Bence evlenme, çocuk sahibi olma, sünnet olmak tebrik edilmemeli. En fazla hayırlısı olsun gibi bir iyi dilekte bulunulabilir. Bu konuyu karıştırıyoruz, tebrik edilebilmesi için bir başarı olması gerekir. Örneğin bir okuldan mezun olmak. Bunca sınavlar, konuyu anlamak için patlatılan kafalar ve istenilen yeteneklerin kazanılması başlı başına büyük başarılardır ve bunların neticesindeki mezuniyet tebrikler eşliğinde kutlanmaya değer.Aklımıza ilk üniversite mezuniyeti geliyor ama bunun anaokulu mezuniyeti de var. Mesela benim makasla düz bir çizgiyi kesemeyen mühendis tanıdığım var. Keşke herkes anaokulundan laylaylom mezun olmasa. Sormadım ama umarım boş alanları dışarı taşırmadan boyayabiliyordur. Yetkinliklerin tescili olan diplomalara güveniyoruz. Güvenmek istiyoruz. Güvenemememiz farklı bir konu tabii, ileri bölümlerde oraya da geliriz. Süpersonik bir okuldan mezun olurken, muazzamiko bir mezuniyet balosuyla kutlamak hakkımız. Balo salonuna şık elbiselerinizle girip etraftaki diğer şık giyimli dönemdaşlarınızı süzdüğünüzde bazılarının eksik olduğunu fark ediyorsunuz. Özellikle laboratuvar ödevlerinde birlikte deneylerle boğuştuğumuz arkadaşınız eksik. Peki bir öğrenci neden mezuniyet balosuna gitmez?Ben mezuniyetimi YouTube’dan izledim. Pandemiden dolayı yapılamayan mezuniyet törenim iki yıl sonra çarşamba günü saat sabah 11’de düzenlendi. Ben şehir değiştirip mesleğimin birinci yılını tamamlamak üzere olduğum için maalesef katılamadım. Sağ olsun Yeditepe Üniversitesi YouTube’a törenin videosunu yükledi. Ben de adımın okunup, sınıf arkadaşlarımın alkışladığı kısmı ailemin mesajlaşma grubuna gönderdim. Annem sağ olsun “👌🏻🥰” , babam “👨🏻‍🎓💥” ve kardeşim “💪🏻🕺🏻” emojileriyle kutladı. Hintli mühendisleri YouTube’dan izleyerek birçok konuyu öğrendiğim düşünülürse, pek de garipsemiyorum. Dolayısıyla hem mezuniyet törenime hem de mezuniyet baloma katılamadım.Geçtiğimiz hafta, podcastimizin özel sağlık sigortası Dr. Seçil’in, Kuşadası’nda bir oteldeki mezuniyet balosuna birlikte katıldık. O günün detaylarını bu yazının altındaki podcast bölümünden dinleyebilirsiniz. Keşke benim de böyle bir balom olsaydı diye iç çektim. Dönemdeki herkes bir aradaydı, resmiyet dışı bir ortamda olmanın rahatlığı vardı, herkes güzel güzel giyinmişti, haklı gururları yüzlerinden okunuyordu. Beklenmedik şekilde herkes dans etti, nerdeyse herkes çekinmeden eğlendi. Alkol ve atıştırmalıklar ortamı iyice gevşetti. Herkesin başının üstündeki baloncuklarda “Altı&nbsp;sene bitti ha, önlük giyme töreni ile bu balo arasındaki zaman hem çok uzun hem kısacık. Hep iyi hatırlayacağım şekilde bu dönemi tamamlıyorum.” yazılarını okuyabiliyordum. “Bu sefer konuştun konuştun yoksa onunla bir daha konuşamam,” diye hâlâ kararsızlıkla bekleyenleri de okudum. Birlikte fotoğraf çekiliyorlardı fakat birbirlerini zor buluyorlardı. Telefonla yerlerini tarif etmelerine rağmen dönüp duranların baloncuklarında “Aslında geçen not istemiştim olduğunu bildiğim hâlde, yok demişti bana. Fotoğraf çekilmeme gerek yok” yazdığını net gördüm. Bazı dedikoduları ve ayağı kayıp düşenleri ertesi sabah magazinden takip ettik.&nbsp;Ee, her şey güzeldi de neden gelmeyenler vardı hâlâ? Tabii ki maddiyat bunun ilk sebebi. Ona ne diyebiliriz ki? Törende görüşmek üzere deriz. Bazıları için, beğendiği yanları imzalı ayakkabıyı birkaç ay sonra alsa belki maddi olarak rahatlayacağını hatırlatabilirim. Son sınavlara çalışayım diyenlerin bahanelerini yemiyoruz maalesef, öyle bir günle sınav geçilmez. Çekingen olabilir, dans etmeyi sevmeyebilir, zaten düğündekiler gibi kolundan tutup sahneye çekenler olmadığı için buyursunlar gelsinler. Birlikte izleyelim, yiyelim, içelim sohbet edelim. Tüm yıl sweatshirt giyen çocuğu bir de papyonlu gömlekli görüp ‘aslında gideri varmış’ diyelim. Güzel olma hedefi ile çıkılan makyaj yolculuğu, Afyon dinlenme tesislerinde durup yüzü katman katman yağ içinde kalmış gibiliğine gülelim. Sevgilim yok o zaman gelmeme de gerek yok derseniz, alınırız biz geçici arkadaşlar ne güne duruyoruz. Okul bitince arayıp sormayız ama birlikte olduğumuz zamanlar can ciğerizdir. Gönlünü hoş tutacağımızdan emin olabilirsin. Alkollü ortamlarda bulunmak istemiyorum dersen ‘İçilenlerin çoğu su zaten alkol sayılmaz sen istediğini buyur iç’ derim. Kızılcık Şerbeti ile ilgili bölümü <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/642e8dc224fcc10006983cf1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okuyabilirsiniz.Tüm mezun olan arkadaşlarımızı tebrik ediyorum. Bir kere mezun oluyorsunuz buyurunuz efenim hakkınız olan balonuzda gönlünüzce eğleniniz. Bahanelerinizi mümkünse bertaraf edip bir dönemin sonunu arkadaşlarınızla kutlayınız. Hem bakın sosyal medyada paylaşılacak fotoğraflar da çıkar. Törende veya baloda çekildiğiniz fotoğrafları bize de gönderebilirsiniz. Bu bültenin başından beri birkaç nesli mezun ettik. Daha nicelerini edeceğiz. Resimleri dışarı taşırmadan boyayınız efenim.&nbsp;20'li yaşlar bölümünü <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/0RaaPi6mzq2iJDo3Q8jZ7P?si=cdd7bbd5900b4e67" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> dinleyebilirsiniz.&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/0RaaPi6mzq2iJDo3Q8jZ7P?si=cdd7bbd5900b4e67" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/5/2023-06-08T13:54:57.122Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.40" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

20’lik, kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapıların, gündem ile üzerimize çökebilecek fenalığın paylaşıldığı bir bülten. 

Kafada oluşan saçma soruların, açılmayı bekleyen ve bazen suratımıza çarpılan kapılar.

