Geride bıraktığımız hafta sonu Rusya’da gerçekleşen seçimler ve daha öncesi; muhalif seslerin bastırılmasının, Rusya lideri Putin’in iktidarını sağlamlaştırmasının, sonucu belli olan bir oylama gerçekleşmesinin ve "sandık doldurma" gibi usulsüzlüklerin ötesinde bir başka gerçekliğe de işaret etti. Muhalefet temsilcilerinin halkla iletişim kurduğu internet siteleri ve mobil uygulamalar Rusya’daki iletişim otoritesi tarafından yasaklandı.&nbsp;Geçtiğimiz hafta Quando’nun Vaka Çalışması kanalında yer verdiğimiz <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/6141ed1e9ac38200064c601b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hükümetler ve kontrol: internet kesintileri</a> başlıklı yazımızda hükümetler internetin gücünü fark ettikçe internet kesintilerinin küresel bir fenomene dönüştüğü iddiasını savunmuştuk. Bu hafta ise ölçeği biraz daha daraltıyoruz ve dijital çağda demokratik seçimler gerçekleştirmenin hangi açıdan zorlaştığına odaklanıyoruz.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rusya’da neler oldu?</h2>Rusya'da muhalefetin öne çıkan isimlerinden biri olan, sinir gazıyla zehirlenerek Almanya'da tedavi gördükten sonra Moskova'ya dönüşünde havalimanına ayak basar basmaz tutuklanan ve 3,5 yıl hapis cezasına çarptırılan muhalif lider Aleksey Navalni'nin destekçilerinin iletişim için kullandığı çok sayıda internet sitesi Rusya iletişim otoritesi Roskomnadzor tarafından erişime engellendi.Ayrıca&nbsp;Apple ve Google,&nbsp;muhalif oyları koordine etmeyi amaçlayan ve yine Navalni destekçileri tarafından kullanılan mobil uygulamayı uygulama mağazalarından kaldırmaya zorlandı. Rusya hükümetinin bu uygulamanın varlığının Rusya'daki seçimlere müdahale olduğunu savunduğu ve teknoloji devlerini büyük cezalarla tehdit ettiği iddia edildi.&nbsp;Google'dan ismini vermek istemeyen bir çalışan Rusya hükümetinin bazı çalışanların isimlerini belirlediğini ve Google'ı bu kişilerin haklarında kovuşturma başlatmakla tehdit ettiğini öne sürdü. Apple ise konuyla ilgili herhangi bir soruya yanıt vermedi.Navalni ekibinden&nbsp;Ivan Zhdanov&nbsp;uygulamanın mağazalardan kaldırılmasının "utanç verici bir siyasi sansür eylemi olduğunu"&nbsp;söyledi. İfade özgürlüğü meseleleri odağında çalışan eski bir Birleşmiş Milletler çalışanı David Kaye ise şirketlerin Rusya'nın uyguladığı baskıya ortak olduğunu ve bunu açıklamak zorunda olduklarını dile getirdi. Rusya hükümeti ise Navalni hareketinin "aşırılıkçı" olarak nitelendiğini ve platformların Rusya yasalarına uygun bir karar aldığını savundu. Navalni ekibi Telegram'ı iletişim amacıyla kullanmaya çalışsa da hükümet baskısına maruz kalıp kalmadığı belli olmayan Telegram da bir süre sonra bu kanalı kapattı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden önemli?</h2><a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2021/09/17/world/europe/russia-navalny-app-election.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The New York Times'ta</a> yayımlanan bir yazıda "özellikle otoriter ülkelerde"; Facebook, Google, Twitter ve Apple gibi ABD merkezli teknoloji şirketlerinin hizmetlerine açık ve sansürsüz erişim sunmasının giderek zorlaştığı belirtiliyor. Hindistan, Myanmar ve Türkiye gibi örnekler verilerek "otoritelerin şirketlere belirli siyasi mesajları engellemeleri konusunda baskı yaptığına" ve internet kesintilerine dair talimatlar verilebildiğine dikkat çekiliyor.Hükümetlerin teknoloji şirketlerine uyguladığı baskıların ilk örneği Rusya değil. İnternet sitelerine erişimlerin kısıtlanması, bazı içeriklerin kaldırılmasının talep edilmesi gibi gerçekler şirketlerin periyodik raporlarında okunabiliyor. Yine de aynı yazıda Natalia Krapiva, uygulama mağazalarına baskı yapmanın yeni bir fenomen olduğunu söylüyor. Krapiva, tarafsız durmaya çalışan ve özellikle personelleri cezai yaptırımlarla tehdit edilen endüstri liderlerinin erişime açık internet ve ifade özgürlüğü konusunda daha yüksek sesle konuşması gerektiğini savunuyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne göre de Rusya’da yaşananlardan sonra Apple ve Google’ın, hizmetlerini kullanan milyonlarca insana eylemlerini nasıl temellendirdikleri konusunda bir açıklama yapması gerekiyor.İnternete erişim bugün bilgiye erişim anlamına da geldiği için bu konuda uygulanan herhangi bir kısıtlama bilgiye erişim hakkının da ihlaline yol açıyor. Bu bağlamda 2016'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda temel insan hakkı olarak tanımlanan internete erişim bugün söz konusu seçimler olduğunda; adil, özgür ve güvenilir bir atmosfer kurabilmenin gereksinimleri arasında başı çekiyor.