<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Oxford'da kafatasından kadeh: Oxford'da akademisyenlerin onlarca yıl boyunca insan kafatasından yapılmış bir kadehten içki içtiği, kafatasının sızdırmaya başlamasının ardından çikolata servisi için kullanıldığı ortaya çıktı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: 225 yıllık olduğu belirlenen kafatasının Karayipler'de yaşayan köleleştirilmiş bir kadına ait olduğu düşünülüyor. Edinilen bilgilere göre kafatası, 1884 yılında Pitt Rivers Müzesi’ni kuran Viktorya dönemi Britanyalı asker ve arkeolog Augustus Henry Lane Fox Pitt-Rivers’ın koleksiyonunun bir parçasıydı.</li></ul>

Canlı Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Orta Çin'in Hubei eyaletinin Yunyang Bölgesi'nde bilinmeyen bir insan türüne ait 1 milyon yıllık bir çift kafatası ortaya çıkarıldı. Bilim insanlarının "Yunxian Adamı" adını verdiği iskeletin Homo erectus mu yoksa erken dönem Homo sapiens'e mi ait olduğu ise henüz netleşmiş değil.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Keşfedilen kafataslarının "Ejderha Adam" olarak bilinen Asya merkezli Homo longi insan türüyle ilişkili olabileceği değerlendiriliyor. Bazı bilim insanları Homo longi'nin bir zamanlar Avrasya'da Homo sapiens ile birlikte yaşamış olan soyu tükenmiş Denisovalılar ile aynı tür olduğunu öne sürüyor.</li></ul>

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Orta Çin'in Hubei eyaletinin Yunyang Bölgesi'nde bilinmeyen bir insan türüne ait 1 milyon yıllık bir çift kafatası ortaya çıkarıldı. Bilim insanlarının "Yunxian Adamı" adını verdiği iskeletin Homo erectus mu yoksa erken dönem Homo sapiens'e mi ait olduğu ise henüz netleşmiş değil.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Keşfedilen kafataslarının "Ejderha Adam" olarak bilinen Asya merkezli Homo longi insan türüyle ilişkili olabileceği değerlendiriliyor. Bazı bilim insanları Homo longi'nin bir zamanlar Avrasya'da homo sapiens ile birlikte yaşamış olan soyu tükenmiş Denisovalılar ile aynı tür olduğunu öne sürüyor.</li></ul>

Burada güneş saatinden tutun küreye kadar farklı malzemeler mevcut. Kimileri bu eşyaların elçilerin karşı karşıya geldikleri konular olduğunu söyler, kimileri de elçilerin gittikleri yerlerden topladıkları eşyaları gösterme merakı olduğunu. Seçim sizin. Belki de sadece bilimin ön plana çıkarılmak istendiği bir tabloya bakıyoruzdur.Üst raf gökbilimiyle ilgili eşyalarla (ölüm) alt raf ise dünyevi eşyalarla dolu (yaşam).Peki üst raftaki kürenin işçiliği?! Yakından bakalım, ben diyecek bir şey bulamıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365143112.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.74" width="550" alt="Küre detayı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Tezgahın üzerinde Uşak’tan ithal edilen bir Türk halısı mevcut. Holbein birçok resmine bu Türk halılarından yerleştirir ve sanki bir halı ustasıymışçasına ince ince işlemiş halı üzerindeki desenleri.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365273091.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.76" width="550" alt="Halı Detayı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Alt rafta bulunan, uta benzeyen çalgı ise lavta diye bilinir. Yakından bakınca bir telinin kopmuş olduğunu fark edebilirsin. Ahenk içinde çalınabilen bir çalgının artık ahengi bozulmuştur, tadı kaçmıştır. Bir uyumsuzluk abidesidir. Bu belki de İngiltere ve Katolik Kilisesi arasındaki bir anlaşmazlığın simgesidir. Ölümlü dünyaya bir gönderme de diyebiliriz.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365433253.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.10" width="550" alt="Lavta tel detayı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Bu tablonun en can alıcı noktası ise yerde duran anamorfik (bir görüntünün yalnızca belirli bir bakış açısından görülebilmesi) şekildir. Önce o anamorfik şekli bir görelim.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365539147.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" alt="Kafatası Detayı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kafatası dünyanın her yerinde ölümü simgelemiştir. Acaba Holbein neden bir kafatasını anamorfik şekilde çizdi?<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365705371.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.51" width="550" alt="kafatası Detayı 2" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Birkaç görüş var. Bunlardan en yaygını, elçilerin göz kamaştırıcı görkeminin ölümlü olduğunu hatırlatmak için olduğudur. Resmin sol üst köşesine saklanmış haç ve isa figürü bu görüşü destekler.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1657365785644.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.96" width="550" alt="Haç ve İsa Detayı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bir diğer görüş ise, elçiler dönemlerinin gücünü ve iktidarlarını temsil ederler. Burada gördüğümüz bu iki elçi de gittikleri yerlere zulüm ve acı götürmekten başka bir şey yapmıyor, o ülkeleri sömürüyorlardı. Holbein her ne kadar VIII. Henry’nin ressamı da olsa bu tarz olaylara karşı sessiz kalmak istememiş olabilir.Son bir görüş ise, tablonun bir merdiven üzerine yerleştirileceği ve merdivene tırmanan insanların resmin tamamını görmeden önce ilk gördükleri şeyin kafatası olacağı yönündedir.