20'lik

Bir insan mezuniyet balosuna neden gelmez?

Mezuniyet Balosu

6 Şubat 2023 tarihinde 7.8 ve 7.5 Mw büyüklüğündeki, merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 11 ili etkileyen depremlerle başlayan ve peşi sıra gerçekleşen yüzlerce depremde hayatını kaybedenlere rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum. Depremin öncesi ve sonrası ile ilgili sayısız bakış açısına bir yenisini eklemek için bu yazıyı yazıyorum. Depremin 33. gününde son durum: 46 bin kişi hayatını kaybetti ve 100 binlerce kişi yaralandı. Neredeyse bölgedeki binaların hepsinde fiziki hasar oluştu. Bütün ülke derin bir yas içindeyiz. Herkes imkânı doğrultusunda yardımda bulunuyor, bağış yapıyor, eksikleri gideriyor. Yurt dışından kurtarma ekipleri geldi. Ahbap ve Babala başta olmak üzere birçok sivil topluluk yardım organizasyonu düzenledi. Sosyal medyada takipçi sayısı yüksek kişiler enkazda kalanların konumlarını ve ihtiyaç listelerini görünür kıldı. Futbol taraftarları farkındalık çalışmaları yaptı. Üniversite kulüpleri ve gönüllüler, ihtiyaç listesi oluşturup tırlarla bölgeye sevk etti. Ayrıca belediyeler ve resmî kurumlar bağışta bulundu, yardım kampanyası düzenledi.Deprem bir doğa felaketi olsa da ülkemizde maalesef beşeri felaketlerle etkisi katlanıyor. Deprem ülkesi olmamıza rağmen yetkililerimiz &nbsp;Japonya ve Şili’deki yetkililer gibi yaşananlardan ders çıkarmak yerine, imar barışı uygulamayı, kaçak katları görmezden gelmeyi, denetimsizliği, eğitimsiz kişilere inşaat izni vermeyi, yönetmeliklerin uygulanmamasını, cezai işlem yapılmamasını ve rüşvet almayı tercih ettiler. Yetkililer sorumluluklarını yerine getirmedi. Halkı aldattı. Belki hiçbir can kaybı olmadan yaşanıp geçilecek bir depremde 46 bin kişi hayatını kaybetti. 17 Ağustos 1999’da Gölcük'te 7.4 Mw büyüklüğünde yaşadığımız depreme rağmen hiçbir ders çıkarılmamış. Tek çıkarılan şey deprem vergisi olarak kalmış.Depremin beşeri boyutunun sorumlularını kolaylıkla söyleyebiliriz. Başta belediye başkanları ve valiler, inşaat mühendisleri, mimarlar, müteahhitler, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, TMMOB Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Sağlık Bakanlığı çalışanlarıdır. İnşaatı hesaplayan, tasarlayan, yapan, denetleyen, şehri planlayan, izinlerini veren herkes yıkılan binalardan sorumludur. Tek tek bu kurumlardaki kişilerin yaşlarını araştırdım fakat doğrudan isim vererek daha yargı sonuçları olmadan zan altında bırakmak istemediğim için buraya yazmaktan vazgeçtim. Dileyenler internet sitelerindeki yönetim kurulları kısmından yaşlarını kontrol edebilirler. Peki neden kontrol etsinler? Bu kişilerin çoğunluğu bugün 45 ile 55 yaş aralığındalar. Bir diğer deyişle 1999 depreminde aynı kişiler 20 ile 30 yaş arasındalardı. Bu kişiler Marmara Bölgesi’ni etkileyen ve 17 bin kişinin hayatını kaybettiği felaketi yaşamış ve üstüne düşeni yapmamış kişilerdir. Burada Milli Eğitim Bakanlığı’nın payını da ekliyorum. Deprem ülkesi olan bir ülkenin müfredatında deprem ve doğal afetler ile ilgili hiçbir elle tutulur konu yok. Ortaokulda senede bir siren çalıp öğrencileri okul bahçesine çıkarıp sınıfa geri getirmekle olmayacağını daha kaç kere göreceğiz?Bu bülteni ve 20’li Yaşlar Podcast’i takip edenler çoğunlukla 18-35 yaş aralığındalar ve bir sonraki felakettin potansiyel sorumluları. Eğer sorumluluklarını yerine getirirlerse en az zarar ile atlatabiliriz. Yok hayır, yaşadığımız bu süreçten ders çıkarmamışsalar benzer bir duruma yine düşeceğiz. Bir sonraki 20'liklerin ders çıkarmasını ümit edeceğiz. Covid-19 gibi bir salgın, deprem, sel, kuraklık, aşırı hava olayları gibi olağanüstü doğa felaketlerini yaşamaya devam edeceğiz. Küresel ısınma kalmadı, iklim krizi çoktan başladı. Havamız kirleniyor. Şehirler insanlık dışı yapılaşıyor. Bilinçsizce yönetiliyoruz. Sizden kendi adınıza, toplumu nasıl olumlu yönde etkileyebileceğinizi düşünmenizi istiyorum. Mesleğinde toplumu etkileyen önemli bir konumdasın ve göz göre göre gelen felaketlerin bilimsel verilerini, çıkarların uğruna umursamıyorsun. Ve binlerce insan bu yüzden hayati tehlike yaşıyor. İş etiğine tamamen aykırı. Yasalara aykırı. İnandığın dine aykırı. Aykırı olmayan bir şey aklıma gelmiyor. Kendimi böyle bir durumda hayal dahi edemiyorum. Ama 99’daki 20'likler bir şekilde etmiş. O bir şekilde olmaması için mesleki yolcuğunda kendin ne yapabilirsin bir düşün. Tabii bunların hepsi benim düşüncelerim. Biliyorum, bu yazıyı okuyanlar kısa bir zaman sonra toplumda söz sahibi olacak. Umarım o sözlerin arkasında çıkarılmış dersler olur.20'li Yaşların konuyla ilgili podcast bölümüne <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/7nOqJnnsUdMcShuwMzKkka?si=6a1eb3634e804f53" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/7nOqJnnsUdMcShuwMzKkka?si=6a1eb3634e804f53" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/2/2023-03-28T17:14:38.402Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.40" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