&nbsp;"İnternet tabanlı bir demokrasi"&nbsp;tanımına karşılık gelen e-demokrasi kavramı internette siyasi katılım konusunda bir devrim yaratabilme potansiyeli görüyor. İnternet, çözüme kavuşturulması gereken bazı darboğazları olsa da gerek seçimlerde gerek sonraki süreçte halkın yaşadıkları bölgede ya da ülkede olan bitene dair gerçek zamanlı bilgiye erişmesi ve yönetime aktif katılım sağlaması için erişilebilir bir yol açıyor.Özgür internet alanında çalışan sivil toplum kuruluşu Access Now'ın&nbsp;"İnternet kesintileri ve seçimler el kitabı" başlıklı çalışmasında internet kesintilerinin siyasi baskı, sansür, insan hakları ihlalleri, zayıflatılmış kurumlar ve hukukun üstünlüğünün eksikliği gibi gerçeklerin bir yansıması olduğu ifade ediliyor. Seçim dönemlerinde yapılan internet kesintilerinin muhalefetin sesinin bastırılması ve kampanyalarının engellenmesiyle sonuçlandığına dikkat çekilirken seçmenlerin seçim sürecine duyduğu güveni zayıflattığı ifade ediliyor.&nbsp;Kitapçığa göre medya, seçim süreçlerinde usulsüzlüklere dair bir gözlemci olarak konumlanıyor ve internete yönelik baskılar medyanın bu görevini gerçekleştirmesini engelliyor. Medyaya seçim süreçlerinde seçmenleri doğru kararlar verebilmeleri için siyasi kampanyalar, adaylar ve adayların gündemlerine dair bilgilendirmek gibi hayati görevler düşüyor. İnternete ya da sosyal medyaya erişememek ise medyanın bu görevini yerine getirmesine engel oluyor.&nbsp;Oy ve Ötesi gibi platformları düşünelim. Adil, güvenilir ve şeffaf seçimler gerçekleşmesi için çalışan bağımsız sivil toplum kuruluşları usulsüzlüklerin belirlenmesi konusunda dikkate değer bir görev üstleniyor. 31 Mart'ta gerçekleşen yerel seçimlerde ve 23 Haziran'da tekrarlanan İstanbul seçimlerinde mükerrer oy kullanılması, seçim yasaklarına aykırı seçim propagandası yapılması, siyasi parti gözlemcilerinin ve seçmenlerin sayım döküm işlemlerini izlemeye alınmaması, sandık kurulunun seçmenlerle oy kabinine girmesi gibi vakalar, günde 400 çağrı yanıtlayan Oy ve Ötesi gibi derneklerin <a fr-original-style="" href="https://oyveotesi.org/wp-content/uploads/2020/01/31-Mart-2019-tarihli-Mahalli-I%CC%87dareler-Genel-Sec%CC%A7imleri-ve-23-Haziran-2019-tarihli-I%CC%87BB-Yenileme-Sec%CC%A7imi-Raporu.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">internette paylaştığı raporlar</a> aracılığıyla kamuoyunca görünür oluyor. Diğer yandan internet erişimiyle çalışan T3 gibi tutanak doğrulama sistemleri seçim güvenliğini garanti altına almaya yarıyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne yapmalı?</h2>ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House, dijital platformların "demokrasinin yeni mücadele alanı" olduğunu <a fr-original-style="" href="https://freedomhouse.org/report/freedom-on-the-net/2019/the-crisis-of-social-media/digital-election-interference" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylüyor.</a> Freedom House'un geçtiğimiz günlerde yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2021/global-drive-control-big-tech" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İnternette Özgürlük 2021</a> raporuna göre küresel internet özgürlüğü 11 yıldır üst üste geriliyor.&nbsp;Myanmar, Belarus ve Uganda gibi ülkelerde seçimler ve anayasal krizlerde yaşananlar, bu gerilemenin en önemli sebepleri arasında yer alıyor. En az 48 ülkede otoritelerin teknoloji şirketleri için yürürlüğe koyduğu içerik, veri ve rekabet odaklı düzenlemelerden de anlaşılabileceği üzere hükümetlerin veri güvenliği konusunda artan hassasiyetleri, pozitif birkaç gelişme dışında genelde ifade özgürlüğünü sınırlamak ve kişisel bilgilere daha çok erişmekle sonuçlanıyor.<a fr-original-style="" href="https://www.accessnow.org/internet-shutdowns-and-elections-handbook/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Access Now kitapçığına</a> göre öncelikle dijital haklarımızın farkına varmamız&nbsp;gerekiyor. Bunun için internet kesintilerine ve demokratik seçimlere engel olan vakalara karşı duyarlılıklar geliştirmemiz ve <a fr-original-style="" href="https://www.accessnow.org/keepiton-2021-elections-watch/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu gündemleri</a> takip etmemiz öneriliyor. Diğer yandan benzer bir atmosfere her an maruz kalabileceğimizin bilincinde olarak teknoloji okuryazarlığımızı artırmaya ve olası bir kesinti durumunda ne gibi teknik hamleler yapabileceğimiz konusunda yol haritalarına duyduğumuz ihtiyaç ortaya çıkıyor.Demokratik katılım başlığında internete olan güven arttıkça politika yapıcıların, özel sektörün ve sivil toplumun özgür interneti sağlama konusundaki sorumlulukları da aynı ölçüde artıyor. Ve tüm bu yaşananlar, demokratik süreçleri dijitalde de güvence altına alan politikalar ve araçlar geliştirilmesini gerektiren kapsamlı bir temel gündem yaratıyor.

