Türkiye bir yandan 6 Şubat depreminin yaralarını sarmaya çalışırken, bir yandan da iyice yaklaşan cumhurbaşkanlığı ve yasama meclisi seçimleri arifesinde iktidar ve muhalefet arasındaki dengeleri etkileyen yeni siyasî gelişmelere sahne oldu. Bu arada, hükûmet deprem afetinin yol açtığı yıkıntılar ve acıların üstesinden gelme konusundaki ihmal ve kusurları yüzünden kendisine yöneltilen eleştirilere, aşağıda ayrıntıları açıklandığı gibi, zaten fazlasıyla kısıtlanmış olan ifade özgürlüğünün adeta son kalıntılarını da, yok etmeye dönük yeni yasaklama kararlarıyla karşılık vermeye devam ediyor.Seçimler arifesinde siyasî dengeleri etkileyebilecek olan söz konusu gelişme, muhalefet ittifakının (‘’Altılı Masa’’) tam da cumhurbaşkanı adayını belirlediğini açıklamasının hemen ardından -ki bu adayın CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu olduğuna kesin gözüyle bakılıyor- İYİ Parti lideri Meral Akşener’in altında kendisinin de imzası olan bu kararı ‘’dayatma’’ olarak niteleyip alenen eleştirmek suretiyle ittifakla yollarını ayırdıkları anlamına gelen açıklamalar yapmasıdır.&nbsp;Görünüşe göre Akşener bu yolla, geçilmesi vaat edilen parlamenter sistemde başbakan olma hedefini kolaylaştıracağı hesabıyla, Kılıçdaroğlu’nun değil de İstanbul veya Ankara Büyükşehir Belediye başkanlarından birinin muhalefetin cumhurbaşkanı adayı olmasını sağlamaya çalışmaktadır.Yaptığı bu çıkıştan sonra Akşener’in bu amacını gerçekleştirme şansı artık kalmadığına göre, önümüzdeki haftalarda kendisini ve partisini avantajlı duruma getirecek yeni bir strateji arayışına girmesi gerekecektir. Yine de İYİ Parti’nin bu hamlesinin genel siyasî manzarayı ve bu arada iktidar-muhalefet dengesini nasıl etkileyeceği şimdilik tam olarak belli olmamakla beraber, Türkiye siyasetinin önümüzdeki günlerde yeni gelişmelere gebe olduğu tahmin edilebilir. Bu arada, hükümetin başta değinilen ifade özgürlüğüne yönelik baskıları arasında yer alan bazı dinî yayınlara getirilen yasaklamalar Türkiye’de rejimin mahiyeti hakkında da yeni kuşkular doğmasına yol açmış bulunuyor. Nitekim, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın (DİB) talebi üzerine, bir ilâhiyatçının yazmış olduğu Kur’an mealinin islam dininin temel esaslarına aykırı olduğu gerekçesiyle mahkeme kararıyla dağıtımının engellenmesi ve toplatılması, ifade özgürlüğüne yönelik ağır bir baskı olmasının yanında, Türkiye Cumhuriyeti’nin anayasal bir niteliği olan laiklik ilkesine de ter düşmektedir. Dahası, bu yasal düzenleme yürürlükte kaldığı sürece bu türden yasaklarla gelecekte de karşılaşmamız şaşırtıcı olmayacaktır.Daha da vahim olarak, bu toplatma kararı dolayısıyla öğrenmiş olduk ki, AKP iktidarı 2018 yılında bir kanun hükmünde kararnameyle DİB’in kuruluş Kanununa bir ek yapmak suretiyle bu kuruma islam dininin ana referansı olan Kur’anın anlam ve yorumunu belirleme konusunda tekelci bir yetki vermiş bulunmaktadır. Bu durum bir yönüyle islamın neredeyse resmî din (established religion) haline getirilmesi, bir yönüyle de Diyanet İşleri Başkanlığı’na Kilise benzeri bir statü kazandırılması anlamına gelmektedir.&nbsp;Bütün bunlar olurken, Türkiye’nin öteden beri gelen ve AKP iktidarı tarafından eklenen yenileriyle birlikte daha da derinleşerek bir siyasî meşruluk krizine yol açan sorunlar yumağı da gündemdeki yerini korumaktadır. İktisadî krizin gitgide tam bir çöküntü manzarası göstermesi, hukuk, adalet ve temel özgürlüklerin yerlerde sürünmesi ve devletin -ve hükûmetin- Kürt sorununa güvenlikçi yaklaşımını devam ettirmesi bunlar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bütün bu sorunlar, DİB’e laikliğe ve insan haklarına aykırı olarak tanınan söz konusu yorum tekeliyle ve depremin yol açtığı yeniden yapılandırma ve kentsel dönüşümle ilgili olanlarıyla birlikte, seçimler sonrasında oluşacak olan yeni hükümeti ve parlamentoyu beklemektedir.&nbsp;Gelecek sayıda buluşmak üzere esen kalın.

