Yazan: Sermed Muhtar Alus<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Mahallelerde çoluk çocuk, alay alay olup:— Ramazan geldi, hoş geldi; baklava tepsisi boş geldi, diye hilâl görülen ilk akşam sokakları çınlatırlardı.Yine en varlıklısından en varlıksızına kadar, büyüğün küçüğün sofraları, sinileri buyuranlara açık. Gelen safa geldi, hoş geldi; ev sahiplerini memnun ve şad (mutlu) etti.Bu usul ve erkânınca hiç habersiz ve apansız, hatır ve hayalde yokken, bir sürpriz yaparcasına düşüverirlerdi. Yani evvelce bir taraftan "buyurun yollu davet, öbür taraftan "peki" diye kabul yok.Vakti zamanı ezana, topun patlamasına beş on dakika kaldığı anlar... Bu eşref saat, altın kronometreler, gümüş, nikel, piryollar (piryol: bir saat çeşidi) çıkarıla çıkarıla, muvakkıthanelere (güneşin konumunun izlendiği ve namaz vakitlerinin belirlendiği mekânlar)&nbsp; bakıla bakıla beklenirdi.Erken gelmek adaba begayet (pekâlâ)&nbsp;aykırı ve saygısızlık. Arabalı kerli ferliler, ispirlerine biraz daha etrafta dolanmayı seslenirler, yayanlar civarda yukarılı aşağılı, köskös dolaşırlardı.Güneş ufka yarım mızrak boyu yaklaşıp ezana 20 dakika filân kaldı mı, saatin akrebi de, yelkovanı da yürümez oğlu yürümez; sanki oracığa mıhlı. Öyle az gider, buz giderdi ki bekle, dur. İçte kazım kazım kazınma; gevşeklikten esne, gerin, pelteye dön (sıkıl), yemlihaya (Yemliha: Yedi Uyurlar efsanesindeki yedi gençten birinin ismi)&nbsp;yat...İftarlar Ramazan'ın dördünden, beşinden sonra başlardı. İlk önceler mahalledeki caminin imamı, müezzini, yakındaki tekkelerin dervişleri, zakirleri (hafızası kuvvetli), emektar süt ninenin ailesi, çırak çıkmış kalfaların kocası gibiler damlarlardı.Kapıdan içeri yallahı çekenler arasında aşağı takım ağalar dairesinin kahve ocağına yanaşırlar, kibar tabaka selâmlık bölümünün misafir odasına alınıp yerleşirlerdi.Arada pek hatırlılar varsa konak sahibi sökün ediverir, musafahaya varılıp (selamlaşılıp)&nbsp; kısacık keyif ve hatır istifsarından&nbsp;(sorduktan) sonra makamlarına oturtulurdu.Dillerde Eşhedü'ler, salâvatlar; huşu içinde tesbihe varışlar.Konsolun üstündeki fanoslu, duvardaki guguklu saat on ikiye üç, beş kerte geride. Hep ayaklanıp sofra başını tutarlardı:— Şöyle şey mevlâna!... — Burası pekâlâ hazret!... — Orası vablaa caiz değil mirim! — Erenlerin sağı, solu olmaz birader!...&nbsp;lerle yerlerine yerleşmedeler. Açık göz ve apikolar (argo: atik) arasındaki yavan makulelerden yetişmelerde arada.Artık kulaklar girişte, top sesinde. Tophaneye, beyazıt meydanına, Selimiye kışlasına yakın olanlarda kaygı yok. Gümbürtü, kulak zarlarını altüst edecek kadar gümleyecek.Buralara uzak kalanlarda da avuçlar kulak kanatlarına dayalı.— Kule dibinden atıldı galiba! — Dükkân kepengine benziyor! — Hava bozuk, gök gürlemesi olmasın!Nihayet, kılık kıyafetsiz yanaşmalardan birinin:— (...) saat elif elifine (saniyesi saniyesine) Yemicami ayarıdır. Dört dakika bile geçiyor!demesi üzerine kollar uzanıp harekete gelir, ortaya varılır, ardından da büsbütün sıvanılırdı.O vakitlerin saray iftarları da meşhurdu.(...)Çeşidi sayısız çerez kısmı ortadan kalkar kalkmaz dört, beş türlü çorba; Şehriyelisi, zerzavatlısı, terbiyelisi, işkembelisi... Yine aynı minval olmak üzere hep dörder, üçer türlü dolma, kızartma; hindi veya tavuk. Ardından etin kebabı, rostosu, söğüşü. Şekil şekil börek, baklava, hamur tatlısı. Cins cins pilav; meyva meyva kompost.Askeri mektepliler de (...) çağrılır; müdürleri, dahiliye zabitleri, muallimleri başlarında, takım takım yıldızı boylayıp rızklanırlar, sofradan kalkar kalkmaz, diş kirası olarak âmirlerine birer aylık maaş, kendilerine de birer gümüş mecidiye verilir, ortalığa göz kulak olan ikinci fırka kumandanının nezaretinde caddeleri tutarlardı.O zamanlar diş kirası denilen nesle oldukça mühim bir mesele. Bir vakitler hayli hatırı sayılacak derecede imiş.&nbsp;(...)Kimine Serkizofun (Serkisof: Rus cep saati markası) bir altın saati, kimine elmas bir iğne, kimine de Bankı Osmanî'nin (Osmanlı Bankası) mavi varak bir banknotu sıkıştırılırdı.(...)<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kaynak: <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/aksam/1939-10-24/5-eskig%C3%BCnlerde" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Akşam, 25 Ekim 1939, Sayfa 5.</a>

