<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; NASA, Norveç’teki Svalbard Adaları buzullarında 23 Temmuz'da tüm zamanların günlük yüzey erimesi rekoru kırıldığını açıkladı. Açıklamada Svalbard takımadalarının, iklim değişikliğinin en somut görüldüğü bölge olduğu, küresel ortalamadan altı kat daha hızlı ısındığı, Kutup ayılarının risk altında olduğu belirtildi.

Angst

Longyearbyen’de yeni gün doğuyor. Aslında batar gibi yapan ve yalnızca ufkun biraz altına inen güneş sayesinde havanın pek kararmadığı gece, bir tül perde gibi ortalıktan kalkıyor. Karla kaplı dağlar önce gri-mor arasına sonra sarıya, sonra beyaza dönüyor.Kahvaltı ederken otelin duvarında asılı olan kutup ayısı postu dikkatimi çekiyor. Svalbard’da neredeyse her doldurulmuş veya postu kullanılan ayıların yanında ölüm tarihi ve vurulma nedeni yazıyor. Kimisi uyarı atışlarına rağmen insanlara yaklaşmaya devam ettiği için, kimisi kanser gibi acılı hastalıklara yakalandığı için vurulmuş. Son yıllarda bu sayı oldukça azalsa da bir ayı vurma durumunda ciddi bir soruşturma ve gereklilik araştırması yapılıyor. Postun yanına gidiyorum ve hep merak ettiğim bir şey kontrol ediyorum. Dev pençeleri elime alıp büyüklüklerini kontrol ediyorum. Neredeyse kafam genişliğinde pençelerden buz üstündeki o kusursuz yürüyüşü destekleyen uzun tırnaklar çıkıyor. Sanki ayıyla tokalaşır gibiyiz.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875359412.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🤝<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Uğur ile güne Svalbard Müzesi'nde başlamayı planlıyoruz. Longyearbyen’i uçtan uca geçen ve toplamda 10 dakika yürünen ana caddeden geçiyoruz. Yan sokaklardan bir yerlere yetişmeye çalışanların çıkarttığı kar motoru sesleri var. Sabah trafiği dünyanın her yerinde olan kaçınılmaz bir gerçek&nbsp;diye düşünüyorum. Yürüyüşün sonunda müzeye varıyoruz. Müze girişinde banklar ve açık raflar var. Çoğu mekanda olduğu gibi burada da ayakkabılar çıkıyor. Kömür ocaklarında çalışanların mekanlara girerken ayakkabı çıkartmasıyla başlayan bu gelenek Svalbard’da hâlâ devam ediyor. Otellerden müzelere, neredeyse her mekanda ayakkabı çıkartıyorsunuz.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875772550.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Longyearbyen<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Müze oldukça geniş alana kurulmuş bir mekân, içeride Svalbard ile ilgili neredeyse her şey var. Ancak girişte ilgimi bölgeye gelen ilk insanların kullandıkları kıyafetler çekiyor. Kuzey kutup dairesinin tepesinde yer alan, neredeyse çoğunlukla donmuş denizle çevrili bu ada grubuna yüzlerce yıl önce varan ilk insanlar -50’lere varan hava sıcaklılarından nasıl korunmuşlardı diye incelemeye başlıyorum. Yün kıyafetler, kürkler, kat kat giyilen ceketler ve kilolarca ağırlığı olan kalın botlarla burada keşif yapan insanlara saygım tekrar arşa çıkıyor. Bizler en ileri teknik kıyafetlerle, botlarla bile yer yer soğuğa karşı direnç gösteremezken geçmişteki insanların kısıtlı imkan ve teknolojiyle yaptıklarını aklım almıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875482850.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Svalbard Müzesi'nde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Müzenin önemli bir kısmı da hayvanlara ayrılmış durumda. Sadece kara canlıları değil deniz canlıları da Svalbard için önemli bir unsur. Bunun en başında balina avcılığı&nbsp;geliyor. Şu anda yasak olsa da bölge zamanında önemli bir balina avcılığı merkeziymiş. Norveç Krallığı’nın Güney Avrupa’ya sattığı balina yağı ile aydınlanan şehirler modern dünyanın yeni fikirlerinin doğduğu noktalar olmuş. Müzede Svalbard’a dair ne varsa inceliyorum. Açıkçası bu kadar ücra bir noktaya yerleşen insanlığın adaptasyon gücüne büyük bir saygı duyuyorum. Hiçbir fazlası olmayan, hatta bir çok canlıya göre çok daha kırılgan olan insan türünün dünyada tutunabilmesinin en temel nedeninin adaptasyon oluşu her defasında beni şaşırtıyor. Öte yandan yaklaşık 100-150 yıl önce para kazanmak adına ülkelerinden kopup bu buzlu dünyadaki madenlerde hayat kuran insanların çaresizliklerini düşünüyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875758157.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kar motorları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu düşünceler içerisinde müze gezisini tamamladıktan sonra Uğurla dışarı çıkıyoruz. Hava -20 derece olsa da güneş bulutsuz mavi gökyüzünde asılı duruyor. Pek bir ısıtma fonksiyonu olmasa da en azından tepemizde olduğunu bilmek güzel. Biraz şehrin dışına doğru yürümeye başlıyoruz.Solumuzda Longyearbyen’in kurulduğu ufak körfezin devamı uzanıyor ancak donduğu için karşı tarafa insanlar kar motorlarıyla geçiyorlar. Sağımızda bir köpek çiftliği var. Kar motorlarının yaygınlaşmasıyla kullanımı azalsa da köpek kızakları hâlâ önemli bir ulaşım unsuru Svalbard’da.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875822842.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Köpek kızakları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yaklaşık yarım saat sonunda şehrin sınırını gösteren kutup ayısı tabelasının önüne geliyoruz. Bu noktadan sonrasına silahsız geçmememiz gerekiyor. Tabelanın üstünde Norveççe “Svalbard’ın her yerinde var.” gibi bir uyarı yazıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664875888649.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Burası onların toprakları, bizler sadece misafiriz. Ancak dünyanın en yıkıcı misafiriyiz. Evlerine yerleştiğimiz tüm canlıları yavaşça evlerinden edip bir de soylarını tüketen garip bir misafir türü. Uğurla şimdi kutup ayısı gelse ne yaparız sorusuna komik cevaplar verirken geri dönüşe geçiyoruz. Dünya üzerinde yaşayan en büyük ayı türünden kaçmak adına Zihni Sinir Proceleri üretirken yol bitiyor ve az da olsa insanlar arasına, Longyearbyen’e dönüyoruz.

