<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; OpenAI yönetim kurulu başkanından “AI balonu” açıklaması: OpenAI Yönetim Kurulu Başkanı Bret Taylor, The Verge’e verdiği bir <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/decoder-podcast-with-nilay-patel/773904/sierra-ceo-bret-taylor-ai-agents-openai-bubble-interview" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">röportajda</a> CEO Sam Altman’ın “Birileri yapay zekadan olağanüstü miktarda para kaybedecek” açıklamasına katıldığını belirterek sektörün gerçekten bir yapay zeka balonu içinde olduğuna işaret etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek olarak: Yapay zekanın hem ekonomiyi dönüştüreceğini hem de tıpkı internet gibi gelecekte büyük miktarda ekonomik değer yaratacağını belirten Taylor, “Bence bir balonun içindeyiz ve birçok insan çok para kaybedecek” dedi. Taylor ayrıca, bugünün yapay zeka ekosistemini 1990’ların sonundaki dot-com balonuna benzeterek iki görüşün savunucularının da haklı olduğunu dile getirdi ve “Balon patladığında birçok şirket başarısız olsa da 1999’a gelindiğinde herkes bir bakıma haklıydı” ifadelerini kullandı.</li></ul>

Aposto Gündem

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu yıl S&amp;P 500'deki %11,98'lik kazancın neredeyse tümü yapay zekaya yatırım yapan hisselere bağlı olarak kaydedildi,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/n/pareto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pareto</a>&nbsp;değerlendirdi.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yapay zeka rallisi yeni bir dot-com balonu mu?Bu nedenle her ne kadar yapay zekanın uzun vadeli faydaları inkâr edilemez olsa da dot-com tecrübesi yatırımcıların hisse piyasalarında kısa vadede yaşanan yukarı yönlü bu hızlı fiyatlamada kaygılanmasına neden oluyor. Bloomberg verilerine göre, şirketlerin kazanç raporlarında ve konferans görüşmelerinde teknolojiden bahsetme sayısı ilk çeyrek itibarıyla rekor bir seviyeye ulaştı. Fiyat hareketi perspektifinden bakıldığında; bu yıl S&amp;P 500'deki kazançların (+%11,98) neredeyse tümü yapay zekaya yatırım yapan hisselere bağlı olarak kaydedildi. Bu hisse senetleri dışarıda bırakıldığında S&amp;P 500 endeksi yıl başından bu yana yaklaşık %2 değer kaybetti. Çip üreticisi Nvidia 200’ün üzerinde fiyat/kazanç oranına ulaşırken (S&amp;P 500 ortalaması 20.50 seviyesinde) dot-com döneminde olduğu gibi şirketler ve medya kanalları yapay zeka temasını manşetlere taşıdı.Yukarıda da vurguladığımız üzere S&amp;P 500 bu yıl bir avuç isim tarafından destekleniyor. ChatGPT ile başlayan çılgınlık Fed’in faiz artışlarına bağlı olarak kötüleşen ekonomik ve şirket kazanç görünümüne rağmen S&amp;P 500’ün neden bu kadar iyi durumda olduğunu kısmen açıklayabiliyor.Diğer yandan dot-com balonu ile yapay zekâ rallisini birbirinden ayırabilecek önemli farklılıkların bulunduğunun altını çizmek gerekiyor. Dot-com dönemine benzer şekilde “yapay zeka” temasıyla bir halka arz çılgınlığı yaşanmıyor. Faiz oranlarının yüksek olması ve piyasada azalan likidite yatırımcıların yüksek riskli varlıklara olan talebini sınırlandırıyor ve herhangi bir varlık sınıfında yaşanan olası bir hızlı fiyat artışında hemen yatırımcıların hemen temel değerleri sorgulamasını sağlıyor.&nbsp;<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/6481dcfeded8fb000623a3d5" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a>

