Aposto Ankara

Türk tiyatrosunun ünlü tuluat ustası Naşit Özcan, 1886 yılında İstanbul Şehzadebaşı'nda hayata geldi. Şehzadebaşı'nda, bir zamanların İstanbul'unun eğlence ve sahne sanatları merkezinde hayata gözlerini açtı. &nbsp;1839'da ilân edilen Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlı Devleti'nde açılan ortaöğretim kurumlarından biri olan Beyazit Rüştiyesi’nin bitirdi. Ardından bir askeri bando olan, ilerleyen tarihlerde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın çekirdeğini oluşturacak olan Mızıka-yı Hümayun'da eğitimini tamamladı.Naşit Özcan’ın oyunculuk yaşamı Abdürrezzak Efendi’nin yanında başladı. Kavuklu Hamdi ve Küçük İsmail’in Ortaoyunu Topluluğu, Kel Hasan’ın Tuluat Topluluğu, Mınakyan Topluluğu gibi çeşitli topluluklarda uzun süre çalıştı. Ortaoyunu, kukla ve karagöz çalışmaları yaptı, çeşitli topluluklara girip çıktıktan sonra, Kavuklu Hamdi’nin Ortaoyunu Kolu’na ve Benliyan’ın Operet Topluluğu’na girdi. Saray tarafından Fransa’ya gönderildi. Dönüşünde Saray’da oyunlar sergileyen Bertrand’ın Pandomim Topluluğu’na, ardından yine Saray’daki İtalyan Operet Heyeti’ne katıldı. Güllü Agop’un Saray’da kurmuş olduğu Dram Kumpanyası’nda da çalışan Naşit, Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra, halk önünde oynamaya başladı.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674499080664.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.19" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sağ üstte Naşit Özcan'ın sahne aldığı tiyatro&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">1910 yılından sonra serbest olarak çalışmaya başlayarak kendi adına topluluklar kurdu. Direklerarası’nda, Fevziye Tiyatrosu ile Eyüp Sultan’da gösteriler sundu, 1913 yılından sonra Şehzadebaşı Şark Tiyatrosu ile Millet Tiyatrosu’nda sahneye çıktı. Bütün ortaoyunu tiplerini başarıyla canlandırırken, bir yandan da Mınakyan Kumpanyası’nın dağarcığındaki melodramlarda da oynuyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674498978524.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.84" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinema, orta oyunu ve melodramlardaki başarısına bir de kendi hicivlerinden oluşturduğu tuluat sanatını ekledi. Bu karakterleri arasında en çok sevilenleri Surpik Dudu, Leblebici Horror ve İbiş oldu.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674498591217.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.15" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tulûatın gelmiş geçmiş en büyük sanatçılarından biri olarak bilinir. İbiş tiplemesini en iyi canlandıran sanatçıların başında gelir. "Sultan Hamid'i bile güldüren adam" olarak anılır. Başarılarıyla Türkiye doğaçlama tiyatrosunda ustalığın en yükseğine ulaşmış güldürü sanatçılarına verilen Komik-i Şehir (Büyük Komedyen) unvanını almış bir sanatçıdır.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674498571138.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.73" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu süre içerisinde Leman Hanımla evlendi, evli olduğu sırada Kantocu Amelya Hanım'a aşık oldu, bir süre sonra Leman Hanım'dan boşanıp, Emel adını alan Amelya Hanım ile evlendi.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674502008886.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu evlilikten çocukları Adile Naşit ve Selim Naşit Özcan da tiyatrocu oldu. Sanatçı, büyüdüğü ve tiyatro eğitimini aldığı aynı yerde 26 Nisan 1943'te vefat etti.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674498607629.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.73" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Naşit Özcan (ortada), Selim Özcan (solda), Adile Naşit (sağda) &nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Adile Naşit, eşi Ziya Keskiner ve Selim Naşit, babaları Naşit Özcan’ın hatırasını yaşatmak için 1961 yılında Naşit Tiyatrosu'nu kurdular. "Ahu Dudu" oyununu sahneye koydular.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674502073251.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1940'lar Adile Naşit babası Naşit Özcan ile birlikte<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ankara’da sapa bir yerde oldukları için bu tiyatro çak fazla dayanamadı ve kapanmak zorunda kaldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/1/1674498523739.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Naşit Tiyatrosu'nun amblemi

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Naşit Özcan, Türk doğaçlama tiyatrosunda ustalığın en yükseğine ulaşmış güldürü sanatçılarına verilen unvan olan Komik-i Şehir'i yıllarca sahnede başarıyla taşımış bir sanatçı...