Kupür

Ramazan iftarları, diş kiraları

Eski günlerde

1874 yılında <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Filibe</a>’de doğan Hafız Sami, daha 4 yaşındayken Osmanlı-Rus Savaşı nedeniyle ailesiyle İstanbul’a göç etmişti. Lakabının ailesinin İstanbul’da yerleştiği yer olan Fatih’teki Hafızpaşa semtiyle benzer olması tesadüf müdür bilinmez ama 10 yaşlarındayken sesinin güzelliği keşfedilince devrin önemli isimlerinden kıraat, Kuran, medrese dersleri almaya başladı. İlk musiki eğitimini de yine aynı şekilde devrin meşhurlarından aldı.Hafız Sami, mevlit, gazel, kaside, ezan okuyuşunda dönemin akla gelen en önemli ismiydi. İlk defa 14 yaşındayken bir Ramazan günü <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Fatih Camii</a>’nde mukabele okumaya başladı. Daha sonra Beyazıt ve Yerebatan camilerinde büyük kalabalıklar karşısında bu okumalara devam etti. Özellikle 1900-1910 yılları arasında Fatih Camii’nde öğle ve ikindi saatlerinde okuduğu mukabeleleri dinleyenler kendinden geçer, feryatları caminin kubbesinde yankılanırdı. Rivayetlere göre, gazel okumaya başladığında güvenciler bile uçmayı bırakırdı.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664273970265.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hafız Sami</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Mehmet Selahattin’in de dediği gibi ricayla minnetle okumaz, canı ne zaman isterse o zaman okurdu. O canı istediği günlerden birinde okumaya başladığında omzuna bir bülbülün konduğunu gören arkadaşları dahi olmuştu. Hatta&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/zeynebdemirel/status/1251249927033929731" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Dışarıdaki ölüler dinleyeceğine buradaki ölüler dinlesin."</a> diyerek mezarlığa gidip gazel okurdu. Bu Allah vergisi yeteneğiyle ilgili kendisi&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.gzt.com/nihayet/kalpleri-durduracak-bir-ses-hafiz-sami-3547005" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Yedi yaşında idim. Duygumda bir şeylerin, fevkaladeliklerin dalgalandığını ve beni sarsmakta olduklarını sezerdim. Lakin bunların ne olduklarını anlayamazdım. Yaş on beş deyince anladım ki sinirlerimi yakan o ateşler ‘aşk’ imiş.”</a> derken, tiz ve peslerdeki başarısı kadar hiç dinlenmeden 3 saat boyunca okuyabilmesi görenleri hayretler içinde bırakırdı. Bir <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/buyuk_dogu/1945-12-21/15" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">of çekmesi</a> 3 dakika sürüyordu. &nbsp; &nbsp;Gençlik yıllarında hem dinî hem de dinî olmayan bir çok eseri plağa kaydetmişti. Bu plaklar çok ilgi görse de dönemin gelişmemiş teknolojisi nedeniyle sesinin güzelliğini tam yansıtamamıştı. Bu yüzden onu canlı dinlemenin yerini hiçbir şey tutmazdı. Yine bir gün katıldığı meclislerden birinde devrin meşhur tamburisi <a fr-original-style="" href="https://gencdergisi.com/5052-bulbulleri-susturan-adam-hafiz-sami-efendi.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cemil Bey</a> Hafız Sami’nin sesini duyunca bundan sonra onun olmadığı yerde tambur çalmayacağını söylemişti. <a fr-original-style="" href="https://yenisehir.fandom.com/tr/wiki/Haf%C4%B1z_Sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mütareke Dönemi</a>’nde bir Fransız subayı, öldükten sonra gırtlağını Paris’teki bir musiki müzesinde sergilemek için Hafız Sami’ye 10 bin lira teklif etmişti.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664274027188.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.gzt.com/nihayet/kalpleri-durduracak-bir-ses-hafiz-sami-3547005" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hafız Sami’nin gençlik günlerinden</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Onunla ilgili hikâyeler, rivayetler uzayıp gidiyor, ama onu bir kez dinleyen o sesi hayatı boyunca bir daha unutamıyordu. 1912’de bazı ruhi rahatsızlıkları baş gösterdi. 1936’da Gülhane Hastanesi’nde tedavi edildi ancak sonuç alınamadı. Kimilerine göre annesinin vefatından sonra böyle olmuştu. Zaman zaman <a fr-original-style="" href="https://eksisozluk.com/hafiz-sami--443046" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Beni yine annemin perileri zapt etti!”</a>&nbsp;diyerek annesinin mezarına gider ve o hüzünlü sesiyle Kuran okurdu.&nbsp;Zamanla kulakları da duymamaya başladı. Artık bırakın söylemeyi dinleyemiyordu. Ve nihayet 1943 yılının 26 Nisan’ında doktora giderken yolda öldü, Edirnekapı’da <a fr-original-style="" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hafiz-sami" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şair Baki</a>’nin yanına gömüldü. Ondan geriye sadece eski birkaç plak ve hikâyeleri kaldı.Edirnekapı’dan geçerken biraz kulak kabartın, belki Hafız Sami’nin o elem dolu sesini duyarsınız.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1664274070599.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.73" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://kamilbuyuker.wordpress.com/2015/03/24/yeniden-meshur-hafiz-sami-merhum/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ölümünden dört yıl sonra hakkında yazılan bir kitap</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Ölüyü dirilten, bülbülü susturan bir ses 