Editörün Seçkisi

Dijital ödeme sistemlerinin geniş çapta başarıya ulaşan ilk örneklerinden olan PayPal, Confinity adıyla 1998’de kuruldu. Dot-com balonu patlamadan hemen önce Mart 2000’de Elon Musk’ın kurduğu X.com ile birleşen ve 2001’de bugünkü adını alan şirket, Şubat 2002’de hisselerini halka arz ettiğinde yaklaşık 800 milyon dolar değerlemeye sahipti. Pasifik Okyanusu’nun öte yakasına baktığımızda milenyum geçişinden hemen önce Aralık 1999’da Alibaba’yı kuran Jack Ma, PayPal’ın başarısına kayıtsız kalmamış olacak ki 2004’te Alibaba Group çatısı altında Alipay’i kurdu. Çin pazarındaki boşlukta hızla ilerleyen Alipay, 2011’de Alibaba bünyesinden ayrıldı, 2014’te ise yeni kurulan Ant Group çatısı altına alındı. Ant, kurulduğundan bu yana geçen altı yıllık sürede faaliyet alanlarını adım adım genişletti. Ödeme hizmetlerinin yanına bankacılık, sigortacılık, varlık yönetimi ve kredi derecelendirme gibi hizmetler eklendi. 2017’de o dönem CEO rolünü üstlenen Eric Jing, şirketin adını karıncadan aldığını; çünkü karıncaların “sıradan insanları” temsil ettiğini ve kendilerinin de en küçük işletmeler dâhil herkese hizmet etmeyi misyon edindiğini söylemişti. Misyonunu başararak 1,4 milyardan fazla nüfusa sahip Çin’de yaklaşık 1 milyar kişiye, küresel çapta toplam 1,3 milyar kullanıcıya hizmet eden Ant Group’un başı bu günlerde yetkililerle dertte.<ul><li>Arka plan: Hisselerini Şanhay ve Hong Kong borsalarında listeleyerek 34 milyar dolardan fazla gelir elde etmeyi planlayan Ant Group’un gerçekleşse tarihin en büyüğü olacak olan halka arzı, kasım ayı başında durduruldu. Arz dönemindeki değerlemesi 300 milyar doları aşan şirketin çoğunluk hissedarı Jack Ma, başkanı Eric Jing ve CEO’su Simon Hu, Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu tarafından görüşmeye çağrıldı. Şanhay borsasından arzın durdurulmasına ilişkin yapılan açıklamada Ant’in kendilerine “finansal teknolojilere ilişkin yasal düzenlemelerde yapılan değişikliklerin önemli sorunlar yarattığını bildirdiği” belirtildi. Ant, kısa süre sonra Hong Kong borsasındaki listelemenin de askıya alındığını açıkladı. &nbsp;</li><li>Olası nedenler: Çin Bankacılık ve Sigorta Düzenleme Komisyonu’na da danışmanlık veren Enhance International’ın CEO’su Sam Radwan, Jack Ma’nın ekim ayı sonlarında düzenleyici kurumlara yaptığı eleştirinin Ant’in halka arz planlarına engel olmuş olabileceğini söyledi. Ma, günümüz finansal sisteminin Endüstriyel Çağ’dan kalma olduğunu; burada reformlar yapılarak yeni nesil ve genç insanlar için yeni bir sistem kurulması gerektiğini söylemişti. Ma ayrıca, hükümetin giderek sıkılaşan finansal regülasyonlarının inovasyonun önünü kestiğini belirtmişti. The Wall Street Journal’ın konuya hâkim kaynaklara dayandırdığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWI0MjEwOGYxM2NlMDAwNjZhMWI4MyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy53c2ouY29tJTI1MkZhcnRpY2xlcyUyNTJGY2hpbmEtcHJlc2lkZW50LXhpLWppbnBpbmctaGFsdGVkLWphY2stbWEtYW50LWlwby0xMTYwNTIwMzU1Ng=="">haberine</a> göre Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Ma’nın eleştirileri sonrasında Ant’in halka arzını durdurma kararını bizzat verdi. Alternatif bir açıklama da endüstri uzmanlarından geldi. Finansal teknolojiler (fintech) alanında çalışan Hindistan merkezli düşünce kuruluşu Policy 4.0’nun CEO’su Tanvi Ratna, Ant’in halka arzının Çin’in dijital ödemeler ekosistemindeki fay hatlarını açığa çıkardığını ve kendi dijital para birimini yaygınlaştırmaya hazırlanan Çin merkez bankası PBoC’nin üçüncü parti ödeme platformlarını