2016 kasımı.&nbsp;Hayatımda ilk kez bir film festivalini takip etmek için Türkiye’nin, hatta İstanbul’un dışına çıkıyorum: 57. Selanik Film Festivali için Ege’nin karşı kıyısındayım. Benim için keşiflerle dolu bir festival oluyor: Guðmundur Arnar Guðmundsson ve Ivan I. Tverdovsky’nin ilk filmlerini orada izliyor, çağdaş Yunanistan ve Güney Kıbrıs sinemasıyla arayı kapatıyorum. İzlediğim Yunanistan yapımlarından biri de Park. Filmin konusunu okuyunca kısa süre önce gördüğüm, Atina’daki Olimpiyat köyünün yaklaşık on yıl sonra nasıl harabeleştiğine dair haberleri hatırlıyorum. Filmin festival kitapçığındaki sayfası o haberden tanıdık gelen görüntüleri sinemada oldukça ilgimi çeken birkaç anahtar sözcükle birleştiriyor: Kayıp gençlik ve büyüme sancıları.<img src="https://images.aposto.com/2023/7/4/1693474566463.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Park | Kaynak: IMDbSıfır noktası:&nbsp;Sofia Exarchou’nun ilk uzun metrajlı filmi Park’ı izlerken o dönem hepimizin yaptığı gibi Yunan Tuhaf Dalgası’ndan izler arıyor ama bulamıyorum. Yerine duru ve sarsıcı bir kendini arama ve büyüme hikâyesi çıkıyor karşıma. 2004 Atina Olimpiyat Oyunları öncesinde kentin dışına inşa edilmiş fakat günümüzde hayalet bir şehre dönüşmüş mekânlar ile ekonomik krizin ve yaşam koşullarının etkisiyle kayıp ve amaçsız hisseden gençlik arasında bağ kuruyor film. Kısa süre önce izlediğim American Honey’nin&nbsp;(2016, Andrea Arnold) Amerikan gençliği için yaptığını Yunan gençliği için yapıyor sanki Exarchou. Filmi Arnold’ınkiyle akraba sayılabilecek denli güçlü ve estetik. Terk edilmiş spor tesislerinin, bitmekte olan yazın etkisiyle boşalan plajların ıssız görkemi bir yana; bedenlerini ve sözcüklerini yarın yokmuşçasına kullanan gençlerin ve çocukların hüznüne, içlerinden gelen son çırpınışlarına tanık olmak çok etkileyici.Dimitris, Kalia ve Emre.&nbsp;Ecxarchou’nun ikinci filmi Animal’de Park’ın ana karakteri Dimitris ve kayıp gençliğinin yerini Kalia ve kayıp yetişkinliği alıyor. Filmin ana karakteri; işi ve görevi eğlendirmek, mutlu gözükmek olsa da içindeki buhrana tanık olduğumuz, bir tatil köyünün animatör ekibinin en kıdemlisi olan 30’lu yaşlardaki Kalia. İşi gereği takındığı sahte gülümsemenin ve eğleniyor gözükme hissinin ardında acı çekiyor; vaktini içki içerek, tek gecelik ilişkiler yaşayarak ve anlamsız bağlar kurarak geçiriyor. Olimpiyat köyünün terk edilmiş, kaybedilmiş ve boşa gitmiş atmosferi nasıl karakteriyle mekânsal bir bağ kuruyorsa tatil köyünün yapaylığı ve sahteliği de karakterine çok yakışıyor. Öte yandan Park’ı izlediğinde nereye gideceğini bilmediği için etkilenen ben, Animal’i izlediğimde olduğum yeri sorguladığım için etkileniyorum belki. Sorgulamalar ve bilinmezlikler bir yana şov da boogie&nbsp;de devam ediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/7/4/1693474596473.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sofia Exarchou | Fotoğraf: Margarita Nikitaki, Kaynak: FlixSırada ne var?&nbsp;Yeni filmi Animal’i henüz tamamlamış ve festivallerde göstermeye başlamış Sofia Exarchou, bir sonraki filminin ne olacağını bilmediğini söylüyor. Ben yine de kapitalist düzenin ıssızlaştırdığı ya da sahteleştirdiği yeni bir mekânı simge olarak seçeceğine ve bu mekânın izdüşümünü yeni karakterine yansıtacağına emin gibiyim.Diyor ki...&nbsp;“Eğer sonucu, seyircinin ya da festivalin nasıl karşılayacağını düşünüyorsan yapmak istediğin şeyin özünü biraz kaybediyorsun. Bu yüzden filmlerimi geliştirdiğim yıllar boyunca fikrime, benim için ne anlama geldiğine, bu konuda ne hissettiğime sadık kalmaya ve bu duygularımı güçlü tutmaya çalışıyorum.”

