<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Otomotiv yatırımları:&nbsp;Ekonomim'den Aysel Yücel'e konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Çinli otomotiv üreticilerinin ülkemizdeki yatırım süreçlerine değinerek, "BYD, çok hızlı bir şekilde inşaatı tamamlayıp üretime geçmek istiyor. Chery’le de son fasıllardayız" ifadelerini kullandı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hatırlatma dozu: BYD Temmuz ayında yaptığı anlaşma ile Türkiye'ye 1 milyar USD'lik fabrika yatırımı taahhüdünde bulunmuş, Chery'nin ise yakın zamanda benzer büyüklükte bir yatırım anlaşması yapacağına dair haberler yapılmıştı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Bakan Kacır, TOGG'un Çinli bir firma tarafından satın alınacağı iddialarına da yanıt vererek, "Bu sektörde farklı iş birlikleri dünyada oluyor. Yarın bir gün böyle farklı işbirliği yapılabilir farklı markalarla ama TOGG bir milli marka ve milli marka olarak yoluna devam edecek" dedi.&nbsp;</li></ul>

EXANTE

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Chery'de son durum: Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Chery ile yatırım görüşmelerinde son fasılda olduklarını açıklayarak, “Pazar koşullarını, mevcut üreticileri birlikte hesaba kattığımız bir yaklaşımla çok dikkatli hareket ediyoruz” dedi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte:&nbsp;Ekonomim'e verdiği röportajda TOGG’a yönelik açıklama yapan Kacır,&nbsp;“TOGG, millî bir marka olarak kalacak. Çok güçlü destekliyoruz” dedi.</li></ul>

Canlı Gündem

TOGG almak için sıraya giren ve kurada isimleri çıkan 20 bin kişi araçlarını bekliyor. Mayıs ayında 1000 adet aracın teslim edileceği TOGG CEO’su Gürcan Karakaş tarafından defalarca telaffuz edilmişti. Geçen haftaki rakamlara bakınca henüz 60 kişiye araçlarının verildiği ortaya çıktı. Nisan ayı sonunda ise 10 kişi almıştı. Şu anda resmî bir açıklama olmadığı için sosyal medyadaki şikâyet ve bildirimlerden yola çıkıyoruz. Yani bu rakamlara göre 100 kişi bile araçlarına kavuşamadı.Şimdi rakamlara bir daha göz atalım. 2023’te teslim edilecek 20 bin araç için toplam 177.467 adet sipariş gelmişti. 20 bin asıl, 20 bin de yedekleri çıkartınca geriye kalan 137.467 kişinin yatırdığı kaporaların iade edilmesi gerekiyordu. Toplam siparişin kaporası 10.6 milyar TL ediyordu. Geriye kalan 8.2 milyar TL’nin iadesi yapıldı mı? Bu konuda da net bir açıklama yok.Teslimatlara geri dönersek, 31 Aralık tarihine kadar 28 bin aracın teslim edilmesi gerekiyor. Şu anda 30-40 araç üretiliyor. Günlük 160 adetlik hedefe ancak Temmuz ayında ulaşılması bekleniyor. Tabii bütün bu rakamlar seçim süreci başlamadan “normal şartlar altında” yapılan açıklamalardı. TOGG seçim propagandasına kurban edildiği için Gemlik fabrikasındaki hesap seçim propagandasına uymadı. Şimdi ortada binlerce mağdur tüketici araçlarını almak için sırada bekliyorlar.İşin kötü yanı ne zaman alacaklarını yaklaşık olarak dahi bilemiyorlar. İçlerinde araca ihtiyacı olanlar var, aracı alır almaz satıp paraya kavuşmak isteyenler var. TOGG CEO’su Gürcan Karakaş’ın hemen yapması gerekenler de var. Örneğin hemen basın açıklaması yapıp tüm bu spekülasyon konularını açıklığa kavuşturması lazım. Sorulan tüm sorulara açıklıkla yanıt vermesi lazım. Yandaş medyayı karşısına alıp suya sabuna dokunmayan sorular sordurması yerine diğer gazetecilerin sorularına, en önemlisi de sosyal medyada yanıp tutuşan gerçek tüketicilerin sorularına yanıt vermesi lazım.Keşke 2 bin çalışanın o kadar emek verdiği, yoktan var ettiği TOGG’un seçim malzemesi yapılmasına dur denebilse. Bakanlar TOGG’la dolaşırken, binlerce tüketici otomobillerini beklemeye devam mı edecek?

Pareto Mobilite

Binlerce tüketici otomobillerini beklemeye devam ediyor

TOGG: Teslimatlar ve kapora iadeleri neden gecikiyor?