hatırlamak ve harekete geçmek üzerine

Sözlerin Arkasındaki Dersler  

Gece uyuyup sabah uyanmaya alışığız fakat sabah uyuyup gece uyandığımız her sefer çok şaşırıyoruz. Akşamüstü yorgun eve gelip kanepede sızıyor ve güneşi bıraktığımız yerde bulamayınca hangi günde olduğumuzu bile hatırlayamıyoruz. 25 yaşıma geldim hâlâ alışamadım. Bugün işe gittim, evet, dönüşte markete uğradım, evet, kapıyı açıyordum sanki ve sonra… sonra bir şey oldu. En azından, sabahtı gece oldu diyebiliyoruz. Bu sersemlikten bıkan birisi 'neden gece yatıp gece kalkmıyoruz?' diye düşündü ve yaz-kış saati uygulamasını kaldırdı. Ya da politik sebeplerden&nbsp;'neden doğu ülkelerine daha fazla benzemiyoruz?' dedi. Tam karar veremiyorum, ikisi de aynı derece mantıksız.&nbsp;Kendimi gündüzleri daha enerjik hissediyorum. Kafa yormam gereken işleri gündüz halledip geceye basit işleri bırakıyorum. Bu konuda daha iki cümle yazmama rağmen bir çoğunuz içinizden 'Ama ben kendimi gece daha enerjik hissediyorum, geceleri daha sessiz oluyor ve daha iyi odaklanabiliyorum. Kahve ve müziğim ile karanlıkta çok iyi odaklanıyorum,' dediniz bile. Gececi tayfaya kendimi açıklamam gerekiyor. Benim vücudum hâlâ çok ilkel. Gün ışığını görmeden vücudum uyandığımı anlamıyor. Evdeki ışıkları açıyorum, beğenmiyor. Çok beyaz diyor. Sarı ışıkları açıyorum, şimdi de uykum geldi diyor. Kahve içince çarpıntı yapıyor, odaklanamıyorum ve sonrasında sabaha kadar gözlerim açık yatıyorum. Sütlü kahve içince uykum geliyor. Klimayı kapatıyorum, parmaklarım üşüyor, yazı yazasım gelmiyor. Sıcak olunca da mayışıyorum. Gündüzleri genelde bunların hepsi dengeli oluyor. Gündüz çalışmayı ben değil bedenim seçiyor. Eğer gececiler benim gündüz çalışmamla ilgili bir şey daha söylerse&nbsp;'body shaming' (kişinin bedeninden utanmasına neden olma) yapıyorlar diye tweet atarım.&nbsp;Sohbetlerin geceleri daha samimi geldiğini hissediyorum. Geç saatlere kadar arkadaşlarımla olmayı seviyorum. Gündüze kıyasla daha bol zamanımız oluyor ve bir yere gitmemiz gerekmiyor. Bunların yanında konserler ve gösteriler genelde geceleri olduğundan bir yerde eğlence ile bağdaşıyor. 'Ne sohbet döndü o gece be abi' dediğiniz o rakı sofrası veya 'tüm gece dans ettim' dediğiniz o konser cümlelerinde fark etmeden gece bulunuyor. O samimi dost meclisinde 'bir gece gidicem kapısına söyleyeceğim ben böyle böyle hissediyorum diye' dediğinizde neden gece dediğinizi kendiniz de bilmiyorsunuz. İstanbul'daysanız belki bunun nedeni trafiğin rahatlaması olabilir. Gece yolculuklarında kulaklıkla müzik dinlerken hayallere dalıp gideriz. Uyumadan önce, telefonu bıraktıktan sonra arada kalan zamanda kendimizle baş başa kalabiliriz. Kendimizi en çok anlayabileceğimiz zaman olabilir. Geceye duygusal olarak bağlıyız.&nbsp;Ted Mosby'nin dediği gibi 'Gece 2'den sonra gidip yatın, çünkü genelde 2'den sonra alınan kararlar yanlış kararlardır.' Gecenin duygusallık ayarını kaçıranlar, gündüz olmayan cesaretleriyle bazı mesajlar atabilir. Gecenin tek kötü yanı bu değil. Sınav haftalarında sabahlayanlar var. Kendilerine uyumayarak eziyet ederek daha iyi not alacaklarına inanıyorlar. Aslında burada gecenin bir suçu yok. Bir gün fazla çalışsa yeterdi. Ama sabahlama başlı başına bir etkinlik. Hele arkadaşlarla yapılıyorsa eğlencesi yüksektir. Eğer bir de liseye gidiliyorsa, ertesi gün 'dün gece sabahladım beni ellemeyin' tadında kendince havalı olduğu sanılan tavırlar alınır. Ve maalesef geceleri sokaklar herkese eşit derecede güvenilir değil.Geceleri dalıp gittiğim zamanlarda aklıma kendimi eğlendirecek bir fikir gelir. Babama, 'Benim eski scooterın tekerleri sağlam mıydı? Depodan onu çıkarsak ya'&nbsp;derim. Babam da bu uğraştırıcı işleri 'gece işi böce işi sabah bakalım' diyerek yılların tecrübesiyle sabaha paslar. Ben de sabah 'o scooter zaten küçük gelir. Boşuna depoda üstümü başımı toz içinde bırakmayayım' diyerek harekete geçmeden konuyu kapatırım. Gecelerin böyle bir iş çözücü yanı da var. Yılların tecrübesinden tavsiye edilir.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">20'li Yaşlar Podcast'in 3. sezon 8. bölümü 'Geceler daha havalı gündüzden'de Samet ile bu konuda sohbet ettik. Yazının devamında bu bölümü dinleyebilirsiniz.&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/12itufsD798v3LqtUEKGpp?si=f303b8f13c1e4545" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/10/2022-11-16T17:38:06.874Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.40" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Gündüzcüler buraya. 