Yıldızlı Bir Hikâye

İki elçinin tam ortasında duran ve üzerinde birçok farklı eşya barındıran iki katlı rafa odaklanıyoruz.

Tablodaki Gizli Mesajlar

George Floyd’un polis memuru Derek Chauvin tarafından öldürülmesiyle başlayan ırkçılık karşıtı protestolarla süregelen tartışmalardan biri ırk ve ırkçılık arasındaki bağı sorguluyor. Bu hafta bu konuya kısaca göz atalım.Irk kelimesi, Arapça irk kökünden gelir ve “bitkinin kökü, damar” anlamına gelir. Türk Dil Kurumu'ndaki tanım ise şöyle: “Kalıtımsal olarak ortak fiziksel ve fizyolojik özelliklere sahip insanlar topluluğu; soy.” Kavram, 16. yüzyılda soy, nesil anlamlarında kullanılır. 18. yüzyıldan sonra ise toplumsal tansiyonlar sebebiyle bilimsel bir tanıma ihtiyaç duyar. Irkçılık kelimesi ise “insanların toplumsal özelliklerini biyolojik, ırksal özelliklerine indirgeyerek bir ırkın başka ırklara üstün olduğunu öne süren öğreti, rasizm” olarak açıklanır. Irk kelimesinin insanlardaki çeşitliliği işaret eden bir anlama bürünmesi üç gelişmeyle söz konusu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.theguardian.com/commentisfree/2015/sep/08/european-racism-africa-slavery">olur</a>: coğrafi keşifler, kolonilerin kurulması ve iş gücü talebi sonucunda ortaya çıkan kölelik. Kelimenin bilimsel literatürdeki yeri ise bir türlü bulunamaz.<ul><li>18. yüzyılda bilim insanı Carl Linnaeus, Systema Naturae (Doğa Düzeni) isimli eserinde hayvan ve bitkilerin arasındaki ilişkiyi açıklarken eserde ırk kelimesi kullanmasa da insanları da ten rengine göre dört gruba ayırmıştı. &nbsp;</li><li>Doğa bilimci George Louis Buffon, Paris’teki Kraliyet Bahçesi’nin direktörü olarak çalıştığı yılların sonunda derlediği 44 ciltlik Histoire Naturelle (Doğa Tarihi) eserinde ırk kelimesini kullanmış ve çevresel etkenlerin sebep olduğu farklılıkların ortadan kaldırılması hâlinde değişeceğini iddia etmişti. &nbsp;</li><li>Bir başka doktor ve doğa bilimci Johann Friedrich Blumenbach, saç rengi ile biçimi, ten rengi, vücut yapısı haricinde kafatası biçimini de kelimenin tanımına ekleyerek kafatasının içgüdü ve yeteneklerle olan ilgisini incelemişti. &nbsp;</li><li>19. yüzyılda Lund Üniversitesi’nde profesör olan Andres Retzius kafa şekillerini ölçerek bir indeks geliştirmişti. Bunu, bir sonraki yüzyılda antropolog Carleton Stevens Coon devam <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kafatas%C4%B1_%C3%B6l%C3%A7%C3%BCm%C3%BC">ettirdi</a>. &nbsp;</li><li>Diplomat <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Arthur_de_Gobineau">Arthur Joseph de Gobineua</a> ve siyaset felsefecisi Houston Stewart Chamberlain, uygarlığın gelişimini ırklara bağlayarak ırkların melezleştiğini, bunun kaçınılmaz olduğunu söylemişti. Chamberlain buna ek olarak "saf ırkın yaratılması ve dikkatle devam ettirilmesi gerektiğini" söylemiş, Yahudiler hakkındaki düşünceleri de Naziler tarafından benimsenmişti.&nbsp; &nbsp;</li><li>20. yüzyılda ise genetik bilimci Gregor Mendel insanları ayıranın deri rengi ya da kafa şekli gibi fenotipik özelliklerin olmadığını, belli bir genin sıklığı olduğunu açıklamıştı. Bilim tarihçisi Ernst Mayr, ırkın ağır bir toplumsal yük olduğunu savunmuş, kimi meslektaşları ise biyoloji için kullanışlı bir kavram olduğunu, kullanılmaya devam edilmesi gerektiğini söylemişti. Peki, tarihte ilk olarak kölelikle pratiğe dökülen ırkçılığın ırk kavramıyla olan bağı kanıtlanamamasına rağmen 1930’lu yıllarda artan ve hâlâ çözülememiş olan sorunun kökenini nerede aramalıyız?</li></ul>&nbsp;Kaynak:&nbsp;Aşar, Sevim. “Irk ve Irkçılık Üzerine Tartışmalar ve Yeni Irkçılık.” &nbsp;Yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009

kafatası ile ilgili hikayeler