Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Öncelikle sanayi üretimi ile başlayalım. Yılın ikinci çeyreğinde %1,8 daralan sanayi üretimi, üçüncü çeyrekte daha sert bir daralma gösterdi. Temmuz ayında %3,9 daralan sanayi üretimi, Ağustos ayında %5,2, Eylül ayında ise %2,4 oranında yıllık bazda geriledi. Veriler, üçüncü çeyrekte %4’e yakın bir sanayi üretimi daralması olduğunu gösteriyor.Diğer taraftan, sanayi üretimi aylık bazda %1,6 artmış görünüyor. Ağustos ayının genelde tatil dönemi olması nedeniyle sanayi üretiminde aylık bazda %1,6 artış olması ve yıllık bazda daralmanın görece sınırlı kalması normal bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ancak, sanayi üretimindeki %4’e yakın daralma, Türkiye ekonomisinin büyüme oranının oldukça düştüğünü gösteriyor. Perakende satış, kredi büyümesi, otomobil ve konut satışlarına baktığımızda, Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Sanayi üretimi %4’e yakın yavaşlasa bile iç talep, ekonomik büyümenin pozitif tarafta kaldığına dair sinyaller veriyor.Sanayi üretim endeksinin yıllık değişim oranlarına baktığımızda, 13 alt grubun 11’inde daralma görülüyor. En sert daralma, sermaye malları yani makine ve teçhizatta yaşanıyor. Bu grubun alt kategorilerinden yüksek teknoloji ürünlerindeki yıllık daralma oranı %21’e ulaşmış durumda. Orta yüksek teknolojili ürünlerdeki daralma ise %4,4 oldu. Artış gösteren iki kategoriden düşük teknolojili ürünlerde %0,9, elektrik-gaz-buhar kategorisinde ise %1,1 artış gerçekleşmiş durumda.Aylık olarak baktığımızda, en sert daralmanın yine %3,1 oranı ile yüksek teknoloji ürünlerinde gerçekleştiği görülüyor. Toplam üretimde ve katma değerde yüksek teknolojili ürünlerin payını artırmamız gerekirken sanayi üretiminde gerilemenin, özellikle yüksek teknolojide daha derin bir daralma olarak yansıması, yapısal ve geleceğe yönelik olarak sıkıntılı bir tabloya işaret ediyor.İstihdam rakamlarına baktığımızda, Eylül ayı işsizlik oranı %8,6 olarak açıklandı. Ağustos ayı ile aynı oranda bir rakam geldi. Ekonomide yavaşlamanın bu yılın ikinci çeyreğinden sonra başladığını dikkate alacak olursak, önümüzdeki süreçte işsizliğin tekrar artma eğilimine girmesi sürpriz olmayacaktır.İstihdamın gecikmeli tepki vermesi, yapısal nedenlerle eleman bulmanın zorluğu nedeniyle işten çıkarma konusunda firmaların daha yavaş hareket etmesine neden oluyor. Eylül ayında işgücüne katılımın artmasıyla hem istihdam hem de işsiz sayılarında artış yaşandı. Veriler, birbirini dengeleyerek işsizlik oranını sabit bırakmış görünüyor. Gelir dağılımındaki bozulma, refah kaybı ve geçim zorlukları iş arayışını artırmış denilebilir. Atıl işgücü olarak bilinen ve aktif iş aramayan fakat iş bulursam çalışabilirim diyenlerin oranındaki düşüş de aktif iş arayışlarının hızlandığını gösteriyor.Yapısal bir sorun olarak genç işsizlik oranlarında sıkıntılar gözlenmeye devam ediyor. 15-24 yaş grubu olarak tanımlanan genç nüfusta işsizlik oranı %17,1’e yükseldi; bir önceki ay bu oran %16,8 idi. Ekonomideki genel talep koşulları ve turizm, tarım ve inşaat sektörlerinde yaşanan istihdam azalışının etkisiyle işsizlikte tekrar yukarı yönlü bir eğilim olasılığı artıyor.Sonuç olarak, ekonomideki yavaşlama üretimde net bir şekilde, istihdamda ise sınırlı olarak kendini göstermeye başladı. Yavaşlamanın en az hissedildiği alan iç talep ve buna bağlı tüketim harcamaları olarak duruyor. Enflasyonla mücadelede tam tersini görmemiz gereken bir noktada olmamız, uygulanan ekonomi politikalarının kurgusunda bir değişim ihtiyacını gösteriyor.

EXANTE

Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz. Türkiye ekonomisinin yavaşlasa bile ağırlıklı olarak üretim kaynaklı daraldığını, iç talep koşullarının ise görece canlı kaldığını görüyoruz.