Cumartesi günü AK Parti lideri Recep Tayyip Erdoğan Adana’da, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu İstanbul’da, DEVA Partisi lideri Ali Babacan Gaziantep’te kalabalıkların önündeydi. Cuma günü ise İYİ Parti lideri Meral Akşener Samsun’daydı.&nbsp;Liderlerin mesajları, erkene alınmaması halinde Haziran 2023’te yapılacak seçim için yarışın başladığı şeklinde yorumlandı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Erken seçim ihtimali</h2>Ekonomist Atilla Yeşilada da döviz kurunun Haziran 2023’e dek baskılanamayacağını, kur patlaması durumunda ise AK Parti’nin “siyasetten silineceğini” söyledi. Yeşilada, temmuzda EYT ve 3600 ek gösterge gibi sorunların çözülmesi, kamu çalışanlarına enflasyon üzerinde zam verilmesi ve üniversite öğrencilerine af çıkarılması gibi hamlelerin ardından üç ay içinde seçime gidilmesinin iktidar için en mantıklı senaryo olduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/ekonomist-atilla-yesilada-kur-patlarsa-akp-siyasetten-silinir-1938520" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade etti</a>.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AK Parti’nin “Bir Gençlik Şöleni”</h2>Yeni Adana Stadyumu'nu “Bir Gençlik Şöleni” etkinliği için dolduran vatandaşlara hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Son 20 yılda olduğu gibi 2023'e giden kritik süreçte de 85 milyonun tamamını kardeşimiz bileceğiz. Başkaları yönünü nereye dönerse dönsün bizim milletimizden başka pusulamız yok. Her gün minarelerinden ezanın yükseldiği bu ülke bizim en değerli varlığımızdır.” cümlelerini kurdu.Daha önce Akşener, Abdülhamid dönemindeki demokrasi yanlısı hareketleri “istibdat rejimine karşı tekleşmeye, tek adamlığa doğru giden bir sisteme karşı başkaldırı” olarak tanımlamıştı. “O dönemin öznesinin Abdülhamid, bugünün öznesinin Erdoğan” olduğunu söylemişti. Erdoğan bu sözlere “Meral Hanım sen kim, Sultan Abdülhamid'e saygısızlık kim. Ve o altılı masada olanlardan, isim vermeyeceğim, üç tanesi var ki bunlar Sultan Abdülhamid'e bugüne kadar laf söyletmemişlerdi, şimdi ne oldu bunlara da sus pus oldular.” ifadeleriyle yanıt verdi.&nbsp;Erdoğan’ın bu hamlesiyle altılı masadaki partilerin arasını açmayı ve muhafazakâr seçmenlerin muhalefete yönelmesini engellemeyi amaçladığı iddia edilebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">CHP’nin “Milletin Sesi” mitingi</h2>CHP, İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkındaki yargı kararlarının onanmasının ardından Bursa’da düzenlenmesi planlanan mitingi İstanbul Maltepe’de yapmaya karar vermişti. Kılıçdaroğlu’nun mitingdeki “Ülke elden gidiyor. Birlikte olmak, birlikte mücadele etmek zorundayız” sözleri dikkat çekti. CHP liderinin "Dostlarım biz birlikte iktidar oluyoruz ve ben iktidar olduğumuzda asla değişmeyeceğim." ifadesi adaylık sinyali olarak <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-61538800" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yorumlandı</a>.Mitingde kürsüye çıkan vatandaşlar ekonomik sıkıntılardan bahsetti. Katılımcılar, Kaftancıoğlu’nun yanı sıra Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’na alkışlarla yoğun destek verdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DEVA Partisi’nin ilk mitingi</h2>Mart 2020’de kurulan DEVA Partisi, ilk mitingini Gaziantep’te düzenledi. Babacan, mitingin şehir merkezindeki meydanda gerçekleştirilmesinin iktidar tarafından engellendiğini söyledi. Konuşmasının büyük bölümünü ekonomiye ayıran ve “tam demokratik Türkiye” hedeflediklerini söyleyen Babacan, MHP lideri Devlet Bahçeli’yi “krizlerin ortağı” olarak <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-61538290" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımladı</a>.Gazete Duvar, partinin bir il yöneticisinin Babacan’ın cumhurbaşkanı adayı olmaması halinde Abdullah Gül’ün aday olmasının gündemde olduğunu söylediğini <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/duvar-arkasi-ak-partili-milletvekilleri-susacak-mi-konusacak-mi-galeri-1565756?p=3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öne sürdü</a>.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Akşener’den “iktidar yürüyüşü”</h2>19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nda Samsun’a giden Akşener, "En geç bir sene sonra 19 Mayıs ruhunu, 1919 ruhunu, cumhuriyetimizin değerlerini iktidarımızda, bu memleketin bekçisi ve sahibi olan gençlerle birlikte yeniden hayata geçireceğiz.” cümlelerini kurdu. Akşener, “partisinin iktidar yürüyüşünü başlattığını” söyledi.Öte yandan, İYİ Parti Grup Başkanı Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu, “altılı masanın seçimin hangi adayla kazanılacağını ciddi şekilde masaya yatıracağını, bugün Akşener, Yavaş ve İmamoğlu’nun Erdoğan’ı geçtiğinin görüldüğünü” söyledi. Tatlıoğlu, “O gün geldiğinde bu isimlerden hangisiyle daha iyi kazanılacağı belirlenecek” ifadelerini kullandı.&nbsp;İYİ Parti’den yapılan bu çıkışı ise Kılıçdaroğlu’nun aday olma ihtimalinden duyulan rahatsızlığın ifadesi olarak yorumlamak mümkün olabilir.

