<img src="https://images.aposto.com/2023/3/0/1681638549977.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.10" alt="Sonya'nın Tavukları | Yayınevi: Sinek Sekiz" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sonya'nın Tavukları | Yayınevi: Sinek Sekiz<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Keyifle seçtiğimiz duraklardan oluşan bu yolculukta sana eşlik etsin diye birkaç kitap seçmeyi ihmal etmedik. <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li data-touched="true" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sonya'nın Tavukları, Phoebe Wahl</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kayıp Şey, Shaun Tan</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kalemler, Yaşar Kemal</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kopenhag'ın Kedileri, James Joyce</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Momo, Michael Ende</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şeker Portakalı, José Mauro de Vasconcelos</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzun Yeleli Kediçocuk, Etgar Keret</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mırıldanan Çocuk, Gabriele Clima</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kapiland'ın Kıyameti, Miyase Sertbarut</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Haritada Kaybolmak, Vladimir Tumanov</li></ul>Bu listeyi bir de Günışığı Kitaplığı'nın kurucusu Mine Soysal'la yaptığımız röportajda kendisinden aldığımız <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/zihinsel-ozgurlesmenin-ve-okuma-kulturunun-anahtari" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">önerilerle</a> taçlandıralım:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(52, 125, 121); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(52, 125, 121); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Behiç Ak’ın "Berberdeki Papağan" adlı son çocuk romanını, Selen Aydın’ın Sadi Güran resimleriyle bezeli "Sıkıntıdan Patlayan Kasaba" adlı öyküsünü, Christine Nöstlinger’in "Hadi Ama Baba!" ya da David Almond’un "Dünya Büyülü Bir Yer" adlı gençlik romanlarını nasıl zevkle okuyacaklarına, üstelik hepsinde öncelikle kendilerini bulacaklarına eminim.</blockquote>

Aposto İstanbul

Piccolo

Yazar ekibiyle yakından tanış. İlk etkilendiğin kitap hangisi? Edebiyatın bizim üzerimizdeki gücü nasıl bir şey? Sıkıldığın bir klişeden bahseder misin?

Piccolo 2.0: Biz kimiz?

“Saf hayal gücüyle kıyaslanabilecek bildiğim bir hayat yok. Orada yaşamak, gerçekten olmak istiyorsan özgür olacaksın.” - Willy Wonka, Charlie’nin Çikolata FabrikasıÇocuk kitapları dediğimizde, çocuk olduğumuz yıla, &nbsp;dönemin trendlerine, politik atmosfere, eğitim müfredatına, ekonomik durumumuza, hayallerimize, ilgi alanlarımıza göre farklılaşan kitaplar geliyor olabilir aklımıza: Küçük Kara Balık, Küçük Prens, Pıtırcık, Şeker Portakalı, Çocuk Kalbi, Harry Potter, Kibritçi Kız, Hansel ve Gretel, Pippi Uzunçorap… Aklımıza gelen örnekler farklılaşsa da kesişim kümelerimiz de olduğuna eminiz: çocuk kitapları dediğimizde hepimiz zamanda yolculuk yaptık, belki bir koku burnumuza, bir tat ağzımıza ya da bir ses kulağımıza geldi, hatıralarımız canlandı, içimizde türlü türlü duygular uyandı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Çocuk kitabı kavramı çok geniş bir kavram. Bu haliyle çocuklar için basılmış tüm kitapları kapsıyor. Bu geniş kavramı daha dar bir anlamla düşünebilmek için nitelikli çocuk yazını örneği olarak çocuk kitaplarından bahsetmek gerek. Bu alanda çalışan çok değerli bilim insanları var. Onlardan edindiğimiz bilgiler bizi şuraya götürüyor: Nitelikli bir çocuk yapıtı çocuğa göre ve çocuk gerçekliğine uygundur. Çocuk kitabının ne olmadığı/ne olmaması gerektiği sorusunun yanıtı da burada aslında. Çocuğun gerçekliğine, anlam evrenine, bakış açısına, dünyayı yorumlayış biçimine uygun olmayan yapıtlar çocuk kitabı olarak adlandırılsa da nitelik sorunu nedeniyle sorunlu yapıtlar olarak varlar.” -Nuray Küçükler Kuşçu, Akademisyen</blockquote>Çocuk kitapları, her konuyu işlemeye açık - bunu yaparken “çocuğa görelik” kavramına uygun; yazar ve yayıncıların çocukların birey oluşlarına, özgürlüklerine, kararlarına, tercih yapma haklarına önem verdiği; duygusal ve zihinsel gelişimlerini zedelemeyecek dile sahip - eserlerdir. Adında “çocuk” geçse de çocuk kitapları yalnızca çocuklar için değildir. Yetişkinler için de bambaşka dünyaların kapısını aralayabilir.