İlkel Vücudum

Değişim zamanları beni oldukça fazla geriyor. 20’li yaşlarımın başından beri ciddi sayabileceğim değişimler yaşıyorum ve daha da yaşayacağım gibi duruyor. Ben şehir değiştirmekten çok yoruluyorum ve yeni evime ve çevreme alışırken geriliyorum. Bu bülteni okuyan birçok 20lik tahmin ediyorum ki üniversite okumak için farklı bir şehre taşındı. Daha büyük bir şehre gelenlerin akıllarındaki ucu bucağı belli olmayan yeni şehir büyüdükçe büyüdü. Kaybolmadan nasıl bir yere gideceğim? Bu bölümü kazandım ama baya zor görünüyor bitirebilir miyim? Büyüdüğüm şehrin ağzıyla konuştuğum için dalga geçerler mi? Müdavimi olabileceğim bir kafem olacak mı? Hasta olsam ailemden kimse yanımda değil bana kim bakar? Sokaklardaki insanlarını tanımıyorum, en iyisi cüzdanımı iç cebime koyayım gibi düşünceler geçiyordur.&nbsp;20’li yaşlarında evlenenler var. Onların akıllarından geçmiyor mu sanki 'biraz erken mi evlendim' düşüncesi. Bankada pek bir birikimimiz de yok aslında.&nbsp;Gerçekten sevdiğim kişi o mu? Yolun başında gibiyim birkaç kişiyi daha tanısam daha mı iyiydi? Aslında geçen gün kafede denk geldiğim çocuk havalı görünüyordu. Üniversitedeki sınıfta renkli gözlü bir kız vardı o da evlenmiş midir? Evliyken yüksek lisansımı bitirebilir miyim? En azından çocuk yapmam. Lisedeki en iyi arkadaşımın sahte çeyrek altın takması aklıma geldikçe keyfimi kaçırıyor.Erkenden işe başlayıp hem okuyup hem çalışan 20likler var. İş sözleşmesini imzaladım ama yarı-zamanlı işimin vardiyasını, ders programımın boş kısımlarına denk getirebilecek miyim? Herhalde bir gün geç kaldım diye kovmazlar. Nasıl kovmazlar üstüne para bile isterler. Yuh para istenmez canım. Gerçi belli de olmaz kapitalist şirket bunlar. KYK kredisinden gelen para ile birlikte bu ayın sonunu görürüm diye düşünüyorum. Ay sonunu göreceğiz diye dersleri geçemezsem ne olacak? Fazladan bir sene okumak bana daha çok zarar değil mi? Muhasebe ile konuşsam yemek parasını Sodexo değil de doğrudan hesabıma yatırırlar mı? O gıcık herif kesin yatırmaz üstüne dalga geçer.Sanıyorum ki konuyu anladınız. &nbsp;Yaşıtlarımızla ortak değişimlerden geçiyoruz ve aklımızda tonla endişe ve tereddüt var. İlerleyen yaşlarda bu kadar olacağını sanmıyorum. Aslında daha fazla olabilir. Yoksa bu en azı mıydı? Gerçi daha araba ve ev kredisine girmedik. Askerliği unuttuk ya!&nbsp;Bir 20'likten diğer 20'liklere, üstünde düşünmeye değer bir fikir bırakıyorum. İsteyen alabilir. Bu değişimleri yaşarken ilgili endişelerimi giderecek becerileri belirliyorum. Etrafımdaki insanların hangilerinde bu becerilerin olduğunu da ekliyorum. Şimdi işin can alıcı kısmına geldik. “Bu zibidi yaptıysa ben kesin yaparım” diyebildiğiniz kişi sayısı 3’ü geçiyorsa o yola gönül rahatlığı ile girebilirsiniz. Sonuçta korktuğunuz şeylerle baş eden tek siz değilsiniz. Yalnız olmayacaksınız. Aklınızdan geçen soruların cevaplarını bulan bir sürü kişi var. Zibidilerden fikir alabilirsiniz. Konuştukça rahatladığınızı hissedebilirsiniz. Askerde kaç yastık veriyorlar soruma cevap buldum. Fazladan sarılabileceğim yastığım olmasa da endişelerim geçti.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MjA0OGI4OGE5NTY1NTAwMDY1NTA4OTAmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGb3Blbi5zcG90aWZ5LmNvbSUyNTJGc2hvdyUyNTJGNU5qUVMyVjE4ZjdNUzNuZmE3ZmR4ZCUyNTNGc2klMjUzRDExMjU3ZjQ1MDhjOTQ4MzA=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20'li Yaşlar</a>'ı podcast dinlenen mecralardan dinleyebilirsiniz. İstediğinizi seçin. &nbsp;Bu hafta özel olarak <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MjA0OGI4OGE5NTY1NTAwMDY1NTA4OTAmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGYXBvcy50byUyNTJGbiUyNTJGdXJldGltLWtheWRp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Üretim Kaydı</a> kurucusu, 20'lik yazarı ve Rizeli Podcast Kraliçesi <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MjA0OGI4OGE5NTY1NTAwMDY1NTA4OTAmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRmVzcmFlY2VrdWxlY2klMjUyRg==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Esra Ece Kuleci</a> ile kaydettikleri bölümü paylaşıyorum. İyi dinlemeler!&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MjA0OGI4OGE5NTY1NTAwMDY1NTA4OTAmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGb3Blbi5zcG90aWZ5LmNvbSUyNTJGZXBpc29kZSUyNTJGM1RCNXloUzhGRDdoTEIyQ1VBbExnVyUyNTNGc2klMjUzRDUwZmQ5ODc4MDAwYzRjMTg=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img data-fr-image-pasted="true" src="https://embed.apos.to/assets/2022/1/2022-02-10T03:55:13.414Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.40" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

"Zibidi"leri dinlemek üzerine...

Kendimize Sorduğumuz Sorular

Harry Potter’la büyüyün nesildenim. Bu yüzden büyüye inanmam, büyüsüz de kalmam. Expecto Patronum! Benzer bir büyü cümlesini günlük hayatta sık sık &nbsp;kullanıyorum. Üşengeçlik, yorgunluk, zor gelme gibi durumları ortadan kaldırıyor ve üstüne hareketli olmaya teşvik ediyor. Asaya da gerek duymuyor. “23 Yaşımdayım ve İstanbul’dayım!”Tabii bu cümlenin güncel hali “25 yaşımdayım ve İzmir’deyim!” bir dönem “22 yaşımdayım ve Avusturya’dayım!” olmuştu. Farklı versiyonları da mevcut. Mesela “19 yaşımdayım ve ehliyetim var!” &nbsp;ve “21 yaşımdayım ve sevgilimle tatildeyim!” Bu büyü cümlelerini telaffuz ettiğinizde vücudunuzdaki halsizlik yerini eyleme geçmeye bırakıyor. İçinde bulunduğunuz duruma göre değişkenlerle oynayabiliyorsunuz.Bazı yörelerde “Bir daha mı geleceğiz dünyaya ?!” şeklinde kullanıldığını duydum fakat kendi üzerimde deneme fırsatım olmadı. Eski bir dostum kadim bir kitapta “Buraya kadar geldik bunu yapmadan dönmeyelim” şeklinde okuduğundan bahsetmişti. Valla onun yalancısıyım. Siz kendinize uygun büyünüzü deneme yanılma yöntemi ile bulabilirsiniz. Ben kendime özgü bir kombo büyü seti hazırladım. Koltukta miskin miskin uzanırken, yakınma ses tonuyla söylüyorum – ses tonu önemli buraya dikkat – kollarımdaki bacaklarımdaki yorgunluk hızla kesiliyor. Büyü “dur en iyisi ben bi’ şu işimi yapayım” iç sesimizin ağızdan çıkmasıyla tamamlanıyor.&nbsp;Tasrif etmiyoruz fakat arkadaşlarınızın üzerinde kullanma imkanınız var. Birinci tekil şahıs kısımları, ikinci tekil şahısa çevirmeniz yeterli. Baştan uyarayım aynı şekilde bunlar size de uygulanabilir. Dikkatli olmanız gerekiyor. Baktınız haftanın 6-7 günü dışarıdasınız, ne zamanınız ne de paranız kaldı… Bu durumda oturup size yapılmış olabilecek büyüleri düşünün. En yakınınızdan başlamanızda fayda var. Büyü için saç telinize bile ihtiyaç duyulmuyor. Teknoloji çok gelişti. “20’li yaşlarındasın ve 20’li Yaşlar Podcast’i dinleme imkanın var!” Mesela yani…<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/3yxg64wR4rjCFDOmjoJYfX?si=9711b0b4438c4c22" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/6/2022-07-01T06:14:08.373Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Gündelik büyüler üzerine

