Dragon sınıfında Provezza ekibiyle ülkemize madalyalar kazandırdın, 2 Dünya Şampiyonluğun var. Sayısız mücadele ve <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/alitezdiker/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">zaferle dolu bir hikaye</a>… Şimdi sıra iklim krizi ile mücadelede. &nbsp;İklim krizi nedeniyle deniz ve okyanus su sıcaklıkları artıyor, buzulların erimesi ile su seviyeleri yükseliyor. Aynı zamanda artan sera gazı salımları suda asidifikasyona neden oluyor. Sence tüm bunlar yelken branşının iklim krizi ile mücadelesini nasıl etkiliyor? Bu sporun geleceğine dair öngörülerin neler?Sıcaklıkların artması hepimizin farkına varabileceği gibi mevsimleri olumsuz yönde etkiledi. Bunun biz denizcilere yansıması ise rüzgar karakteristiğinin bozulması şeklinde oluyor. Belli başlı yerlerde farklı mevsimlerde aynı yönden ve şiddette esmesi beklenen rüzgarların, buna uymaması gibi düşünebiliriz.Bir yanda da denizlere atılan çöpler var. Bunlar kirliliğin yanında, sudaki canlılığı da olumsuz etkiliyor. Bu etkilerin yelkenin geneline, kültürüne ya da sporcuların yetenek gelişimine ne kadar etkide bulunacağını düşünüyorsun?Yelken branşı suyla iç içe olduğundan, denizleri temiz tutmak önceliğimiz ve sporun kültürünün bir parçası. Bu nedenle dünyada ve ülkemizde yelkenciler denize çöp atılmamasına oldukça hassas davranıp, büyük uğraşlar sergiliyor. Çöp konusunu bireyselden biraz daha endüstriyel boyutta düşünürsek fabrika atıkları, arıtılmadan denize boşaltılan atık sular genel deniz kirliliğinde daha büyük olumsuz etki yaratıyor.Aşırı sıcaklar, olağandışı hava olayları, hava kirliliği, kuraklık ve gıda güvensizliği gibi sorunların olduğu günümüz dünyasında bireysel ve profesyonel sporcu kimliğinde iklim krizinin performansın üzerindeki etkilerini dengelemek ya da azaltmak için neler yapıyorsun? Sen iklim krizi ile nasıl mücadele ediyorsun?Yelken yarışçılığı; mevcut hava ve deniz koşullarına göre kendini bu ortama adapte ederek başarıya ulaşılabilecek bir branş. Bu da değişen şartlar altında antrenman tarzımızı, içeriğimizi ve lokasyonlarımızı değiştirip, koşulları anlamak ile başlıyor. Ayrıca gençleri bu spora teşvik edip, sevdirmeye çalışıyoruz. Dünyada da &nbsp;olduğu gibi, denizlerde motor-yat kullanımı yerine karbon ayak izi azaltacak tekneler kullanmalarını aşılamaya çalışıyoruz. Bu da eğitimle başlıyor.&nbsp;İklim krizi ile mücadelede de omuz omuza, aynı takımda mücadele etmek gerekiyor. Yelken dünyasına ya da daha geniş bir perspektifte spor camiasına bu mücadeleye teşvik etmek için sence nasıl bir görev düşüyor? Bireysel sporculara, kulüplere ve federasyonlara bir çağrın olsa ne söylemek isterdin?Unutmamak gerekiyor ki her şey bireyde başlıyor ve bitiyor. Önce kendimizi değiştirmekten başlayıp, bunu dalgalar halinde topluma yaymak için mücadele etmeliyiz. Dünya her yönüyle yaşamak için çok güzel bir gezegen. Bizden sonraki nesillere yaşanabilecek bir yeryüzü bırakmak, en büyük sorumluluğumuz.

