullarına sahip olduğunu düşündüğümüz İskandinav ülkelerinde suça dair edebiyat eserlerinin bu kadar ön plana çıkmasının nedeni ne peki?</li></ul>Hayatın belli bir düzen içinde, ideal koşullarda yaşandığı bir toplumda insanların gündelik hayatlarını da düzenli ve rahat bir şekilde geçirdiği izlenimine kapılmak oldukça kolay. Öte yandan bu noktada belki de David Lynch’in Twin Peaks'ini hatırlamak gerekir. Dizide dışarıdan oldukça şirin ve huzurlu gözüken bir kasabada 17 yaşındaki lise öğrencisi Laura Palmer'ın ölümüyle birlikte, bu güllük gülistanlık yaşamın hiç de göründüğü gibi olmadığını anlıyorduk.İskandinav toplumları da dışarıdan bakıldığında neredeyse ütopik bir yaşam sürdürüyor gibi görünse de, içeri girildiğinde, özellikle izole yaşayan kesimlerde ırkçılık ve suç fantezilerine&nbsp;yönelik eğilimlerin yükseldiği düşünülüyor. Bunun işaretlerine İskandinav ülkelerinde ev içi şiddetin diğer Batı ülkelerine nazaran daha yüksek olduğuna dair araştırmalarda rastlamak mümkün. Nedenlerine gelince, alkolizmden hayat pahalılığına, hayatın monotonluğundan göçmen karşıtlığına pek çok faktör sıralanıyor. Öte yandan sistem, şiddet vakalarının daha yaygın şekilde raporlanmasına izin verdiği için oranların yüksek göründüğünü söyleyenler de var.Nedeni ne olursa olsun İskandinav suç edebiyatı; Henning Mankell, Stieg Larsson ve Jo Nesbø gibi ustalarla zirveye ulaştı. Şimdiyse bu zincire A. M. Ollikainen’in Kargo adlı romanıyla yeni bir halka ekleniyor. Ollikainen’in ilk kitabı, polisiye edebiyatında alışılmış kalıpları yıkarken toplumsal meseleleri de ustaca bir kurguyla irdeliyor.Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de, bir kargo konteynerinin içinde bulunan cesetle başlayan roman, yalnızca sürükleyici bir cinayet soruşturmasını değil, aynı zamanda sistemin derinliklerindeki yozlaşmayı da gözler önüne seriyor. Kargo, polis müfettişi Paula Pihlaja ve ortağı Renko’nun, kurbanın kimliğinden yola çıkarak katili bulmaya çalışırken, bir cinayetin çok ötesine geçen gerçeklerle yüzleşmesini konu ediniyor. Romanın olay örgüsü, sömürgecilikten ırkçılığa, iş dünyasının kirli sırlarından sanat dünyasına kadar geniş bir yelpazeye yayılıyor.<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1739528896474.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Soğuk iklim, derin kurgular</h2>İskandinav polisiyesi, suç hikayelerini toplumsal eleştirilerle birleştirmesiyle biliniyor. Aslında eserler bu yönüyle toplumsal suçların üstüne giderek okurlara adaletsizlik karşısında duygusal bir telafi şansı da sunuyor. Kargo da bu geleneği bozmadan, hatta derinleştirerek devam ettiriyor.&nbsp;İskandinav polisiyelerinde genellikle güçlü ve çok katmanlı karakterler&nbsp;ön plandadır. Hatta karakterlerin iç dünyasını dışarıya yansıtabilme kabiliyetinin İskandinav edebiyatının ana unsurlarından olduğunu da söyleyebiliriz. Paula Pihlaja da bunlardan biri; yalnızca bir dedektif olarak değil, empatisi, zekası ve adalet arayışıyla da okurun ilgisini çeken bir karakter.&nbsp;Bu türde atmosfer, büyük önem taşıyor ve Kargo, Helsinki’nin soğuk, gri ve gizemli havasını ustalıkla resmederek okuyucuyu hikayenin içine çekmeyi başarıyor. Karakterlerin ruh hâlleri, mekan tasvirleriyle uyum içinde ilerliyor ve okuyucuda hem merakı sürekli diri tutuyor hem de bir gerçeklik hissi yaratıyor.İskandinav edebiyatındaki bir diğer önemli özellik ise suç soruşturmalarının gerçekçi bir şekilde, adeta gündelik hayatın bir parçasıymış gibi ele alınabilmesi. Kargo, ustaca tasvir ettiği polisiye teknikleriyle rasyonel bir şekilde ilerleyen bir soruşturmaya tanıklık etmemizi sağlıyor. Yazar çift Aki ve Milla Ollikainen’in birlikte kaleme aldığı bu eser, suçun ve adaletin yalnızca bireylerle sınırlı olmadığını, sistemin de sorgulanması gerektiğini vurguluyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kusursuz sistemin çatlakları</h2>İskandinav coğrafyası, dünya çapında refah seviyesi ve sosyal adaletle tanınan bir bölge olsa da İskandinav polisiyesi, kusursuz görünen bu sistemin ardındaki çatlakları görünür kılmayı amaçlıyor.&nbsp;Kargo da polisiye olay örgüsünün ötesinde, yoksulluk ile zenginlik arasındaki uçurum, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve iş dünyasındaki ahlaki çöküş gibi konulara odaklanıyor. Romanı sürükleyen gerilim, toplumun karanlık yüzünü açığa çıkaran bir aynaya dönüşüyor.Sonuç olarak, İskandinav polisiyesi sevenler için 15 dile çevrilerek uluslararası alanda da büyük yankı uyandıran Kargo, şimdiden türün en başarılı örneklerinden biri olmaya aday.

