<img src="https://images.aposto.com/2024/4/4/1715261046117.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">BBC<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Birleşik Krallık'ta Opal Sandy isimli doğuştan sağır olan 18 aylık bir bebek, gen tedavisi ile işitme cihazı olmadan duymaya başladı. Uzmanlar, çığır açıcı olarak değerlendirdikleri terapinin diğer ileri derece işitme kaybı türlerinde de işe yarayacağını düşünüyor.

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve South Carolina Üniversitesi'den bilim insanları tarafından 50 bin kişinin katılımıyla yapılan bir araştırma, uzun süre ekran karşısında yüksek yoğunluktaki ses seviyelerine maruz kalan oyun severlerin, kalıcı işitme kaybı ve kulak çınlaması riskiyle karşı karşıya olduklarını ortaya koydu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: Yetişkinlerin haftada 40 saat boyunca güvenli biçimde 80 desibele (dB) maruz kalabileceğini belirten WHO, haftada 4 saatten fazla 85dB üzerinde ya da 75 dakikadan fazla 90dB üzerinde sese maruz kalınmaması gerektiğini, çocuklar için bu eşiğin daha da düşük olduğunu kaydediyor.</li></ul>

• İşitme sıkıntısı yaşayan bireylere yönelik hibrit işitme cihazları geliştiren ABD merkezli girişim&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.axios.com/pro/health-tech-deals/2022/11/04/yes-hearing-10-million-series-a-patricof" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yes Hearing</a>, Blue Heron Capital liderliğinde gerçekleşen Seri A turunda 10 milyon dolar yatırım aldı.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/4/1668059048535.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.06" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yes Hearing<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemi: JAMA Internal Medicine tarafından yürütülen bir araştırmaya göre, ABD’de 12 yaşından büyük her 5 kişiden 1’inin bir ya da iki kulağında işitme kaybı var ve kayıp, kişinin yaşı ilerledikçe kötüleşme eğilimi gösteriyor. Öte yandan, ABD’de sağlık sigortası, işitme cihazlarını veya kişiye uygun işitme cihazları için gerekli olan muayeneleri kapsamıyor. Tele-sağlık ve ev ziyaretleri yoluyla konsültasyon, reçeteli işitme cihazları ve sürekli bakım hizmetleri sunan Yes Hearing, aynı zamanda müşterilerin satın aldığı işitme cihazlarının teslim, test ve programlanması üstleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Durum ne? Kenneth Research’ün raporuna göre, Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) işitme cihazlarını tezgah üstü piyasaya taşıma kararı, büyük teknoloji şirketleri ve yeni girişimlerin, 2031’e kadar 12 milyar dolarlık satış getirmesi beklenen işitme sağlığı pazarına çekilmesine neden oluyor. İşverene yönelik işitme desteği girişimi Tuned’ın eylülde 2,5 milyon dolar tohum yatırımı aldığı, Apple’ın AirPod’ların işitme cihazı olarak da kullanılmasına odaklandığı ve Sony’nin, işitme sağlığı ürünleri geliştirmek için WS Odyology Danimarka ile işbirliği yaptığı biliniyor.</li></ul>