Duende

Yunanistan’daki Yeni Dalga’ya kapılmadan yenilikçi bir sinema dili geliştiren Sofia Exarchou, Park (2016) ve Animal (2023) filmleriyle dikkat çekiyor.

Kayıp mekânlar ve kayıp ruhlar: Sofia Exarchou

Türlü terslikler nedeniyle yarısından fazlasını kaçırmış olsam da, Berlinale'deydim. Bardağın yarısı doluydu; festivalin ve filmlerin yarısını kaçırmıştım ama festivalin ve filmlerin yarısını kaçırmamıştım. İzlemek istediklerimin yarısını izleyememiş olsam da, geçtiğimiz yılki çevrim içi festivalin aksine evimin kanepesinden değil, Berlin sinemalarının koltuklarından izleyebilmekten de mutluydum filmleri.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/1/1/1646079513390.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Titania PalastÜstelik hem halka daha fazla koltuk ayrılan günlerde Berlin'e ulaşabilmiş olmam hem de bu sene pandemi nedeniyle alınan önlemler nedeniyle düşürülen salon kapasiteleri, iki yıl öncekinden alıştığım salonların ve bölgelerin dışına da sürükledi beni &nbsp;- hatta alt başlığa bakmayın, iki yıl önce her gün uğradığım festival merkezi Berlinale Palast'ta tek bir film izleyemedim. Çok sevdiğim şehir Berlin'in farklı köşelerindeki sinema salonlarına ilk kez adım attım. Geç kalıp yalnızca festivalin dört buçuk gününde film izleyebilme fırsatı bulsam da, bu dört buçuk günü 12 film ve bir kısa film seçkisiyle kapattım.Ana yarışmadan, filmlerin birçoğunu İstanbul Film Festivali'nde izleyebileceğimi düşünerek yalnızca dört film seçsem de, şans eseri Altın Ayı'yı kazanan (Alcarràs) ve hem En İyi Başrol Performansı hem de En İyi Senaryo ödüllerini alan filmi (Rabiye Kurnaz vs. George W. Bush) izleyebildim. Ulrich Seidl ve Claire Denis'nin filmlerini merak ediyordum, kaçırdım.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/1/1646080910298.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Berdreymi / Beautiful Beings, (2022, Guðmundur Arnar Guðmundsson)Panorama en çok film izlediğim bölüm oldu, aralarında hayal kırıklıkları olsa da, ilk filmlerini çok sevdiğim iki yönetmenin Guðmundur Arnar Guðmundsson (Beautiful Beings) ve Ali Asgari'nin (Until Tomorrow) yeni filmlerini de çok beğendim. İki yeni yönetmenin, Cem Kaya (Aşk, Mark ve Ölüm) ve Idan Haguel'in&nbsp;(Concerned Citizen) isimlerini bir kenara not ettim.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/1/1/1646081956267.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.47" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Carla Simón | © Erik Weiss / Berlinale 2022Altın Ayı'yı kazanan Alcarràs,&nbsp;Estiu 1993 / Summer 1993&nbsp;ile tanıyıp sevdiğim Carla Simón'un yeni filmi. Gerçekten bir aile olan amatör oyuncularla çekilen film, nesiller boyu evlerinin yanı başındaki bahçelerde şeftali yetiştiren Solé ailesinin karşılaştığı zorlukları ve bu zorlukların aile içi dinamiklerine nasıl yansıdığını konu alıyor. Yıllarca evleri bildikleri ve emek verdikleri toprakların asıl sahibi olmadıkları için kapitalist düzene yenik düşmek zorunda olan ailenin nesiller arasındaki çatışmaları fakat bir yandan da her şeye karşın bir arada kalmak için dayanışmaları izlemeye değer. Film, her ailedeki gibi hüzünlü, komik, gerilimli ve sevgi dolu anları aynı potada eritiyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/1/1646081874642.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Rabiye Kurnaz gegen George W. Bush (2022, Andreas Dresen)En İyi Başrol Performansı ödülünü kazanan Meltem Kaptan'ın performansı gerçekten akılda kalıcı ve ikonik. Almanya'daki Türk göçmenleri karikatürize ettiği eleştirilerine katılsam da, 'o kadının' gerçek olduğuna inanmamak da güç aslında. Rabiye Kurnaz gegen George W. Bush, 11 Eylül saldırıları sonrası oğlu Guantanamo'ya yollanan Bremenli bir kadının, sakin yaşamını bir kenara bırakarak oğlu için verdiği hukuk mücadelesini anlatıyor.Yazının başında da söylediğim gibi, muhtemelen Berlin'de izlediklerimin ve Berlin'de kaçırdıklarımın birçoğu, nisan ayında İstanbul Film Festivali programında karşımıza çıkacak. O zaman, kaldığımız yerden devam ederiz.

mundur Arnar Guðmundsson ile ilgili hikayeler