Dünyahali

Değişen Hava Koşulları ve Dönüşen Yelken Sporu

Özel Röportaj: Ali Tezdiker ⛵

Kırılgan Olmayan, Spekülatif, Politik: Toplulukları Etkinleştirmek İçin Tasarım oturumu, MRK Studios Kurucu &amp; Direktörü Mirko Tattarini’nin katılımıyla gerçekleşti.Anafikir:&nbsp;Beklenmedik olayları öngörmese de hayatta kalabilen esnek yapılar inşa edebilir, sonunda daha dirençli hareket eder hâle gelebiliriz. Mesele, riski almaya ve göğüslemeye hazır nesneler tasarlamak. Hiçbir riskle karşılaşmayan bir sistem asla gerçekten hazır olamaz ve kırılgan bir nesne olarak kalır.&nbsp;Kırılgan olmayan tasarım; gündelik gerçekliğimizi alt üst eden büyük felaketler sonrası sistemin farklı etki ve sorunlarla baş etme gücünü ve kendini geliştirebilme becerisini anlatıyor. Ana çıktılardan biri darbe aldıktan sonra yalnızca ayakta kalabilmek değil, öncekinden daha güçlü hale gelmek.Kırılgan sistemlere büyük bankalar üzerine kurulmuş ekonomiler örnek olarak gösterilebilir, Tattarini 2008 Krizi’nin unutulmayan bir kara kuğu örneği olduğunu belirtiyor.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Tasarım unsurları kendilerini geliştirebilmeli. Zamanın etkisi bazı şeylerin tadını, dokusunu güçlendiriyor biz de zamanın testinden geçebilecek tasarımlar oluşturabilmeliyiz. Yıllanmak, yıl alabilmek nesnelerin ve sistemlerin önemli bir özelliği.</blockquote>Fazla telafi kavramı da; bir yıkıma verilen tepkinin ardından daha iyi bir konuma gelmek için gerekenden daha fazla efor sarfederek telafi etmenin ötesine geçme eylemi, bu da risk öngörüsü ve risk yönetimi konusunda bir devrim yaratmayı amaçlıyor.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Tasarım çoğu zaman lüks ürünlerle ilişkili oluyor, bu anlaşılır bir şey. Ama her şeyin değiştiği bir dönemdeyiz, “kabul edilebilir lüks” gibi bir pratik geliştirilebilir. Lüks odaklı tasarımlarla devam etmemiz mümkün değil, &nbsp;yeni araçlar geliştirerek olağan dışı normale karşı direnmemiz gerekiyor.vElastik davranışları tespit ederek ve toplumun zayıf da olsa verdiği sinyalleri takip ederek harekete geçilebilir.Örneğin:&nbsp;İkinci Dünya Savaşı sonrası Piaggio şirketi eline geçen motorları kullanmak için yeni bir ürün düşünüyor ve Vespa motoru üreterek toplumda yepyeni bir davranışı aktive ediyor. İtalyanlar ikinci dünya savaşı sonrasında günübirlik tatili keşfediyor, Vespa sayesinde motora atlayıp deniz kenarına gitme alışkanlığı ediniyor. Vespa, aslında en başta küçük toplumlarda lokal birtakım aktiviteleri harekete geçiren bir ürün olarak ortaya çıktı, tek bir fikir topluluğu harekete geçirdi ve insanların değişimi birlikte yaşamasını sağladı.</blockquote>Amaç, vizyonu yönlendirecek ideolojik birtakım heyecanlar yaratmak, insan zihnini aktive etmek. Tattarini'nin değerlendirmesine göre, şimdi hep birlikte tasarımın ikinci çağına giriyoruz; ilki ergonomi, zenginlik, lüks üzerine kuruluydu ve sona erdi, artık toplumları gerçek anlamda aktive edecek unsurlar bunlar değil. İkinci tasarım çağı bağlılık, kararlılık, meta hikayeler ve dünya odaklı bir değişim üzerine kurulu olacak.

Pareto İçgörü

"Çok fazla tasarlamayın, bazı şeyleri tanımsız bırakın"