Quando

Saat sabah 07.00 civarı bir gümbürtüyle uyandım: Çöp kamyonu. Her sabah aynı saatte geçmesine rağmen sesine nedense hâlâ alışamadım. Beşiktaş’ın dar ara sokaklarından gürültü pek eksik olmaz ya, belki alışmam lazım.Günlerdir evde olmanın getirdiği bıkkınlıkla belki biraz yürürüm diye düşündüm, kendimi beton delen karot makinesi sesleri eşliğinde dışarı attım. Nerede yürüyeceksem… Bu gürültü bulutundan sıyrılabilirsem yakınlardaki parklardan birine belki… Evimle Dikilitaş Meydan arasındaki daracık sokakta bile bir kamyon duruyor. Meydana varıyorum; yan yana marketlerin, bakkal ve manavların sıralandığı Dikilitaş Meydan çok daha sevimli olsa da yoğun günlerde içinde küçük bir Mecidiyeköy Meydan kaosu barındırıyor. Marketlere mal taşıyan kamyonlar, onların tıkadığı cadde, korna sesleri…&nbsp;Barbaros Bulvarı’na doğru yürürken şimdiye kadar üç kamyon, bir de iş makinesi gördüm. Ama kulaklığımda çalan şarkıdan vazgeçme noktasına gelmem şaşırtıcı değil. İBB Çevre Koruma Müdürlüğü’nün yayımladığı İstanbul Gürültü Seviyesi Azaltımı Eylem Planı’na göre, Barbaros Bulvarı ve çevresinde gündüzleri ses seviyeleri 80 desibel’in üzerinde. Dikilitaş’tan Akaretler’e kadar inen bölgedeyse ara sokaklarda bile ses seviyeleri 60 desibel’in altına <a fr-original-style="" href="https://cevrekoruma.ibb.istanbul/wp-content/uploads/2019/10/gurultu-eylem-plani-kitap-yeni.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">inmiyor</a>. Yani hepimiz hayatlarımızın arka planında varlığından zaman zaman rahatsız olduğumuz ama çoğu zaman kanıksadığımız bir gürültüyle yaşıyoruz. The World Hearing’in 2018 verilerine göre, İstanbul dünyanın en gürültülü beşinci <a fr-original-style="" href="https://www.iberdrola.com/wcorp/gc/prod/en_US/comunicacion/docs/Infographic_worlds_noisest_cities.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şehri</a>. Şimdi bunun etkilerini düşünme vakti.Gürültü neydi?&nbsp;Biz gürültünün sadece karada var olduğunu düşünsek de gürültü, hem kara hem de deniz altında var olan, insanlar da dâhil yaşayan tüm organizmaların sağlığını ve huzurunu etkileyen rahatsız edici sesler bütünü. Desibel (dB) cinsinden ölçülen bu sonik yığın, şehirlerde yaprakların hışırtısından (20 ila 30 dB) gök gürültüsüne (120 dB) metro sesinden (90 ila 115 dB) ambulans veya polis sirenine (120 ila 140 dB) kadar <a fr-original-style="" href="https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/noise-pollution/#:~:text=Noise%20pollution%20impacts%20millions%20of,all%20age%20groups%2C%20especially%20children." style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">uzanıyor.</a>&nbsp;Hangi sorunlar? İnsanlara etkisi 85 desibel ve üzerinde seslere uzun süre maruz kalan kişilerin ileriki yaşlarda işitme kaybı yaşayabileceğine dair pek çok araştırma mevcut, buna gürültüye bağlı işitme kaybı deniyor ve stresle birlikte en sık rastlanan gürültü kaynaklı rahatsızlıklardan. Bugün yaşadığımız yere hiç de benzemeyen bir akustik ortamda evrimleşen kulaklarımıza üzülüyorum. Stres demişken, gürültü kaynaklı stres ve uykusuzluk problemi bir noktadan sonra öyle bir seviyeye ulaşıyor ki üst komşunuzun çaktığı bir çiviye dahi tahammül edemediğimiz günler yaşanabiliyor. Tabii bu sıkıntılar gürültünün nispeten masum etkileri. Yüksek seslere uzun süre ve düzenli maruz kalmak ayrıca yüksek tansiyon ve kalp hastalığına neden olabiliyor. Gürültülü caddelerin ya da hava alanlarının yakınlarında yaşayan insanlar üzerinde yapılan çalışmalarda hafıza, dikkat düzeyi ve okuma becerisindeki bozukluklar da dikkat çekiyor.&nbsp;Ekosistemi nasıl etkiliyor?&nbsp;Ekolojik araştırmalar artık gürültü kirliliğinin sadece insanlar üzerindeki değil; biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkileriyle de giderek daha fazla ilgileniyor. Birçok çalışma, antropojenik gürültünün etkileri ve gezegenimizdeki yaşam için oluşturduğu potansiyel tehdidin boyutları konusunda bizi uyarıyor. Bu probleminse başlıca kaynağı şehirleşme. Çünkü şehirler, canlıların habitatlarını onarılamayacak boyutlarda dönüştürüyor ve şehir üretimi endüstriyel ya da trafik kaynaklı gürültü bu dönüşümün sadece bir kolu. Bununla beraber, insan faaliyetlerinin ürettiği sesin şehirlerle sınırlı kalmadığını; denizdeki teknenin motorunu, havada uçan uçağın kuşlar üzerindeki etkilerini de unutmamak gerek. Araştırmalara göre aslında ses hayvanlar için kendi başına bir sorun değil; hatta pek çoğu sesle yönünü buluyor, iletişim kuruyor. Sorun, sesler “gürültüye”, yani bir rahatsızlık veya hatta bir kirlilik biçimine dönüştüğünde ortaya çıkıyor. Özellikle neslini devam ettirmek için sesle iletişim kuran canlılarda gürültü kirliliğinin üreme döngülerini bozduğu ve hatta bazı türlerin neslinin tükenmesini hızlandırdığı biliniyor. Sadece karada değil; sulardaki binlerce petrol sondajı, sonar, sismik araştırma cihazı, eğlence amaçlı kullanılan tekneler ve nakliye gemisi, deniz yaşamı için ciddi bir gürültü kirliliği sebebi. Ses deniz canlılarına hem fiziksel olarak zarar verebiliyor hem de beslenmelerine, çiftleşmelerine ve iletişimlerine müdahale ediyor. Amerikan davranışsal ekolojist Peter Tyack: "Biz görsel yaratıklarız, ama deniz hayvanlarının olması gerekmiyor," diyor.&nbsp;"Su altında belki 10 metre görebilirsin ama binlerce kilometre öteden bir şeyler <a fr-original-style="" href="https://www.newyorker.com/magazine/2019/05/13/is-noise-pollution-the-next-big-public-health-crisis" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyabilirsin</a>."&nbsp;Pandeminin ilk zamanları yunusların Haliç’e dönmesine şaşmamalı, uzunca bir süredir belki de böylesine kafa dinlememişlerdir.&nbsp;Modern yaşamın gerçekleri… Dünyamızda yaratılan seslerin birdenbire sessiz kalmayacağı biliyorum. Bunun yerine, gürültü kirliliğinin dikkatimize değer ciddi bir sağlık ve çevre sorunu olduğunu kabul etmemiz; bunu yönetmek ve azaltmak için gerçekçi ve sürdürülebilir yollar bulmamız gerekiyor. En başta da üzerine düşünmemiz, ara ara yeniden gündeme getirmemiz ve alış-ma-ma-mız…

