2014 yılından itibaren aktif olarak illüstrasyonla ilgilenen Vedran, eserlerinde detaylara büyük özen göstermekte ve kendine has çizgileriyle tanınmaktadır. Aynı zamanda sokak sanatı ve serigrafi de yapan sanatçı; ister bir duvarda olsun, ister bir kağıt üzerinde, çalışmalarındaki karakterler kendilerine bir öykü üretiyor.Sanatçının kendine özgü disiplinler arası ve intermedial yaklaşımı; ona çeşitli konuları ele alabilme, hem karakterin hem de eserin sosyal ilişkilerini bir kişilik portresi aracılığıyla sorgulayabilme yeteneği kazandırıyor.Sanatçının bazı çalışmaları ve Instagram adresi:<img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642938289080.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.28" width="550" alt="vedran štimac" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642938374973.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.28" width="550" alt="vedran štimac" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642938400999.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.95" width="550" alt="vedran štimac" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Instagram: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/politebastart/?hl=de" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Vedran Stimac</a>

Yıldızlı Bir Hikâye

Hırvat ressam aslında İktisat Fakültesi mezunudur. Ve doktorasını politik antropolojide köylü toplumsal hareketler alanında yapmıştır.

Vedran Štimac

Zamanla birlikte sanatın ifade biçimi ve aynı şekilde etki alanı da değişiyor; teknolojinin katkıları, yeni anlatım şekilleri ve elemanları ile devasa bir deniz olan, sokakta başlayıp sokakta devam eden ve belki de hiç bitmeyecek olan bir yaşam formu. Son birkaç yıldır sokağın eleştiri elemanlarından biri haline geldi sanat bir kez daha. 70’lerdeki duvar yazılarından 2000’lerin sokak resimlerine kadar geniş bir yelazede konumlanmış olan sokak sanatı bugün her türlü eleştirinin hem görsel açıdan hem de duygusal açıdan sesi haline geldi tekrardan.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-25T21:56:57.595Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" alt="Aka Hyuro - Designboom" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aka Hyuro dünyanın duvarlarına eleştirel çizimler yapan isimlerden biri. Hyuro, eleştirilerini (çalışmaları) kent ve çevre faktörünü gözardı etmeden, sürrealist bir tazrla duvarlara taşıyor Arjantin doğumlu olan sanatçı, İtalya’da Breziyaya, Belçika’dan Hollanda’ya dünya sokaklarını hareketlendiren isimlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Aynı zamanda dünya çapındaki festivallere de katılmayı ihmal etmeyen Hyuro!nun odak noktası insan vücudu denebilir.Yorumu çoğu zaman izleyiciye bırakan sanatçı, kadın özelindeki çalışmalarıyla da dikkat çekiyor. Özellikle kadınların evle sınırlı olduğu zamanları ve mekanları hatırlatan kıyafetlerle betimlemeler yapıyor.Sanatın siyaseti de kapsıyor olması ve bunun sokaklarda olması toplumlar açısından oldukça önemli. Doğanın ve insanın içinde bulunduğu her şeyin sanatla ilgili olması ve günden güne bunun daha da belirgin bir şekilde hayatlarımıza girmesi sokak sanatçılarının da &nbsp;hareket alanını genişletiyor. Aka Hyuro’nın çalışmalarına <a fr-original-style="" href="http://www.hyuro.es/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> erişebilirsin.

Page

Kentin eleştiren yüzü…

Eleştiri, akış, konu!