23 Yaşımdayım ve İstanbul’dayım! 

Marketler beni eskisi kadar heyecanlandırmıyor. Bir tek ilgimi dondurma reyonu çekiyor. Artık ben de mi yaşıtlarıma dönüşüyorum. 20’lerimizi tamamlarken abur cuburlara karşı mesafeli mi olmaya başlıyoruz? Çevremdekiler patlıcanlı, kuşkonmazlı, enginarlı ve benzeri sağlıklı sebzelerle besleniyorlarmış. Dizi izlerken yedikleri cipsleri bile kendileri fırında yapıyormuş. Bazıları patates bile kullanmıyor, tarhana yiyormuş. Tarhana! Peki ya çikolatalı gofret? Onu da mı kendileri yapıyorlarmış? Sabah kahvaltılarında top kek yerine, muzlu yulaf ezmesi yiyorlarmış. Biz hangi ara abur cuburu bırakıyoruz?Hatırlıyorum lisedeki 15 dakikalık ikinci teneffüste bildiğimiz browni kekin üzeri çikolata kaplanmış hali olan Eti Browni İntense yiyordum ve her seferinde içimden “Bu ne kadar güzel bir yemek umarım hiçbir zaman üretmeyi durdurmazlar.” Diyordum. İnsan dileklerini daha nokta atışı dilemeli. Evet üretimini durdurmadılar fakat tadı tam kestiremediğim bir zamanda değişti. Dışı daha bayat içi daha kuru oldu. Oyuna yeni oyuncular girdi hemen, üniversite teneffüslerimde kahvemin yanına Magnum çubuğuna benzeyen Ülker Laviva eşlik etti. Bisküvi üzerine çikolatalıydı. Kahve ile iyi gidiyor fakat arka arkaya iki tane yenmezdi. Adamı keserdi. Tok tutmaz ama açlığı bastırırdı. Daha 2 ders varsa ve açlığımı bastırmak istersem, üçlü defansımı oyuna sürerdim: Ülker Hanımeller, Eti Burçak ve Nero. Her biri iki ders tutar. Ona göre hesabınızı yaparsınız.&nbsp;Üniversiteden ilkokula dönelim çünkü bir tek o dönem okul bahçesinde döke döke yiyebileceğimiz Ülker’in çilekli ve fındıklı “kat kat tat“ ı var. 9 kat tat ile karıştırılmasın, o başka. Bu, üzerinde bir tür toz şeker olan börek benzeri tatlı. Börek mi istedi canın, buyur. Daha küçük çaplı bir organizasyon istersen, Harby’den alırsın. Hani şu dışı bisküvi, arası karamel ve yüzeyi Ruffles’a benzer 3 çizgili olan. Los Angeles Lakers renklerinde. Ne tatlı ne tuzlu neredeyse boş diyebileceğin bir şey aradığında akıllara tek bir ürün gelir: Piko. Ucuz ve nötr. Yesen de olur yemesen de. Bazen aklına gelir çantamdaki Piko’yu yemiş miydim diye. Çantana bakmadan cevabını bulamazsın.Arkadaşlarımla yürürken ağzım boş durmasın diye Haribo Altın Ayıcık yiyorum. Şimdi alternatifi ne sigara mı? Tamam jelibon sağlıklı diyemeyiz ama sigarayla da kıyaslamayalım. Jelibon yoksa Rocco sıkı şeker atarım ağzıma. Ee o da yoksa pahalı ama bir M&amp;M alırım artık. Koca yol boş boş gidilmez.&nbsp;İşten yorgun ve aç eve geldiğimde hiç yemek hazırlayasım gelmiyor. Açken yemek hazırlamak istemiyorum. Zaten tokken de tokum diye hazırlamıyorum. Acıkınca dolapları kurcalamaya başlıyorum. Hoşbeş olur, Tutku olur, Çiziviç olur artık hangisi varsa akşam yemeğimi çıkarırım. Oreo’yu çok seven arkadaşlarım var. Bence abartıyorlar. O gün eğer gerçek bir yemek yemeyeceksem sıra Ülker Rulo Kat’a geçer. Teneke kutulu kahverengi ve sarılı nostalji temalı versiyonunu öneriyorum. Aynı markanın 9 Kat Tat RuloKat karton kutusunu önermiyorum çünkü çikolata oranı daha az. Sonradan teneke kutusunu kalemlik yapıyorum ya da bozuk paralarımı koyuyorum.Arkadaşlar biz hangi ara abur cuburu bırakıyoruz gerçekten? Bir arkadaşım 24 yaşında diyabet hastası olduğunu öğrendi. Hadi o, o zaman başladı. Spor yapanlar hep dikkat ediyordu. Üniversite’den sonra iş bulamayıp aile evine dönenler anne yemeğine ulaştı. Ya geri kalanlar? İnstagram’daki sağlıklı yaşam hesapları mı fikirlerini değiştirdi? Asıl bana ne oldu. Marketlere karşı ilgisizim. Belki sorun markette değil bendedir. Değişiyorum. Umarım kolalı jelibon buna çok üzülmez.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/0exmm8yGBJ4s7D9gNm3sWo?si=902c911f72ab483b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/4/2022-05-25T22:25:39.355Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Batuhan, hangi ara abur cuburlardan uzaklaştığımızı soruyor

Çokomelli Değişim

Bir gün evden dışarı çıkmak için ayakkabılarının bağcıklarını bağlarken önceki günlerden farklı bir şey hissetti. Anahtarlarını, telefonunu ve cüzdanını kontrol etti. Hepsi yerli yerindeydi. Tişörtünü de değiştirmişti, dünkü değildi. Ocağı da açık bırakmadı, ee zaten yemek yapmadı. Neyin farklı olduğunu anlamaya çalıştı. Bu durum pek uzun sürmedi. Bir önceki günden neyin farklı olduğunu, apartmanın kapısını araladığında hemen fark etti. E bahar gelmiş!&nbsp;Derin bir nefes çekerken, bu yılın ilk basketbol şortlu liselisi önünden geçti. Şort için hala biraz erken sanki. Madem bahar geldi ve bu yazıdaki karakteri ben kurguluyorum, o halde işe gitmemesine karar verdim. Patronu, kurgu karakterimi kovacak değil ya. İlk iş dondurma yemeğe gidiyoruz. Mandalinalı dondurma. Evet, ocak kapalıydı çünkü yemek yapmamıştı biliyorum. Kurgu karakterim sabah kahvaltıda dondurma yiyebilir, çünkü bahar geldi. Yürüdükçe bahçelerden çiçek kokuları gelmeye başlıyor. Yolunu uzata uzata istediği yere havanın tadını çıkararak gidiyor. &nbsp;“Dışarısı şimdi üşütmez ama akşam geç dönersem üşürüm” ceketini kolunda sallaya sallaya yürüyor. Hafta içi bu saatte hiç geçmediği kafelerin önünden geçiyor. Bu insanların hepsi birinin kurgu karakteri mi? Hiçbiri işe gitmemiş? Her yer cıvıl cıvıl. Sadece mekanlar değil sokaklar da kalabalıklaşmış. Bir çiftin yanından geçerken kulak misafiri oluyor, flörte “Mekana vereceğimiz paranın yarısına kordonda daha iyi takılırız.” teklifi ediliyor. Kesin gelmiş kesin. Dondurmacıya varınca kapının önünde sıra olmamasına biraz kırılıyor. O kadar da gelmemiş demek.&nbsp;O dondurmasını yalayarak sokaklarda dolaşırken şehir parkına varıyor. Yeni kesilmiş çimen kokusu eşliğinde dolaşmaya burada devam ediyor. Yanından gri eşofmanlı ve yanında küçük boyutlu köpeği ile o ilk kadın geçiyor. Çok geçmeden arkasından piyasaya çıkan o ilk aynalı gözlüklü ve polo yaka tişörtlü abimiz geçiyor. Hayırlı işler abi. Genlerimizde var sanırım kışın hiç parka gidesimiz gelmiyor ama baharda ayaklarımız yeşilliklere gidiyor. Bazı ayaklar, yaza fit girmek için şimdiden tempolu koşmaya başlamış. Kendisinin biraz göbek yaptığını fark ediyor. Hafif tempo koşmaya niyetleniyor ama dondurma düşer diye vazgeçiyor. Bu sırada iş yerinden bir arkadaşı arayıp nerede kaldığını soruyor. “İşi gücü bırak hemen şehir parkına gel hiçbir sorun olmayacak.” diyor bizimki. Gelirken çağla veya erik al ilkokulların köşelerinde satılır diye tembihliyor. Al tabii kurgu para ya al. Arkadaşı her ikisinden de kese kağıdında almış ama hiç yürüyecek hali yok. Polen alerjisinden gözleri çok fena akıyor, önünü zor görüyor. Zaten her ikisinde de almamış, ikisi de çağla bunların. Bir banka oturup hem sohbet ediyorlar hem çağla yiyorlar. Arkadaşının “Cemre düşmüş duydun mu?” esprisini duymazdan geliyor. Yan ofisten hoşlandığı kıza açılmak için en iyi zamanın şimdi olduğunu anlatıyor. “Gönül yayları” diyor “gevşedi” diyor. Bu sefer de arkadaşı pek oralı olmuyor. “Sen bilirsin kanka ben yazın sahil partilerini bir göreyim.” diyor. Tek hemfikir oldukları konu, halı saha sezonunu açmak oluyor. Güneş ışınları etkisini yitirdikçe hava serinliyor. Ceketini yanına aldığı için kendini ileri görüşlü sanıyor. Evlere dağılıyorlar. Melisa çiçeği kokulu sokaktan geçmek için yine yolunu uzatarak dönüyor.&nbsp;İki sivri sineği kibarca kovduktan sonra yatağına geçiyor. Tüm gün dolaşınca yoruldu tabii. Vücut sıcaklığını dengelemek için bir bacağını yorganın dışında bırakıyor. İyi geceler kurgu adam. Bugün kovulmayacağının sözünü verdim. Yarın için bir şey dememiştim. Açıklarsın artık patronuna dondurmaydı, basketbol şortuydu, aynalı gözlüktü diye.