Tasarımın ikinci çağı: Bağlılık, kararlılık, dünya odaklılık

Corona pek çok alanı etkilediği gibi Formula 1’i de etkiledi. Takımların bütçelerinin sarsılması takımları ve Formula 1 yönetimini pek çok önlem almaya itti. Bu önlemlerin belki de en önemlisi bütçe sınırı desek yanlış söylemiş olmayız. Bu değişikliğin yapılmasındaki amaç, sonsuz bütçeye sahip takımların, daha küçük bütçeli garaj takımlarını ezmesinin önüne geçmekti.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1662129112413.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Arabistan GP 2021" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">AutosportMühendis ordusuna ve sonsuz olanaklara sahip fabrika takımlarının veya dev bütçeli garaj takımlarının sporun son 14 sezonunu domine etmesi bütçe adaletsizliğinin bir göstergesi sayılabilir.Bütçesel sorunlara Honda’nın Formula 1’den çekilmesiyle motorsuz kalma tehlikesi yaşayan Red Bull’un sporu terk etme tehlikesi de eklenince motor gelişimi donduruldu.&nbsp;Bu sezondan itibaren 2025 sezonunun sonuna kadar mevcut motorların geliştirilmesi yasaklandı.&nbsp;Formula 1’in temelinde yatan mühendisliğin temel amacı devamlı gelişmektir. Bu felsefeye aykırı görünen motor geliştirmesinin dondurulması bazı hoşnutsuz seslerin yükselmesine neden oldu.Hoşnutsuzluğa neden olan motor gelişiminin dondurulması iki adımda gerçekleşti. 1 Mart 2022’den itibaren içten yanmalı motor, turbo, MGU-H, egzoz sistemi, motor yağı geliştirmesi durduruldu ve yakıt gelişimi donduruldu. 1 Eylül 2022’den itibaren ise CE (control element, yol arabalarında ECU olarak bilinen parça), ES (energy storage, pil) ve MGU-K gelişimi donduruldu.Ancak bazı istisnai durumlarda motor geliştirme çalışmalarının devam edebileceği bildirildi. O istisnalar şunlar:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dayanıklılık: Dayanıklılık sorunu yaşayan takımlar, performansı artırmayacak şekilde, FIA’dan onay alarak sorun yaşadıkları kapsamlarda geliştirme çalışması yapabilecek.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Maliyette tasarruf:&nbsp;Performans artırmayacak ama bütçe sınırı kuralının ruhuyla uygun tasarruf getiren değişiklikler yapılabilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güvenlik:&nbsp;Pilot ve pist güvenliğini tehdit eden bir parçada güç artışı olmayacak şekilde değişiklik yapılabilir.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1662129433274.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Mercedes" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">f1Motor üreticileri için ek bazı istisnalar da var:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aracın aerodinamik gelişimi nedeniyle (mesela taban) motorun yerleşimi değiştirilmek istenirse, motor montaj parçalarının ve ilgili sabitleme noktalarının tasarımı değiştirilebilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Turbonun yeri içten yanmalı motora göre en fazla 20 mm kaydırılabilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Turbo açısı ayarlanabilir. Turbo bağlantıları, turbo atık borusunun konumu, ilgili valfler, yuvalar ve/veya hazne değiştirilebilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kablo demetlerinin konumları (ve uzunlukları) değiştirilebilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Egzoz sisteminin konumu (boru çapları aynı kalacak şekilde) değiştirilebilir.</li></ul>Son istisna da yakıtlar ve yağlarla ilgili. Bir üretici, finansal ve/veya sponsorluk nedeniyle yakıt tedarikçisini değiştirebilir. Burada da üreticiler performans kazanmayı hedeflemediklerini, olayın pazarlama amaçlı ve mali boyutu olduğunu ispatlamak zorunda. — Bence bu noktada takımların bir açık yakalayıp kullanmaları mümkün.Parçalarda değişiklik yapmak isteyen motor üreticisi nasıl hareket etmek zorunda?Çok karmaşık ve zorlayıcı. Bir üretici motorunda “dayanıklılıkla ilgili” büyük ve temel bir hata bulursa ve pek çok parçanın tasarımını değiştirmek isterse feleğin çemberinden geçmesi gerekiyor. Takım hem FIA’ya hem de rakip üreticilere neden pek çok parçasının tasarımını değiştirmek istediğine dair ayrıntılı bir yazı yazıyor. Bu yazıda dayanıklılık sorunlarının ispatı, nereden kaynaklandığı ve yapılacak değişiklik anlatılıyor. Her şey bittiğinde “eğer” takımlar ve FIA onaylarsa değişiklik gerçekleşiyor.Bir üreticinin, tasarımıyla ilgili pek çok gizli bilgiyi de açığa çıkaracak bu sürece girmek için gerçekten o parça veya parçalarla ilgili büyük sorun yaşıyor olması gerek.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1662129968207.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.91" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">planetf1Motor geliştirilmesinin dondurulması neden mantıklı? Neden mantıksız yanı da var?Doğrusu, motor geliştirilmesinin dondurulmasının bazı mantıklı nedenleri var. Şöyle ki:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hibrit motorlara ilk geçildiğinde termal verimlilik %40 civarındaydı. Artık %52 - %53 gibi bir seviyede. Ve buradan da çok ileri gitmesi öngörülmüyor. Yani performans artışında tavana gelindi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;2026’da devreye girecek yeni nesil motorlara yeterli zamanı ve bütçeyi ayırabilmek için motorların dondurulması mantıklı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Artık bu teknolojinin gelişiminde sona gelindiği için motorun sürülebilirliği, ağırlık tasarrufu ve dayanıklılığı ile sağlanabilecek küçücük geliştirmeler için bile harcanması gereken bütçeler çok büyük. Yani küçük farklar için devasa bütçeler ayırmak mantıksız.</li></ul>Finansal olarak çok mantıklı nedenleri olsa da motorların gelişiminin dondurulması bazı tehlikeleri de içinde barındırıyor. En önemli etki motor gücü olarak geride kalacak olan takımın geliştirme yapamayacak olması. Bu da hâlihazırda güçlü olan motorun sporu domine etmesi anlamına gelir. O zaman biz de şu soruyu sorabiliriz: Hani dominasyon kötüydü?Ve akla hemen bir soru daha geliyor: Acaba FIA, güç olarak geride kalan ve bu duruma itiraz eden takımlara özel bir serbestlik sağlar mı? Şimdilik bir serbestlik öngörülmese de Formula 1 için 24 saat bile çok uzun. Özellikle de Honda’nın Red Bull’a motor tedariğine devam edeceğini açıklaması işleri değiştirebilir. Çünkü motor geliştirmenin dondurulmasının temelindeki iki sorun olan bütçe ve Honda’nın spordan çekilmesi durumlarından biri ortadan kalkmış durumda.Bekleyip görelim…

motor ile ilgili hikayeler