<img src="https://images.aposto.com/2025/8/6/1757182141240.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Trende 'bare beating' yasağı:&nbsp;İrlanda’nın ulusal tren işletmesi Iarnród Éireann (Irish Rail), toplu taşımada “bare beating” olarak adlandırılan yüksek sesle müzik veya video dinleme alışkanlığına son vermek adına tren müfettişlerinin kulaklık kullanmadan müzik açan, elektronik sigara içen veya koltuklara çanta/ayak koyan yolculara 100 avro ceza kesileceğini duyurdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar: Cezalar, 1984’te yürürlüğe giren “başkalarını rahatsız edecek şekilde gramofon veya taşınabilir cihaz kullanmayı” yasaklayan mevcut yönetmeliklere dayanıyor.</li></ul>

Soli

Bu yayın için ilk teşekkürü Mehmet Selahattin Güngör'e etmeliyiz sanırım. Bizi bu yolculuğa çıkaran en başta oydu çünkü. Kendisinin şimdiye kadar 70 civarı yazını yayımladık. Ama bundan çok daha fazlası var. Burada yer ver(e)mediğimiz yazılarından bazılarını aşağıya bırakıyorum:Hayvanların hayvanat bahçelerinde ve sirklerde yaşamaması gerektiği ve özgür olmaları gerektiğinin savunucuları günümüzde her ne kadar geçmişe göre çok daha fazlaysa da hâlâ bu durum tam anlamıyla çözülebilmiş değil. Ama eskiden sirklere ve hayvanat bahçelerine böyle yaklaşılmıyordu. Dolayısıyla eğlenmenin bir aracı olarak görülüyordu. İşte böyle bir sirk 1931 yılında İstanbul’a da gelmişti. Yazarımız Mehmet Selahattin’in (M.S.) bu sirkte gördüklerini <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1931/milliyet_1931_mayis_/milliyet_1931_mayis_23_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başka bir gözle</a> okuyabilirsiniz.M.S. bizi daha önce Çamlıca Tepesi’ne çıkarmamıştı. Üsküdar dolaylarına ise ancak deniz sezonunda gidiyordu. Hadi gelin o zaman <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1933/milliyet_1933_mayis_/milliyet_1933_mayis_27_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“aziz”</a> İstanbul’a bir tepeden bakalım.Sarıyer’de barajların olduğu bölge eskiden beri “Bentler” olarak da anılır ve burası şehrin en uzak mesire yerlerinden biridir. Osmanlı döneminde inşa edilen bu barajların izlerini ve daha pek çok tarihi kalıntıyı görebileceğiniz Bentler’in 1920’lerin sonlarındaki hâlini merak edenlere M.S.’ten <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1929/milliyet_1929_haziran_/milliyet_1929_haziran_1_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir yazı</a>… İstanbul’un bir başka uzak bölgesi Pendik’teki Zeytinlik isimli mesire yerini daha önce duyanınız var mı peki? Bilmeyenler <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1930/milliyet_1930_haziran_/milliyet_1930_haziran_28_.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> öğrenebilir.Kız Kulesi’nin tadilatı yeni bitmişken 1930’lardaki <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1932/milliyet_1932_haziran_/milliyet_1932_haziran_25_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kız Kulesi</a>’ne karşı bir yaz akşamı keyfi yaparak bazı şeyleri “unutsak” ya! Belki fonda gramofon ya da hatta canlı bir musiki de bize eşlik eder.Yaz bitti, sonbahar aylarındayız. <a fr-original-style="" href="https://ataturkkitapligi.ibb.gov.tr/tr/Anasayfa" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Beyoğlu’nun ışıkları kararmış, tenha sokaklarında”</a> bir tur atmanın zamanıdır.&nbsp;Bugün hepimiz Kandilli’yi rasathanesi ve deprem araştırma enstitüsüyle biliriz (rest in peace Ahmet Mete Işıkara🤞). Zaten rasathanenin kuruluşu da 1800’lerin ortasına dayanır. Bakalım <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1932/milliyet_1932_tesrinievvel_/milliyet_1932_tesrinievvel_8_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1932’de</a> bu tepe nasılmış?Ee demiştim… Mehmet Selahattin’de anlatacak hikâye bitmez. Kim bilir belki ileride bütün yazılarını bir arada görebileceğimiz kitabı da olur.🤷‍♂️ Bizim de var ufak tefek hayallerimiz...

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Daha neler neler var!

100 yıl öncesinden sesler ve görüntüler

<h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">1920 ve 30'ların İstanbul eğlence hayatını arşivlerden takip eden&nbsp;"İstanbul'da nasıl eğleniyorduk?"&nbsp;son sayısında İstanbul'da bağ bozumunu ve Türkiye'de gramofonun tarihini anlatıyor.</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Gramofon İstanbullu için yaygınlaşan bir eğlence aracı olsa da Akşam gazetesi negatif propaganda yapmaya devam ediyordu.&nbsp;Mesela 6 Haziran 1929 tarihli bir boşanma davası haberine göre, kocasının kendisine yeteri kadar ilgi göstermediğini iddia eden kadın ihtiyaçlarını sıralarken sözlerini şöyle bitiriyor: “... gramofon ve dans!”15 Temmuz 1929 tarihli, "Çirkin Manzaralar" başlığının atıldığı haberde ilk cümle: "Vapur güvertesi Balıkpazarı meyhanesi değildir." Haberin devamında rakı masası da kurduklarını anladığımız yolcular hakkında şu satırlar yazılmış: "Güvertenin bir köşesine bir gramofon kurarak, diğer köşesinde berbat bir ut ve uda refakat ile gazel söyleyerek, yolcuların kulaklarını patlatacak derecede gürültüden çekinmiyorlar.”<img src="https://images.aposto.com/2022/8/4/1664420486220.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.28" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Akşam gazetesi ise asıl ‘efsane’ haberini 23 Ekim 1929’da patlatıyor. Bir cinayetin suç ortakları bir anda içki ve gramofon oluveriyor. Bu haberle birlikte müzik ve alkolün bir araya gelmemesi için çabaların epey eskiye dayandığını anlıyoruz.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/6332d5ebce2ced00069f1189" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a><p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/n/istanbuldanasilegleniyorduk" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Abone ol</a>

Editörün Seçkisi

<img src="https://images.aposto.com/2022/1/2/1643691682853.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Arkasında <a fr-original-style="" href="https://phebusmuzayede.com/24271-erken-donem-gramafon-dinleyenler-ruz-i-hizir-hatirasi-1934-tarihli-.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“14-5-1934, Rûz-i Hızır hatırası”</a> yazılı gramofon dinleyen bir gruba ait fotoğraf<a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/k24/yazi/baharin-bereketin-mujdecisi-bir-zamanlar-istanbul-da-hidirellez,2658" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rumi Takvim’in</a> kullanıldığı dönemlerde yıl Rûz-i Kasım (Kasım günü) ve Rûz-i Hızır (Hızır günü) olmak üzere ikiye ayrılırdı. 8 Kasım kışın başlangıcı iken aynı zamanda <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hidrellez" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hıdırellez’in</a> kutlandığı 6 Mayıs ise yazın başlangıcı sayılıyordu. Mevsimleri belirlemek için kullanılmasının yanı sıra devlet işleri de bu takvime göre planlanır, vergiler buna göre tahsil edilir, maaşlar buna göre dağıtılırdı. 1925 yılının sonunda Miladi Takvim’e geçiş kabul edilince bu iki mevsimli hayat da sona erdi.

gramofon ile ilgili hikayeler