Türkiye’nin Otomobil Girişim Grubu kısaca TOGG, dünyada eşi benzeri olmayan bir ortaklık sistemiyle kuruldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yerli otomobil için yola çıktığı “babayiğit” arayışına önce beş sonra da birinin ayrılmasıyla dört şirket karşılık vermişti.&nbsp;Anadolu Grubu, BMC Grubu, Zorlu Holding, Turkcell.Bu dört ortak şimdiye kadar 1.8 milyar Euro’luk bir yatırım yaptı. Bu tutarın 15 yılda 3,5 milyar Euro’yu bulacağı belirtiliyor. İşin ilginç yanlarından biri, bu dört şirket 15 yıl hiç temettü almayacaklar. İşin bu taraftaki ekonomik ve yatırım boyutunda her şeyi bilemiyoruz. Bunlar açıklanan bilgiler. Şimdi sorulara geçelim. Örneğin, neden “ortak” değil de “babayiğit” deniyor? "Yerli ve milli" bir otomobili gerçekten son derece teknolojik sistemlerle yaparken ortaklık yapısı alaturka bir söylemle, “babayiğit” sistemiyle oluşması normal geliyor mu? Ortak yanları olsa da, bu dört "babayiğit" neden bir anda yerli otomobil yapmak için kolları sıvasınlar? Hadi sıvadılar diyelim, neden böyle bir yatırımdan temettü yani kâr payı almazlar? Devletle yakın işbirliği içinde olan bu dört "babayiğit" bu işe kendi istekleriyle mi girdiler yoksa girmek zorunda mı bırakıldılar? Hiçbiri “zarar edeceği işe girmeyecek kadar” akıllı olan 4 "babayiğidi" motive eden şey neydi? Bu sorular ortalıklarda dolaşıyor da nedense kimse yüksek sesle dile getirmiyor, kimse yazmıyor.Ben bu satırları, TOGG CEO’su Gürcan Karakaş ile konuşmuş, fabrikayı gezmiş, TOGG’u test pistinde kullanmış bir gazeteci olarak yazarken “Sezar'ın hakkını Sezar'a vermesem” olmaz. Ortaklar hakkında ne kadar soru işareti varsa TOGG CEO’su Gürcan Karakaş birikimi ile bu işi başından bugüne kadar başarıyla getirmiş bir yönetici. Bu tarz sorularla karşılaştığında “Ben makine mühendisiyim. Benim işin siyaset değil” diyor. Bence bu projenin en doğru isimlerinin başında geliyor. İlk gün TOGG’u üretimden, satışa, konumlandırmadan, imajına kadar nasıl dizayn ettiyse o şekilde ilerliyor. Hâlâ TOGG’a “otomobil” demiyor, “akıllı cihaz” diyor. Hâlâ otomobil değil teknoloji fuarlarında gövde gösterisi yapıyor. Fabrika değil “Gemlik Kampüsü” onun için. Projenin en doğru en net ismi kuşkusuz…<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"5’li çete" ile "4 babayiğit" aynı kavramda birleşir mi?</h3>Ana muhalefet partisi lideri Kemal Kılıçdaroğlu, uzun bir süredir “5’li çete” diye tanımladığı kişi ve şirketlerden hesap soracağını seçim vaadi olarak dile getiriyor. Devletten en çok ihale alan beş müteahhit firmaya verilenleri geri alacağı iddiasında. Peki aynı mantıkla gözlerini bu “4 babayiğide" de çevirecek mi? "Ne kadar para verdiniz, ne şartlarda ve vaatlerle bu işe girdiniz" diyecek mi? Henüz meydanlarda bu tür bir söylemi yok. Madem iş insanlarının siyasi olduğu düşünülen yatırımları masaya yatırılacak, o zaman TOGG da bu çemberin içinde değerlendirilmeyecek mi? Siyasi bir söylemle çıkılan yolda bir gün o eteklerdeki taşlar dökülmeyecek mi?Otomotiv sektörüyle ilgili olanlar şimdi kısık sesle de olsa bu olası durumu konuşuyorlar. Konuşulması da çok doğal… Olası bir iktidar değişikliğinde bu dört şirketin akıbeti ne olur? “Bizden buraya kadar” derler mi? Ya da hesap kitap ortaya döküldüğünde başka senaryolar ortaya çıkar mı? Bu ve bunun gibi sorular uzayıp gidiyor. Siyasi bir söylem olarak başlayan, bu nedenle de her konuda olduğu gibi “araba” konusunda da kutuplaştığımız, TOGG’u övenin yandaş, eleştirenin muhalefet olarak değerlendirildiği bir atmosferdeyiz. Bu zihniyetle yola çıkılınca insanın aklına birçok senaryo geliyor doğal olarak.Mutlaka bu dört şirket sermayelerini ve yatırımlarını sağlama alacak tüm enstrümanları düşünmüş ve ona göre hareket etmişlerdir. Hepsi kendi alanlarında en başarılı iş insanları ve holdingler. Ama yine de aklıllardaki soru şu: “Kılıçdaroğlu, 5’li çete dediği müteahhitlere uyguladığı tarifeyi 4’lü "babayiğitlere" de uygulayacak mı? AK Parti iktidarı öncesi de var olan, faaliyet gösteren, "5’li çete" diye anılan müteahhit kökenli iş insanlarıyla, 4’lü "babayiğit" iş insanlarının bu anlamda pek farklı yok gibi.Burada yaşanan, 20 yılı aşan bir iktidar süreciyle belirli iş insanlarının sıkça gündeme gelmesi. Oysa bakıldığında Özal döneminde de, Demirel döneminde de, diğer tüm iktidar dönemlerde de, iktidarlar iş insanlarına, iş insanları da iktidarlara dirsek mesafesinde olmuşlardır. Şimdi 5 müteahhitle de 4 ortakla da yaşananlar, geçmişte yaşananlardan o kadar da farklı değil.TOGG’a dönersek… Olası bir iktidar değişikliğinde büyüteç altına alınacak 10 girişim arasında TOGG’u da görmemiz bizleri şaşırtmayacak. Kişisel olarak TOGG’u yönetim ve teknolojik açısından başarılı bulsam da, işin siyasi yanı herkes gibi beni de düşündürüyor.

