📚 Ne okuduk?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/filmler-ve-sehirler-30-yilinda-before-sunrisein-viyanadaki-ayak" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Filmler ve şehirler: 30. yılında 'Before Sunrise'ın Viyana'daki ayak izleri</a> | Eda Solmaz, Duende

apéro

👀 Neyi takip ediyoruz? Fed'in faiz kararının başrolde olacağı haftada EXANTE'nin hazırladığı takvimle piyasaların <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/haftalik-takvim-fed-haftasi-221" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gündemini</a>.🚏 Nerede geziyoruz? 30. yaşını kutlayan Before Sunrise'da Ethan Hawke ve Julie Delphy'nin hayat verdiği Jesse ve Céline karakterlerinin Viyana'daki duraklarında. Duende'de Eda Solmaz'ın <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/filmler-ve-sehirler-30-yilinda-before-sunrisein-viyanadaki-ayak" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazısı</a>.📚 Ne okuyoruz? Antalya Arkeoloji Müzesi'nin yıkımıyla yitirdiklerimizi. Duende'de Duygu Tankut <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/yalnizca-bina-degil-kamusal-hafiza-antalya-arkeoloji-muzesiyle" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazdı</a>.Aposto Premium üyeliğinizi %30 indirimle başlatmak için APOSTO2025 kodunu <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.apos.to/c/vffd_ss97T7n?c%3DwTHJtDEAeCknlgBDuqCMk%26sub%3D619fa6858f738c00061f0ece%26s%3Demail&source=gmail&ust=1753817174728000&usg=AOvVaw27yEvr4Gk9z3hGFxX4DcFF" fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/vffd_ss97T7n?c=wTHJtDEAeCknlgBDuqCMk&sub=619fa6858f738c00061f0ece&s=email" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanabilirsiniz</a>.

Aposto Gündem

<img src="https://images.aposto.com/2025/6/1/1753702821175.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.26" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Filmler ve şehirler: 30. yılında 'Before Sunrise'ın Viyana'daki ayak izleri</h1>Ethan Hawke ve Julie Delpy’in başrollerinde yer aldıkları “Before Sunrise”, bu yıl 30. yaşını kutluyor. İnceliklerle örülmüş bir aşk hikayesinin ilk gününü anlatan filmin bir üçüncü başrolü daha var: Viyana. Biz de Jesse ve Céline’in Viyana’daki ayak izlerini takip ediyoruz…Yazı: Eda SolmazRichard Linklater’ın yönettiği&nbsp;Before Sunrise, zamansız hikayesiyle sinema tarihinin en romantik filmlerden biridir. Ethan Hawke’ın hayat verdiği Jesse ile Julie Delpy’nin canlandırdığı Céline’in Budapeşte’den Viyana’ya giden bir trende karşılaşmalarının üzerinden tamı tamına 30 yıl geçti. Güneş doğmadan hemen önce Jesse ve Céline, şehrin kafelerinde oturup sokaklarında yürürken Viyana da tüm güzelliği ile bu aşkın fonunu oluşturur.&nbsp;Şehrin dokusunu yansıtan&nbsp;klasik müzik parçaları da bu hikayeye eşlik eder. Örneğin filmin açılış sahnesinde Kartaca kraliçesi Dido ile Truvalı bir kahraman Aeneas arasındaki talihsiz bir ilişkiyi anlatan Henry Purcell’in&nbsp;Dido ve Aeneas adlı Barok operası işitilir.16 Haziran 1995’te tanışan Jesse ve Céline’in Viyana’da yürüdüğü sokaklar ve oturdukları kafeler neredeyse aynı hâliyle duruyor. Filmin merkezindeki kent silueti de 30 yılda pek değişmedi. Bir Viyana âşığı olarak ikilinin ayak izlerini takip ederek film mekanlarını ve bilinmedik hikayelerini yazdım.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#e06535" color="#000000" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#e06535 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/filmler-ve-sehirler-30-yilinda-before-sunrisein-viyanadaki-ayak?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(224, 101, 53) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Duende