Kendinden biraz bahseder misin, çizim yapmaya ne zaman, nasıl başladın?&nbsp;Çizim yapmaya ilkokul yıllarında başladım, o dönemin çizgi film karakterlerini kopyalıyordum sürekli. Daha sonra ortaokul yıllarında grafiti ile tanışmamla çizimlerim farklı bir hal almaya başladı. Dönemsel tarz denemeleri ve zevklerimin değişmesi, şekillenmesi ile çalışmalarım bugünkü halini aldı diyebilirim. Almış olduğum grafik tasarımı eğitimi ve VCD masterı yapmış olmam da bu ilgi alanımı daha profesyonel ele almamda etkisi olmuştur. Şu an için sanatsal üretimlerime devam etmekteyim ve ayrıca freelance olarak çeşitli projeler-işler de yapmaktayım.&nbsp;Sokak sanatı ne zaman hayatının bir parçası oldu, nasıl ilgi duydun bu alana?&nbsp;Sokak sanatıyla ilk ortaokul yıllarında tanıştım. Hiphop kültürüyle tanışmamla grafitinin varlığından haberdar oldum ve beni oldukça etkiledi. Ortaokul yıllarında daha çok defterlerde kalan eskizlerim, çalışmalarım oluyordu fakat bir süre sonra lisede ilk defa sokağa çıkıp boyamalar yapmaya başladım ve devamı geldi.&nbsp;Çizimlerinde bizlere anlatmak istediğin bir şeyler var mı? Yoksa anlaşılma gibi bir derdin yok mu?Genelde çalışmalarımda direkt olarak hikâye anlatmak mesaj vermek gibi bir niyetim yok, olması gerektiğinde net bir şekilde resmetmeye çalışıyorum. Çalışmalarımı aslında birçok alt grupta okumak mümkün. Kimi çalışmalarım sadece soyut olarak ortaya çıkıyor, kimisinin de bir hikâyesi oluyor. Ama genelinin temelinde oluşturduğum formlar var. Bu formlar da et-kemik çağrışımlı organik formlar. Bazen bir bütüne dönüşebiliyor bazen de parçalanıp direkt soyut hale bürünebiliyorlar. Yeri geldiğinde de o anlamsız ve soyut olarak gözüken bir parça hikâye etrafında bir figürü temsil edebiliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-15T13:03:25.263Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.67" alt="Cins" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Takip ettiğin sanatçılar var mı? Sence sokak sanatı Türkiye’de ne durumda?&nbsp;Bana son dönemde arttı gibi geliyor çok güzel çizimler var sokaklarda ayrıca Kadıköy Belediyesi ve Moda İlköğretim Okulu’nun yaptığı gibi girişimler de var. Yerli ve yabancı sadece sokak kültüründen olmasına gerek duymadan birçok sanatçıyı takip ediyorum. Farklı tarzlar, farklı bakış açıları gözlemlemek beni hep heyecanlandırıyor ve geliştiriyor diye düşünüyorum. Türkiye’de sokak sanatı her geçen gün daha ileriye gidiyor, yeni gelen sağlam bir jenerasyon var bence. Çalışmaların etrafta da çok fazla arttığını görüyoruz ama halen orijinal çalışmalar üretmek konusunda Avrupa’yı, Latin Amerika’yı göz önünde bulundurursak geride olduğumuzu düşünüyorum. Bahsettiğiniz gibi Kadıköy’de Muralistanbul Festivali düzenleniyor bir süredir. Bu kültürü anlatmak ve insanlarla tanıştırmak için çok güzel bir sanat etkinliği, dünyaca ünlü sanatçıların buraya gelip kocaman duvarlar yapması çok önemli. Yine bahsettiğiniz bazı okulların yaptığı-yaptırttığı iyi niyetli çalışmalardan çok farklı bir durum bu. Sanatçılar tamamen kendi sanatlarını hiç bir kısıtlama olmadan gelip burada üretiyorlar. Hem üretimin deneyimlendiği bir festival yaşanıyor hem de sonrasında sokaklara yayılmış kalıcı bir sergi haline dönüşüyor bu etkinlik.&nbsp;Kimi okursun, ne dinlersin?&nbsp;Bilim kurgu romanlarını seviyorum ve takip etmeye çalışıyorum, son dönemde daha çok bu türde kaliteli film ve diziler de mevcut, onları da iyilerini bir şekilde ayıklayıp takip etmeye çalışıyorum. Müzik olarak ise farklı tarzlara da bulaşmaya çalışsam da ağırlıklı olarak sokak kültürüyle paralel tarzları tercih ediyorum. Hiphop, triphop, drum &amp; bass özellikle çalışırken en çok dinlediğim tarzlar.&nbsp;Seni en çok heyecanlandıran konu nedir?&nbsp;Özellikle üretimim açısından konuşmam gerekirse yeni fikirler, yeni mediumlar, yeni denemeler, yeni projeler beni en çok heyecanlandıran konular diyebilirim.Hayatında, hayatta değiştirmek istediğin bir şey var mı?&nbsp;Bazen kendime ve etrafımdaki insanlara baktığımda hepimizin aslında mental olarak çok yorgun olduğunu gözlemliyorum. Herkes keyfini biraz daha üstte tutmak, gerçekliğin içinde boğulmamak için çok çaba sarf ediyor. Ve bu kadar çabalama sonunda yine gelinen noktanın pek iç açıcı olmaması ya da boşa çaba harcama hissi biraz hayal kırıklığı yaşatıyor bence. Bunların tabii birçok derin nedenleri var, belki kolay değişebilecek etmenler değiller fakat değişmesini isterdim.