Aposto Kitap

Suç edebiyatının yükselen yıldızı A. M. Ollikainen’den esrarengiz ve çarpıcı bir ilk roman olan "Kargo", soğuk iklimin, kasvetli atmosferler ve derin toplumsal eleştirilerle biraraya geldiği İskandinav polisiyesinin en yeni halkalarından.

İskandinav polisiyesinin yeni halkası: 'Kargo'

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">• &nbsp;Joan Didion günlükleri: "Yeni gazetecilik" ekolünün önderlerinden ABD'li yazar ve gazeteci Joan Didion'un 2021 yılındaki ölümünün ardından evinde bulunan günlüğü, Nisan ayında Notes to John adıyla yayımlanacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar:&nbsp;Yazar, bu oldukça mahrem metinlerde alkolizm ve depresyonla mücadelesinden, kızı Quintana ile zorlu ilişkisinden bahsediyor.</li></ul>

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Pete Hegseth, Savunma Bakanı:&nbsp;Kadınların orduda görev almaması gerektiğini söyleyen, ordunun generalleri tasfiye etmesini öneren ve hakkında cinsel saldırı ve alkolizm iddiaları bulunan eski Fox News programcısı ve sağcı yorumcu Pete Hegseth, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in eşitliği bozan oyuyla Senato'da ABD'nin Savunma Bakanı olarak onaylandı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek olarak:&nbsp;ABD Başkanı Donald Trump’ın İç Güvenlik Bakanlığı için aday gösterdiği South Dakota Valisi Kristi Noem, ABD Senatosu'nda yapılan oylamada 59'a karşı 34 oyla ABD İç Güvenlik Bakanı oldu.</li></ul>

Canlı Gündem

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">The Bear hakkında</h2>Ramy’nin yaratıcılarından olan Christopher Storer’in FX için geliştirdiği, ülkemizde Disney+’ta yayınlanan The Bear; mutfağın kaosunu yansıtan, derinlemesine işlediği karakterlerini kusursuz bir reçetenin kaliteli malzemeleri gibi&nbsp;kullanan bir dizi.&nbsp;8 bölümlük ilk sezonu 13 dalda Primetime Emmy Ödülleri’ne aday gösterildi ve En İyi Komedi (*) dizisi de dahil 10 ödül kazandı; 10 bölümlük ikinci sezonu bu yıl 23 kategoride aday gösterilerek rekor kırdı. Yine 10 bölümlük üçüncü sezonu ise geçen hafta yayınlandı.&nbsp;Dizi genç, yetenekli ve hırslı bir şefin, alkolizmden mustarip abisinin ölümünün ardından New York’taki MICHELIN yıldızlı bir restorandaki işini bırakıp Chicago’ya dönmesini, ailesine ait sandviç restoranı The Beef'in mutfağını devralmasını ve ekibiyle birlikte burayı "The Bear" adlı bir restorana dönüştürmesini anlatıyor.&nbsp;Carmy’yi canlandıran Jeremy Allen White kadar mutfağın da başrolde olduğu bir dizi bu: Kapanış jeneriği akarken culinary producer (mutfak yapımcısı), culinary consultant (mutfak danışmanı) gibi unvanların da bulunması ve birçok ünlü şefin cameo’su bunun kanıtı.(*) The Bear’in iki sezondur Primetime Emmy Ödülleri’nde komedi kategorilerinde yarışmasının tamamen Akademi’nin kurallarındaki esneme payından ve FX’in ödül sezonu stratejisinden kaynaklandığını not düşmek gerek. Ben gülünecek bir şey göremiyorum, muhtemelen sen de göremeyeceksin.-Emre Eminoğlu