Ethan Hawke ve Julie Delpy’in başrollerinde yer aldıkları “Before Sunrise”, bu yıl 30. yaşını kutluyor. İnceliklerle örülmüş bir aşk hikayesinin ilk gününü anlatan filmin bir üçüncü başrolü daha var: Viyana. Biz de Jesse ve Céline’in Viyana’daki ayak izlerini takip ediyoruz…

Filmler ve şehirler: 30. yılında 'Before Sunrise'ın Viyana'daki ayak izleri

Sevdiğimiz isimlere “içinde yaşamak istedikleri film ya da diziyi” sormaya devam ediyoruz. 53. konuğumuz <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/gizemmerturkk" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gizem Ertürk</a>, seçtiği filmse <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/293391" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gün Doğmadan /&nbsp;Before Sunrise</a> (1995).Sevgili Serkan “İçinde Yaşamak İstediğin Film”i yazar mısın dediğinde ne güzel bir konu başlığı bu diye düşünmüştüm. Sonra şöyle devam etti: “En sevdiğin film” değil, "atmosferinde yaşamak istediğin film"… Çok güzel ama çok da zor… Tabii yine ilk etapta sevdiğim filmleri düşündüm. İlk olarak Briget Jones geldi aklıma ama zaten o hayatın içinde yaşıyordum. Olmazdı… &nbsp;Vampir filmlerine bayılırım. Nicolas Cage’in Vampire's Kiss’ini defalarca sıkılmadan izlerim ama asla o filmin içinde yaşamak istemezdim. Tüm bunları düşünürken asla içinde olmak istemeyeceğim filmlere neden bu kadar âşık olduğumu da düşünmedim değil… Sonra yine sorunun ne kadar harika olduğunu ve sonsuza kadar içinde yaşamaktan beni mutlu edecek yani gönüllü hapis yatacağım ve bundan da büyük zevk alacağım filmi düşünmeye başladım. Ve çok geçmeden buldum. Before Trilogy'nin ilk filmi Before Sunrise’ın içinde yaşamak istediğime karar verdim. Çünkü o filmi ne zaman izlesem ilk gençliğin tatlı heyecanını, üniversite yıllarında “sanki yarın yokmuş gibi” yaşanan aşklar ve aklına esince çıkılan yolculuklar aklıma gelir. Yolculuk yapmayı çok severim. Özellikle son yıllarda –pandemi sonrası– yolculuk âdeta bir terapi gibi geliyor. Eskiden günler öncesinden girilen stresler, hazırlıklar, kocaman bavullar şimdi yerini küçük bir valiz ve sırt çantasına bırakınca ne kadar hafiflediğimi anlatamam. Üstelik yolculuklarda hiç olmadığım kadar üretken olduğumu da fark ettim. İstanbul’da bir haftada okuyup yazdığımdan daha kısa sürede işlerimi hallettiğimi, bir de kendime zaman ayırmayı, daha doğrusu kendimi dinlemeyi hatırladığımı… Filmlere tutkuyla bağlıyım. Bu mesleği seçme sebebim de yine filmler olmuştur. Dumbo’yu ilk izlediğim an aklımdan çıkmaz mesela. Bridget Jones’u ilk izlediğimde televizyoncu olmaya ve Mark Darcy’yi aramaya karar vermiştim ama karşıma hep Daniel Cleaver’lar çıktı. Şu an The Edge of Reason&nbsp;bölümünün içinde gibiyim ama kesinlikle içinde yaşamak istediğim atmosfer o değil, hatta şu an en son ihtiyacım olan şey.Before Sunrise’a geri dönecek olursak; o filmde de, Eternal Sunshine of the Spotless Mind’da da hayatımın aşkını hep bir trende bulacağımı hayal etmiştim. Ama TCDD’de kaderime hep konuşmayı çok seven yaşlı teyzeler ya da hiç susmayan ufaklıklar denk geldi. Bir trenden hiçbir sorumluluğunuz olmadan bir yabancıyla ilk durakta sanırım sadece o filmin içinde inebilirsiniz. Üçüncü sayfa haberlerinin arşa değdiği memlekette bunun hayalini kurmak bile anında kâbus olur, en sıkı David Lynch filmiyle boy ölçüşür hatta bakkala gönderir. Görüyorsunuz, içinde yaşamak istediğim filmi bile hayal ederken Türkiye’de bir kadın olmanın travmasından çıkamıyorum. Ama özetle bir an durup, düşünüp hayal ettiğimde kendimi ilk gençliğimde Julie Delpy’nin trendeki haliyle düşününce içimi büyük bir mutluluk kaplıyor. Birkaç durak sonra hayatımın aşkıyla karşılaşacağımı ama aşkın aslında hiç de bize anlatıldığı gibi olmadığını, değişip dönüştüğünü ve bir daha kalbimizin asla o yaşlardaki gibi çarpmayacağı gerçeğini tıpkı serinin diğer filmlerinde olduğu gibi yaşadığımızdan, daha yüksek sesle ilk filmin içinde kalmak istediğimi haykırıyorum. Çünkü alışmak sevmekten daha zor geliyor.