"Yeri geldiğinde de o anlamsız ve soyut olarak gözüken bir parça hikâye etrafında bir figürü temsil edebiliyor."

Sokak sanatçısı CİNS röportajı.

Greg Simkins, 1992’den beri grafiti sanatıyla ilgilenen aynı zamanda Popüler Sürrealizm ve Yeni Modern sanat akımları ile de ilişkili olan bir isim. Kendisi, “Craola” takma adıyla sanatını icra ediyor. Craola yaptığı işle ilgili düşüncelerini “Her zaman yanlışlıkla yaptığım şeylere ilgi duyuyormuş gibi hissettim. Bir meslek olarak ressam olmayı beklemezdim ama ben hep sanat yaptım ve kafamdaki garip senaryoları canlandırdım. İşin buraya kadar gelmesinden çok memnunum ve hala her gün çizmeye başlarken heyecanlanıyorum.” Şeklinde açıklıyor.Çalışmaların fantastik detaylar içeriyor. Aynı zamanda masal kahramanlarının ya da filmlerdeki kahramanların, detayların ve mekânların da işlerinde yer bulduğunu görüyoruz. Neden bu tarz çalışmalara odaklandın?&nbsp;Sanırım tarz beni seçti. Ben çizgi filmler, çizgi romanlar, müze ziyaretleri, grafiti ve dövme kültürüyle büyüdüm. Kendimi bildim bileli karmaşık imgelemeler ilgimi çekiyor. Karşısında daha fazla zaman harcaman gereken şeyler heyecanlandırıyor beni. Bu bir Hieronymus Bosch, Salvador Dali eseri ya da Alex Ross’un bir süper kahraman kitabi olabilir. İyi tekniği çok seviyorum ve anlatmak istediğim hikayelerle beraber iyi bir teknik geliştirmek benim için bir hedef oldu. Hala almam gereken çok yol var ama beni heyecanlandıran seyahatin kendisi.<img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-19T18:16:49.124Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Greg Simkins" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Doğa da çalışmalarında oldukça fazla yer alıyor. Ve sokak sanatı da işinin içinde... Senin için sokağın, doğanın öneminden bahseder misin? Yani ilhamını doğadan mı alıyorsun?&nbsp;Sanırım her şeyden çok yaratılan dünyadan ilham alıyorum. Branşımı değiştirene kadar veterinerliğe giden bir yolda yürümemi sağlayan bir hayvan sevgisiyle büyüdüm. Bazen hala dışarı çıkıp tek başıma manzarayı izleyerek onun içinde neler yaşandığını hayal ediyorum. Birçok doğa ve bilim programı izledim, onların çalışmalarımı etkilemesine izin verdim. Son birkaç yıldır kuşlar ve uçmak, onların bu kadar muhteşem varlıklar olması ilgimi çekiyor. Beni en çok tahrik eden şeyler bunlar.&nbsp;Aynı zamanda bir animasyon filmin var. Bize biraz filmden, film çekme fikrinin nereden geldiğinden ve filmin arka planından bahseder misin?&nbsp;2017 yılında çıkan ve festival turnesine katılan kısa animasyon filmimiz “Korkuyorum”un çalışmalarında yönetmen Pete Levin, yapımcı Dan Levy, sanat yönetmeni Robyn Yannoukas ve müzisyen Mark Hoppus gibi muhteşem insanlarla çalışma şerefine ulaştım. Film oğlumla benim uyumadan önce uydurduğumuz bir şiir olarak başladı ve geceleri korkması gereken şeyler her gece sonuna ekleyerek devam etti. Pete ve Dan ile hikâyeyi, animasyonunu yapmak için yönetilebilir bir düzene getirerek “Abilerden kardeşlere kötü tavsiye” haline getirdik. Karakterleri de iki oğlumu baz alarak yarattık. Karakterlerini çok iyi uyarladığımızı düşünüyorum ve yarattığımız şeyden gurur duyuyorum.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/2/2021-03-19T18:17:12.124Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Greg Simkins" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sosyal hayatında neler yapıyorsun? Ne tarz müzik dinlersin, ne tarz filmler izlersin? En sevdiğin fantastik hikâye ya da film hangisi?&nbsp;Bu aralar çoğunlukla babalık yapıyorum, çocuklarla bisiklet sürmek gibi şeyler. Arada sırada arkadaşlarımla dışarı çıkabilirsem Los Angeles’taki duvarlara spreyle çizim yapıyoruz, ki bu boş zamanımda yapmayı en sevdiğim şey. Çoğunlukla rock and roll, punk ve bağımsız müzik gruplarını dinliyorum. Şu anki favori gruplarım “The Dead Ships”, “Modern Baseball”, “Brand New”, “Descendants” her zaman en sevdiğim grup ve bu tarzdaki her grubu seviyorum. En sevdiğim fantastik hikâyeye gelince: C.S. Lewis’den Narnia Günlükleri’ne ve Tolkien’den Yüzüklerin Efendisi serisine hala bir aşk besliyorum. Richard Adams’dan “Watership Tepesi” kitabı ve 1970’lerden “The Phantom Tollbooth” filminin kalbimde büyük yeri var.