"Yerli ve milli" bir otomobili gerçekten son derece teknolojik sistemlerle yaparken ortaklık yapısı alaturka bir söylemle, “babayiğit” sistemiyle oluşması normal geliyor mu?

TOGG'un ortaklık modeli ve siyasi tartışmalar

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">• TOGG ve şikâyetler<img src="https://images.aposto.com/2023/3/0/1680449579775.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.83" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></h3>Evet, ülkece bir ilki yaşıyoruz. İlk kez yerli bir “doğuştan elektrikli otomobilimiz” oluyor. Hatta oldu. İlk kez; bayi yok, yetkili satıcı yok, fiziksel hiçbir şey yok. Uygulama var, tıpkı Getir'den sipariş verir gibi. Alışık mıyız? Hele otomobil alırken asla!Bayi ile konuşmadan, aklımıza gelen her soruyu sormadan, ayağımızla lastiğe vurmadan, pazarlık yapmadan, ısrarla ve defalarca tokalaşmadan, dönüp dönüp aynı soruları sormadan otomobil almaya hiç mi hiç alışkın değiliz. Ama işte bu genetikle, TOGG’un T10X modeline talibiz. Eşyanın tabiatına aykırı ama talibiz işte. İşin içinde otomobil, işin içinde para, işin içinde az biraz kâr olunca genler bile değişiyor. Hemen asimile oluyoruz. TOGG’un gerçek hikâyesi bu. Kimseler yazamıyor bunu. Ama okuyan herkesin hak vereceği bir gerçek bu.Herkes şimdi sıraya girdiği, hemen 60 bin TL peşinatı ödediği, dokunmadığı hatta belki de görmediği TOGG’dan şimdi şikâyetçi. Şikayetvar yıkılıyor. 20 bin kişi aracı almayı hak etti, 20 bin kişi yedek, 100 bin kişi parasının iadesini istiyor. Bu konularda konuşabilecekleri kimse yok. Tıpkı başvurdukları zamanki gibi internetle baş başalar. İnternete giremeyen, interneti yavaşlayan şikâyet ediyor. Herkes hemen ama hemen parasını istiyor. Ama ne yazık ki okumuyoruz ve sabrımız yok. TOGG demiş ki; “paranız incelemelerden sonra 14 gün içinde iade edilecek.” TOGG her şeyi açık açık kendi paylaşımlarıyla anlattı. 1 milyona yakın kişi TOGG’u sosyal medyadan takip ediyor. Otomotiv gazetecilerini, kanaat önderlerini toplasan 1 milyon etmez. Yani kendi göbeğini kendisi kesecek durumda. Ama tabii şimdiye kadar gerek sıfır otomobil alırken bayilerden, 2. el otomobil alırken de otomobilin sahibinden kazıklanan vatandaşlarız biz. Alışkınız yani. Sanıyoruz ki TOGG da öyle. Ama aslında süreç açık ve şeffaf.TOGG’da alt yapıda sıkıntılar olabilir. Ya da yaşanan aksilikler “anlık” da olabilir. Amacımız burada TOGG’u korumak değil. Ama insanımızı da bilmiyor değiliz. “Şikâyet” ve “linç” mekanizmalarına bayılırız. En doğrusu ne biliyor musunuz? Az biraz sabırla beklemek ve komutları okumak.<img src="https://images.aposto.com/2023/3/0/1680449004209.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.83" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

TOGG ile ilgili hikayeler