• Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, devamsızlık ve erken okul terki riski taşıyan öğrencilerin devam ettiği okullara yönelik kapasite geliştirme ve erken okul terkine yönelik farkındalık artırma çalışmalarına devam ettiklerini belirtti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklamalar:&nbsp;Bakan Tekin, "Tüm eğitim kademelerinde okuldan erken ayrılma riski taşıyan öğrencilerin erken tespitini kolaylaştırmak için çoklu veri noktaları kullanan bir erken uyarı sistemi geliştiriyoruz" açıklamasında bulundu.</li></ul>

Aposto Gündem

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/lpr_2022_tr_kck_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yaşayan Gezegen Raporu 2022</a></h3>WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) ve Londra Zooloji Derneği’nin (ZSL) iki yılda bir hazırladığı Yaşayan Gezegen r<a fr-original-style="" href="https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/lpr_2022_tr_kck_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">aporlarının sonuncusu</a> yayımlandı. Raporda öne çıkan başlıklar şu şekilde:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birbiriyle iç içe olan iklim ve biyoçeşitlilik krizleri ile karşı karşıyayız.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arazi kullanımı değişikliği, biyoçeşitlilik kaybının başlıca itici gücü olmaya devam ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlamazsak iklim değişikliğinin önümüzdeki yıllarda biyoçeşitlilik kaybının başlıca sebebi olması muhtemel.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya genelinde canlı türlerini izleyen Yaşayan Gezegen Endeksi, değişimin ciddiyeti hakkında bilgi veren bir erken uyarı niteliğinde.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1970 ve 2018 yılları arasında dünya genelinde izlenen omurgalı yaban türlerinin popülasyonlarında ortalama yüzde 69'luk bir düşüş yaşandı. Latin Amerika yüzde 94’lük oran ile en büyük düşüşün yaşandığı bölge oldu.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gezegenimizin sağlığının bozulduğunu ve bu durumun nedenlerini biliyoruz. İklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybına karşı harekete geçmemize yardımcı olacak bilgi ve araçlara da sahibiz.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fikir seviyesinden uygulama seviyesine geçmek için ezber bozan değişimlere ihtiyacımız var.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Üretim ve tüketim biçimlerimizde, kullandığımız teknolojilerde, ekonomik ve finansal sistemlerimizde köklü değişikliklerin yapılması gerekli.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Değişim için ise küresel olarak hem adil hem de kapsayıcı bir plana ihtiyacımız var. Bu planın hayata geçirilmesinde herkes rol alabilir.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/9/4/1666296212777.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.56" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-022-03261-y" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Artan enerji maliyetleri, tasarrufa itiyor, ancak ne kadar sürecek?</a></h3>Avrupa sert bir kışa hazırlanırken, enflasyon birçok ülkede bütçeleri zorlamaya devam ediyor. Bir yandan da Ukrayna'daki savaşa bağlı olarak petrol ve gaz tedariği azalıyor. Değişimlere tepki olarak birçok yerde enerji tasarrufu girişimleri başladı. Bu tasarrufların ne kadar etkili olacağı ve ne kadar süreceği ise merak konusu. Davranış bilimciler bu soruları incelemek için çalışmalara başladılar.Özellikle gaz ve elektrik kullanımında tasarruf edilmeye çalışılıyor. Almanya'da yapılan bir araştırma, doğalgaz tüketiminde Mart ve Nisan aylarında yüzde 6'lık bir düşüş olduğunu gösteriyor. Ayrıca 2022 Ekim'in ilk haftasında tüketim, 2021'dekine kıyasla üçte bir oranında azaldı.&nbsp;Öte yandan, 1970'lerdeki petrol krizi gibi geçmişteki enerji fiyatı şokları, tüketicilerin daha çok anlık çözümlere odaklanma eğiliminde olduklarını ve verimli ısıtma sistemleri, yalıtım veya enerji tasarruflu cihazlar gibi uzun vadeli yatırımlara daha az yöneldiklerini gösteriyor. Hangi önlemlerin insanları enerji tasarrufu yapmaya itebileceği konusu da ilgiyle araştırılan konular arasında. Geçmişteki araştırmalar, bir sayaçtan enerji kullanımı hakkında doğrudan geri bildirim almanın, enerji kullanımını yüzde 5 ila 15 oranında iyileştirebileceğini ortaya koyuyor.İngiltere Bath Üniversitesi'nde çevre psikoloğu olan “Lorraine Whitmarsh”, tüketicilerin artan fiyatlarla enerji tasarrufuna yöneldiklerini, ancak fiyatlar tekrar normale döndüğünde eski alışkanlıkların geri geldiğini söylüyor. Öte yandan, Whitmarsh,&nbsp;bu sefer iklim değişikliğinin etkilerine dair artan farkındalığın bu kalıbı değiştirebileceğini de ekliyor. “İnsanların konforu seviyor olması” &nbsp;aşılması gereken büyük bir engel.

Dünyahali

Neler oluyor?