Quando

Dijital çağda demokratik seçimler

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rusya'da platformlara seçim müdahalesi</h2><img src="https://images.aposto.com/2021/8/0/1632087911501.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Navalni" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Natalia Kolesnikova / Getty Images<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">• <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/2021/9/17/22679425/apple-google-remove-navalny-smart-voting-app-russian-election" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Google ve Apple,&nbsp;</a>Rusya hükümetinin talebi üzerine tutuklu muhalif lider Aleksey Navalni'nin uygulamasını mağazalarından kaldırdı. Rusya'nın Google ve Apple'ı uyararak bunu reddetmenin parlamento seçimlerine müdahale olarak değerlendirileceğini söylediği ve bu konuda firmaları cezayla tehdit ettiği iddia edilmişti. Navalni ve destekçileriyse eylül ayındaki genel seçimler öncesi uygulamada taktiksel bir oylama kampanyası düzenlemeyi amaçlıyordu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Rusya'nın internet denetleme kurumu, temmuz ayında&nbsp;Navalni’yi destekleyen 49 internet sitesine erişimi engellemişti. Geçtiğimiz ocak ayında Sibirya'dan Moskova'ya uçarken sinir gazıyla zehirlendiği anlaşılan Navalni, Berlin'deki tedavisinin ardından Rusya'ya dönmüş ve tutuklanmıştı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepkiler: Kremlin sözcüsü gazetecilere, uygulamanın "yasa dışı" olduğunu ve Apple ile Google'ın "yasalara uygun davrandığını" söyledi. Navalni'nin yardımcısı Ivan Zhdanov ise Twitter'da uygulamanın kaldırılmasını "utanç verici bir siyasi sansür eylemi" olarak nitelendirdi. &nbsp;</li></ul>

• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/kremlin-critic-navalnys-website-blocked-by-russian-regulator-2021-07-26/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rusya’da</a>, sonbaharda gerçekleşecek parlamento seçimleri öncesinde muhalif siyasetçi Aleksey Navalni’yle bağlantılı olduğu düşünülen 49 siteye erişim engeli getirildi. Geçtiğimiz ocak ayında Sibirya'dan Moskova'ya giden bir uçakta hastalanan ve sinir gazıyla zehirlendiği anlaşılan Navalni, Almanya'daki tedavisinin ardından Rusya'ya dönüşünde tutuklanmıştı.

Aposto Gündem

• Almanya, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e muhalif olan ve Rusya'da hapse atıldıktan sonra sağlık sorunları nedeniyle Berlin'e getirilen Aleksey Navalni'nin vücudunda Sovyet döneminde kullanılan sinir gazı Noviçok'a rastlandığını açıkladı. Ayrıca gazın Birleşik Krallık'ta suikast sonucu öldürülen eski Rusya ajanı Sergei Skripal ve sağ kurtulan kızında rastlanılan sinir gazıyla aynı olduğu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGZmYWEzNzc4YzdlMDAwODQ1OTRhNSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA5JTI1MkYwMiUyNTJGYWxtYW55YS1ydXMtbXVoYWxpZi1hbGVrc2V5LW5hdmFsbnktbmluLXNpbmlyLWdhei1ub3ZpY29rLWlsZS16ZWhpcmxlbmRpZ2luaS1hYy1rbGFkLQ=="">öğrenildi.</a><ul><li>Öte yandan: Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Kesin olan Aleksey Navalni'nin bir suçun kurbanı olduğu ve susturulmak istendiğidir." açıklamasını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGZmYWEzNzc4YzdlMDAwODQ1OTRhNSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWEuY29tLnRyJTI1MkZ0ciUyNTJGZHVueWElMjUyRmFsbWFueWEtYmFzYmFrYW5pLWFuZ2VsYS1tZXJrZWwtbmF2YWxuaXktc3VzdHVydWxtYWstaXN0ZW5kaSUyNTJGMTk2MTE4MQ=="">yaptı.</a></li></ul>

sinir gazı ile ilgili hikayeler