Aposto Gündem

Erdoğan, Kılıçdaroğlu, Babacan ve Akşener'in kalabalıklar önündeki mesajları seçim yarışının başladığı şeklinde yorumlandı. 

Liderler meydanda: Seçim yarışı başlıyor

• Hindistan'ın Mumbai şehrinde, yerel Hindu politikacıların ezan sesinin kısılması yönündeki eleştiri ve baskıları nedeniyle cami hoparlörlerinden verilen ezan seslerinin azaltıldığı belirtiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arka plan: Hindistan'da, özellikle Başbakan Narendra Modi döneminde artan Hindu milliyetçiliği nedeniyle ülkedeki Müslüman azınlıklara yönelik şiddet eylemleri ve ayrımcı politikalar artış göstermişti.</li></ul>

• Köln Belediyesi'nin cumaları öğle ezanının cami dışında da okunmasına onay vermesinin ardından yapılan ankette, Almanya toplumunun %64'ünün ezanı "kilise çanı gibi normal görmediği" sonucuna varıldı. Ezanı normal karşılayanların oranı %18 oldu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/9/4/1634817083776.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Almanya'da İslamofobik protesto" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Daily Sabah<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Partilere göre: Aşırı sağcı AfD seçmenlerinin %98'i, merkez sağ CDU/CSU ile liberal FDP seçmenlerinin %88'i, Sol Parti ve Yeşiller seçmenlerinin %50'si ezana karşı çıktı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaşa göre:&nbsp;Ezana onayın en yüksek olduğu kesim, yaklaşık %25'lik oranla 18-29 yaş grubu oldu. &nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mezheplere göre:&nbsp;Katoliklerin %82'si, Protestanların ise %71'i ezana karşı görüş bildirdi.</li></ul>

Spektrum

• <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/yaslilar-ve-cocuklu-ailelerden-sikayet-geliyor-denildi-suudi-arabistan-da-yuksek-ezan-sesine-kisitlama-getirildi,956058" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Suudi Arabistan'da</a> ezan sesinin yüksekliği nedeniyle çocuklu aileler ve yaşlılardan gelen şikayetler üzerine cami hoparlörlerinden üçte bir oranında daha kısık sesle ezan okunacağı açıklandı.