Haberler

Ağustos ayında Google, Android telefonları sensör olarak kullanan bir deprem erken uyarı sistemi üzerine çalıştığını ve sistemin Kaliforniya’da hayata geçirildiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJsb2cuZ29vZ2xlJTI1MkZwcm9kdWN0cyUyNTJGYW5kcm9pZCUyNTJGZWFydGhxdWFrZS1kZXRlY3Rpb24tYW5kLWFsZXJ0cw=="">duyurmuştu</a>. Çalışmada eyalette bulunan 700’ün üzerinde sismik sensör sayesinde bir deprem başlar başlamaz telefonlara uyarıların gönderilmesi ve depremlerin akıllı telefonlar aracılığıyla tespiti amaçlanıyordu. Geçtiğimiz hafta Kaliforniya’da gerçekleşen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVhcnRocXVha2UudXNncy5nb3YlMjUyRmVhcnRocXVha2VzJTI1MkZldmVudHBhZ2UlMjUyRmNpMzg2OTU2NTglMjUyRmV4ZWN1dGl2ZQ=="">4,5 şiddetindeki</a> deprem, sistemin kendini göstermesi için bir fırsat doğurdu.<ul><li>Nasıl çalışıyor? Günümüz akıllı telefonları, cihaz hareketlerini ölçmekte kullanılan bir ivmeölçer sensörüne sahip. Android Deprem Uyarı Sistemi’ne dâhil olan cihazlar, ivmeölçerlerinin saptadığı hareketlerin bir depremi andırması hâlinde deprem saptama sunucusuna sarsıntının yaklaşık konumunu içeren bir sinyal gönderiyor. Milyonlarca cihazın rapor ettiği verilerin sunucuda işlenmesiyle bir depremin gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılabiliyor ve uyarı gönderilebiliyor. &nbsp;</li><li>Bu sırada sistem zamanla yarış hâlinde, rakibi ise sismik dalgalar. Neyse ki sismik dalgalar yerküre yüzeyinde 1-10 km/s civarlarında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpbmsuc3ByaW5nZXIuY29tJTI1MkZhcnRpY2xlJTI1MkYxMC4xMDA3JTI1MkZCRjAyNjUwOTQy"">seyrederken</a> veri iletim hızı ışık hızı olan 300.000km/s'ye yakın seyrediyor.</li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-24T08:58:07.578Z.png" alt="Kaynak: Google"><figcaption>Kaynak: Google</figcaption></figure><ul><li>Android takımından Dave Burke’ün Kaliforniya’daki deprem sonrası paylaştığı görüntüde cihazların dalgaları nasıl tespit edebildiği görülebiliyor. Görüntüde sarı ile Android cihazların tespit ettiği P-dalgaları (primary) ve kırmızı ile S-dalgaları (secondary) gözlemleniyor. Depremi saptayan noktalar ile sismik sensörlerin hesapladığı çember şeklinde ilerleyen dalgalar karşılaştırılabiliyor. Kullanıcıların <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnR3aXR0ZXIuY29tJTI1MkZBbGV4aVh5eiUyNTJGc3RhdHVzJTI1MkYxMzA3MjEyNjg3ODM5OTU2OTky"">paylaşımlarına</a> göre ise sarsıntının hemen öncesinde sistem uyarı göndermeyi başarmış.&nbsp; &nbsp;</li><li>Sırada ne var? Sistem kapsamlı bir sismik sensör ağı bulunan Kaliforniya eyaletinde faal halde. Şirket, sistemin önümüzdeki yıl içerisinde sismik sensörler kullanmadan ABD genelinde ve diğer ülkelerde faaliyet göstermesinin beklendiğini ifade ediyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Erken uyarı sistemleri: Japonya, Meksika, Kanada gibi bazı ülkelerde benzer erken uyarı sistemleri mevcut. Bu sistemlerin bir kısmı vatandaşlara uyarı gönderebiliyor fakat Android sistemi uyarı gönderme hızı açısından SMS ve benzeri yöntemlere göre daha avantajlı. Sistemlerin bir kısmı ise elektrik, su, gaz şebekelerini kesmek gibi önlemlerde kullanılıyor. Ülkemizde de erken uyarı telefon uygulamaları ve gaz şebekesi, toplu taşıma için erken uyarı ve <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnlvdXR1LmJlJTI1MkZpNndSWDYwVFFWUSUyNTNGdCUyNTNENjY5"">müdahale</a> sistemleri bulunduğu ifade edilse de sistemle ilgili <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjljNmFiMTA3YzU2MDAwNzY5NTZkNyZ1c2VyPTVlNjI2OTE1ODlhODU0MzkwY2VlMmZlNSZhdXRob3I9NWVjNTg2MjM1NDU4ODc0MTBlNzAzNWMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5taWxsaXlldC5jb20udHIlMjUyRmd1bmRlbSUyNTJGNS04LWJ1eXVrbHVndW5kZWtpLXNvbi1pc3RhbmJ1bC1kZXByZW1pLWlsZS1pbGdpbGkta29ya3V0YW4tc29ydS02MTE2Mzgy"">soru işaretleri</a> dile getiriliyor.</li></ul>

erken uyarı ile ilgili hikayeler