Sanayi Devrimi ile ilgili hikayeler

Brezilya’da yapılan yeni bir araştırma, habitat kaybının kelebeklerin renklerini ve çeşitliliklerini kaybetmesine yol açtığını ortaya koydu. Ormanların kesilip palmiye yağı, okaliptüs, kahve ya da muz gibi tek tip ürünlerin yetiştirildiği alanlarda, bitkiler gibi kelebekler de “tektipleşiyor.” Üstelik parlak renklerini kaybedenler yalnızca kelebekler değil. İnsan faaliyetlerinin etkisiyle okyanuslar, mercanlar, hatta dünyanın uzaydan çekilen görüntüleri bile soluklaşıyor.

2025 yılı Nobel Ekonomi Ödülü’nü Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt kazandı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin ödül duyurusunda Mokyr, Aghion, Howitt’in inovasyon odaklı iktisadi büyümeyi açıklamaları ve son iki yüzyılda dünya ekonomisinin nasıl sürekli büyüme durumuna geçtiğini açıkladıkları için layık görüldüğü ifade edildi.

Tatil, yalnızca işten uzaklaşmak, deniz kenarından dinlenmek anlamına gelmez. Tatil, sınıfsal, ekolojik ve felsefi eleştirileriyle birlikte ele alındığında çağdaş yaşamın bütün çelişkilerinin görülebildiği bir olgudur ve günümüzde artık yalnızca bir hak değil; bir gösteri, statü, endüstri, hatta bir tür yanılsama hâline gelmiştir. Peki nasıl?

"Beyaz yakalı mizahı" dediğimiz konsept, özünde eleştirel bir niteliğe sahipmiş gibi görünse de kurduğu anlatının altında bir marjinalleştirme pratiği yatıyor. Sistem tarafından giderek daha fazla “lüzumsuz” addedilen beyaz yakalı işçi emeğine dair bu parodilerdeki temsiller, sadece isabetsiz değil, aynı zamanda bu “lüzumsuzluğun” genel bir kanı olarak yerleşmesine de katkıda bulunuyor.