Adında “çocuk” geçse de çocuk kitapları yalnızca çocuklar için değildir. Yetişkinler için de bambaşka dünyaların kapısını aralayabilir. 

Çocuk kitapları nedir (ve ne değildir)?

<a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/40495957-heartstopper" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kalp Çarpıntısı</a> serisinin ilk kitabında Nick ve Charlie tanışıp dost oluyorlar. "Ve sonra aşk başlar," diye ekliyor, açıklama metni. Genç yetişkin çizgi romanı, kuir bir ilişkiyi konu alıyor. Ben Alice Oseman'ın kaleme aldığı seriyle <a fr-original-style="" href="https://iletisim.com.tr/kitap/annemin-kaburgasi/9950" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Annemin Kaburgası</a>'nın yazarı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/burcin_ttk" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Burçin Tetik</a>'in tweeti üzerine tanışıyorum: "LGBTİ+ gençlerin ve çocukların okudukları bir kitapta kendilerini görme şansını, cishetero çocukların kendilerini ve dünyayı anlama şansını, çok basit gibi görünen ama aslında her çocuk ve gencin sahip olduğu tahayyül hakkını çalıyorsunuz. Hayatlarını, hayatlarımızı çalıyorsunuz."&nbsp;Meğerse seri, "müstehcenlik" iddiasıyla açılan soruşturma üzerine toplatılmaya başlanmış. İnternet satışları da durmuş.Çocuk ve Genç Yetişkin Edebiyatı, sevgili annem sayesinde, okuma-yazma öğrenmeden önceden beri hayatımın önemli bir yerini kapsıyor. Edebiyatın gücünü herhangi bir akademik çalışmaya danışmadan yalnızca kendi hayatımdan örnek vererek görebiliyorum — şimdilerde yaptığım mesleğim editörlük, bana 11 yaşında hayran kurgu yazarken edindiğim kaslarımdan kalma. <a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/13490314-eker-portakal?ac=1&from_search=true&qid=lZymSLUfeQ&rank=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şeker Portakalı</a>'nın Zeze'si özel alandaki otoriteleri sorgulamasa, <a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/438024.Let_s_Pretend_This_Never_Happened?ac=1&from_search=true&qid=b7ydpAfr49&rank=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sevgili Salak Günlük</a>'teki Jamie Kelly'nin sarkastik yorumları olmasa ve ben bu karakterlerle okuma deneyimim esnasında tanışmasam, büyürken kendimle ne kadar rahat hissederdim bilmiyorum. Zaten Desdemona da Othello'nun hikâyelerini dinleyerek savaşçıya âşık olmadı mı? Austen'ın sevgili Catherine Morland'ının hayatını kurtaran onu kurgunun gücünden uzaklaştıran güçlü kalem değil mi? Madam Bovary'nin sonunun edebiyatın gücünden kaynaklanmadığını kim iddia edebilir?Temsil oldukça kıymetli: Yine ilkokul yıllarımda The Sims 2'yi oynarken kuir bir çifti "evli" olarak aynı eve koyduğumda nüfuz eden rahatlama hissini unutamıyorum. Zira seçerken oyunun izin vermeyeceğini düşünmüş, elimi korkak alıştırmıştım. Normalleştirme süreçlerimiz tam olarak bu anıdaki şaşkınlığın yerini rahatlığın almasıyla ilerlemiyor mu? 1996 doğumlu, 20'lerinde biri olarak çocukluğumu ve günümüzdeki temsil gücünü karşılaştırdığımda fark ettiğim inanılmaz değişim, bana umut veriyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çocuk ve Genç Yetişkin Edebiyatı neden önemli?</h2>Filipović'in çalışması, çocuk kitaplarının cinsiyet, ırk ve sınıfla ilgili en erken ve en uzun süreli algılarından bazılarını sağlayarak sosyal öğrenme ve kimlik gelişimi sürecinde önemli bir role sahip olduğunu özetliyor. Masha Rudman'a göre kitaplar, okuyucularının zihninde önemli etkiler yaratıyor: "Düşünce ve davranışlar için uygun temeller oluştururken bize yardım edebilir veya engel olabilirler."&nbsp;Dolayısıyla&nbsp;hangi kitaplarla karşılaştığımız, özellikle çocukken çok daha elzem.