Yorganın dışındaki ayak, erik, gönül yayları. "E bahar gelmiş!"

Felekten Bir Bahar

Ben 20’li yaşlarında birisiyim ve özgürlüğüme önceki nesillere göre daha düşkünüm. En azından benim açımdan öyle görünüyor. Yaşıtlarımın da benimle aynı hassasiyette olduğunu birçok örnekte görüyorum. Bizden biraz daha fazla bu dünyada bulunmuş 30’lu yaşlarındakilerin, işlerinde bunalım yaşayıp istifalarını bastıklarını ve kendi kahve dükkanları açtıklarını gördük. Beyaz yakalı 30’lu ve 40’lı yaşlarındakilere imrenilecek bir hikaye gibi görünüyor. Açılan bu dükkanların hızla kapandığını da gördük. Bunda ters giden bir şeyler var. Brownileri aslında güzeldi. Sorun neredeydi?&nbsp;Bence eskiden gözden kaçan fakat şimdi gayet farkında olunan bir nokta var. Çalışma saatlerindeki özgürlüğü kazanmak için tercih edilen seçenekler, çalışma saatleri dışındaki özgürlüğü kısıtlayabiliyor. Bahsettiğim seçenekler, her iki durumda da aynı seçenekler. Kendi patronu olunabilen herhangi bir freelance işi düşünün. Ben size yardımcı olayım: Tek başına çalışan bir gazeteci, video editörü, duvar boyacısı, mimar, terzi veya sosyal medyaya komikli video çeken birisi olabilir. Bu işleri yaparken müşterileri ile aynı ortamda olmadan görüşebilirler. Biz buna “Zoom linki atıyorum hemen.” diyoruz. Bir müşteri bulmak için sabit bir binaya ihtiyaçları yok. Biz buna “Online pazarıma bakıp sepetinize istediğiniz ürünümü ekleyebilirsiniz.” diyoruz. Uygun gördükleri herhangi bir yerde işlerini sürdürebilirler. Biz buna “Kahvemi yıldız puanım ile ödeyebilir miyim?” diyoruz. Bir patronları olmadığından çalışma saatlerine kendileri karar veriyorlar. Biz buna “Şimdi çalışmayacağım sahile inelim mi?” diyoruz. İşlerini kendileri seçtiklerinden hoşlarına gitmeyen veya doğru bulmadıkları işleri yapmıyorlar. Biz buna “Kusura bakmayın teknik hatalarından dolayı onaylamıyorum ve altına imzamı atmıyorum kimse de attıramaz.” diyoruzBunlar çalışırken özgürlüğün hissedildiği kısımlar. Peki çalışma saati bittiğinde işler nasıl ilerliyor? Öncelikle freelance işlerde çalışma saati biten bir şey mi? Çünkü müşterilerin ne zaman geleceği belli değil. Freelance iş yapmayı tercih edenler biraz önce bahsettiğim özgürlük konularını bilinçli seçtiler fakat kendiliğinden yine aynı seçenekleri çalışma saatleri dışına da seçmiş oldular.Mesela arkadaşlarınızla yıldız puanı kullanarak aldığınız kahvenizi içerken, telefonunuza gelen bir iş görüşmesi çağrısı keyfinizi kaçırır. Eğer çağrıyı görmezden gelirseniz de para kazanma imkanınız kaçar. Çalışma saatleriniz dışında hala işiniz ile ilgilenmek durumunda kalıyorsunuz. Kullandığınız malzemelerin alınması, vergilerin ödenmesi veya yarım kalan işin yetişip yetişmeyeceği konuları aklınızın arka planında çalışmaya devam ediyor. İş ve kişisel hayatların ayrılması zorlaşıyor. Çalıştığınız masanızda ve bilgisayarınızda işiniz bittikten sonra yine aynı masa ve bilgisayarda takip ettiğiniz dizinizi izlerken mental açıdan işi bitirip keyfe geçiş yapmak pek kolay değil. Nedeni basit, tamamen aynı ortamı yaşıyorsunuz. Freelance çalışanların iş ve kişisel hayatının birbirine karışması ve iş dışındaki özgürlüklerinin kısıtlandığını kolayca kavrayabiliyoruz. Ama kavranamayan bir şey var 20likler sanırım buna bir çözüm buldu.Etrafımdaki ve internette gördüğüm 20likler bunu çok iyi başarıyor. Helal olsun diyorum her birine. Herkes tarafından kabul görülen mesai saati, iş kıyafeti, sabit maaşı falan olan işlere giriyorlar ve bunun yanında freelance bir iş daha yapıyorlar. Ve her ikisinde başarılı olabiliyorlar. En önemlisi keyif alarak özgürlüklerini yaşıyorlar. Şöyle mesela: mimar ve internet fenomeni, diyetisyen ve yoga dersi veriyor, matematik öğretmeni ve profesyonel masa tenisi sporcusu, satın alma sorumlusu ve müzisyen. Ben de buna kendim için bir ek yapayım mühendisim ve freelance fotoğraf, video ve podcast düzenlemeleri yapıyorum. 20’li Yaşlar Podcast’i profesyonel yapmadığım için onu saymıyorum. Ama siz yine de freelance hakkında konuştuğumuz bu bölümü dinleyebilirsiniz. Nasıl Avusturalya’daki müşterimin fotoğrafını düzenleyerek Euro kazandığımdan ve bir sürü şeyden bahsettik.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/5mdGqcFsGWuwq70qrgZQB9?si=240ceda4a6fd41c0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/2/2022-03-17T05:16:04.998Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Yaşıtlarımla bu konuda cidden gurur duyuyorum. Önceki nesillerin yaptıkları gibi işlerinden istifa edip dengesiz planlar yapmıyorlar. Hayatlarını daha dengeli kuruyorlar. Daha fazla seçeneklere sahip oluyorlar. Hem freelance hem de sabit işleri yapabiliyorlar. Aynı anda ya da dönemsel değişikliklerle iki işi de yapıyorlar. Bir süre sabit sonra freelance sonra sabit ve freelance aynı anda gibi. Özgürlüklerinin kısıtlandığını hissettiklerinde ellerindeki iş seçenekleri kullanabiliyorlar. Hem sabit hem performansa bağlı para kazanabilirler. Hem kendi patronları hem de birinin çalışanı olabilirler. Hem istedikleri hem de daha az istedikleri işleri yapabilirler. Hem ofiste hem deniz kenarında çalışabilirler. İnternetin şu an verdiği imkanlar ile freelance işlerin avantajlarından sonuna kadar faydalanıyorlar. Görünene göre önceki nesillere kıyasla 20likler hobilerini profesyonel bir işe dönüştürme becerileri daha fazla.&nbsp; &nbsp; Ve bunların hepsini yaparken özgürlüklerini koruyabiliyorlar. Freelance işlerin, sağladığı özgürlükleri ancak kişisel zamanlarındaki özgürlüklerini de koruduğunda anlam ifade ettiğini, yaşıtlarım tarafından anlaşıldığını görüyorum. Çocuk da yaparım kariyer de sözüne izninizle sabit de çalışırım serbest de olarak yeni bir versiyon ekliyorum.&nbsp;Dip not: 20’li Yaşlar Podcast’e sponsor olabilirsiniz. Müracaat danışma.Batuhan'ın hazırladığı, sunduğu, kurguladığı <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/show/5NjQS2V18f7MS3nfa7fdxd?si=91d6d75ab26b4b1c" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20'li Yaşlar Podcast</a>'i buradan dinleyebilirsiniz.&nbsp;