Aposto İstanbul

İstanbul'da gürültü kirliliği ne alemde?

Sonik Yığınların Şehri

Elon Musk’ın kurucuları arasında yer alması sebebiyle ilk günden bu yana üzerine türlü senaryolar üretilmiş olan Neuralink şirketi, ilk demosunu geçtiğimiz cuma günü tanıttı. Alışageldik ürün tanıtımlarından ziyade Neuralink sunumu hazır ve satın alınabilir bir ürünü değil, önümüzdeki senelerde koyduğu hedeflere ulaşmayı arzulayan fütüristik bir çipin, üç domuz&nbsp;üzerindeki uygulamasına ışık tutuyordu.&nbsp; <ul><li>Neuralink nedir? İnsan beynine yerleştirilebilmek üzere tasarlanan çip ve şirket aynı adı taşıyor. Elon Musk tarafından kafatasına yerleşik bir Fitbit şeklinde tasvir edilen ürün, insan beynindeki hasarları ve travmaları tedavi etmeyi hedeflemekle birlikte insan-yapay zekâ simbiyozunun sunabileceği fırsatları da denemeye kararlı. Görme kaybı, işitme kaybı, felç ve zihin hastalıklarının aralarında yer aldığı sorunları farklı metodolojilerle çözebileceğini iddia eden Neuralink; anıların kaydedilmesi veya yok edilmesi, cihazların zihinle yönetilmesi ve insanın dil öğrenme gibi yetkinlikleri tek güncellemeyle artırması gibi filmlerden tanık olduğumuz uçuk fikirlerin beyne yerleşik çiple bir gün mümkün olacağını söylüyor. &nbsp;</li><li>Demo etkinliği: Neuralink’in ürün tanıtım etkinliğinde iki farklı odak yer aldı; Neuralink çipi ve robotu. Musk tarafından ‘the link olarak tanıtılan çipin halka açık ilk pratiğini sergileyen üç keyifli domuz seyircilerin dikkatini çeken ana etmendi. Musk’ın domuzların dikkatini çekme konusunda nispeten başarısız olduğu birkaç dakika sonrasında Gertrude adlı domuzun gerçek zamanlı nöral sinyalleri izleyenlere ses olarak aktarıldı. Matriks içerisinde matriks olarak betimlenen anlar nörobilimciler için yeni bir gelişmeden uzak kaldı, çünkü hayvanların beyinlerindeki elektriksel uyarıların takibi on senelerdir yapılan bir uygulamaydı. Anlık beyin frekans takibi ve bununla yapılabilecekler oldukça sınırsız gözükse de kısa süreli demonun bunları aktarabilecek süresi yoktu ve ‘’şirin’’ bilimsel anlara dönüşebildi. Diğer yandan Neuralink robotu, internette çoğunlukla elektrikli bir dikiş makinesine benzetilmekle beraber, başka ufuklar açtı. 1024 minyatür kanala sahip kablosuz çipin kafatasına yerleştirme işlemini yapacak olan robotun, bu süreci bir saatten az bir sürede tamamlama yeteneğine sahip olacağı belirtildi.&nbsp;&nbsp; &nbsp;</li><li>Arka plan: Neuralink sunumunun soru-cevap kısmında bahsi geçen ileriye dönük fikirlerin çoğu için henüz erken. Fakat şirketin sunduğu ve yapılabileceğini söylediği fonksiyonlar içerisinde pratiğe taşınabilecek olanlar da mevcut. İnsan beynini bilgisayara bağlama ve izleme uygulamasını 20-30 senedir gerçekleştirdiklerini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGVmNzMxNWVjZjY2MDAwNzQ0MDNhZCZ1c2VyPTVmMTJmNWM0MTM5MzllMDAwODlkZGMxOCZhdXRob3I9NWVmOTExNjhjN2JkMzAwMDA3N2QyZTBlJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy52b3guY29tJTI1MkZyZWNvZGUlMjUyRjIwMjAlMjUyRjglMjUyRjI4JTI1MkYyMTQwNDgwMiUyNTJGZWxvbi1tdXNrLW5ldXJhbGluay1icmFpbi1tYWNoaW5lLWludGVyZmFjZS1yZXNlYXJjaA=="">söyleyen</a> Stanford Beyin Uyartı