İstanbul'dan seçilmiş etkinlikler, kültür sanat ajandası, şehir gündemi, tematik rehberler ve şehrin sınırlarından taşmaya değecek davetler yayımladığımız&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/istanbul" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aposto İstanbul</a>'da bu hafta:&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ophelia’ya postmodern bir bakış: Ophelia-Hamlet Complex</h2><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(239, 254, 117); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(239, 254, 117); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Ara Sahne'nin ilk uzun soluklu projesi Ophelia-Hamlet Complex'in yönetmeni, oyunucusu ve uyarlayanı Esra Tarhan'la oyun üzerine bir sohbet.</blockquote>Röportaj:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/a/emrah-akbas" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Emrah Akbaş</a><img src="https://images.aposto.com/2024/2/0/1711256483029.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">William Shakespeare’in en fazla sahnelenen, hakkında en fazla yazı yazılan oyunu Hamlet ve oyunun kadın karakteri Ophelia’yı postmodern bir bakış açısıyla izlemeye ne dersiniz? Finalinde Ophelia’nın modern bir kadın temsiline dönüştüğü oyun Ara Sahne’nin ilk uzun soluklu projesi. Ophelia-Hamlet Complex’i hem yönetmeni hem uyarlayanı hem de oyuncusu Esra Tarhan’la konuştuk.Sizin de kurucuları arasında olduğunuz Ara Sahne ilk sezonunu açtı. Bağımsız tiyatroların zor dönemler yaşadığı bir süreçte böyle bir sahne açarak destek olmanız çok kıymetli. Ara Sahne’nin ilk uzun soluklu projesi Ophelia-Hamlet Complex oyunu oldu. Bize biraz bu oyundan bahseder misiniz? Ne anlatıyor oyun?Ophelia-Hamlet Complex, William Shakespeare’in en ünlü eserlerinden Hamlet’teki Ophelia karakterinin otopsi raporudur diyebiliriz. Ophelia’nın hikayesini, Alman yazar ve yönetmen Heiner Müller’in post-modern metni olan Hamlet Makinesi&nbsp;katkısıyla ve rejideki performatif buluşlarla anlatıyor oyun. Tarihsel başarısızlıkların, kokuşmuş Danimarka’nın ve ahlaki çöküntünün tam üstünde bir Hamlet karşılar bizi. Ve bu sırada göl, akıntıyla salınamayacak kadar ağır, dipte kalamayacak kadar hafif Ophelia’yı kusar. Oyun, anımsama kipi üzerine kurulu.&nbsp; <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/opheliaya-postmodern-bir-bakis-ophelia-hamlet-complex?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını Oku</a>

Editörün Seçkisi

Bilindiği üzere "bizim zamanımızda gençler böyle miydi?" benzeri cümleler Aristo'dan bu yana var ve muhtemelen seleflerimizden gelen bu yapı gezegenler arası yolculukta da uzay boşluğunda çınlamaya devam edecek. Bana kalırsa değişen şey kavramsal olarak dönüşüm... Sanayi Devrimi ile gelişmeye başlayan teknolojik yapı bugün bambaşka bir yerde. O ilk etapta (toplumsal açıdan baktığımızda ileri dönemde) işçi haklarına dokunsa da bugün medyanın yapısından politikaya, popüler kültürden iş modellerine kadar her şeyin dönüşümünün parçası.Kimlik de bu dönüşümün aktörlerinden biri. Sosyoloji, felsefe, siyasal bilimler, edebiyat ve antropoloji gibi birçok alanda tartışılan bir konu olan kimlik bugünün karmaşasına rağmen bazı duygu, düşünce ve olguları sanki hiç değiştirmemiş gibi peşinden sürüklüyor. Özneyi başa koyan kimlik toplumsal sularda zamanın da telaşıyla şekil değiştirir: Kendisi; politikanın, medyanın, artık sosyal medyanın ve popüler kültürün ana öznesi olma yolunda ilerliyor, dün de yaptığı gibi.Postmodernizme küçük bir bakış atacak olursak Agnes Heller ve Ference Feher'in postmodernizmi eleştirisi şu şekilde;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Postmodernite, ne bir tarihsel dönem, ne de iyi tanımlanmış karekteristik özellikleri olan politik ya da kültürel bir eğilimdir. Tersine postmodernite; dış çizgilerini, moderniteyle ve moderniteye havale edilmiş sorunlarla problemi olanların, moderniteyi suçlamak isteyenlerin ve gerek modernitenin başarılarının gerekse çözümsüz açmazlarının bir dökümünü çıkaranların çizdiği, modernitenin daha geniş kapsamlı zaman ve mekânı içerisindeki bir özel kolektif zaman ve mekân olarak anlaşılabilir.*</blockquote>Evrimağacı'nda, "<a fr-original-style="" href="https://evrimagaci.org/postmodern-felsefe-postmodernizm-nedir-8238" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Postmoden Felsefe: Postmodernizm nedir?</a>" başlıklı yazıda yer alan bu eleştirinin kimlik ve günümüz kargaşasında bize yol olabileceğini düşünerek yer vermenin anlamlı olacağını düşündüm.Bugün istek ve ihtiyaçlarımızın belirlendiği, bilgiyi edindiğimiz ve iletişim kurup sosyalleştiğimiz sosyal alanlar aynı zamanda moda ve sanat gibi diğer disiplinlere de değiyor.Bauman’a göre kimlik, belirsizlikten kaçışa işaret eder.** Yani bireyin aidiyetinden şüphe ettiği zamanlarda, çevresinin ya da toplumun kendini nasıl göreceğini düşündüğü anlarda ortaya çıkan belirsizlik... Özellikle modernizme ve postmodernizme kaydığımız zamandan itibaren bu tanım bizim için daha da anlam ifade etmeye başladı. Sınırların dikenli telleri halen toplumlara zede vursa da dijital dünyanın da etkisiyle geçişken toplumsal yapı kimlik kavramını tekrar düşünmemize sebep oluyor.&nbsp;Kendimizi ifade ederken koşullara ve iyi hissedeceğimiz alanlara uzanmayı tercih ederiz. Yapı ve normlar değiştikçe kabul edilme dürtüsü daha da titrek çıkarmaya başlar sesini içeriden... Gerçeklik, aidiyet kabul edilme, karşı çıkma, hak arama gibi birçok farklı duygu devreye girer ve bir bilinç düzeyine erişir zihin... İşte o aşamada ya arayışlar ortaya çıkar ya da buluşlar.Uzam ve zamanın birbirine dolaştığı bu yeni dünya düzeninde kolayca ayırdına varacağımız yeni yapıları, bilginin hızı ve formu sebebiyle yeni yaşam formlarını (sosyal anlamda) keşfe çıkıyoruz. Dolayısıyla kimlikler yeniden değerlendirirken suç kavramı bile değişime uğruyor. Burada vermek istediğim bir örnek şu ki;&nbsp;Gerçek Bling Ring: Bir Hollywood Çetesi&nbsp;adlı gerçek bir olayı anlatan Netflix yapımı mini dizi. Popüler kültürün bilinçsizce kurguladığı kimlik süreçlerini ve sonuçları hatta farklı dönemlerin ve sektörlerin şekil alışlarını anlatıyor. Bu durumu aynı zamanda dünya savaşlarının sonrasında yaşanan buhranlara benzetiyorum. Özellikle I. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'ya yayılan yoksulluk, korku onu II. Dünya Savaşı'na bağlayan ırk sorunsalları da başka yönden baktığımızda kimlik kavramının yerinden oynamasına ya da bir yerlere oturmasına olan çabasını gözler önüne sermişti.Kadınların giyim tarzından toplumdaki gerçekliğini kabul ettirme biçimine kadar uzanan bu süreç; sürekli aktörün aynı kaldığı, mekanın ve zamanın değiştiği bir anlama evriliyor. Bugün kimliği bireysel açıdan baktığımızda yaşamı düzene sokma, motivasyon, kendini tanı gibi popüler kavramlarla da nesneleştirebiliriz. Fakat elbette buna indirgeyemeyiz...Tartıştığımız kimlik konusunun fazlasıyla kaygan olmasına karşın olumsuz bir anlama vurgu yapmadığını belirterek metni bitiriyorum. Oldukça uzun ve derinlemesine tartışmamız gereken bu konuyu bir sonraki Page'te bağlantılı başka zeminleri konuşacağız. Arada yine röportajlara devam edeceğiz.* <a fr-original-style="" href="https://evrimagaci.org/postmodern-felsefe-postmodernizm-nedir-8238" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Postmodern Felsefe: Postmodernizm Nedir? - Evrim Ağacı (evrimagaci.org)</a>**12 Zygmunt Bauman, Parçalanmış Hayat, çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Ece Zeren Aydınoğlu

