Spor tarihi birbirinden büyük efsanelerle dolu. Birçok branşa damga vurmuş, kırılması güç rekorlar elde etmiş onlarca sporcu var. Kimisi ülkesi adına kimisi bireysel olarak kendileri adına yarışırken önemli eşikleri geçmiş kişiler. Yang Yang (A) da bu sporculardan biri.1976 yılında dünyaya gelen Çinli sporcu on üç yaşında sürat pateniyle tanıştı. Çok kısa bir süre sonra, henüz on beş yaşındayken ilk ulusal şampiyonluğunu kazandı. Kazandığı bu şampiyonluktan dört yıl sonra ülkesinin milli takımına katılan Yang, 1995 yılında Norveç’te düzenlenen Dünya Kısa Mesafe Sürat Pateni Şampiyonası'nda üç bin metrede aldığı altın madalya ile ilk uluslararası başarısı kazandı ve dünyaya adını duyurdu.&nbsp;Bu madalya Yang’ın başarılarla dolu kariyerinin ilk adımı oldu. 1997 yılından 2002 yılına kadarki süreçte düzenlenen beş dünya şampiyonasında tam yirmi beş altın madalya ile hakimiyetini perçinleyen Yang için tek eksik olimpiyat madalyasıydı. Bu eksiği de 2002 yılında ABD’nin Salt Lake City şehrinde düzenlenen Kış Olimpiyatları’nda 500 metrede kazandığı altın madalya ile tamamlayan Yang aynı zamanda ülkesi tarihine de geçti. Çünkü Yang’ın altın madalyası, Çin’in kış olimpiyatları tarihinde kazandığı ilk madalya oldu.İlk olimpiyat altınının ardından da şampiyonluklar kazanmaya devam eden ve dünya şampiyonalarında 34 kez kürsünün en üst basamağına çıkan Yang, toplamda 64 madalya kazandığı aktif sporculuk kariyerine 2006 yılında Torino’da düzenlenen Kış Olimpiyatı ile noktayı koydu. Pistlere veda ederken de eli boş gitmedi tabii ki. Torino’da kazandığı bronz madalya, Çinli sporcunun vedasını süsledi.Yang Yang (A), kış sporlarında pek de başarılı olduğu söylenemeyen Çin’in sürat pateninde öne çıkmasını sağlayarak ülkesinin de kış sporlarında deyim yerindeyse kaderini değiştiren bir sporcu. Onlarca şampiyonluk kazanırken ve kürsüye çıkma başarısı gösterirken elbette çok sayıda sporcuyla rekabete girdi. Bir dönem rekabet ettiği bu sporculardan biri de vatandaşı ve adaşı Yang Yang idi.&nbsp;Aralarında bir yaş olan iki Çinliyi ayırt etmek için önceleri büyük-küçük ifadeleri kullanılırken sonradan doğdukları aylar olan ağustos (august) ile eylülün (september) baş harfleri olan A ve S harfleri kullanıldı. Yang Yang (A)’nın ezici üstünlüğüne geçilen dönemde bu ayrıma gerek olmasa da iki sporcunun ismi böyle kaldı. Aslına bakılırsa Çince söylenişi farklı olan iki isme sahip olan sporcuları ayırt etme ihtiyacı, isimlerinin İngilizce söylenişlerinin aynı olmasından kaynaklandı.Hemen her sporcunun hayalini kuracağı bir kariyeri geriden bırakan Yang’ın, sporculuk yaşamından sonra altın madalyalarının yerini diploması aldı ve başarılı sporcu Tsinghua Üniversitesi’nde Ekonomi ve Yönetim Bilimi eğitimini tamamladı. Devamında televizyon dünyasına da katılan ve program sunan Yang’ı ülkesi, 2008 Yaz Olimpiyatları’nda meşaleyi Çin adına taşıtarak onurlandırdı.Yetenekli insanların disiplinli çalışmalarını şampiyonlukların izlediğine çok kez şahit olduk. Yang Yang (A) ise tüm bunlara örnek karakterini de ekleyerek kendisini farklı bir yere konumlandırmayı başarıyor. Çocuklara oyun alanları, spor tesisleri sağlamak ve emekli olan sporcuların geçiş sürecini sorunsuz bir şekilde atlatmalarına yardımcı olmak için Şampiyon Vakfı’nı kuran Yang, açtığı Feiyang Paten Merkezi ile de ülkede daha fazla kişiyi kış sporlarına katılmaya teşvik ediyor. Ayrıca 2022 Kış Olimpiyatları’nda da Sporcular Komisyonu’nda yer alan Yang’ı, tecrübelerini organizasyonla paylaşırken göreceğiz.