Özgürlük Gündemi

1874 yılında <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Filibe</a>’de doğan Hafız Sami, daha 4 yaşındayken Osmanlı-Rus Savaşı nedeniyle ailesiyle İstanbul’a göç etmişti. Lakabının ailesinin İstanbul’da yerleştiği yer olan Fatih’teki Hafızpaşa semtiyle benzer olması tesadüf müdür bilinmez ama 10 yaşlarındayken sesinin güzelliği keşfedilince devrin önemli isimlerinden kıraat, Kuran, medrese dersleri almaya başladı. İlk musiki eğitimini de yine aynı şekilde devrin meşhurlarından aldı.Hafız Sami, mevlit, gazel, kaside, ezan okuyuşunda dönemin akla gelen en önemli ismiydi. İlk defa 14 yaşındayken bir Ramazan günü <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fatih Camii</a>’nde mukabele okumaya başladı. Daha sonra Beyazıt ve Yerebatan camilerinde büyük kalabalıklar karşısında bu okumalara devam etti. Özellikle 1900-1910 yılları arasında Fatih Camii’nde öğle ve ikindi saatlerinde okuduğu mukabeleleri dinleyenler kendinden geçer, feryatları caminin kubbesinde yankılanırdı. Rivayetlere göre, gazel okumaya başladığında güvenciler bile uçmayı bırakırdı.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664273970265.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hafız Sami</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Mehmet Selahattin’in de dediği gibi ricayla minnetle okumaz, canı ne zaman isterse o zaman okurdu. O canı istediği günlerden birinde okumaya başladığında omzuna bir bülbülün konduğunu gören arkadaşları dahi olmuştu. Hatta&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/zeynebdemirel/status/1251249927033929731" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Dışarıdaki ölüler dinleyeceğine buradaki ölüler dinlesin."</a> diyerek mezarlığa gidip gazel okurdu. Bu Allah vergisi yeteneğiyle ilgili kendisi&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.gzt.com/nihayet/kalpleri-durduracak-bir-ses-hafiz-sami-3547005" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Yedi yaşında idim. Duygumda bir şeylerin, fevkaladeliklerin dalgalandığını ve beni sarsmakta olduklarını sezerdim. Lakin bunların ne olduklarını anlayamazdım. Yaş on beş deyince anladım ki sinirlerimi yakan o ateşler ‘aşk’ imiş.”</a> derken, tiz ve peslerdeki başarısı kadar hiç dinlenmeden 3 saat boyunca okuyabilmesi görenleri hayretler içinde bırakırdı. Bir <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/buyuk_dogu/1945-12-21/15" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">of çekmesi</a> 3 dakika sürüyordu. &nbsp; &nbsp;Gençlik yıllarında hem dinî hem de dinî olmayan bir çok eseri plağa kaydetmişti. Bu plaklar çok ilgi görse de dönemin gelişmemiş teknolojisi nedeniyle sesinin güzelliğini tam yansıtamamıştı. Bu yüzden onu canlı dinlemenin yerini hiçbir şey tutmazdı. Yine bir gün katıldığı meclislerden birinde devrin meşhur tamburisi <a fr-original-style="" href="https://gencdergisi.com/5052-bulbulleri-susturan-adam-hafiz-sami-efendi.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cemil Bey</a> Hafız Sami’nin sesini duyunca bundan sonra onun olmadığı yerde tambur çalmayacağını söylemişti. <a fr-original-style="" href="https://yenisehir.fandom.com/tr/wiki/Haf%C4%B1z_Sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mütareke Dönemi</a>’nde bir Fransız subayı, öldükten sonra gırtlağını Paris’teki bir musiki müzesinde sergilemek için Hafız Sami’ye 10 bin lira teklif etmişti.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664274027188.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.gzt.com/nihayet/kalpleri-durduracak-bir-ses-hafiz-sami-3547005" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hafız Sami’nin gençlik günlerinden</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Onunla ilgili hikâyeler, rivayetler uzayıp gidiyor, ama onu bir kez dinleyen o sesi hayatı boyunca bir daha unutamıyordu. 1912’de bazı ruhi rahatsızlıkları baş gösterdi. 1936’da Gülhane Hastanesi’nde tedavi edildi ancak sonuç alınamadı. Kimilerine göre annesinin vefatından sonra böyle olmuştu. Zaman zaman <a fr-original-style="" href="https://eksisozluk.com/hafiz-sami--443046" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Beni yine annemin perileri zapt etti!”</a>&nbsp;diyerek annesinin mezarına gider ve o hüzünlü sesiyle Kuran okurdu.&nbsp;Zamanla kulakları da duymamaya başladı. Artık bırakın söylemeyi dinleyemiyordu. Ve nihayet 1943 yılının 26 Nisan’ında doktora giderken yolda öldü, Edirnekapı’da <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şair Baki</a>’nin yanına gömüldü. Ondan geriye sadece eski birkaç plak ve hikâyeleri kaldı.Edirnekapı’dan geçerken biraz kulak kabartın, belki Hafız Sami’nin o elem dolu sesini duyarsınız.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664274070599.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.73" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://kamilbuyuker.wordpress.com/2015/03/24/yeniden-meshur-hafiz-sami-merhum/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ölümünden dört yıl sonra hakkında yazılan bir kitap</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Ölüyü dirilten, bülbülü susturan bir ses 