“Her zaman yanlışlıkla yaptığım şeylere ilgi duyuyormuş gibi hissettim."

Craola röportajı 

<h3>Vandalist sanattan ticari objeye: Muralların kısa hikâyesi &nbsp;</h3><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.instagram.com/modafobik/">Tuna Mert</a>&nbsp;&nbsp;İsyankâr bir duruşla başladığı hayatına, sosyal medyanın etkisiyle markaların ticari ataşesi olarak devam eden murallar; günümüz paylaşım ihtiyacını karşılayan önemli sanat araçlarından bir tanesi. Duvar sanatı, küresel adıyla murallar, deneyim tanımını bir başka boyuta taşıyor. Öyle güçlüler ki mikro çapta bir Bilbao etkisi yaratarak unutulmaya yüz tutmuş semtleri şehrin en popüler deneyim lokasyonuna dönüştürmeyi başarıyor. Vandalizmden markalaşmaya giden yolda sosyal medya etkisiyle birer Instagram müzesine dönüşen mural sanatına ve Türkiye'de geldiği noktaya göz atalım.<ul><li>Boş duvarlara çizdikleriyle sanatın muhalif çizgisinde duran murallar nasıl oldu da ticari sanat pazarının sevgilisi oldu? Cevabı aslında hepimizin cebinde: Instagram. Sosyal medyanın önlenemez yükselişi ile son on yılda deneyim anlayışımızda büyük değişiklikler oldu. Z kuşağını etkisi altına alan “çek-paylaş-etiketle” yarışı önceki jenerasyonları da etkiledi. Daha çok “deneyim” arayan ve bunu herkesle paylaşmak isteyen insanlara dönüşüverdik. Bu durum modern sanata yaklaşımımızda da hatrı sayılır değişikliklere sebep oldu. Grafitiyle başlayan sokak sanatları, günümüzde geldiği nokta itibariyle birçok müzedeki eserden daha çok ses getirmekte ve insanları etkilemekte. Bunun önemli nedenlerinden biri ise sokak sanatının sadece belirli bir kanvas içerisinde sınırlanmaması. Murallar, bulundukları sokak hatta şehir ile bağlantı kurabilen özel sanat çalışmalarıdır. Statik bir sanat olmanın çok ötesinde bulunduğu ortam ile ilişki kurar. Öyle ki günümüzde sanat platformları ve belediyeler tarafından desteklenen sokak sanatı çalışmalarının yapılışının izlenmesi de interaktif bir sanat eylemine dönüşmüş durumda. Duvar resimlerinden performatif sanata giden bu dönüşüm sürecinde sosyal medyanın ve paylaşım çılgınlığının etkisi yadsınamaz. Sokak sanatındaki bu radikal dönüşüm ile semtler hatta şehirler birer açık hava deneyim müzesine dönüşmekte. Dört duvar arasındaki müze deneyiminin yerini kentsel sanat deneyiminin aldığı bu dönem için muralların altın çağı diyebiliriz. &nbsp;</li><li>Sosyal medyanın hayatımıza yeni deneyimler katması, mural gibi bir çizim eyleminin kentsel ölçekte sonuçlar doğurmasına yol açıyor. Bunun en önemli örneği <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://theculturetrip.com/north-america/usa/california/articles/12-instagram-worthy-walls-in-los-angeles/">Los Angeles.