&nbsp;Santora da benzer bir şekilde aynalar ve penceler teorisini literatürle tanıştırarak nefretin olmadığı bir dünyayı hayal etmemize yardımcı oluyor. Bu teoriye göre kitaplar "ayna" görevi gördüklerinde çocukların, yaşam tarzlarının, ailelerinin, ev/okul ve toplumun yansımalarını içeriyorlar. "Pencere"lerse çocukların yaşadığı dünyanın çeşitliliğine bir göz atma hakkı sağlıyor. Böylece bireyler, tanımadıkları insanlara, yerlere ve yaşam tarzlarına karşı rahatlık ve saygı geliştirebiliyorlar. O hâlde sağlıklı bir toplumun reçetesi, temsilin artmasında yatıyor olabilir — dolayısıyla kitap toplatmak buna uygun düşen bir eylem değil gibi.Distopik gerçekliğimizin içinde olaylar süregelirken ben de Mîna Urgan'dan <a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/2006419.Bir_Dinozorun_An_lar_?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bir Dinozorun Anıları</a>'nı okuyordum: "Ailesi ve çevresi tarafından az çok korunan bir çocuk, on altı on yedi yaşına varıp […] toplumun, insanların, cinselliğin gerçekleriyle ansızın karşı karşıya gelince, nasıl mutlu olabilir ki?"&nbsp;Urgan'ın sorusundaki "ansızın" kelimesinin hem Tetik'ten gelen tahayyül hakkı talebiyle hem de aynalar ve pencereler teorisiyle benzer yerlerden geldiğini düşünüyorum. Etrafımız temsillerle çevrilmeden nasıl mutlu olabiliriz? İçinde yaşadığımız toplumun özneleriyle geç tanışmak hepimize zarar vermeyecek mi? Ansızın tanışmaları görünür olmakla önleyebiliriz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Birkaç kitap önerisi</h2>"Tahayyül hakkı" diyerek bana ilham olan Burçin Tetik'e hoşuna giden LGBTİ+ temsil örneği sorduğumda trans deneyimini konusu edinen <a fr-original-style="" href="https://www.npr.org/2020/05/17/857118566/finding-love-and-feeling-worthy-of-it-in-felix-ever-after" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Felix Ever After</a>&nbsp;geliyor aklına. Akademide Sanat Tarihi ve Toplumsal Cinsiyet çalışan&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/derysayin/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Derya Sayın</a>, yazının konusunu bilmeden soruma biseksüel temsili nedeniyle Kalp Çarpıntısı&nbsp;serisini bir kez daha öneriyor — akabinde <a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/26156987-if-i-was-your-girl" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">If I Was Your Girl</a>'ü methediyor. Ben listemize <a fr-original-style="" href="https://www.goodreads.com/book/show/12000020-aristotle-and-dante-discover-the-secrets-of-the-universe" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aristo ve Dante Evrenin Sırlarını Keşfediyor</a>'u ekleyeceğim.Demem o ki, benim tercihim Nick ve Charlie'nin aşkından yana olmaktan — okumaktan, temsilinin bilincime hükmetmesinden ve öznelerle sarılmaktan.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Kaynaklar:Filipović, Katarina. "Gender Representation in Children’s Books: Case of an Early Childhood Setting." Journal of Research in Childhood Education, 2018, pp. 310–325.Lesnik-Oberstein, Karín. "Issues in Children's Literature Criticism." Children's Literature: Criticism and the Fictional Child, OUP Oxford, 1994, pp. 1–34.Santora, Linda A. Assessing Children's Book Collections Using an Anti-Bias Lens.&nbsp;2013.</blockquote>🎙 Editörün notu: Susma Platformu ve Kaos GL'nin ortak düzenlediği "LGBTİ+'ların İfade Özgürlüğü ve Sansür" konferansı 29 Mayıs'ta <a fr-original-style="" href="https://susma24.com/lgbtilarin-ifade-ozgurlugu-ve-sansur-konferansi-gerceklesti-lgbti-hareketinin-ilmek-ilmek-ordugu-toplumsal-donusum-esitligi-kazanmamizi-saglayacak/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleşmişti</a>.

Şeker Portakalı ile ilgili hikayeler