Laboratuvarı direktörü Nolan Williams, Parkinson hastalarına uygulanan derin uyartı metodunun bilgisayar ve beyin bağlantısına doğrudan bir örnek oluşturduğunu açıkladı. Dolayısıyla nöron faaliyetlerini izlemek yeni bir uygulama değil, fakat nöronların etkileşimlerini sürekli olarak kablosuz bir sistemle izlemek fark yaratabilir. Hâlihazırda beynin olaylara verdiği duygusal tepkiler veya duygu-durum bölgeleri biliniyor, anlık takibin getirdiği ‘’fitbit etkisi’’ ile çipe sahip olan bireylerin hayatını otonom sürece dönüştürme noktasında günümüz teknolojisi yeterli gelişime sahip. Yine soru-cevap kısmında Elon Musk’a gelen, Tesla’nın düşünceyle çağırılabilmesi fonksiyonu da üzerinde çalışılmış beyin-donanım iletişimi konularından biri olduğu için ekibin de aktardığı üzere son derece mümkün ve hatta kolay. Kıyasta bulunabilmek adına, iki sene önce ABD Savunma Bakanlığı İleri Araştırma Projeleri Ajansı’nın felçli bir insanın beynine yerleştirdiği çip sayesinde sanal F-35 uçağını kontrol ettirebildiğini, hatta ilerleyen çalışmalarda birden çok uçağın kontrolünü sağlayabildiğinin <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGVmNzMxNWVjZjY2MDAwNzQ0MDNhZCZ1c2VyPTVmMTJmNWM0MTM5MzllMDAwODlkZGMxOCZhdXRob3I9NWVmOTExNjhjN2JkMzAwMDA3N2QyZTBlJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kZWZlbnNlb25lLmNvbSUyNTJGdGVjaG5vbG9neSUyNTJGMjAxOCUyNTJGMDklMjUyRml0cy1ub3ctcG9zc2libGUtdGVsZXBhdGhpY2FsbHktY29tbXVuaWNhdGUtZHJvbmUtc3dhcm0lMjUyRjE1MTA2OCUyNTJG"">açıklandığını</a> da belirtebiliriz.&nbsp; &nbsp;</li><li>Söylentiler: Neuralink’in şu ana kadarki dört senelik kısa macerası birçok söylentiyi de beraberinde getirdi. Bu durumun en önemli sebeplerinden biri Elon Musk ve onun Twitter bağımlılığıydı denilebilir. Kendisine gelen rasgele tweet’lere cevap veren Musk, geçtiğimiz senelerde şirketin bir maymuna çip yerleştirip bilgisayar kullanmasını sağladığını söylemişti. Bunlara ek olarak Neuralink şirket olarak çalışanlarını elinde tutma sorunu da yaşamıştı. Eski Neuralink çalışanlarından biri basına yaptığı açıklamalarda şirket içi kaostan bahsederken, Musk’ın şirketlerinde sıkça rastlanan bir durum olan mümkün olmayan talepler ve sıkışık ajandaların bilime ters düştüğünü belirtti. Buna paralel olarak şirketin kuruluşunda yer alan sekiz bilim insanı sayısının üçe düştüğü de biliniyor. Öyle ki, şirket içi stratejik görüşmelerde ürünün odak noktasını netleştirmek ve farklı uygulamalar yerine daha kesin bir yolda ilerlemenin süreç açısından faydalı olacağının da konuşulduğu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGVmNzMxNWVjZjY2MDAwNzQ0MDNhZCZ1c2VyPTVmMTJmNWM0MTM5MzllMDAwODlkZGMxOCZhdXRob3I9NWVmOTExNjhjN2JkMzAwMDA3N2QyZTBlJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5zdGF0bmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA4JTI1MkYyNSUyNTJGZWxvbi1tdXNrLW5ldXJhbGluay11cGRhdGUtYnJhaW4tbWFjaGluZS1pbXBsYW50cyUyNTJG"">söyleniyor</a>.&nbsp; Neuralink dünyayı derin düşüncelere gark ederken, şirketin yürüttüğü araştırmaların teknolojiye ve sağlık bilimine olan etkileri ticari bir kafatası çipinden daha etkili olacağa benziyor.</li></ul>

işitme kaybı ile ilgili hikayeler