Son 10 yılda, Amerika’da kendisini hristiyan olarak tanımlayan insan oranı %12 düşüş gösterdi. Araştırma şirketi Konda’nın <a fr-original-style="" href="https://interaktif.konda.com.tr/tr/Gencler2018/#firstPage" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmalarına</a> göre ise Türkiye’de 2008 ile 2018 arasında ateist genç oranı 3 kat arttı. Yapılan araştırmalara göre, islam dünyasının geri kalanında da benzer bir durumdan bahsetmek <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/islam-d%C3%BCnyas%C4%B1nda-dindarl%C4%B1k-azal%C4%B1yor/a-56552299" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mümkün</a>.&nbsp;Dünya genelinde dini inançtan uzaklaşma hareketi gözlemliyor olsak da; 2.3 milyar hristiyan, 1.8 milyar müslüman, 1.1 milyar hindu ve 500 milyona yakın budisti unutmamak gerekiyor. COVID gibi ciddi, küresel bir sağlık krizinin de insanlara dini inançlarını hatırlattığını söyleyebiliriz.&nbsp;Pandeminin ilk günlerinde hazırladığımız <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/dosya-coronovirusun-olasi-sosyokulturel-etkileri/" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title="https://www.gelecekburada.net/dosya-coronovirusun-olasi-sosyokulturel-etkileri/">Coronovirüs’ün Olası Sosyokültürel Etkileri</a> isimli dosya içerikte hiçbirimiz böyle bir çıktıyı tahmin edememişti.&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; color: rgb(94, 53, 177); box-sizing: border-box;">'Yorulduk. Bölündük. Kayıp ve keder, stres ve kaygı, yalnızlık ve ızdırapla uğraşıyoruz ve daha büyük bir şey, bize ışık ve umut getirecek bir şey arıyoruz"&nbsp;<cite fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">-Katolikler için bir dua uygulaması olan Hallow'un kurucu ortağı Alex Jones</cite></blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2021 Yılında Dini İnançlar Ön Plana Çıktı</h3>Özellikle teknoloji dünyasında paranın nereye doğru yöneldiğini incelersek, dünya çapındaki akımları da tespit etmek bir hayli kolaylaşıyor. Bknz: dini mobil uygulamalara yapılan yatırım 10 yıl önce 100.000 doları bile bulmazken 2021 yılında bu rakam 175 milyon dolara çıktı.2019 yılında, yeni kurulan şirketlere yatırım yapan yatırımcılar her 10.000 dolarının sadece 1,30 dolarını dini uygulamalara ayırırken, bu rakam 2021 yılında 3 dolara yükseldi.Courier’in&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://mailchi.mp/couriermedia.co/could-these-apps-convert-you?e=0aa70df870" rel="noreferrer noopener" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Weekly</a>&nbsp;bülteninde bu konuya dair ilginç bilgiler verilmiş:&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her 10 Amerikalıdan 3’ü, pandemiyle birlikte inancının arttığını belirtiyor</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir Kur’an okuma ve dua uygulamasının 98 milyon müslüman kullanıcının verilerini iş dünyasına ve amerikan ordusuna sattığı ortaya çıktı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pillars isimli islam odaklı uygulama da yukarıdaki skandaldan sonra “daha güvenli bir alternatif” olarak ortaya çıktı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Özel tasarım Ramazan takvimi (Hristiyan kültürüyle büyümemiş müslümanların çok benimseyemediği tarzda bir takvim imiş…) hazırlayan StarXCressent isimli marka, Londra’da satışa çıkar çıkmaz stoklarının tükendiğini söylüyor. Beni daha çok şaşırtan detay ise, müşterilerinin 4’te 3’ünün 30 yaş altında olması oldu.</li></ul><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;"><img data-fr-image-pasted="true" src="https://www.gelecekburada.net/wp-content/uploads/ramazan-takvimi-gelecek-burada-1024x580.webp" alt="" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="550"><figcaption fr-original-style="" style="font-style: italic; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">StarXCressent'in hazırladığı özel Ramazan takvimi</li></ul></figcaption></figure>Din odaklı uygulamalar son 2 yıldır ciddi anlamda dikkat çekmeye başlamış olsa da, yaşanan en büyük sıkıntı bu uygulamaların yeterince güncellenmiyor olmasından dolayı güvenlik açığı bulunması ve dönemin tasarım akımlarına uyum gösterememesi. Bu gibi nedenlerden ötürü birçok teknoloji gurusu, dini uygulamaların yeni girişimlere oldukça açık, ‘para kazanmaya hazır’ bir pazar olduğunu düşünüyor.&nbsp;Dine bağlılığın oldukça azaldığını gözlemlediğimiz bir dönemde pandemi alışkanlıklarıyla birlikte fiziksel dini aktivitelerin de dijitale taşınması gibi henüz sağlıklı şekilde ölçüm yapamadığımız birçok değişken, önümüzdeki yıllarda ilginç gelişmelerle karşılaşmamıza sebep olabilir. Hep birlikte göreceğiz.&nbsp;

islam ile ilgili hikayeler