“Brownileri aslında güzeldi. Sorun neredeydi?” 

Sabit de Çalışırım Serbest de

Değişim zamanları beni oldukça fazla geriyor. 20’li yaşlarımın başından beri ciddi sayabileceğim değişimler yaşıyorum ve daha da yaşayacağım gibi duruyor. Ben şehir değiştirmekten çok yoruluyorum ve yeni evime ve çevreme alışırken geriliyorum. Bu bülteni okuyan birçok 20lik tahmin ediyorum ki üniversite okumak için farklı bir şehre taşındı. Daha büyük bir şehre gelenlerin akıllarındaki ucu bucağı belli olmayan yeni şehir büyüdükçe büyüdü. Kaybolmadan nasıl bir yere gideceğim? Bu bölümü kazandım ama baya zor görünüyor bitirebilir miyim? Büyüdüğüm şehrin ağzıyla konuştuğum için dalga geçerler mi? Müdavimi olabileceğim bir kafem olacak mı? Hasta olsam ailemden kimse yanımda değil bana kim bakar? Sokaklardaki insanlarını tanımıyorum, en iyisi cüzdanımı iç cebime koyayım gibi düşünceler geçiyordur.&nbsp;20’li yaşlarında evlenenler var. Onların akıllarından geçmiyor mu sanki 'biraz erken mi evlendim' düşüncesi. Bankada pek bir birikimimiz de yok aslında. Gerçekten sevdiğim kişi o mu? Yolun başında gibiyim birkaç kişiyi daha tanısam daha mı iyiydi? Aslında geçen gün kafede denk geldiğim çocuk havalı görünüyordu. Üniversitedeki sınıfta renkli gözlü bir kız vardı o da evlenmiş midir? Evliyken yüksek lisansımı bitirebilir miyim? En azından çocuk yapmam. Lisedeki en iyi arkadaşımın sahte çeyrek altın takması aklıma geldikçe keyfimi kaçırıyor.Erkenden işe başlayıp hem okuyup hem çalışan 20likler var. İş sözleşmesini imzaladım ama yarı-zamanlı işimin vardiyasını, ders programımın boş kısımlarına denk getirebilecek miyim? Herhalde bir gün geç kaldım diye kovmazlar. Nasıl kovmazlar üstüne para bile isterler. Yuh para istenmez canım. Gerçi belli de olmaz kapitalist şirket bunlar. KYK kredisinden gelen para ile birlikte bu ayın sonunu görürüm diye düşünüyorum. Ay sonunu göreceğiz diye dersleri geçemezsem ne olacak? Fazladan bir sene okumak bana daha çok zarar değil mi? Muhasebe ile konuşsam yemek parasını Sodexo değil de doğrudan hesabıma yatırırlar mı? O gıcık herif kesin yatırmaz üstüne dalga geçer.Sanıyorum ki konuyu anladınız. &nbsp;Yaşıtlarımızla ortak değişimlerden geçiyoruz ve aklımızda tonla endişe ve tereddüt var. İlerleyen yaşlarda bu kadar olacağını sanmıyorum. Aslında daha fazla olabilir. Yoksa bu en azı mıydı? Gerçi daha araba ve ev kredisine girmedik. Askerliği unuttuk ya!&nbsp;Bir 20'likten diğer 20'liklere, üstünde düşünmeye değer bir fikir bırakıyorum. İsteyen alabilir. Bu değişimleri yaşarken ilgili endişelerimi giderecek becerileri belirliyorum. Etrafımdaki insanların hangilerinde bu becerilerin olduğunu da ekliyorum. Şimdi işin can alıcı kısmına geldik. “Bu zibidi yaptıysa ben kesin yaparım” diyebildiğiniz kişi sayısı 3’ü geçiyorsa o yola gönül rahatlığı ile girebilirsiniz. Sonuçta korktuğunuz şeylerle baş eden tek siz değilsiniz. Yalnız olmayacaksınız. Aklınızdan geçen soruların cevaplarını bulan bir sürü kişi var. Zibidilerden fikir alabilirsiniz. Konuştukça rahatladığınızı hissedebilirsiniz. Askerde kaç yastık veriyorlar soruma cevap buldum. Fazladan sarılabileceğim yastığım olmasa da endişelerim geçti.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/show/5NjQS2V18f7MS3nfa7fdxd?si=11257f4508c94830" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20'li Yaşlar</a>'ı podcast dinlenen mecralardan dinleyebilirsiniz. İstediğinizi seçin. &nbsp;Bu hafta özel olarak <a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/uretim-kaydi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Üretim Kaydı</a> kurucusu, 20'lik yazarı ve Rizeli Podcast Kraliçesi <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/esraecekuleci/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Esra Ece Kuleci</a> ile kaydettikleri bölümü paylaşıyorum. İyi dinlemeler!&nbsp;<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/3TB5yhS8FD7hLB2CUAlLgW?si=50fd9878000c4c18" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/1/2022-02-10T03:55:13.414Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

"Zibidi"leri dinlemek üzerine... 