BİR SPORCUDAN FAZLASI

Spor tarihinde bazı ülkelerin bazı spor dallarında hakimiyet kurmasına alışkınız. Örneğin, Jamaika’nın atletizmde sprint yarışlarında, ABD’nin basketbolda ya da Yeni Zelanda’nın ragbide kurduğu üstünlük gibi. Konumuz kış sporları olduğundaysa sürat pateni ve Hollanda ikilisi hemen göze çarpıyor.Biraz sayılardan bahsedecek olursak, PyeongChang 2018’de sürat pateninde dağıtılan 42 madalyanın 16’sı Hollanda’ya gitti. Sochi 2014’teki üstünlük ise bambaşka boyuttaydı: Toplamda dağıtılan 36 madalyanın 23’ü Turuncular tarafından kazanıldı. Perspektifimizi biraz daha genişlettiğimizde, Hollandalı sporcuların Kış Oyunlarında ayaklarında buz pateni olmadan kazandıkları madalya sayısı yalnızca bir!*Peki Hollanda’nın bu başarısının altında yatan sebep ne? Aslında buz pateni Hollandalıların hayatlarında uzun zamandır önemli bir yer tutuyor. Çünkü kış aylarında Kuzey Denizi’nden gelen dondurucu soğuklar, Hollanda’nın dört bir yanından geçen kanalların donmasına neden oluyor. Böylelikle insanlar doğal buz pistlerinde paten kayabiliyorlar. Hatta Hollandalıların bu donan kanallar üzerinde gerçekleştirdiği tarihi bir yarış da var: Elfstedentocht. Ancak uzun yıllardır buz kalınlığının yeterli seviyeye ulaşamamasından dolayı bu yarışı gerçekleştiremiyorlar. Yani paten Hollandalıların günlük yaşamına dahil olmuş bir alışkanlık. Ancak “sadece bu sebepten Hollanda sürat pateninde başarılıdır” demekle, “üç tarafımız denizlerle çevrili, biz neden yüzmede başarılı değiliz” demek aynı düz mantığı içinde barındırıyor.Hollanda’da kendi fonlarını toplayan ve kendi yetenek havuzlarını oluşturan profesyonel sürat pateni takımları var. Ayrıca çok sayıda olimpik standartlara sahip buz pistine sahipler. Ulusal federasyona üye binlerce çocuk var. Bu üyeleri de tamamen sürat patenine kanalize ediyorlar. Yani sadece “buz var ki kayıyorlar” gibi bir vaziyet ortada yok.Hal böyleyken sürat pateni tarihine geçmiş pek çok sporcusu var Hollanda’nın. Bu isimler arasından Ireen Wüst ise ayrı bir konumda yer alıyor. Hollanda adına tarihin en genç altın madalya kazanan ismi olduğu Torino 2006’dan bu yana her Kış Oyunlarından altın madalya çıkaran Wüst, Beijing 2022’ye tarihi bir başarı için geliyor. Öyle ki Ireen Wüst bu sene de aynı başarıyı tekrarlarsa yaz ya da kış oyunları ayırt etmeksizin beş ayrı olimpiyatta altın madalya kazanan tarihteki ilk sporcu olacak.Bu amaç uğruna belki de en büyük engeli Hollanda elemelerinde aşmış olabilir Wüst. Nitekim Hollanda elemelerinden gelen isimler en büyük madalya adayları oluyor. Sürat pateninde tarihin en fazla madalya kazanan ismi olan 35 yaşındaki efsane, Beijing 2022’den sonra emekli olacağını açıkladı. Wüst beş ayrı olimpiyattan altın madalya çıkarma hedefini yakalayabilecek mi göreceğiz ancak doğrusu bunu başaramasa da şimdiye dek aldığı beşi altın toplam 11 olimpiyat madalyası ile onun hakkında tüm zamanların en iyisi demek yanlış olmayacaktır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">*Hollanda’nın Kış Olimpiyat Oyunlarında kazandığı 130 madalyanın 121’i sürat pateni, 5’i kısa mesafe sürat pateni, 3’ü artistik patinaj ve 1’i snowboarddan.