Ruta

🛷 Longyearbyen’de doğan bir gün

☃️ Isfjord Radyosu:&nbsp;Batı’da bulunan bu radyo merkezine kar motorlarıyla gidebilmek ve burada bulunan tesiste kalmak mümkün. Svalbard’da şehirden uzak, gerçek bir ıssızlık deneyimi için yapılabilir.🍴 Nansen:&nbsp;Longyearbyen’in en iyi manzaralı restoranı muhtemelen burası. Yemekler de çok iyi.

❄️ Svalbard Müzesi:&nbsp;Svalbard tarihi, coğrafyası, canlı zenginliği, buzullar ve yaşam koşulları üstüne oldukça başarılı bir müze. Burayı gezerken adayla ilgili çoğu soruya cevap bulunuyor.🚪 Svalbard Tohum Sığınağı:&nbsp;Havalimanına yakın bu dev depoyu ziyaret etmek yasak. Ancak kapısına kadar gidip fotoğraf çektirebilirsiniz. Dünyayı buradaki tohumlarla kurtarırsak hava atarsınız.

• Güney Kore, Svalbard takımadasındaki Küresel Tohum Kasası’nın ardından dünyanın ikinci tohum kasasını <a fr-original-style="" href="https://www.euronews.com/green/2021/06/02/south-korea-s-high-security-seed-vault-is-ready-for-an-apocalypse" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">inşa etti</a>.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tohum kasası:&nbsp;Doğal afet ve nükleer saldırılara karşı dayanıklı yapılan kasada, çoğunluğu Kore yarımadasına ait 4 bin 751 farklı yabani bitki türünden yaklaşık 100 bin tohum <a fr-original-style="" href="https://www.euronews.com/green/2021/06/02/south-korea-s-high-security-seed-vault-is-ready-for-an-apocalypse" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">saklanıyor</a>.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;Belirli türlerin neslinin tükendiği olası felaket senaryolarında bu tohumlarla dünyadaki biyoçeşitliliğin korunması veya tekrardan sağlanması amaçlanıyor.</li></ul>

Svalbard ile ilgili hikayeler