Bu Hafta Ne İzlesem?

Haftanın konuğu Gizem Ertürk.

Gün Doğmadan

Kalpler o ihtimaller için atıyor...

Çevrimiçi flört uygulamaları ve sonsuz olasılıklar çağında bir ihtimal olarak aşk

“Biliyorsunuz parkların / Sizi çağıran tarafları / İnsanın gizli, karanlık köşeleriyle oranlı / Orada saklanıyor onlar / Çünkü her türlü saklanıyorlar orada…”Sanat gözüyle park: Şehrin içinde doğanın bir parçası olarak yer alan parklar, kimi zaman şiir kişisinin karmaşadan kaçışının bir yansıması olarak kullanılır. Edip Cansever’in bu dizesi, gizlilikler ve karanlık taraflar ne kadar fazla ise insanın parka gitme isteğinin de bu oranda artacağını gösterir. İnsanların açığa çıkarmadığı duygularıyla parkta yüzleşmesi, onları baskı altında tutacak duvar veya tavan olmadığından daha kolaydır. Kendilerini açıkta ve özgür hissettiklerinde, duygularıyla doğa içinde daha rahat <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTc0OTIzNmY1ZDQ2MDAwOTliZGY2NiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmNvcmUuYWMudWslMjUyRmRvd25sb2FkJTI1MkZwZGYlMjUyRjE2MjAyMDY4Ny5wZGY=""">yüzleşirler.</a>Bir başka bakış açısını da filmlerde görebiliriz. Örneğin; Richard Linklater’ın romantik üçlemesinin ilk iki filmi Before Sunrise (1995) ve Before Sunset (2004); Avrupa’nın iki güzel şehrinde, sırasıyla Viyana ve Paris’te geçer. Jesse ve Céline’in hayat ve ilişkiler üzerine derin ve anlamlı diyalogları, iki şehrin de en güzel parklarında su gibi akıp gider ve parklar karakterlere yeniden duvarsız, tavansız ve sınırsız bir alan sağlar.Şehrin aynası: Bir şehrin havasını solumanın ve şehir insanlarını yakından tanımanın en keyifli yollarından biri de o şehirdeki parklarda vakit geçirmektir. Parklar, şehrin aynası gibidir ve bulunduğu şehir hakkında birçok bilgi verir. Şehirdeki bir parkta oturup bir süre gözlem yaptığımızda o şehre dair birçok ipucu bulabiliriz.Parklar neden önemli? Şehirleşmenin başlangıcından beri büyük şehir parklarının her zaman önemli bir rolü vardı. İlk başlarda kamuya açık olmanın yanında bu alanlar, kutsal olarak kabul edilen bahçeler, aristokrasi için dinlenme alanları ve aynı zamanda av sahalarıydı. Bugünse parklar, şehrin içinde yer almasına rağmen gürültüden, karmaşadan ve düzensizlikten bir kaçış yolu olarak görülüyor. Fiziksel ve zihinsel rahatlamaya olanak sağlayan; koşmak, bisiklete binmek, yeşilliklere uzanmak, kitap okumak gibi aktivitelere alan sunduğu için de parklar, toplum sağlığı için önemli bir yere sahip. Diğer yandan, günümüzde şehirlerin büyümesiyle yeşil alanların azalması, şehirlerin üzerinde ısı adalarının oluşmasını ve hava kirliliğinin artmasını beraberinde getiriyor. Bu anlamda şehir parklarının, iklim değişikliklerinin ve doğal afetlerin de olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülüyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-26T20:09:08.993Z.png" alt="amsterdamda bir park"><figcaption>Amsterdam Fotoğraf: Elif Bayram</figcaption></figure>İsim, şehir, park: Dünyanın en popüler şehir parklarından bazılarını New York’taki Central Park, Londra’daki Hyde Park, Amsterdam’daki Vondelpark ve Tokyo’daki Ueno Park&nbsp;olarak sıralarken, İstanbul’daki en meşhur parklardan bazılarını da; İstanbul’un en çok ziyaretçi çeken parklarından biri olan Gülhane Parkı, Yıldız Sarayı’nın alt tarafındaki Yıldız Parkı Korusu ve Üsküdar sırtlarında yaklaşık 260 metrelik bir tepede bulunan Çamlıca Tepesi olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTc0OTIzNmY1ZDQ2MDAwOTliZGY2NiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmlzdGFuYmVhdXRpZnVsLmNvbSUyNTJGdHIlMjUyRmlzdGFuYnVsLXBhcmtsYXItYmFoY2VsZXIlMjUyRg==""">sıralayabiliriz.</a>&nbsp;%2,2’lik nefes alanı: Dünya’daki bazı şehirlerin yeşil alan oranları <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTc0OTIzNmY1ZDQ2MDAwOTliZGY2NiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LndvcmxkY2l0aWVzY3VsdHVyZWZvcnVtLmNvbSUyNTJGZGF0YSUyNTJGb2YtcHVibGljLWdyZWVuLXNwYWNlLXBhcmtzLWFuZC1nYXJkZW5z""">şu şekilde:</a> Oslo %68, Singapur %47, Viyana %45, Zürih %41, Londra %33. İstanbul ise %2,2. “Peki İstanbul’un yeşil alan oranı bu kadar düşük iken mevcut yeşil alanları kullanma durumu nasıl?” diye sorduğumuzda 2017’de yapılan bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZTc0OTIzNmY1ZDQ2MDAwOTliZGY2NiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnNrYi5nb3YudHIlMjUyRmlzdGFuYnVsZGEteWFzYW0ta2FsaXRlc2luaW4tYXJ0aXJpbG1hc2luZGEta2VudC1wYXJrbGFyaW5pbi1kZWdlcmxlbmRpcmlsbWVzaS1zMjUyMDlrJTI1MkY=""">araştırma</a> ilgimizi çekiyor: Araştırmaya göre, İstanbul’da yaşayanların %59'u son bir yılda şehir parklarını kullanmadıklarını bildirmişler. Ayrıca şehir parkına yakın oturmanın kullanımı arttırdığı görülmüş. En fazla tercih edilen şehir parkları ise; Gülhane Parkı (%16), Çamlıca Tepesi (%15), Yıldız Parkı (%12), Emirgân Parkı (%10), Fethi Paşa Korusu (%8), Haliç Parkları (%10), Fenerbahçe Parkı (%8), Diğer Sahil Parkları (%18), Diğer Şehir Parkları (%2) şeklinde sıralanmış.Anlaşılan o ki hayatın hızla aktığı, yaklaşık 15 milyon kişiyi barındıran bu büyük metropolde, şehrin içinde doğanın bir parçası olarak yer alan parklar, kimi zaman şiir kişisinin ya da filmdeki bir karakterin karmaşadan kaçışının bir yansıması olarak kendine bir yer bulsa da gerçek hayatımızda henüz istediğimiz imkâna ve kullanıma ulaşabilmiş değil. Açıkçası ben, Edip Cansever'in şiirine referansla, karanlık taraflarımız az olduğu için parklara az gittiğimizi düşünmüyorum. Siz ne dersiniz?

Before Sunrise ile ilgili hikayeler