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aysenurmus/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşenur Müslümanoğlu</a>İlk yudum, iftariyelikler, elden ele koparılan pideler, barışılan yemekler ve o zamanın Ramazan aylarında göze çarpan kola reklamları…Bir yemek sevdalısı olarak “Ramazan” deyince aklıma ilk gelen iftar sofralarının güzelliği olur. Hep beraber oturulan iftar sofralarına dâhil edilmek için küçüklüğümde duyduğum heyecanı, sandalyeler arasına sıkıştırılan taburelerle birlikteliğimizi hatırlarım.Büyüdükçe anımsadığım iftar sofraları değişti; fakat iftarın hissettirdikleri hiçbir zaman taburesinden kalkmadı. Masada gezdirilen gözler, “ezan okundu mu” merakı ve ortamın sıcak pideyle şenlenmesi hangi masada, kiminle olursam olayım çocukluktan gelen bir alışkanlık olarak kaldı. Yıllar sonra lise arkadaşlarımla Beyoğlu’ndaki Hacı Abdullah’a gidip bamya çorbasıyla açtığım oruçtaki sıcak pide, yeni simalarla bir aile aktivitesini paylaşmaya benziyor. Bunu yaşamak için masadaki herkesin oruç tutmasına da gerek yok. Masanın tek niyetlisi olduğum zamanlarda, bana kurulmuş bir masada bulunmanın özü veya masanın güler yüzlü “Allah kabul etsin”lerle çevrelenmesi de yeterli. Yurt dışındayken tek başıma olduğum iftarlarda, iftar masasının ne denli birleştirici bir güce sahip olduğunu hisseder ve “yalnız” olsam da kültürümü yaşamanın tadını alırım.&nbsp;Oruçtan bahsedince hemen aklımda annemin&nbsp;“niyetliyim” deyişi canlanır. İbadetlere başlarken ilk adım niyettir. Oruca, abdeste, namaza ilk olarak niyet edilir. Dinî ibadetin gerçekleşmesi bilinçte başlar, ardından sözlü niyetle mühürlenir. Kimi zaman üzerine kafa yorarak veya düşünmeksizin yaşadığım hayatımda bilinçli farkındalığı (mindfulness) ararken küçüklüğümden beri duyduğum “niyet” bana böyle göz kırpar.Gündelik hayatta aç kalmaya dayanamayan, her gördüğünü yemek istediği için kendini “primitif” bilen benim bile, niyetin de etkisiyle Instagram'daki keşfet sayfasına veya yanımdaki tabakları dolduran yemeklere karşı gönlüm tok kalıyor. En azından kalmaya gayretli. İslam’da oruç, öfke ve şehvet gibi tabii duyguların terbiyesi olarak <a fr-original-style="" href="https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/190/183-184-ayet-tefsiri" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görülüyor</a>. Ben de günlerimi duygu durum değişikliklerimde imdadıma yetişen yemekten arındırırken hayatıma midem yoluyla bir göz atıyorum. Duygularımla yalnız kalıyor, sinirimle karşılaşıyorum. Bazen ağır geliyor ama amacın terbiye olduğunun farkında olup kendine çeki düzen vermekten başka kaçacak bir yerin de kalmıyor. Bu bakımdan Ramazan ayı, yılbaşında kendime koyduğum hedefleri andırıyor. Farkı, bu hedeflerin 2 Ocak’ta unutulmaması ve 30 gün boyunca kişinin niyet ederek kendine dönmesi ve iradenin midede başlayarak gözetilmesi.İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Ekrem Demirli, orucu “özgürleşme hamlesi” olarak <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=KcV5mJqoI_8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklıyor</a>; tüketmek üzerine değil de reddedebilmek üzerine kurulu bir özgürlük. Bunları dinledikten sonra uykuya yedirmediğim saatlerin değeri gözümde daha da bir artıyor. Yiyeceğim yemekler için heyecanlıyım ama ezan okunana kadar midemi sessize alıp zihnimi onsuz çalıştırıyor, düşüncelerimi süzgeçten geçiriyorum. İlk haftalarda açlığımı hissettikçe niyetimi tazeliyor, odaklanmaya çalışıyorum veya vücudumu dinlenmeye bırakıyorum.&nbsp;Ezan okundu okunacak; iftar masasına geri dönecek olursam, sofranın küsleri barıştırmak gibi bir yanı olduğuna inanıyorum. Sırf benim için iftar sofrası kuran arkadaşım Duru’yu hatırlıyorum. Yıllarca ağzıma sürmediğim karnıyarıkla o iftarda göz göze gelişimi… Misafirim, açım… El mahkûm karşıma çıkan her yemeği yiyeceğim. Bir anlık duruyorum, sonra karnıyarığı ağzıma götürüyorum. Uzun zamandır tatmadığım patlıcan ağzımda bambaşka tatlarla dönüşüyor. Hiçbir yemekle barışmam bu kadar özel olmamıştı. Bir hayata patlıcanı kazandırmak büyük sevap olmalı.

apéro

Ramazan: Tüketmek üzerine değil, kararlılık üzerine kurulu bir özgürlük ayı.

“Niyet ettim oruç tutmaya…”

• Ankara'da bıçaklanarak öldürülen Barış Çakan isimli vatandaşın Kürtçe müzik dinlediği için öldürüldüğü iddiasının sosyal medyada paylaşılması üzerine Ankara Valiliği "iddia edildiği gibi olay, maktul ve yanındaki arkadaşının Kürtçe müzik dinlemesine şüpheli karşı tarafın müdahalesi üzerine değil, tam aksine maktul ve arkadaşının, şüphelileri araç içinde ezan okunması nedeniyle yüksek sesle ve etrafı rahatsız edecek tarzda müzik dinlememeleri konusunda ikazda bulunması üzerine başlamıştır. Konunun başka mecralara çekilerek tahrik unsuru olarak kullanılmasının iyi niyetten uzak olduğu aşikârdır." ifadelerinin yer aldığı bir açıklamayı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://www.ankara.gov.tr/basin-aciklamasi-01062020">paylaştı.&nbsp;</a><ul><li>Öte yandan: Barış Çakan'ın ölümüne sebep olan üç kişi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/son-dakika-baris-cakani-olduren-3-kisi-tutuklandi-5849088/">tutuklandı.</a></li></ul>

ezan ile ilgili hikayeler