Tuluatın en yükseği: Komik-i şehir

<h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şehzadebaşı’nda Ramazan piyasası</h4>19. yüzyıla kadar&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/direklerarasi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeniçerilerin</a> gezinti yeri olan Şehzadebaşı, Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla birlikte Ramazan aylarının en kalabalık eğlence mekanı haline gelmeye başlar. Burasının Ramazan piyasasının gözde mekanı olması&nbsp;<a fr-original-style="" href="http://indexive.com/uploads/papers/pap_indexive15945032032147483647.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Süleymaniye, Beyazıt, Fatih ve Şehzade</a> gibi selatin camilerinin ortasında ve Divanyolu’nun bir bölümü olduğu için şehrin diğer yerleriyle etkileşim içinde olmasından dolayıdır.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.erolkara.net/2019/01/direkleraras-sehzadebas-dedelerinizin.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Gözünüzün önüne getirmeye çalışın</a>; Direklerarası’nda Ramazan ayındasınız, iftar topu atılalı saatler olmuş vakit neredeyse sahura yaklaşıyor. Ferah Sineması’nda at, ip ve trapez cambazları gösteri yapıyor, Hilal Sineması’nda Şarlo’nun sessiz filimleri gösteriliyor, yol boyunca sıralanmış küçük dükkanlardaki kıraathane ve tiyatrolarda Meddah oyunları, Karagöz Hacivat, orta oyunu gibi geleneksel Türk tiyatrosunun başlangıcı sayılan oyunlar sergileniyor. Meddah Aşkî, bir sıranın üzerine oturmuş, elindeki uzun sopası ile raftaki külah, fes, takke ve şapkalardan birini alıp başına geçiriyor ve kişilerin taklidini yapıyor. Diğer bir binada Meddah Sururî’nin orta oyunu, bir diğerinde kanto gösterileri var. Sokaklar insanlar ve seyyar satıcılar ile dolu. Maniciler, destancılar, panoramacılar, horoz şekercileri ve şerbetçiler, sucular, her derde deva Hacı Baba hapı satanlar, sopaların üzerinde yürüyen cambazlar…”</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/0/1/1642454206829.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.22" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="http://www.osmanliistanbulu.org/tr/images/osmanliistanbulu-3/ozde_celiktemel-thomen.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Salim Erimez’in “Direklerarası’nda Piyasa” isimli çizimi</a>Görüldüğü gibi Şehzadebaşı tiyatroları, sinemaları, kahvehaneleri ve daha niceleriyle şehrin genel eğlence hayatının önemli bir merkezi olmuş. Ramazan ayında Haliç, Anadolu ve Rumeli yakası, Kuledibi gibi semtlerden halkın akın akın geldiği Şehzadebaşı Müslümanların eğlence merkezi iken, Beyoğlu daha ziyade gayrimüslimlerin ve “Batılılaşmış” Müslümanların uğrak yeriydi. <a fr-original-style="" href="http://indexive.com/uploads/papers/pap_indexive15945032032147483647.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">II. Meşrutiyet</a> ile dinci-gelenekçi çevreler Şehzadebaşı’ndaki Ramazan eğlencelerini fazla Batılı olduğu ve kadınlara fazla serbestlik tanındığı gerekçesiyle eleştirmeye başladı. Üstüne tramvay hattı inşası için Direklerarası’na adını veren direklerin kaldırılması, yaşanan bir yangın ve savaşların yol açtığı ekonomik etkiler eklendi. 1930’lardan sonra ise Beyoğlu tek rakibi olan Şehzadebaşı’nı alt ederek eğlence iktidarını tamamen ele geçirdi. Böylece iftardan sonra başlayıp sahura kadar süren o eski Ramazan eğlenceleri de kaybolup gitti…

<img src="https://images.aposto.com/2022/0/1/1642454568705.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.29" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="http://www.eskiistanbul.net/tag/%C5%9Fehzadeba%C5%9F%C4%B1/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sebah ve Joaillier’in Osmanlı döneminin Direklerarası’na ait bir fotoğrafı</a>Haftaya Şehzadebaşı’nın en gözde mekanı olan Ferah Tiyatrosu’nda olacağız. Önceki hafta burada bir güreş müsabakasını izlemiştik. Haftaya ise dört saat kesintisiz eğleneceğiz.

Direklerarası ile ilgili hikayeler