Ümit Alan

Türkiye’de uzundur gündemin baş köşesinde medyatik davalar var. Haliyle bu davaların adli sisteme nasıl etki ettiğini de konuşmak gerekiyor. Zira hukuk devleti, medya özgürlüğünü korurken bireyin itibarını dijital kalabalıkların öfkesine kurban etmeyecek dengeyi bulmak zorunda.

Pek çok ülkede tartışılan, Avustralya'da ise bu hafta itibarıyla yürürlüğe giren sosyal medyaya yaş sınırı, bazı ebeveynler tarafından coşkuyla destekleniyor. Dijital doğanlar ise sorunun yasaklamaktan değil, dijital adaletten geçtiğini savunmaya devam ediyor. Peki bu kuşak, içine doğdukları, etkilerini en kuvvetli şekilde hissedenler arasında yer aldıkları sosyal medya platformlarındaki sorunlara nasıl yaklaşıyor?

"2025 yılını tek kelimeyle özetle" denilirse söylenecek şey belki yenilik olabilir ama bu yeterli olmaz. Yeniliğin yanına bir de “yüzleşme” kelimesini de eklemek gerek. Çünkü 2025 gösterdi ki teknoloji “sihirli” evresinden “mühendislik” evresine doğru ilerliyor. 2026 ise vaatlerin test edildiği yıl olacak.

Amazon-Perplexity çatışması, klasik platform düzeninin çözülmeye başladığına dair güçlü bir gösterge. Bu çözülme, özgürleşme potansiyeli kadar yeni bir tahakküm biçimi üretme riskini de barındırıyor. Alışveriş artık bir tercih değil, yetki devri olacaksa bu yetkiyi kime, hangi şartlarda devrettiğimizi iyi bilmemiz gerekiyor. Çünkü bu basit bir yetki devrinin ötesinde yeni bir ideolojinin de inşası gibi görünüyor.

Yapay zeka, getirdiği kolaylıklar ve yarattığı fırsatlarla birlikte, kendine yönelik nefreti de günden güne büyütüyor. Bazıları bunu 19. yüzyılda makineleşmeye karşı direnen işçilerin hareketi Luddite’lere benzetiyor. Ancak burada sadece belli bir çalışan kesime ait olmayan, herkesi ilgilendiren bir varoluş krizi var. Sonuçta teknoloji, insanlık karşıtlığına doğru koşuyorsa insanlık da kendini savunur. Bu bir denge arayışıdır.

Uzun yıllar boyunca reklam sektörünün altın kuralı kimseyi gücendirmemek oldu. Fakat bölünmüş medya gerçeği ve enfokrasi toplumuyla beraber bu kural da aşınıyor. Çünkü öyle bir medya ortamında yaşıyoruz ki birilerinin öfkesi, başka birilerinin ilgisi için yakıta, yani erişime dönüşebiliyor.

Zohran Mamdani’nin 2025 New York Belediye Başkanlığı kampanyası, yalnızca yerel bir seçimin sonucunu belirlemedi, 21. yüzyılda siyasi gücün nasıl inşa edileceğine, seçmenle nasıl bağ kurulacağına dair güçlü bir fikir de sundu. Olduğu gibi görünen, gerçek dertlerle gerçekçi bir şekilde hemhal olan ve en önemlisi dijitalin yerlisi olan Mamdani'nin seçim kampanyası üzerine...

Tarihsel sömürgeciliğin kendini meşrulaştıran vaadi medenileştirmeydi. Bugün ise veri sömürgeciliği, “dünyayı birbirine bağlamak”, “topluluk oluşturmak” ve "verimlilik" adı altında kendini sunuyor. Bugünün sömürgecilik düzeninde kazananlar ise veriyi toplayan imtiyazlı şirketlere ev sahipliği yapan ABD ve Çin gibi devletler oluyor. Peki yeni dünyanın yeni sömürgecilik biçimleriyle nasıl mücadele edeceğiz?

OpenAI CEO’su Sam Altman, artık yetişkinlere yetişkin gibi davranacaklarını, yani yetişkinlere yönelik erotik içerikler sunacaklarını söyledi. Pornografi, neredeyse kendi tarihinin başından beri teknolojinin utangaç bir suç ortağıydı. Genellikle de bir adım önde oldu. Peki üretken yapay zeka devrinde bizi bu suç ortaklığının sonunda neler bekliyor olabilir?

Forrester’ın “Predictions 2026: Marketing Agencies” başlıklı raporu, çıktığı günden beri reklam sektörünün gündeminde. Rapor, reklam ajanslarının artık markaların stratejilerini hayata geçiren birer temsilci konumundan kendi tescilli ürünleri, teknolojileri ve medya envanterleri olan veri odaklı tedarikçilere dönüştüğünü söylüyor. Peki bu yolun sonunda sektörü neler bekliyor?