Page

Belirsizlikten kaçış...

Postmodernizm ve kimlik

Kültürün her zaman sanat ve tasarımla iç içe olduğunu düşündüğüm için iş de olsa eğlence de olsa bakış açım bu tarafa yöneldi. Bunu deneyimlediğim ilk yerse Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag oldu.Prag, benim ikinci yurt dışı seyahatimde gittiğim bir şehirdi. Kent, yapısı ve dokusu itibarıyla beni gerçek anlamda büyülemişti. Özellikle Anadolu’da kolay kolay karşılaşmadığımız o mimariyi gözlemlemek, dokunmak ve toplumun geçmişini değerlendirmeye çalışmak inanılmaz keyifliydi. Barok ve Gotik mimarinin görülmeye değer ihtişamı, bu kent hakkında okuyarak ve izleyerek öğrendiğim her şeyi deneyimlerken soluğumun kesilmesine sebep oldu (bundan bir yıl sonra gördüğüm Brüksel ise başka bir soluk kesici etki yaratmıştı.Şehrin Ortaçağ esintilerini taşıyan eski meydanı 2. Dünya Savaşı’nda çok fazla zarar görmüş olsa da büyüleyiciliğini Vlatna nehri üstüne yansıtmaktan geri kalmıyor. Bu noktada bir şey var ki postmodern mimarinin soluk kesici örneklerinden… Baktıkça kafası karışıyor insanın. Elbette ki tahmin ettiğiniz gibi Dans Eden Ev. Frank Gehry tarafından tasarlanan bu yapı, Prag gibi Ortaçağ ruhunu taşıyan sert ve eski hatta bazen ürkütücü binalarla ünlenmiş bir kentin keskin bir dokuya sahip olmasına rağmen esnek kısımlarını da görmemiz için bizi teşvik ediyor. Dekonstrüktivizm’in öncülerinden Gehry, tasarladığı bu yapıyla kentte kargaşa hissinin yanında esnek ve sert kavramlarının insan kafasında tekrar şekillenmesini sağlıyor.Modernizmin karşısında duran dekonstrüktivizmin mimarideki yansıması da aslında dekonstrüktivist felsefe etkisinden kaynaklanıyor. Mimarlık teorisinde modernizmin yer aldığı stabil ve rasyonel yapıların aksine; kafa karıştıran, dış cephede kullanılan malzeme ve değişken formlar sayesinde sıra dışı olarak nitelendirebileceğimiz bu yapılar, 2010’lardan sonra dijital dönüşümün yaşandığı, geleneksel, modern ve postmodernin bir arada yer aldığı yapısal bir dönüşüm sunuyor.

postmodern ile ilgili hikayeler