</a> Mural sanatı için tarihi öneme sahip olan şehir son yıllarda ünlü sokak sanatı sanatçılarının çalışmalarının önünde poz vermek isteyen turistlerle dolup taşıyor. Murallar şehirde adeta küçük çaplı bir Bilboa etkisi* yaratmış durumda. Hollywood ve Universal Studios’un bile pabucunu dama atan bu paylaşım çılgınlığı markaların da dikkatinden kaçmadı. Paul Smith’in Abbot Kinney bulvarındaki mağazasının pembe renkli duvarının kendine özel hashtagi bile var. Şehirleri deneyim müzelerine dönüştüren muralları dünyanın dört bir yanında görmek mümkün. Berlin, Melburn, Londra gibi şehirlerin yanı sıra Tiflis, Belgrad, Beyrut gibi şehirler de artık mural-sever Instagrammerların odak noktasında. &nbsp;</li><li>Karaköy’ün dönüşüm geçirmesi ve Mural İstanbul Festival’in hayata geçmesiyle birlikte İstanbul da bu şehirler arasındaki yerini almaya başladı. Yeldeğirmeni semti Kadıköy Belediyesi ve Mural İstanbul Festival ortaklığı ile gerçek anlamda bir açık hava Instagram müzesine dönüştü. Sadece bu duvar sanatlarını görmek için her gün onlarca insan semte akın ediyor. Muralların vandalizmden markaların peşinden koştuğu birer deneyim eylemine dönüştüğü günümüzde, sosyal medya ile kalkınan şehirler için bu durum sürdürülebilir mi gelecek yıllarda göreceğiz. &nbsp;</li></ul><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.theguardian.com/artanddesign/2017/oct/01/bilbao-effect-frank-gehry-guggenheim-global-craze">*Bilboa etkisi</a>: Frank Gehry’nin, 1997 öncesinde ekonomik krizle boğuşan bir şehir olan Bilbao’ya Guggenheim Müzesi’ni konumlandırması ile kısa sürece milyonlarca turistin şehre akın etmesi ve şehrin ekonomisini kurtarması üzerine literatüre giren mimari bir terimdir.&nbsp;*Mural İstanbul Festival: İlk kez 2012 yılında Kadıköy’de düzenlenen festival 7 sene boyunca Kadıköy Belediyesi iş birliğiyle gerçekleşti ve Kadıköy’ü muralları için ziyaretçi akınına uğratan bir bölgeye dönüştürdü. 2019 yılında Kadıköy Belediyesi’nin Mural İstanbul Festivali’ni yedi senedir birlikte çalışarak 34 sanat eserine imza atan Mural İstanbul ekibine danışmadan sahiplenerek belediyenin bir projesi gibi sunması ve 4 sene önce yapılan ve yıpranmamış sanat eserleri üzerine mural yapılması planlanması üzerine festivalde büyük bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://bigumigu.com/haber/mural-istanbul-festivalinde-kriz/">kriz yaşanmıştı.</a>

sokak sanatı ile ilgili hikayeler