HEGEMONYA

Sürat pateninde Hollanda’nın mutlak hakimiyetini sonlandırmak, onları geride bırakmak için neler yapabilirsiniz? İsveç, Hollanda kökenli bir sporcuya sahip olarak bunun bir yolunu bulmuş gibi görünüyor. Bunu tabii ki planlamadılar ancak Hollandalı bir dedenin torunu olarak İsveç’te dünyaya gelen Nils Göran van der Poel, Hollanda’nın sürat pateni genlerine sahip olduğunu belli ediyor. 25 yaşındaki sürat patenci, geçtiğimiz yıl 5 bin ve 10 bin metrede dünya şampiyonu olmakla kalmadı, her iki kategoride de dünya rekorlarının sahibi oldu.Bisiklet severlerin merakını da gidermek gerekir ki Nils van der Poel’un, bisiklet dünyasının yıldızı Mathieu van der Poel ile herhangi bir akrabalığı yok. Yine de Mathieu kadar ilgi çekici bir sporcu ve Beijing 2022’nin yıldızlarından birisi olmaya aday.Van der Poel’un hikayesini ilgi çekici kılan şeylerden birisi kariyer planlaması. PyeongChang 2018’de ilk olimpiyat deneyimini yaşadıktan sonra aynı yıl World Allround Championships’te 10 bin metrede kariyerinin en büyük uluslararası zaferini yaşadıktan hemen sonra gönüllü olarak orduya katılıp sürat patenine bir süre ara verdi. Yaklaşık olarak iki takvim yılını boş geçtikten sonra 2021’de dünya şampiyonu olarak buz pistine dönmüş oldu.Daha çok 5 bin ve 10 bin metrede iddialı bir isim olan van der Poel, dayanıklılığını arttırmak için patenlerinin üzerinde geçirdiği süreden daha çok uzun mesafe koştuğunu ve bisiklet üzerinde zaman geçirdiğini söylüyor. Uzun mesafe derken kastettiği de ultra maraton seviyesinde koşular. Ve bu yaptıklarının faydasını da dünya şampiyonluğuna ulaşarak gördüğünü düşünüyor.Yine de geçen sene şubat ayında aldığı bu dereceler bir kısım tarafından kuşkuyla karşılandı. Doping iddialarıyla ilgili aldığı sorulara da kendi tarzında ve gülerek cevap veriyor van der Poel: “İnsanların hile yaptığınızı düşünmesi can sıkıcıdır ama aynı zamanda bir iltifattır. Senin yapabileceğini düşündüklerinden daha hızlı gittiğini gördüklerinde burada kesin bir hayranlık vardır.”Nils van der Poel, Beijing 2022’de kariyerinin ilk olimpiyat madalyasını kovalayacak. Peşinde Hollandalı rakipleri varken işinin hiç de kolay olmayacağını çok iyi biliyor. Özellikle Dünya Şampiyonası’nda geride bıraktığı yakın arkadaşı Patrick Roest ve dokuz olimpiyat madalyası ile erkekler sürat pateni tarihinin en başarılı ismi Sven Kramer oradayken.

sürat pateni ile ilgili hikayeler