kontrol altında tutmaya motive olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWI0MjEwOGYxM2NlMDAwNjZhMWI4MyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jb2luZGVzay5jb20lMjUyRmhvdy1hbnRzLXN1c3BlbmRlZC1pcG8taXMtcmVsYXRlZC10by1jaGluYXMtZGlnaXRhbC15dWFu"">söyledi</a>. &nbsp;</li><li>Güncel durum: 26 Aralık’ta Ant Group’u görüşmeye çağıran PBoC, iki gün sonra şirketin yasal düzenlemelere uyum sağlaması için beş maddelik bir plan çıkardı. Buna göre Ant’in temel işi olan ödeme hizmetlerine geri dönmesi ve işlemlerde daha şeffaf olması; kredi faaliyetleri için gerekli lisansları alması ve kullanıcı verilerinin gizliliğini sağlaması; finansal hizmetleri için bir holding şirketi oluşturması ve sermaye yeterliliğini sağlaması; bankacılık, sigortacılık, varlık yönetimi ve diğer finansal hizmetlerini ilgili düzenlemelerle uyumlu hâle getirmesi ve son olarak menkul kıymetler faaliyetleri için de uyumluluğu artırması <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWI0MjEwOGYxM2NlMDAwNjZhMWI4MyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnRlY2hjcnVuY2guY29tJTI1MkYyMDIwJTI1MkYxMiUyNTJGMjclMjUyRmFudC1ncm91cC1maW5hbmNpYWwtY2xhbXBkb3duJTI1MkY="">gerekiyor</a>. &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak? Toplantının ardından Ant, şirket içinde yasal gereksinimler üzerinde çalışmakla görevlendirilen bir ekip kurduğunu açıkladı. Aylarca sürebilecek uyumluluk çalışmaları sonucunda şirketin değerlemesi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWI0MjEwOGYxM2NlMDAwNjZhMWI4MyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGYW50LWdyb3VwLWlwby1zdXNwZW5zaW9uJTI1MkZhbnRzLWlwby1maWFzY28tc2V0LXRvLWNsaXAtaXRzLXdpbmdzLWFuZC1kZW50LWl0cy12YWx1ZS1pZFVTS0JOMjdLMVNT"">düşebilir</a>. Çin hükümetinin ülkedeki kredi riskini yönetebilmek için taslağını oluşturduğu bazı yeni yasal düzenlemeler, Ant’in yıllık gelirlerinin üçte birinden fazlasını oluşturan tüketici kredileri alanındaki faaliyetlerinin hızını kesebilir. Hong Kong merkezli dijital finansal hizmetler şirketi Babel Finance’in CEO’su Flex Yang, Ant’in bazı ürün ve hizmetlerinin sonlandırılabileceğini ya da yeniden yapılandırılabileceğini; bunun da şirketin kârlılığını etkileyeceğini söylüyor. Buna karşın Ant’in ürettiği katma değer sayesinde uzun vadede işlerinin fazla etkilenmeyeceğini düşünenler de var. &nbsp;</li><li>Geniş perspektif: Ant’in hikâyesi, değeri 45 trilyon doları aşan finansal piyasalarını son yıllarda dünyaya açmaya ve küresel sermayeyi kendine çekmeye çalışan Çin’de devletin pazar üstündeki kontrolünü elden bırakmadığının bir göstergesi olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWI0MjEwOGYxM2NlMDAwNjZhMWI4MyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ibG9vbWJlcmcuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZzdG9yeXRocmVhZHMlMjUyRjIwMjAtMTAtMTQlMjUyRnRoZS13b3JsZC1zLWJpZ2dlc3QtaXBvLWlzLXVuZGVyLXRocmVhdA=="">değerlendirilebilir</a>. Bu yıl Almanya’da Wirecard’ın bir yolsuzluk skandalı sonucunda çöküşü ve Facebook’un öncülüğünde yürütülen Libra (yeni ismiyle Diem) projesinin yaşadığı zorluklar da küresel çapta düzenleyicilerin finansal hizmetler alanındaki dijital dönüşümü yakalamakta güçlük çektiğini gösteriyor. Yetkililerin kontrolü kaybetmeden inovasyonu nasıl destekleyebileceği sorusu, önümüzdeki yıllarda gündemde kalmaya devam edecek.</li></ul>

Çin merkezli Ant Group'un kasım ayı başında durdurulan halka arzı, şirketin ve finansal teknolojilerin düzenlenmesinin geleceğine ilişkin soru işaretleri yaratıyor.

Dot-com ile ilgili hikayeler