Arz talebe göre daha sert daralıyor: Sanayi üretimi ve istihdam verileri

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/erolgrcn/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Erol Gürcan, Başekonomist</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içi piyasalar</h2>Pazartesi günü açıklanacak olan Şubat ayı Ödemeler Dengesi ile Salı günü açıklanacak olan Şubat ayı Sanayi Üretimi yurt içi haftalık ekonomi takviminde yer alan en önemli veriler konumunda.Hesaplamalarımıza göre Şubat ayında 5,8 milyar dolar cari açık verildiğini (konsensüs: 8,5 milyar dolar), bu rakamın 12 aylık yıllıklandırılmış cari açığı 51,7 milyar dolardan 52,2 milyar dolara taşıdığını tahmin ediyoruz (konsensüs tahminin ima ettiği -54,9 milyar dolar, 2022: -48,7 milyar dolar).&nbsp;Sanayi Üretiminin aylık bazda %4,0 ve yıllık bazda %3,2 artış kaydettiğini öngörüyoruz (arındırılmamış: +%4,5 y/y). Hafta başında Hazine’nin gerçekleştireceği ihraçlara ek olarak (Pazartesi: 5 Yıl Vadeli TLREF’e Endeksli Devlet Tahvili, Salı: 3 &amp; 10 Yıl Vadeli Sabit Kuponlu Devlet Tahvili İhraçları); Pazartesi günü Şubat ayı İşgücü İstatistikleri; Çarşamba günü Şubat ayı Dış Ticaret Endeksleri; Perşembe günü Şubat ayı Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kredi Borcu ile haftalık Para, Banka, Menkul Kıymet ve Rezerv İstatistikleri; Cuma günü Şubat ayı Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri hafta boyunca yurtiçi piyasaların radarında olacak diğer veriler olarak sıralanabilir. Yaklaşmakta olan seçim tarihi nedeniyle siyasi gündemin piyasaların yakın takibinde olmayı sürdüreceğini de not edelim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı piyasalar</h2>Küresel piyasalar açısından Çarşamba günü ABD’de açıklanacak olan Mart ayı TÜFE verileri haftanın en kritik verisi konumunda. 2-3 Mayıs tarihlerindeki Fed toplantısı öncesi açıklanacak son TÜFE rakamı olması, bu verinin önemini artırmakta. TÜFE’nin aylık artış hızının %0,4’ten %0,2’ye yavaşlaması, yıllık rakamın da %6,0’dan %5,2’ye gerilemesi beklenmekte. Gıda ve enerji hariç (çekirdek) TÜFE’de de aylık artış hızının %0,5’ten %0,4’e yavaşlamasının, ancak yıllık rakamlarla çekirdek TÜFE’nin %5,5’ten %5,6’ya yükselmesinin beklendiğini de not edelim. Verilerin beklentilere yakın ya da üzerinde gerçekleşmesi Fed’in Mayıs toplantısında faiz artıracağı yönündeki beklentilerin canlı kalmasını sağlayacak; beklenenden daha zayıf gerçekleşmesi ise faiz artışlarının sonuna gelindiği beklentilerini ön plana çıkaracaktır.&nbsp;Salı günü Çin’de TÜFE ve ÜFE; Çarşamba günü 21-22 Mart tarihli FOMC toplantı tutanakları ile İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Bailey’nin konuşması; Perşembe günü ABD’de ÜFE Almanya’da TÜFE, İngiltere Aylık GSYH, Sanayi Üretimi ve Dış Ticaret Dengesi ile Çin Dış Ticaret Dengesi; Cuma günü ABD Perakende Satışlar, Sanayi Üretimi, Michigan Tüketici Güveni ile İthalat &amp; İhracat fiyatları küresel ekonomi takviminde öne çıkan diğer başlıklar olarak sıralanabilir.&nbsp;ABD ÜFE’nin yıllık bazda %4,6’dan %3,1’e ve çekirdek ÜFE’nin yıllık bazda %4,4’ten %3,5’e gerilemesi; Almanya’da ise TÜFE’nin aylık bazda %0,8 ve yıllık bazda %7,4 ile yatay gerçekleşmesi beklenmekte. Ayrıca, IMF ve Dünya Bankası’nın 10-16 Nisan tarihlerinde Washington’da gerçekleştireceği Bahar Toplantılarından (Yeni Dönem için Kalkınmayı Yeniden Şekillendirmek temalı) gelecek mesajlar da küresel piyasaların takibinde olacak. Son olarak, Pazartesi günü Euro Bölgesi ve İngiltere piyasalarının tatil nedeniyle kapalı olacağını da not edelim.

Sanayi Üretimi ile ilgili hikayeler