apéro

Nedir? Sanatçı Wataru Komachi’nin kişisel sergisi Fisher King, İngiltereli film yönetmeni Terry Gilliam'ın ilk kez 1991 yılında gösterime giren aynı adlı filminden esinleniyor.Nerede? Fukuoka, JaponyaNe zamana kadar? 25 Haziran'a kadar ziyaret edilebilir.Kimdir bu Wataru Komachi? Kyoto'da yaşayan multimedya sanatçısı Wataru Komachi, moda ve müzik alanlarıyla sık sık işbirliği ve etkileşim hâlinde üretiyor. Yaratıcı vizyonu; büyük ölçüde kent kültürü ve tüketimden etkileniyor. Kolaj, resim ve fotoğraf gibi çeşitli teknikler kullanan Komachi, günlük atıkları ve ıskartaya çıkarılmış eşyaları, Fukuoka'daki <a fr-original-style="" href="https://overground.asia/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Overground</a> galeride görsel olarak kışkırtıcı enstalasyonlara dönüştürüyor.&nbsp;Meraklısına: Serginin ismini taşıyan film, radyo DJ’i Jack Lucas'ın programındaki sivri diliyle kısa sürede ün kazanmasını ve bu nedenle bir silahlı saldırıya neden olmasını konu alıyor. Olayın ardından Lucas, kendini suçlu hissederek radyo istasyonunu terk ediyor ve alkolizmle sorun yaşıyor. Daha sonra, Henry 'Parry' Sagan adında, ortaçağ şövalyesi gibi giyinen evsiz, tuhaf biriyle tanışıyor ve yaşadığı kaza nedeniyle depresyona girerek kendisinin Kutsal Kase'yi kurtarma görevi olan bir şövalye olduğuna inanıyor. DJ, Parry'nin hikâyesini dinledikten sonra, aralarındaki etkileşimde bir kader duygusu hissediyor ve birlikte, Parry'nin zihnindeki Holy Grails’ı (“Kutsal Kase”) aramaya başlıyorlar. Parry, Holy Grails’ın çoğu insan için önemsiz bir şey olduğuna, son derece dürüst, saf ve asil davranışlarla kalplerinin derinliklerinden özlem duydukları bir şey olduğuna inanıyor. Genellikle, gözlerle görülen her şeyin bilinçaltında düzenlendiği ve standart değerlere de gömüldüğünü eleştiren bu film, adını verdiği sergide de fantezi ve gerçekliğin bir arada olduğu, izleyicilerin kendi içlerindeki Kutsal Kase'yi bulmaları için alan açıyor.

Aposto Seyahat

Wataru Komachi ile filmden sergiye bir gerçeklik hikâyesi.

Fukuoka’da kışkırtıcı enstalasyonlar: Fisher King 

Kardeşler hakkında çok fazla söylence var. Kısa kısa bir göz atmak isterim.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sanırım en gerçek olan bu. Charlotte, Anne öldükten sonra onun yazdığı Wildfell Konağı Kiracısı kitabını yayımcısının basmasına 10 yıl boyunca izin vermiyor. İki kardeş arasında bir kıskançlığın var olduğu söylentisi var. Bu kitaba karşı olmasının arkasında iki sebep olduğu iddia ediliyor. Biri, evlilik, evlilik dışı ilişki ve alkolizm gibi bir konuya bakış açısını beğenmediği; diğeri ise çok iyi bir eser olduğu için basılmasını istemediği. Bir yandan da gerçekten Anne Brontë uzun yıllar kıymeti bilinmeyen biri olarak görülüyor, hatta son yıllarda keşfedildiği düşünülüyor. Ailenin en radikal kişisi olduğunu düşünenler de var.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uğultulu Tepeler'i gerçekten Emily'nin yazmadığı meselesi. Bu kitabı Bronwell Brontë'nin yazmış olabileceği yıllarca konuşulmuş bir konu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm ailenin yaşadığı kasabada altyapı sorunu olduğundan ve temiz sular, mezarlık ve pis atık sular ile kirlendiğinden tüm ailenin; modern tıbbın ve modern şehir sisteminin çok hızlı şekilde çözeceği bir neden yüzünden çok genç yaşta öldükleri düşünülüyor.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/7/6/1660997660884.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Annie Isa

alkolizm ile ilgili hikayeler