Önemli sınavlardan önce yutulan okunmuş pirinçlerinizi, giyilen uğurlu iç çamaşırlarınızı ve son dakika belki bu soru çıkar diye baktığınız soru bankalarınızı en yakınınızdaki masaya bırakabilirsiniz. Pet şişedeki suyunuzu masa yerine zemine koymak mantıklı ama sınavdan 10 dakika önce yediğiniz şeker beklediğiniz etkiyi yaratmayacak. Aranızda altıma yaparım ama yine de sınav kağıdımdan ayrılmam diyerek bez takanlar varmış, rica ediyorum onları da çıkaralım. Son olarak rahat olun. Saçınız sakalınız birbirine karışmış olmasına rağmen, kimlik fotoğrafınızdaki sizsiniz ve görevli kişi sizi tanıyabilir.<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/show/5NjQS2V18f7MS3nfa7fdxd?si=b0ba30dfec9f45b9" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">20’li Yaşlar Podcast</a>’e başladığımızda pilot bölümümüzden sonraki<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/26IGBZVRGm5Cd59TrfpdTQ?si=ivdxP0JKS5amVCmCg_IPwA" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;S1E2 Ev tipi tercih robotu&nbsp;</a>bölümünde konuştuğumuz ilk konu sınavlar ile ilgiliydi. Bu yaş aralığını en çok etkileyen ne var diye düşündüğümüzde, açık ara en büyük etkisi olan konunun sınavlar olduğunu gördük. SBS, YGS, LYS, DGS, ALES, ÖSS, TEOG… Her birinin adı o kadar çok değişti ki takip etmekte zorlanıyorum. Sadece hangi sınava gireceğini anlamak bile başlı başına bir mesai gerektiriyor.&nbsp;Arda “İnsan 18 yaşında okulunu seçtiğini zanneder, ama seçemez” diyerek durumu özetlemişti, haklıydı. Çünkü sonuçların açıklanmasıyla başlayan, tercihlerin bitimine 10 gün kala düşünülen bölüm, bilinçli bir tercih olamaz. Ben bu grupta olmadığım için kendi adıma seviniyorum. Aşağı yukarı hayatta neleri yapmaktan zevk aldığıma ve nereden para kazanabileceğime dair nispeten olgunlaşmış düşüncelerim vardı. Etrafımda okuduğu bölümden, fakülteden ve hatta üniversite okumaktan pişman kişiler var. Sınav odaklı çalışıp sınav bitiminde şimdi ne olacak diye düşününce böyle pişman olmamak zor. “Ben ne yapmaktan hoşlanıyorum?” ve “Benim ne yapma becerilerim var?” gibi soruları kendisine sormayan tercih sürecindeki öğrenci, yanlış yönlendirilerek alakasız bir bölüme gidiyor. Kendine soru sormayan bu sınava çalışan öğrenciye kim soru sordurabilir? 5 seçeneği olmayan bu soruların cevabını öğrenciler nasıl verebilir ki?Ne müdür yardımcısı odasında kahve falı bakan rehber öğretmen, ne de dershane teneffüsünde lise sonlarla sigara içen bilge tarih hocası sizi tanıyıp, size uygun bir bölüm önerisinde bulunuyor. İddia kuponu doldurur gibi yapılan tercih listeleri birçok yaşıtımın okula karşı soğumasına ve kendini zorlayarak bölümleri bitirmesine sebep oluyor. 10. sınıf matematik dersinde IMDB’deki ilk 250 filmden seçkiler izleten hoca sayısal puanını eleştirirken, tarih bölümünü İngilizce okuduğu için İngilizce öğretmenliği yapan hoca, “Dil bölümünü tercih etseydin çoktan bir üniversiteye &nbsp;yerleşmiştin!” &nbsp;diye homurdanıyor. Kendi sınavından 70 alan kimyacı, “Bu sene temel bilimler coşacak.” diyerek öğretmenler odasında kendi üniversite anılarını anlatıyor. Beden eğitimi hocası erkeklere futbol, kızlara voleybol ve kızlara yürümek isteyen erkeklere badminton ekipmanları verip Instagram keşfette gezerken, kimse sayısalda üç bininci ama kan görünce bayılan kıza “Bu bölüm senin için uygun değil.” demiyor. Eşit ağırlıkta döktüren ama insanlarla iletişim kurarken zorlanan o sessiz oğlana “En azından bir kere daha düşün.” demiyor. “Benim çocuğum süpersonik üniversitesi çokacayipiyi bölümünü kazandı arkadaşlar. Bu da baklava hayrımdır. Afiyet olsun!” deme hayali kuran baban da, üzülerek söylüyorum ki sadece kazanacağın parayı düşünüyor. İnşaat mühendisliği bitmez her yer inşaat, endüstri mühendisliği geleceğin mesleği endüstri 4.0 geliyor, evinde kod yazacaksın parana bakacaksın tabii ki bilgisayarcı olacaksın, insanların sana saygı duymasını istiyorsan hakim olman şart, o kadar puan aldın tıpa gitmeyeceksin de ne yapacaksın boşa mı gitsin o puan, besyocu olunca koca gün top peşinde koşacaksın yani… Üniversite tercihi yapanlara çok da yabancı olmayan cümleler. Bu cümleleri söyleyenler yanlış tercihlerin sebebi, sınav odaklı çalışan öğrenciler değil. Burada kimseye hayalimdeki eğitim sistemini anlatarak az bilgim yüksek motivasyonum ile sıkmak istemem. Sadece o öğrencilere bu süreçte yalnız olduklarını ve sonrasında da yalnız başlarına çalışacaklarını hatırlatırım. Neyin kuru gürültü neyin iyi bir tavsiye olduğu konusunu kendilerine bırakıyorum.Bu yazıyı okurken herhangi bir sınava çalışıyorsanız, ne için çalıştığınızı düşünmenizi tavsiye ederim. Sınavdan çok iyi puan aldıktan sonra istediğin olmuş olacak mı? Emeklilikte yaşa takılmamayı hesaplarken yine bu mesleği yapmak isteyecek misin? İstediğinde okulunu bırakıp yeniden hazırlanabilirsin ve bambaşka bir yol çizebilirsin ama baştan bunu yapsan bu kadar zorlukla başa çıkmana gerek kalmaz. Ya da sadece sınava odaklan puanını alınca bakarsın, bölümlere falan. Bu arada daha demin bıraktığın okunmuş pirinci ve uğurlu iç çamaşırını geri alabilirsin. Umarım onlar şans getirir.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/26IGBZVRGm5Cd59TrfpdTQ?si=ff3e42c7e13e479a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-16T15:23:43.743Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Batuhan Akkuş